Tessa van Veen – Plezier ermee!

Potverdorie, ben ik toch 19,99 euro lichter voor een “veredelde” catalogus. Door de bijna doorlopende reclamespot in diverse talkshows, die meneer Jan Six blijkbaar dacht nodig te hebben, ben ik overstag gegaan. De aanprijzing van het boek, dat zijn “ontdekking” zou zijn opgeschreven als een jongensboek vol spanning en avontuur deed mij in de buidel tasten.

Jan Six, moet u weten, is trouwens verheven in de adelstand, dus niet als zodanig geboren, dat noemen ze patriciërs, door handelsgeest toegelaten tot het kliekje. Dat wetende schijnt er een heel ander strijklichtje over deze “ontdekking”. Commercie voert opnieuw de boventoon, net als bij zijn beroemde voorouders met de door Balkenende geroemde “V.O.C. mentaliteit”.

Ik zwijg even.

Wel wordt prachtig “toevallig” beschreven hoe ook “zijn” ontdekte “Portret van een jonge man” zich ooit bevond in dezelfde collectie als…, tromgeroffel…, Marten Soolmans en Oopjen Coppit. Toevallig kon zijn “Portret van een jonge man” meelopen in het zeer kostbare restauratie en onderzoekstraject gelijktijdig met deze twee mega Rembrandt schilderijen. U weet wel, die we samen met het Louvre hebben aangekocht à 160 miljoen euro. Het volk mag meebetalen aan Marten en Oopjen, maar deze ontdekking wordt ons onthouden en het ontbreekt Jan aan de klasse om te zeggen: ik voeg dit toe aan de collectie van mijn familie en stel het ten toon voor publiek. De overeenkomstige herkomst wordt onderbouwd met een catalogus tekstje, dat o.a. beschrijft “…linkerhand welke met een handschoen bedekt is, op de borst,…”. De linkerhand ligt niet op de borst, maar, zo noemde men dat toen in de zeventiende eeuw, op de borst, een portret van voren gezien. Hoeveel portretten kent u op de rug gezien? Maar wie zijn wij (het plebs) om aan deze stelling te twijfelen. Het tekstje, zegt ook: “getekend Rembrandt”. Oftewel, ik vertaal het even anno 2018: gesigneerd Rembrandt. Maar waar? Verso? Op de achterkant? Of toch gewoon op de voorkant. Meestal is dat rechts of links onder. Maar omdat het hier een uitgesneden portret van (een gehuwde) mannenfiguur betreft, waar dus ooit waarschijnlijk een (bruid) dame aan heeft gezeten, is dat toch opmerkelijk. Maar goed, terug naar “de ontdekking”. We praten hier niet over zo maar een handelaar in oude kunst, nee, zijn familie bezit reeds eeuwen lang de Rembrandts. Realiseert u zich wel, dat dit soort families de belastingtechnische wegen heel goed weten te bewandelen. Alles zit in stichtingen, hun woonhuizen etc., etc. Daarom zijn ze zo “arm” en “moest” hij een financier inzetten, mocht de opbrengst enkele miljoenen zijn tijdens de veiling. Ik ben benieuwd of deze “stand-by” financier achteraf heeft gezegd of gevraagd: “In goede en in slechte tijden, deel ik mee in de extra winst?”

Jan ziet in een catalogus van veilinghuis Christie’s een schilderij aangeboden: “Circle of Rembrandt…” voor de lieve som van 15 tot 20.000 pond (17 tot 22.000 euro). Dat trekt Jan echt zo uit zijn achterzak, maar, geld, dat heb je, daar praat je niet over. Dat is de tegenstrijdigheid bij deze adellijke gast. Hij is bovenal handelaar, benadrukt hij telkens weer, maar wat gaat hij nu vragen voor deze Rembrandt, die hij uiteindelijk, ook voor slechts 156.000 euro op de kop tikte? Híj schakelde wel eerst Ernst van de Wetering (dé Rembrandt expert) in. Iets, dat Christie’s naliet gedurende ongeveer twee jaar na inbreng van het schilderij. Wèl lieten ze het werk schoonmaken en restaureren, maar per ongeluk vergaten ze deugdelijke conditierapporten op te maken. Zo kwalificeer ik het boekje ook van Jan, het is een grote sneer naar Christie’s. Waar Christie’s en Sotheby’s (waar Jan werkzaam is geweest) elkaar eerst de hand boven het hoofd hielden, is hier de toon gezet. Als er met grote koeienletters Rembrandt staat op een niet onaardig zeventiende-eeuws portret meld je je eerst bij Van de Wetering. PUNT.! Maar in dit geval is dat niet gebeurd. Ik wijs hierbij even op geinige jurisprudentie “De kantharos van Stevensweert”. Vooral zit Jan hier in een juridisch fuik, qua Rembrandt collectie en zijn adellijke statuur. Maar zo gaat dat in die kringen, hij exposeert zijn ontdekking in de Hermitage Amsterdam, en gaat er dan de markt mee op.

Iedere inbrenger zou op zijn achterste benen gaan staan bij zoveel nalatigheid en voorkennis. Immers, deze persoon, die waarschijnlijk een voorstel heeft gekregen, waar hij geen nee tegen kon zeggen, is voor miljoenen benadeeld. Het boekje reeds gedrukt, alles in kannen en kruiken zou je zeggen. Maar Jan Six heeft meer kunst kapot gemaakt, dan hem lief is, hoewel, kunst is hem niet lief. De opmaat naar de “ontdekking” van vrouwtje “nooit genoeg” is hiermee gegeven.

Gaat u in “in the pocket” voor ettelijke miljoenen ten bate van een dergelijk circus om in het bezit te komen van een zwaar gerestaureerd fragment van een jonge man uit het atelier van Rembrandt?

Plezier ermee!

Facebook, 19 juni 2018

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2066765566909303&set=a.1637993229786541&type=3&theater

Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/?s=Tessa+van+Veen
https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/17/mijn-vriendschap-met-jan-six-is-voorbij-a1616803
https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/13/sensationele-vondst-rembrandt-inzet-van-vete-kunsthandelaren-a1616453
https://www.nrc.nl/nieuws/2018/09/13/moet-ik-die-kulverhalen-van-six-slikken-a1616452
https://robscholtemuseum.nl/de-telegraaf-nederland-koopt-portret-maerten-soolmans/
https://robscholtemuseum.nl/dick-berts-gescheiden-huwelijksportretten-rozengeur-en-prikkeldraad/
https://robscholtemuseum.nl/birgit-donker-prachtig-en-nou-de-kunst-van-nu-graag/
https://robscholtemuseum.nl/eveline-bijlsma-rembrandts-eerst-in-parijs-te-zien/
https://robscholtemuseum.nl/musee-du-louvre-museelouvre/
https://robscholtemuseum.nl/de-telegraaf-marten-en-oopjen-nu-al-populair/
https://robscholtemuseum.nl/hans-brandsma-rembrandts-dubbelportret-hing-in-alkmaar/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kantharos_van_Stevensweert
https://robscholtemuseum.nl/?s=Rembrandt