Anaïs Scholte – Levensvragen (5) aan Cor Hendriks, cultuurwetenschappelijk onderzoeker en blogger
Eerder stelde Anaïs dezelfde vragen aan alle Denkers des Vaderlands tot nu toe, René Gude, Marli Huijer en René Ten Bos:
https://robscholtemuseum.nl/anais-scholte-bevraagt-rene-gude-voor-haar-nog-steeds-filosoof-des-vaderlands/
https://robscholtemuseum.nl/anais-scholte-levensvragen-1-aan-marli-huijer-hoogleraar-filosofie-aan-de-erasmus-universiteit-rotterdam-en-voormalig-denker-des-vaderlands-2015-2017/
https://robscholtemuseum.nl/anais-scholte-levensvragen-2-aan-rene-ten-bos-hoogleraar-filosofie-aan-de-radboud-universiteit-nijmegen-en-de-huidige-denker-des-vaderlands/
Ook aan andere denkers, zoals dichter Harry Hoogstraten:
https://robscholtemuseum.nl/anais-scholte-levensvragen-3-aan-harry-hoogstraten-dichter-en-kunstenaar/
Filosoof antropoloog Minke Tromp:
https://robscholtemuseum.nl/anais-scholte-levensvragen-4-aan-minke-tromp-filosoof-en-organisatie-antropoloog/
Cor Hendriks (1952) is onafhankelijk onderzoeker van culturele fenomenen en verbonden als publicist met het Rob Scholte Museum.
Ik heb weliswaar geen filosofie gestudeerd en ben dus geen filosoof, maar algemene cultuurwetenschappen, waarbij ook een flinke dosis wetenschapsfilosofie hoort. Verder is filosofie een cultuurgedraging en zodoende ook een object van onderzoek voor cultuurwetenschappers. Zo ben ik op het moment een heel moeilijk boek aan het lezen, genaamd Die Geschichte des Genie-Gedankens, oftewel ‘De geschiedenis van het genie-idee’, in de Duitse literatuur, filosofie en politiek van 1750 tot 1945 (van Jochen Schmidt). Dit echter allemaal ter zijde.
Laten we beginnen met vraag 1.
1. Wat is goed en wat is slecht?
Goed en slecht zijn relatieve begrippen. Er is echter een ‘gouden regel’, die zegt: Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet. Hieruit volgt dat het slecht is een ander iets aan te doen wat je zelf niet zou willen dat jou werd gedaan. En goed is, wat je voor een ander doet, dat je zou willen dat een ander voor jou deed (bijv. in het water springen om je eruit te halen als je dreigt te verdrinken).
2. Waarom leven we?
Omdat we geboren zijn. Er is geen andere reden.
3. Mag je stelen als je honger hebt?
Nee, want degene van wie je steelt kan er niets aan doen dat jij honger hebt. Het is als vraag 1: je zou niet willen dat er van jou wordt gestolen.
4. Moet je altijd eerlijk zijn?
Eerlijk is ook een relatief begrip. Het spreekwoord zegt: Eerlijk duurt het langst. En een ander zegt: al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel. Spreekwoorden zijn echter geen waarheden. Echter het voordeel van de waarheid spreken is dat je niet hoeft te onthouden wat je hebt verzonnen. Er is echter ook zoiets als ‘selectieve waarheid’, wat wil zeggen dat je niet altijd het achterste van je tong hoeft te laten zien. Wat je tegen de een vertelt, hoeft nog niet geschikt te zijn om aan een ander te vertellen. Hier geldt het spreekwoord: Spreken is zilver, maar zwijgen is goud.
5. Wie ben ik?
Dit is de moeilijkste vraag met diverse antwoorden. Het draait om identiteit. Ieders identiteit is opgebouwd uit vele facetten. Wie ik ben, is moeilijk te scheiden van wat ik ben. Jij bent Anaïs Scholte (uniek), ik ben Cor Hendriks (veel voorkomend) en wat we gemeen hebben is dat we allebei mensen zijn, allebei Europeanen, allebei Nederlander. Dit laatste is handig, want daardoor kunnen we gemakkelijk met elkaar communiceren. Verder zijn er grote verschillen, zoals jij bent jong en ik oud, wat maakt dat de communicatie problematisch kan zijn (het moeilijk is om elkaar te begrijpen). Hier valt nog heel veel over te zeggen, maar ik wil het niet overladen.
Bij een grote ramp kunnen mensen er maar al te vaak niets aan doen dat ze honger hebben. Als je dan een AH plundert ben je zelfs niet strafbaar. De strafuitsluitingsgrond ‘overmacht’ is erop van toepassing. Overmacht is elke kracht, drang of dwang waaraan je redelijkerwijs geen weerstand kunt bieden. Dit ter beoordeling van de rechter.
Dat is waar, Dick. Volgens mij dus ook. Maar verders wel een mooi (kort) interview, met echte en beleefde antwoorden. Goed om te lezen, al is het wat kort.