Tom Kreling – In Den Helder speelt iedereen op de man + Dick Boersema – Raad van Den Helder wil ontslag Staatsen + Dick Boersema & Marcel van Lieshout – Gezwel dat marinecultuur heet

In Den Helder speelt iedereen op de man

Burgemeester Staatsen van Den Helder stapt wel en toch niet op. Maar de gemeenteraad wil hem wel kwijt. Een gemeente met `verziekte verhoudingen’.

Had burgemeester Jeroen Staatsen (VVD) nu wel of niet zijn ontslag ingediend? In de gemeenteraad van Den Helder heerste gisteravond grote verwarring. Terwijl de burgemeester op de gang verklaarde dat hij zich de komende tijd beraadt op zijn positie waarbij hij een terugkeer niet uitsloot besloot de raad hem vast te helpen. ,,We willen toch maar een motie van wantrouwen indienen”, zei de fractievoorzitter van collegepartij CDA. Want het was niet de bedoeling dat de burgemeester nog terug zou komen.

De verwarring had Staatsen even daarvoor gecreëerd met een verklaring. Daarin besprak hij in vogelvlucht de politieke cultuur in Den Helder. Te veel sprake van agressiviteit, op de man spelen, wantrouwen, gebrek aan elementair respect, negativisme, onvoldoende zelfreflectie. ,,Ik bespeur al bijna bij mijzelf dat ik dingen gewoon dreig te vinden die elders onacceptabel zijn.” Door dat alles zijn de bestuurlijke verhoudingen verstoord. Daarom, zo zei hij, zou hij ,,in feitelijke zin defungeren” als burgemeester.

De afgelopen week dienden drie wethouders hun ontslag al in. Gisteren zegde D66 toe dat ook hun wethouder – die ziek thuis zat – deze week zijn ontslag nog in zal dienen. En zo zit Den Helder sinds gisteren zonder college. Een college dat sinds zijn aantreden in 2001 van incident naar incident trok.

Vorig jaar analyseerde hoogleraar bestuurskunde Pieter Tops in opdracht van de provincie Noord-Holland de bestuurscultuur in Den Helder. Het rapport Den Helder doe normaal hakte er flink in. Er was sprake van structureel verstoorde en verziekte verhoudingen. Het college van B en W had te weinig slagkracht, het ambtelijk apparaat functioneerde slecht en de gemeenteraad verloor zich in persoonlijke vetes.

De laatste crisis ontstond vorige week, nadat de burgemeester en drie wethouders `de werkrelatie’ met hun collega wethouder Jan de Groot hadden opgezegd. De Groot werd beschuldigd van verduistering en een poging tot aanranding. Het openbaar ministerie (OM) seponeerde beide zaken voorwaardelijk. Volgens Staatsen was met het sepot het bewijs geleverd en De Groot ongeloofwaardig geworden. Voor de VVD was de maat vol, en de partij trok haar enige wethouder terug. Daarop diende ook de CDA-wethouder zijn ontslag in.

Volgens wethouder De Groot is het hele gedoe rondom zijn persoon het gevolg van een eerdere crisis in de kustplaats. ,,Het is een complot.” De vorige crisis ging namelijk om het plaatselijke attractiepark Cape Holland. Dat zou vorig jaar door kroonprins Willem-Alexander geopend worden, maar die werd afgebeld nadat het OM een onderzoek had ingesteld naar fraude en gerommel met subsidies. Uiteindelijk bleken twee ambtenaren te worden verdacht van corruptie en valsheid in geschrifte.

Daar ligt de crux, zegt De Groot. Onlangs besprak het college wat er met deze ambtenaren moest gebeuren, en men vond een schorsing wel genoeg. Behalve De Groot. Naar eigen zeggen was hij de enige die de fraudeurs de laan uit wilde sturen. Daarom greep Staatsen, zegt hij, de beschuldigingen aan zijn adres aan om hem te lozen. De Groot bedoelt: in Den Helder is niets zoals het lijkt.

Zoals het `defungeren’ van Staatsen. Nadat hij de raad in verwarring had achtergelaten, legde hij op de gang nog even uit wat dat woord volgens hem betekent. ,,Ik ben nog wel burgemeester, maar ik bestuur niet.” Een soort betaald verlof? Nee, dat was het niet. ,,Maar materieel gezien is defungeren hetzelfde als vakantie. Ik ben er niet, maar ben nog wel burgemeester.”

Een ruime meerderheid van gemeenteraad maakte daarop met een motie van wantrouwen duidelijk dat hij van hen terug hoeft te keren van `vakantie’. ,,Laten we maar een krachtig signaal geven”, aldus Leefbaar Den Helder. Vervolgens namen de partijen de jongste crisis nog eens door, en lieten nog eenmaal zien wat Staatsen bedoelde met agressiviteit en op de man spelen. Volgens de fractievoorzitter van de Stadspartij had burgemeester Staatsen met zijn defungeren weer eens laten zien dat hij ,,autistisch” is.

Ook de onderlinge vetes kwamen aan bod. Het was de ChristenUnie die de zaak van wethouder De Groot in de raad had aangezwengeld. En het CDA viel haar daarin volgens GroenLinks gretig bij. Of dat het ware gezicht van een christen was, wilde de fractievoorzitter van GroenLinks weten. Het antwoord gaf hij zelf. ,,Het is een judas kop.”

NRC, 6 oktober 2005

https://www.nrc.nl/nieuws/2005/10/06/in-den-helder-speelt-iedereen-op-de-man-10636166-a905850

Raad van Den Helder wil ontslag Staatsen

De gemeenteraad van Den Helder wil dat burgmeester Staatsen ontslag neemt. Staatsen zei woensdagavond zich de komende weken te beraden op zijn functie….

Staatsen is onder druk komen staan doordat drie van de vier wethouders uit het college van de gemeente zijn opgestapt. De raadsvergadering van woensdag volgde op een chaotische week waarin Staatsen al eerder dreigde met opstappen.
De gemeenteraad legt de verklaring van Staatsen uit als ontslag. Staatsen constateert dat sinds zijn aantreden het politieke bestuur van Den Helder door ‘agressiviteit, wantrouwen en gebrek aan respect’ wordt gekenmerkt. Gedurende zijn beraad wil Staatsen zijn werkzaamheden door een waarnemend burgemeester laten uitvoeren.
Het stadsbestuur van Den Helder viel vorige week donderdag uiteen toen het college van B en W besloot niet langer met wethouder Jan de Groot (Leefbaar Den Helder) samen te willen werken. De Groot zou geprobeerd hebben een gouden ketting van een inwoner van Den Helder te verduisteren.
Het Openbaar Ministerie zag af van vervolging, op voorwaarde dat De Groot het komende jaar niet weer over de schreef gaat.
Deze affaire en het geschonden vertrouwen in het college vormden voor de VVD-fractie aanleiding om zijn wethouder Robbert Waltmann terug te trekken uit het college. De VVD is samen met het CDA de grootste partij in Den Helder. CDA-wethouder Nico Bais besloot afgelopen vrijdag eveneens om op te stappen. De afwezige, want zieke wethouder Eljo Bos van D66 heeft ook aangekondigd haar ontslag in te dienen.
Het college en de gemeenteraad in Den Helder zijn al eerder in crisissen beland. Bij de samenwerking van een dochterbedrijf van de gemeente met projectontwikkelaar Libéma voor de ontwikkeling van het maritieme attractiepark Cape Holland zouden miljoenen euro’s overheidssubsidie zijn misbruikt. Wethouder Bais, destijds tevens president-commissaris van Libéma, kreeg in deze zaak het verwijt van belangenverstrengeling.
Woensdagmiddag hadden de fractievoorzitters in Den Helder een gesprek met de commissaris van de koningin van Noord-Holland, Harry Borghouts. Deze suggereerde de aanstelling van een ‘zakenkabinet’ tot aan de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2006, eventueel met wethouders van buiten Den Helder.’
Daar hadden de fractievoorzitters zelf nog niet aan gedacht’, zei Borghouts na afloop. ‘Ik verwacht zo snel mogelijk een voorstel van hen.
Na de derde crisis in vier jaar is het genoeg geweest.’

De Volkskrant, 6 oktober 2005, 00:00

http://www.volkskrant.nl/binnenland/raad-van-den-helder-wil-ontslag-staatsen~a647600/

Gezwel dat marinecultuur heet

Afgelopen week barstte voortijdig de bom in Den Helder. Bijna het gehele college is opgestapt, voordat de onderzoekscommissie over de perikelen rond attractiepark Cape Holland haar oordeel klaar heeft.

Natrappen wil Jeroen Staatsen (58) absoluut niet. Maar om nu van de ex-burgemeester van Den Helder te verwachten dat hij de overdracht van zijn ambtsketen gepaard laat gaan met warme woorden over de marinestad, da’s ook weer zo wat.
Dat Geke Faber, oud-staatssecretaris van Landbouw en woensdag benoemd tot waarnemend burgemeester, het alvast maar weet: in het meest noordwestelijke puntje van het vasteland heet het altijd te waaien, maar politiek stormt het er. In de raad draait het om ‘gezeur en ge-eikel’, wordt eerst geoordeeld en dan pas gekeken naar feiten, regeert het wantrouwen en hebben de leden een grote voorliefde voor ‘navelstaarderij’. Ook lijdt Den Helder onder ‘bestuurlijke inteelt’ en wordt ambitie niet op prijs gesteld. Zie hier wat een vijfjarig verblijf in Den Helder Jeroen Staatsen heeft geleerd: de marinecultuur heeft zich als een gezwel in de stad genesteld. ‘Je wordt niet geacht creatief te zijn.’ Klagen over de leiding gebeurt vanzelfsprekend achter de rug van die leiding. ‘Mensen hebben hier geweldig veel frustraties. Dat zit in het genetisch materiaal.’Welkom in Den Helder!
Waar de gemeenteraad (33 zetels) liefst elf fracties telt en zekere leden welhaast verkleefd lijken met hun raadszetel.
Waar belangenverstrengeling onuitroeibaar lijkt.Waar de politieke verhoudingen dusdanig zijn verziekt dat de stad (zestigduizend inwoners) onlosmakelijk verbonden is met het predicaat ‘onbestuurbaar’.
In Den Helder heeft de fractievoorzitter van de Stadspartij er geen enkele moeite mee de burgemeester autist te noemen. En bepleit diezelfde politicus eveneens in volle openbaarheid de benoeming van zijn broer in een commissie die een nieuw college van B en W moet vormen. Weet die broer daar zelf al van af, wil de rest van de raad weten. ‘Henk, bij dezen, jongen!
’Wat maakt Den Helder tot zo’n lastig te besturen stad? Die vraag is opportuun nu vorige week het hele college van B en W er de brui aan gaf. Het is niet voor het eerst dat deze stad met een bestuurscrisis wordt geconfronteerd. Nog vorig jaar schreef hoogleraar bestuurskunde Pieter Tops een vernietigend rapport over het lokale bestuur. Hij sprak van ‘structureel verziekte verhoudingen’, van een slecht functionerend ambtelijk apparaat en van een raad waar ruziën tot de leidraad van het handelen is gemaakt.
Die sfeer heerst nog steeds in de stad, getuige de kwestie die vorige week het college deed ontploffen. De beweerde diefstal van een ketting door wethouder Jan de Groot (Leefbaar Den Helder), die overigens ook nog beschuldigd werd van aanranding van een voormalig raadslid van zijn partij, werkte als de katalysator. Het geruzie en geroddel was niet meer te stoppen, en uiteindelijk werd ook burgemeester Staatsen ten val gebracht.
Ex-PvdA’er Jan de Groot geeft onmiddellijk toe dat Den Helder een imagoprobleem heeft en dat het aanhoudende gekissebis onder politici dat probleem alleen maar vergroot.
‘Als je hier iets wilt veranderen, bots je al gauw op belangen van bepaalde groepen mensen, ook in de raad. Meningsverschillen worden hier soms op een bedenkelijk niveau uitgevochten. Er moet hier altijd nog wel een rekening worden vereffend.
‘Ik denk dat de transformatie van de stad ons zenuwachtig maakt. Alles draait hier om de marine, we hebben een zeer eenzijdige economische structuur. Twintig jaar geleden hadden we 65 duizend inwoners, nu zakken we onder de zestigduizend. Sinds het einde van de Koude Oorlog zoeken we krampachtig naar een nieuw bestaansrecht.
’Helderse politici blinken uit in zelfbeklag. Zonder uitzondering en met gretigheid wijzen ze erop dat de in de Tweede Wereldoorlog zwaar geteisterde stad een trieste uitstraling heeft. De geïsoleerde ligging en eenzijdige bedrijvigheid maakt Den Helder weinig aanlokkelijk voor nieuwkomers. Hoger opgeleiden trekken bij voorkeur weg.
‘Mensen hier zijn niet gewend aan verantwoordelijkheid’, zegt Henk Vos, fractievoorzitter van de ChristenUnie. ‘Ze gaan ervan uit dat alles wel voor ze wordt geregeld. Aanpakkers met grote plannen hebben we hier niet.’
Ex-burgemeester Staatsen deelt die analyse ten volle, al was het maar omdat hij zichzelf graag als ambitieus en daadkrachtig afficheert. ‘Alles wat een beetje vernieuwend is, wordt hier neergesabeld. Ons afschuwelijke stadshart is tachtig keer niks. We wilden als college bij het station een woontoren neerzetten van honderd meter. Dat mocht natuurlijk weer niet. Je kan het hier wel letterlijk nemen dat alles wat een beetje boven het maaiveld uitkomt . . .
’Komt het dan ooit nog wel eens goed met Den Helder? Dirk Gorter, beeldend kunstenaar en fractievoorzitter van Leefbaar Den Helder: ‘Tuurlijk! De zeespiegel stijgt.’

De Volkskrant, 13 oktober 2005, 20:40

http://www.volkskrant.nl/binnenland/gezwel-dat-marinecultuur-heet~a672582/