Antonie Kerstholt – Misstanden Hanzehogeschool Groningen ontkend en van de hand gewezen + Ons-kent-ons cultuur eist krachtig extern toezicht + D66 vindt klimaat belangrijker dan integriteit

Misstanden Hanzehogeschool Groningen onder ‘bestuur’ Henk Pijlman (D66) ontkend en van de hand gewezen

Hogescholen keuren voortaan zichzelf, extern toezicht kan veel losser

De voorzitter van de raad van toezicht van de Hanzehogeschool Groningen, Koen Schuiling (VVD burgemeester van Den Helder), heeft in 2017 een melding van ernstige misstanden ontvangen. Misstanden gepleegd onder de formele verantwoordelijkheid van de bestuursvoorzitter Henk Pijlman. Pijlman is lid van de D66 fractie in de Eerste Kamer. De melding was onderbouwd met een uitgebreid professioneel onderzoeksrapport om de misstanden te kunnen staven. De misstanden werden door Schuiling kort na de melding ontkend en van de hand gewezen. En daarmee was voor hem de kous af.

Tot op heden is de bestuursvoorzitter Pijlman – zonder enig ingesteld onderzoek door de raad van toezicht naar de gemelde misstanden – gewoon nog in functie. Ondanks dat naast de raad van toezicht vervolgens ook de externe toezichthouder, de onderwijsinspectie hoger onderwijs, van de misstanden op de hoogte is gesteld. Deze is na de ontkenning en afwijzing van de raad van toezicht op de gemelde misstanden, gevraagd om specifiek onderzoek te doen naar wanbeheer in de omgang met het personeel bij tegenspraak (de minister heeft bij gebleken wanbeheer een aanwijzingsbevoegdheid om te komen tot een eventueel ontslag van een onderwijsbestuurder) en nog belangrijker; falend intern toezicht.

Niet verboden, maar wel uiterst dubieus

Schuiling heeft in het verleden eerder met Pijlman samengewerkt. Toen ze beide nog wethouder waren in de gemeente Groningen. Schuiling zelf is in zijn eigen gemeente al meerdere keren in opspraak geraakt over diverse kwesties. Pijlman was als bestuurder betrokken bij de omvangrijke HBO bekostigingsfraude van de Hanzehogeschool in de periode 1999-2003. Waarbij de Raad van State in 2008 bepaalde, dat door de Hanze hogeschool een bedrag van bijna € 1.5 miljoen aan ten onrechte ontvangen subsidiegelden terugbetaald moest worden. Pijlman kon opmerkelijk genoeg in 2008 , ondanks dit vonnis over een subsidiefraude, toch gewoon aanblijven van zijn toenmalige werkgever de raad van toezicht.

Tegen die achtergrond is het niet zo verwonderlijk, dat Schuiling, het als vriendjes met elkaar kunnen blijven omgaan belangrijker vindt, dan het primair zijn van werkgever van Pijlman en het toezicht houden op de instelling. Deze opvatting van Schuiling blijkt expliciet uit het door hem direct bij zijn aantreden gewijzigde toetsingskader (leidraad) van deze raad. De klankbord functie van de raad van toezicht voor Pijlman is daarin centraal gesteld en niet de waakhondfunctie. Wettelijk niet echt verboden, maar wel uiterst dubieus als ernstige misstanden daardoor onopgemerkt blijven (zoals de heimelijk opgelegde geheimhoudingsclausules en zwijgcontracten door de instelling bij ontslag van personeel) of stilzwijgend kunnen worden geaccepteerd….. Bijvoorbeeld. omdat politieke belangen soms zwaarder wegen.

Onderwijsinspectie grijpt niet in

Falend en ernstig tekort schietend toezicht door een raad van toezicht dient zwaar gesanctioneerd te worden. Als de overheid en de samenleving niet meer kunnen vertrouwen op goed, integer en betrouwbaar toezicht op een met veel gemeenschapsgeld gefinancierde onderwijsinstelling, inclusief de bezoldiging van de raad van toezicht zelf, dan mag je verwachten, dat de externe toezichthouder toch wel zal moeten ingrijpen. Alleen al om geloofwaardig te blijven. En dat is tot nu toe opvallend genoeg (nog) niet gebeurd. Toeval of niet, maar ook de verantwoordelijke minister voor de HBO sector en Onderwijsinspectie is van D66 huize. Alle direct betrokkenen bij de instelling zijn nog gewoon in functie. Hoe valt dat te verklaren? In het onderstaande wordt dat uitgelegd.

Slager keurt eigen vlees

De overheid wil hogescholen meer ruimte geven om zelf de kwaliteit van onderwijs en de kwaliteitszorg van de onderwijsprocessen te kunnen bewaken. Zodat het intensief extern toezicht van de overheid aanzienlijk verminderd kan worden. Daartoe is de Instellingstoets Kwaliteitszorg (ITK) ingevoerd, die door de NVAO (Nederlands Vlaamse Accreditatieorganisatie) wordt afgenomen.

Slaagt een instelling voor deze toets, die voornamelijk is gestoeld op zelf evaluatie rapporten van de instelling zelf, dan wordt dat beschouwd als een bewijs, dat de touwtjes van het externe toezicht door de overheid veel losser kunnen worden gelaten.

Een wel heel bizarre uitkomst

Recent is de Hanzehogeschool glansrijk door de ITK toets gekomen. Dat maakt plotsklaps glashelder waarom een onderzoek naar de gemelde misstanden door Schuiling niet nodig werd geacht.

Een onderzoek, waar in de melding wel expliciet om was gevraagd! Zo’n onderzoek zou met de wetenschap van nu, een lopende procedure over het verkrijgen van de Instellingstoets Kwaliteitszorg (ITK) aanzienlijk bemoeilijkt hebben. Een kleine maand na de melding heeft namelijk de eerste officiële bijeenkomst plaats gevonden tussen de NVAO en de Hanzehogeschool. Een voor deze instelling zeer belangrijke bijeenkomst om verzekerd te zijn van minder toezicht van de overheid. En dat bij een instelling met al aantoonbaar ernstig falend intern toezicht… Een wel heel bizarre uitkomst. In dit geval zou juist meer extern toezicht op zijn plaats zijn!

Macht wint het van integriteit

Tijdens deze ITK procedure zijn de gemelde misstanden en het falend intern toezicht voor de NVAO vermoedelijk onopgemerkt en onbesproken gebleven. Hoe betrouwbaar is deze accreditatie geschoeid op zelf evaluatie dan nog te kwalificeren? Anders gezegd; de slager, die zijn eigen vlees keurt! Die vraag zal toch bij de onderwijsspecialisten van de Tweede Kamer en bij de NVAO nu moeten opkomen?

Macht wint het vaak van integriteit. En dat vermoeden speelt in deze kwestie naar mijn vaste overtuiging ook. Ernstige misstanden in een grote onderwijsinstelling volledig in de doofpot kunnen houden. En toch met succes een accreditatie ITK kunnen verkrijgen, toont aan hoe ernstig de gevolgen kunnen zijn als er sprake is van een belangenverstrengeling tussen een bestuurder en zijn toezichthouder. Door het behalen van de ITK is er praktisch dus nauwelijks nog gedegen controle door de overheid op deze instelling mogelijk. Met een nog grotere kans op nog meer misstanden, die onopgemerkt kunnen blijven.

Zolang de baantjescarrousel van politici in met gemeenschapsgeld gefinancierde organisaties blijft bestaan zal onoorbare belangenverstrengeling met ver strekkende gevolgen voor onafhankelijk en integer toezicht op die organisaties, altijd aanwezig blijven. Deze praktijkcase over de Hanzehogeschool Groningen toont dat verwerpelijke mechanisme wel aan. De hoogste tijd om iets te doen tegen deze ernstige vorm van schaamteloos machtsmisbruik, die het algemeen belang schaadt. En dat op kosten van de belastingbetaler!

ThePostOnline, 20:42, 01 mei 2018

https://cult.tpo.nl/2018/05/01/hogescholen-keuren-voortaan-zichzelf-extern-toezicht-kan-veel-losser/

De ons-kent-ons cultuur in het onderwijs eist een krachtig extern toezicht

Als de situatie met de VMBO school in Maastricht iets blootlegt, dan is het wel het opnieuw falen van interne toezichthouders bij onderwijsinstellingen, meent econoom en jurist Antonie Kerstholt.

Iedereen is in rep en roer. De raad van toezicht van een VMBO school in Maastricht heeft gefaald door te weigeren een tekortschietende bestuursvoorzitter de wacht aan te zeggen. Een school, waar ernstige misstanden zijn ontdekt, terwijl de raad als werkgever de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van het onderwijs draagt. En toch is dit geen nieuwe ontwikkeling.

Na een groot fraudeonderzoek onder HBO instellingen bepaalde de Raad van State in 2008 bij een vonnis in hoger beroep, dat een grote HBO instelling in Groningen ten onrechte een groot bedrag aan subsidies had ontvangen. Zij moest die gelden terugbetalen. Meerdere HBO instellingen hadden zich destijds schuldig gemaakt aan deze inschrijvingsfraude.

De verantwoordelijke bestuursvoorzitter van voornoemde onderwijsinstelling mocht van zijn werkgever (de raad van toezicht) ondanks dit ernstig disfunctioneren gewoon blijven zitten en is nog steeds in functie. Hij stapte ook zelf niet op.

Dat is niet de enige opmerkelijke overeenkomst met de bestuursvoorzitter van de school in Maastricht. Toeval of niet; ook hier betreft het een huidig lid van de Eerste Kamer. Opnieuw een bewijs, dat als het gaat om het geven van ontslag er met twee maten wordt gemeten, afhankelijk van wie je formele werkgever is.

Slecht functionerende bestuurders worden ontzien bij het nemen van sanctiemaatregelen, terwijl gewone werknemers bij het minste of geringste te maken kunnen krijgen met ontslag. En dat verschil in de toepassing van ons arbeidsrecht en deze toezichthoudende cultuur op onderwijsinstellingen verander je niet zo snel.

Lapmiddel

De minister kan een raad van toezicht opdracht geven om een bestuurder te ontslaan. Dat is de aanwijzingsbevoegdheid, die wettelijk is geregeld. Dat blijft een lapmiddel als een raad van toezicht (de interne toezichthouder) zelf niet ingrijpt bij ernstige misstanden binnen de instelling. Aan de minister is het dan na onderzoek van de Onderwijsinspectie (de externe toezichthouder) om datgene te doen wat feitelijk tot de werkgeverstaak behoort van de raad van toezicht.

Dat is bizar te achten en kan alleen maar meer aanleiding zijn om behalve de bestuurder ook de raad van toezicht te ontslaan. Deze instellingen worden immers met veel gemeenschapsgeld gefinancierd.

Als aantoonbaar het interne toezicht in het onderwijs tekortschiet in de uitoefening van zijn werkgeversrol als gevolg van een te dominante ons-kent-ons cultuur, is de overheid verplicht om meer en intensiever te controleren en te handhaven. En derhalve minder het accent te leggen op een losser extern toezicht en meer advisering. Dat laatste vereist immers, dat de overheid er blind op moet kunnen vertrouwen, dat door een raad van toezicht zonder aanzien des persoons direct wordt ingegrepen als dat nodig is.

Vrijheid niet aan kunnen

Die vrijheid kunnen raden van toezicht niet aan zo lang de negatieve effecten van de ons-kent-ons cultuur niet volledig zijn uitgebannen. Hoe ver die negatieve effecten kunnen gaan toont het navolgende wel aan. In de openbare jaarrekening 2008 van de hiervoor genoemde HBO instelling in Groningen is geen woord gewijd aan de inschrijvingsfraude. Terwijl deze fraude wel een aanzienlijk financieel gevolg had voor deze instelling. Dat in een officiële jaarrekening verzwijgen wordt kennelijk als normaal beschouwd. En dat is het niet.

Een reden te meer voor een direct terugdraaien van recent gewijzigd beleid in het externe toezicht van de overheid op de onderwijssector.

Lees ook:

Hoe de examencrisis in Maastricht zich jarenlang opbouwde
https://www.trouw.nl/samenleving/reconstructie-hoe-de-examencrisis-in-maastricht-zich-jarenlang-opbouwde~ac855c1c/
Dat er in de examendossiers van het VMBO Maastricht ‘duizenden tekortkomingen’ zouden worden geconstateerd kon niemand zien aankomen. Maar dat het mis was op de school, dat wist de stad al jaren.

Leraren de schuld geven van examendrama: je moet maar durven
https://www.trouw.nl/opinie/leraren-de-schuld-geven-van-examendrama-je-moet-maar-durven~a6ed26c5/
Bij het diplomadrama in Maastricht ontwaarde wiskundeleraar René Kneyber een uitgekiende, duurbetaalde handen-wassen-in-onschuld-strategie van het bestuur: alle docenten wegzetten als onnozele halzen.

Als het gaat om het geven van ontslag wordt er met twee maten gemeten, afhankelijk van wie je formele werkgever is.

Trouw, 17 juli 2018, 9:55

https://www.trouw.nl/opinie/de-ons-kent-ons-cultuur-in-het-onderwijs-eist-een-krachtig-extern-toezicht~a467c645/

D66 vindt klimaat belangrijker dan integriteit

Met kandidatuur Henk Pijlman voor de Eerste Kamer haalt partij eigen integiteitsregels onderuit

Ondanks een door de Raad van Europa in Nederland aangezwengelde discussie over integriteitsregels voor leden van de Eerste Kamer trekt deugpartij D66 zich daar niet zoveel van aan. Zo blijkt uit de definitieve D66 kandidatenlijst voor de komende Eerste Kamerverkiezingen.

Op plaats 6 van die lijst staat Henk Pijlman. Oud D66 wethouder en sinds 2002 bestuursvoorzitter van een grote HBO instelling in het Noorden van het land. Welke instelling onder zijn bestuur en verantwoordelijkheid in 2008 voor een aanzienlijke inschrijvingsfraude al eens is veroordeeld. Van de Raad van State moest deze onderwijsorganisatie een bedrag van een kleine 1.5 miljoen euro aan onterecht ontvangen subsidiegelden terugbetalen. Ondanks die veroordeling kon Pijlman als bestuursvoorzitter gewoon aanblijven. En zich in 2015 als senator voor D66 laten benoemen.

In 2017 is Pijlman als bestuursvoorzitter opnieuw in opspraak geraakt wegens gemelde misstanden. Over welke misstanden tot twee keer toe Kamervragen zijn gesteld aan de D66 onderwijsminister Van Engelshoven. De door laatst genoemde gegeven antwoorden op deze Kamervragen lieten aan duidelijkheid niets te wensen over. Partijgenoot en senator Pijlman moest om partijpolitieke redenen ten koste van alles uit de wind gehouden worden. Niet alleen door vage en ontwijkende antwoorden op kritische Kamervragen te geven. Maar ook door het gedrag en handelen van de onder deze minister vallende onderwijsinspectie. Welke toezichthouder tot op heden een wel heel opmerkelijke rol heeft gespeeld in deze kwestie. Zo opmerkelijk dat inmiddels de Nationale Ombudsman de toezichthouder in het onderwijs heeft verzocht nu toch eindelijk eens een beslissing te nemen op de al in 2017 gedane melding van de klokkenluider van deze misstanden.

Bij herhaling in opspraak geraken is kennelijk een pré om als stap één hoog op de D66 advies kandidatenlijst gezet te kunnen worden. Waarna je als stap twee jezelf nog slechts slim hoeft te pitchen om je verkiesbare plek op de lijst definitief te maken. Dat pitchen deed Pijlman voor de D66 leden slim (vanaf 19.34 minuut). Vooral over zijn openingszinnen was door hem goed nagedacht: Kunnen jullie je voorstellen, dat wij D66 een Eerste Kamerfractie hebben zonder een onderwijsspecialist? Ik niet! En daarom vraag ik om jullie steun!

Het integriteitsklimaat in de Eerste Kamer wordt met deze kandidaatstelling op de D66 lijst er niet beter op. En strookt zeker niet met de motivering van de door D66 in de senaat op 29 januari 2019 ingediende motie voor het ontwerpen van een algemene gedragscode voor Eerste Kamerleden. Een motie, die door fractievoorzitter Hans Engels als volgt werd gemotiveerd; van oordeel, dat het gelet op het gezag en de statuur van de Eerste Kamer als Hoog College van Staat het van belang is de risico’s voor niet integer handelen, vooringenomenheid en (de schijn van) belangenverstrengeling zoveel mogelijk te beperken.

Hoe serieus moet voornoemde motie van D66 genomen worden? Was dat voornemen op papier van D66 ook in daadkracht omgezet dan zou senator Pijlman niet opnieuw door D66 op de definitieve kandidatenlijst zijn geplaatst voor een herverkiezing als senator. D66 heeft immers genoeg leden, die nimmer in opspraak zijn geweest of ooit betrokken waren bij fraude. En graag hoog op deze lijst zouden willen worden geplaatst.

Zo heeft bijvoorbeeld het oud Tweede Kamerlid Boris Dittrich voor zichzelf reclame moeten maken om hoger op de lijst te kunnen komen. Want in al haar wijsheid had de commissie, die de voorlopige lijst had samengesteld, Pijlman zelfs nadrukkelijk boven deze D66er, met een aantoonbaar respectabele staat van dienst, gezet. Op een vermoedelijk te verwachten onverkiesbare plaats…

Hoogste tijd, dat de top van D66 door krijgt, dat integriteitsklimaat ook onder het thema klimaat gerangschikt kan worden. En integriteit in woord en daad dus hoog op de D66 agenda moet staan! Zeker als het gaat om verkiezingen van leden van de Eerste Kamer, waarover de Raad van Europa niet voor niets haar bezorgdheid heeft uitgesproken. Burgers wenden zich steeds meer af van de politiek. Zeker als politieke partijen en politici niet meer geloofwaardig zijn. Zoals in dit concrete geval. Waar de motivering van een recent ingediende motie van de D66 fractievoorzitter in de Eerste Kamer over integriteitsregels binnen één week door eigen handelen zo volledig onderuit wordt gehaald.

ThePostOnline, 14:08, 19 februari 2019

https://tpo.nl/2019/02/19/d66-vindt-klimaat-belangrijker-dan-integriteit/

Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/?s=Koen+Schuiling
https://www.nd.nl/nieuws/opinie/in-de-zoveelste-onderwijsfraudezaak-blijft-de.3100259.lynkx
https://robscholtemuseum.nl/ronald-boutkan-gemeente-doet-geheimzinnig-over-nevenfuncties-college/
https://robscholtemuseum.nl/ronald-boutkan-daar-zijn-ze-dan-de-nevenfuncties/