The Netherlands is Controlling China, and Trying to Take Over the World Economy (…)

Published 9 feb 2023

Jack Chapple

This is the Town of Veldhoven in The Netherlands. Its A fairly modest Town with A Population of 45,500. But what if I told you, that the Entire World Economy, is based around this Town. Because, what is Happening Here, in Veldhoven, has been Catching the Attention of the Worlds Superpowers. In Fact, Something that is Happening Here, Quietly, in the Background, just might Dramatically Change the World for the Better of Humanity, cause A Full on Economic Collapse, and Maybe, Just Maybe, Make an Old Empire Rise Once Again.

This is the Rotte River. Around the year 900 AD, A few dozen People lived along this River. However, over the Next Few Hundred Years, those Few Dozen People grew into A Village with over 500 people. However, just as the Village seemed to be Reaching new Heights, A Massive Flood of the River came and Wiped out Most of Infrastructure of the Village. And for 100 Years, because of the Flooding, this Area didn’t Recover. But then, the Area became an Area that would Become One of the Most Important Economic Projects in History.

In the mid 1200’s, the Rotte River had A Dam Built along it which Helped Reclaim A Lot of the Flooded Land that the River destroyed A Century Earlier. Soonafter, King William the 4th of Holland Officially made the Village Apart of Holland, and Named it RotterDam after the River, and the Dam which Allowed the Village to Exist.

King William then Announced A Canal Project for Rotterdam, which would Allow Ships to Enter and leave the City Fairly Easily. And it was this Canal Project which would Accidentally Change the World as we Know it Today.

You see, the Canal in the 1300’s, did help Bolster the Local Economy of Rotterdam but at the Time, Ship Technology, and International Trade were Pretty Limited. So for the Time being, this Port and Canal was Pretty Much Only used for Trade between Nearby Countries.

But then, A Strange Thing Happened. A Race to become the New Great Empire of the World was Underway. Spain, Portugal, and Britain all began inventing New Ship Technologies to Expand their Empires throughout the World. And over the Next Several Centuries, Globalization and Colonization became Rampant throughout the World. And All of A Sudden, the Port of Rotterdam, became One of the Largest Trading Hubs in the World.

You see, in the 1600‘s, as Other Empires like the British, Spanish, and Portuguese were Focused on Expanding their Empire and Seeing How Much Land they could Conquer, the Dutch Focused on Controlling A Few Select Countries, and creating Trading Posts, Resource Exploitations, and Forts, rather than Large Expansive Swaths of Land.

Also during this Time, the Netherlands also Transitioned their Economic Policy towards having Free Markets, Property Rights for All, and High Levels of Agricultural and Technological Investment, therefore tThe Netherlands became Known as the Worlds First Modern Economy.

And because of All These Reasons, The Netherlands Soon became Known as the Dutch Empire. The Dutch Controlled Global Trade, and Dictated which Nations were Able to have Access to Key Resources like Spices, Rye, and Luxuries.

By 1670, Half of All European Trade came from Dutch Ships, and Flowed through the Ports of Rotterdam and Amsterdam.

Think about That, at the Time of Some of the Largest Empires in History, The Netherlands, who had A Population of Only about 2 Million People, Dominated World Trade.

And I know what you are Probably Asking. What happened to this Trade Empire? Well, it Actually Never Really went Anywhere.

You see, Even after its Decolonization of its Empire, the Dutch Quietly have been One of the Biggest Trading Nations in the World.

If you were to Take A Look at the Top Exporters of Goods in the World, you would see Something that may Catch your Eye.
The Top Exporters may seem Obvious, as they are China, the United States, Germany, and Japan. Those Nations have been the Kings of Exports for Decades, and they All have Very Large Populations. So that makes Sense.
But Who do you think is the Next Largest Exporter of Goods? Is it an Old Power like the UK or France? How about A Large Populous Country like Brazil or India? Maybe its an Upcoming Manufacturing Powerhouse like indonesia?Well. As it turns out. The Netherlands is still One of the Top Exporters of Goods in the World. Despite having A Population of Only 19 Million People Today.

2nd Channel    / @chapple3388  

My Game Dev Channel
   / @attikagames1160  

Want some Advice? Ask me on Reddit!
https://www.reddit.com/JackChapple/

Personal
On Tik Tok @jackchapple
On Reddit https://www.reddit.com/JackChapple/
On Instagram! https://instagram.com/jack_chapple_real/
On Twitter! https://twitter.com/JackChappleSci
On Facebook! https://www.facebook.com/ChappleREI/

CONTACT
jackchapplevideo@gmail.com
OR Even Better, and More Likely to Get to me Send me A Tweet or Instagram DM.

Reacties
https://youtu.be/7y9M_Wle2hE

ASML

ASML systemen , wafersteppers en step and scan-machines, gebruiken een fotografisch proces om patronen op silicium wafers aan te brengen. Een licht bron als een laser projecteert een afbeelding van dit patroon via een verkleinende lens op de wafer. Deze is bedekt met een laagje licht gevoelig materiaal (fotoresist). De wafer wordt daar na ontwikkeld en verder behandeld, waarna de eerste laag van het transistor patroon verschijnt. Deze procedure wordt 30 tot 40 keer herhaald en laagje voor laagje wordt een wafer vol met IC’s gebouwd. Uit eindelijk worden deze IC’s toe gepast in een veelheid aan producten, zo wel consumptie goederen als notebooks, mobiele telefoons, wasmachines en tablets, maar ook auto’s en professionele apparatuur. In 2016 beweerde ASML dat van alle computerchips die in de wereld gemaakt worden, ruim 80% wordt vervaardigd met machines van ASML .^[2]

De grootste opgave voor ASML en zijn klanten, chipfabrikante,– is om steeds kleinere details op de chips te kunnen aanbrengen, waar bij deze meer reken of opslag capaciteit bezitten bij een lager energie verbruik. Kortere afstanden tussen componenten hebben ook een snelheids verhoging als gevolg. Jaren lang volgde het aantal componenten per oppervlakte-eenheid de Wet van Moore. Deze ervarings regel laat een verdubbeling zien na vaste tijds intervallen. Het zijn met name de lithografie systemen, die bepalen of de details op een chip kleiner kunnen worden: de afbeeldingen moeten namelijk steeds verder worden verkleind, en dit vereist licht van een steeds kortere golf lengte, of gebruikmaking van technieken, die licht van een bepaalde golf lengte tot het uiterste kunnen benutten. ASML beweerde in februari 2007, dat zijn systemen de allerk leinste afbeeldingen konden maken op silicium wafers, 37 nanometer (nm) .^[3] ASML gebruikt hiertoe de immersie lithografie, waar het als eerste mee aan de slag is gegaan.

Ondertussen zijn er nieuwe machines verkocht op basis van extreem ultraviolet licht (EUV), waarmee nog kleinere details mogelijk zijn .^[4] In 2016 zijn vier exemplaren geleverd aan klanten en in 2017 nog eens 10. De machines kosten zo’n 100 miljoen euro per stuk. ^{[5] [6]}

Het opvolgende systeem is inmiddels bekend, High NA, een apparaat dat tot 3 nanometer kan lithograferen. Het systeem moet in 2024 op de markt komen. ^[7]

Naam

Officieel is de naam ASML geen afkorting. De Naam is ontstaan uit de Joint Venture tussen Philips en Advanced Semiconductor Materials International (ASMI), die de naam ASM Lithography meekreeg. Toen dit bedrijf in 1988 verzelfstandigde, bleek het niet verstandig om een nieuwe naam te nemen en is gekozen voor ASML als officiële naam.^{[8] [9]}

Geschiedenis

Het bedrijf werd in 1984 opgericht als een joint venture tussen ASM International en Philips om de Philips stepper, Silicon Repeater 3, op de markt te brengen. Oorspronkelijk was het bedrijf ondergebracht in gebouw TQn 3 van Philips Scientific & Industrial, en met de kantoren in houten barakken tegen gebouw TQ 3 aan. Daar werden de eerste PAS (Philips Automatic Stepper) steppers ontwikkeld en gemonteerd. Zo wel de PAS 2000 als de PAS2400. In 1985 gaan er PAS 2400 steppers naar het Philips NatLab en naar Philips Elcoma in Nijmegen en Hamburg. Kenmerken G Line, Cerco lens, de toen unieke elektrische wafertafel en het toen unieke wafer alignment systeem, belichtings veld van tien bij tien millimeter, vijf inch reticles, Smif boxen. G Line staat voor licht met een golflengte van 436 nm uit een kwiklamp.

In 1985 had men 100 werknemers en werd een hoofdkantoor te Veldhoven in gebruik genomen. Ook kwam er een kantoor in Tempe in Arizona. In 1986 bracht ASML de vervolg stepper, PAS 2500|10, op de markt. De eerste machine ging naar Semicon West ‘86 in San Mateo, en de tweede naar het Megachip project op het NatLab. Kenmerken, zoals de PAS2400, maar nu met Zeiss Lens, belichtings veld van veertien bij veertien millimeter. Vanaf 1984 was ASML met de samenwerking met de lenzen fabrikant Carl Zeiss AG begonnen.

Twee jaar later, in 1987, kwam de PAS 2500|40 op de markt, die van iLine technologie gebruik maakte, ultraviolet licht met een golf lengte van 365 nm. Hier mee konden details van 0,7 micrometer worden afgebeeld. ASM International verkocht in 1988 zijn belang in ASML aan Philips. ASML betrad nu ook de Aziatische markt.

In 1989 introduceerde ASML de PAS 5000|50, die details van 0,5 micrometer kon afbeelden. Er werd voor het eerst winst gemaakt. Eén jaar later werden er reeds twee honderd steppers per jaar geproduceerd.

In 1991 werd de PAS 5000|70 op de markt gebracht, waar mee details tot 0,35 micrometer konden worden af gebeeld. Deze maakte gebruik van licht van 248 nm, in het verre ultraviolet. Hier voor moest een KrF excimer laser worden gebruikt, waar voorheen een kwik lamp werd toe gepast. In 1993 begon de productie van step and scan machines.

Op 16 maart 1995 bracht Philips ASML naar de beurs. Onder leiding van Willem Maris en Martin van den Brink werd de productie capaciteit in Veldhoven verdubbeld. In 1998 werd ASML tweede op de wereld rang lijst van chip machine verkopers.

In 1999 kocht ASML het Amerikaanse MaskTools. ^[10] Het markt aandeel bedroeg 37%.

Op 21 mei 2001 fuseerde ASML met SVGL (Silicon Valley Group Lithography), een bedrijf, dat sterk in step and scanmachines was. ASML betrad de Japanse markt en Philips bracht zijn aandeel terug van 23% naar 7%. De golflengte van het laserlicht werd terug gebracht tot 193 nm met een ArF laser.

In 2002 werd ASML wereldmarkt leider in chip machines. In 2003 waren er al meer dan 2.000 ASML machines geïnstalleerd. Men ging experimenteren met F₂ (fluor) lasers, die een golflengte van 157 nm hadden, maar uiteindelijk besloot men zich te richten op de vertrouwde golflengte van 193 nm en de immersie lithografie verder te ontwikkelen, waar door met dit licht kleinere details te verkrijgen waren. In 2005 werd de Twinscan XT:1700i aan gekondigd, die van immersie lithografie gebruik maakte.

Augustus 2006 werden de eerste twee demonstratie-systemen voor EUV, Extreem UltraViolet, licht met een golflengte van 13,5 nm, verscheept naar de ontwikkel centra IMEC, Leuven, België en CNSE (Albany, New York). Begin 2007 werd het Amerikaanse Brion gekocht. ^[11] In 2007 werd ook de eerste Twinscan XT:1900i op de markt gebracht, voor het afbeelden van logic devices tot 32 nm en memory devices tot 40 nm. ^[12]

In 2009 werd de Twinscan NXT:1950i op de markt gebracht.^[13] Door gebruik te maken van magnetische levitatie kon het aantal belichte wafers per tijdseenheid verhoogd worden. Verder konden de afbeeldingen worden verkleind door een andere positie bepaling te introduceren.^[14]

Op 17 oktober 2012 maakte ASML de overname bekend van de Amerikaanse licht bron leverancier Cymer voor US $ 1,95 Miljard in geld en aandelen. ^[15] Het was destijds de grootste overname in de geschiedenis van ASML. Met de overname wilde ASML de ontwikkeling van de nieuwste machines, die gebruik maken van extreem ultraviolet licht (EUV), versnellen. De overname moest leiden tot meer efficiëntie in de toeleverings keten en in Onderzoek en Ontwikkeling. Het hoofd kantoor van Cymer staat in San Diego en er werken circa 1.200 vol tijds medewerkers. In 2011 behaalde Cymer een netto winst van US $ 80 miljoen op een omzet van US $ 594 miljoen. De overname werd in mei 2013 af gerond.

In juni 2016 kondigde ASML de overname aan van Hermes Microvision.^[16] ASML was bereid € 2,75 miljard te betalen voor de maker van inspectie apparatuur voor chip machines.^[16] Met de aankoop kon ASML nog kleinere chips maken, want de apparatuur, die Hermes bouwt, controleert het productie proces. ASML werkte al sinds twee jaar al samen met het Taiwanese bedrijf. ASML betaalde de overname deels met contanten, deels via eigen aandelen en voor een deel door de uitgifte van nieuwe aandelen. De transactie werd op 22 november 2016 succesvol af gerond.

In november 2016 maakte ASML bekend voor € 1 miljard een minderheids belang van 24,9% te kopen in Carl Zeiss SMT. ^[17] ASML en moederbedrijf Carl Zeiss AG hadden toen al dertig jaar een zakelijke relatie waarbij Zeiss lenzen leverde voor de bestaande generatie chip machines en spiegels voor de nieuwste EUV machines. ASML steunde verder het R&D voor EUV bij het Duitse bedrijf met ongeveer € 760 miljoen in de komende zes jaar.^[17] Zeiss ging met dit geld de scherpte diepte van de spiegel set voor EUV verbeteren van 0,33 nu naar 0,5. Dit was nodig om de chips verder te kunnen verkleinen naar minder dan 3 nm.^[17] In juni 2017 had ASML alle goed keuringen binnen van de toezicht houders en kon de transactie worden afgerond.

Op 28 januari 2019 werd bekend dat ASML Mapper Lithography gaat overnemen.^[18] Mapper was eind december 2018 failliet verklaard. De overname som is niet bekend gemaakt. ASML neemt het Intellectueel Eigendom en de meeste van de 240 medewerkers van Mapper over.

Sinds 2019 heeft de Nederlandse Staat de export vergunning naar China in beraad van de eerste EUV machine voor dat land van wege gevoelige internationale betrekkingen. De VS willen niet, dat China een hoog waardige chip industrie ontwikkelt en vrezen, dat de technologie van ASML voor militaire doel einden wordt gebruikt.^[19]

Strategische Aandeel Houders

In juli 2012 maakte ASML bekend dat het 25% van het aandelenkapitaal heeft gereserveerd voor technologie bedrijven die ook belangrijke af nemers zijn. Deze aandeel houders worden partners in het zo genaamde Customer Co Investment Program, dat zich richt op onderzoek en ontwikkeling van een nieuwe generatie lithografie technologieën. ^[20] De ontwikkeling van wafers met een diameter van 450 mm maakt hier onderdeel van uit en ook de verdere ontwikkeling van de chips productie met EUV (Extreem UltraViolet). Dit programma behelst een totale investering van € 1,38 miljard gespreid over de jaren 2012 tot en met 2017. De opbrengst van de aandelen verkoop, circa € 4,2 miljard, zal worden gebruikt om voor een zelfde bedrag bestaande aandelen terug te kopen. Op 4 december 2012 maakte ASML bekend, dat de aandelen daad werkelijk waren in gekocht. ^[21] In totaal zijn 96,6 miljoen aandelen uit de markt gehaald, tegen een gemiddelde koers van € 39,91 per aandeel. ASML heeft in totaal € 3,85 miljard besteed aan deze aandelen inkoop. De aandelen die aan de strategische aandeel houders zijn verstrekt hebben geen stem recht. De partners mogen geen aandelen belang van meer dan 19,9% in ASML op bouwen in de komende zes jaar.

Het Amerikaanse Intel was de eerste strategische aandeel houder; Intel verkreeg een aandelen belang van 15% en zal € 830 miljoen aan het ontwikkelings programma bij dragen. Voor Intel betekent dit een totale investering van € 3,3 miljard. Medio augustus volgde het Taiwanese chipbedrijf TSMC dat voor € 838 miljoen een aandelen belang van 5% in ASML kocht.  ^[22] Ook dit bedrijf zal de komende vijf jaar € 276 miljoen in het project investeren. De laatste strategische aandeelh ouder is Samsung Electronics; Er volgde een investering van € 276 miljoen en daarnaast nam het Zuid Koreaanse bedrijf een belang van 3% in ASML. Op 16 januari 2015 werd bekend, dat TSMC het pakket aandelen uit 2012 met ongeveer een half miljard euro winst had door verkocht aan een grote investeerder. ^[23]

Resultaten

ASML levert wereld wijd, maar de meeste van de klanten zijn gevestigd in Azië. In 2011 werd 66% van de omzet in die regio behaald, 25% in de Verenigde Staten en iets minder dan 9% in Europa. ^[24] De grootste klant was verantwoordelijk voor een kwart van de totale omzet. De belangrijkste leverancier van ASML is Zeiss, een fabrikant van lenzen en optische componenten. Het aandeel van Zeiss in de totale inkoop kosten van ASML is iets minder dan 30%. ^[24] Vanwege de grote weder zijdse belangen zijn beide bedrijven een strategische alliantie aangegaan; deze kan alleen verbroken worden als een van de partijen drie jaar van te voren opzegt. ASML geeft veel geld uit aan onderzoek en ontwikkeling;, in 2011 werd bijna € 600 miljoen aan R&D uitgegeven. ^[24] In 2021 werd € 2,5 miljard aan R&D uit gegeven. ^[25]

De omzet en winst ontwikkeling laat grote schommelingen zien, zie onder staande figuur. De vraag naar half geleiders fluctueert op basis van economische en technologische ontwikkelingen. Als belangrijke toe leverancier ziet ASML deze schommelingen versterkt terug in de eigen bedrijfs voering. Dit is vooral zichtbaar in de order, die het bedrijf ontvangt. In 2009 kreeg het bestellingen voor 98 apparaten, in 2010 verdrievoudigde dit tot zo’n 285 stuks om in 2011 terug te zakken naar 134 eenheden. ^[24] Het aantal afleveringen bedroeg over deze drie jaren respectievelijk 70, 197 en 222 eenheden. ^[24] In 2014 was de gemiddelde verkoop prijs per afgeleverde eenheid € 31 miljoen versus een gemiddelde van plus minus € 19 miljoen in 2009 tot en met 2011. ^[24]

Jaar	Omzet	Winst	Afgeleverd
2000	€ 2,67 miljard	€ 378,05 miljoen
2001	€ 1,59 miljard	€ −478,99 miljoen
2002	€ 1,96 miljard	€ −207,82 miljoen
2003	€ 1,54 miljard	€ −124,51 miljoen
2004	€ 2,47 miljard	€ 235,46 miljoen
2005	€ 2,53 miljard	€ 311,46 miljoen
2006	€ 3,58 miljard	€ 618,55 miljoen
2007	€ 3,77 miljard	€ 671,00 miljoen	260 stuks
2008	€ 2,95 miljard	€ 322,37 miljoen	151 stuks
2009	€ 1,60 miljard	€ −150,92 miljoen	70 stuks
2010	€ 4,51 miljard	€ 1,02 miljard	197 stuks
2011	€ 5,65 miljard	€ 1,47 miljard	222 stuks
2012	€ 4,73 miljard	€ 1,15 miljard	170 stuks
2013	€ 5,25 miljard	€ 1,02 miljard	157 stuks
2014	€ 5,86 miljard	€ 1,12 miljard	136 stuks
2015	€ 6,29 miljard	€ 1,39 miljard	169 stuks
2016	€ 6,80 miljard	€ 1,47 miljard	157 stuks
2017	€ 9,05 miljard	€ 2,12 miljard	198 stuks
2018	€ 10,9 miljard	€ 2,59 miljard	224 stuks
2019	€ 11,8 miljard	€ 2,59 miljard	229 stuks
2020	€ 14,0 miljard	€ 3,60 miljard	258 stuks
2021	€ 18,6 miljard	€ 5,88 miljard	309 stuks
2022	€ 21,2 miljard	€ 5,62 miljard	345 stuks

Strategisch Belang en Veiligheids Inbreuken

Cyber Aanvallen

Gelet op de unieke positie van het bedrijf zijn pogingen tot diefstal van zijn gegevens te verwachten. Op 27 februari 2015 meldden anonieme bronnen, dat hackers waarschijnlijk informatie over hoogwaardige technologie hadden buitgemaakt .^[26]

Spionage

Lange tijd hadden spionnen toegang tot een beperkt aantal door ASML gekochte bedrijfsgeheimen die ze ook gestolen hebben. De schade loopt in de honderden miljoenen euro’s. De diefstal vond plaats bij een vestiging in het Amerikaanse San Jose. Dit bevestigde ASML.^{[27]  [28]} De spionage plegende firma XTAL ging failliet toen de rechters in Californië hoge schade vergoedingen toekenden aan ASML. Op 4 mei 2019 werd zelfs finaal een bedrag van US $ 865 miljoen toegekend, met als gevolg, dat ASML alle patenten van XTAL verwierf. ^[29]

Exportb Berkingen

Onder Amerikaanse druk besloot de Nederlandse overheid in 2018 al geen export ergunning te geven van de nieuwste machines, de EUV serie, richting China.^[30] 8 Maart 2023 besloot het kabinet ook de moderne types van de DUV serie onder het export verbod te laten vallen. Onduidelijk bleef waar de grens precies wordt getrokken .^[31]

Externe links

• (EN) Officiële Website van ASML
• (EN) Officiële Website van Cymer

Results 2021, 19 januari 2022, geraadpleegd op 20 januari 2022

Bronnen, Noten en of Referenties

1. Topman ASML: wij bellen niemand, iedereen belt ons. nos.nl , 18 januari 2017. Geraadpleegd op 4 januari 2023.
2. ASML persbericht (26 februari 2007)^{[dode link]}.
3. Telegraaf Weer vooruitgang bij euv-technologie ASML, 24 februari 2015. Gearchiveerd op 17 januari 2018.
4. (en) ASML Results 2017, 17 januari 2018, geraadpleegd op 17 januari 2018. Gearchiveerd op 24 februari 2018
5. How ASML became chipmaking’s biggest monopoly. Gearchiveerd op 7 januari 2022.
6. FD.nl Scheidend cfo: omzetgroei ASML zet ook na 2020 stevig door, 17 januari 2018. Gearchiveerd op 13 december 2021.
7. ASML wellicht ooit grootste ter wereld
8. NRC 1986: voor joint venture ASML in Veldhoven waren talloos Philips / ASM kan ‘winnaar’ worden
9. ASML to Aquire MaskTools – ASM Lithography buying MicroUnity Systems unit – Company Business and Marketing
10. ASML Reinforces Potential for Value Generation in Advanced Semiconductor Lithography with Acquisition of Brion Technologies. Gearchiveerd op 8 juni 2019.
11. ASML: Press Releases – Early Success of the TWINSCAN XT:1900i Scanner Reinforces ASML’s Immersion Leadership Around the World. Gearchiveerd op 8 juni 2019.
12. Bits & Chips ASML pimpt immersie voor 22 nm chips en 200 wafers per uur, 15 juli 2011^{[dode link]}
13. Met NXT-platform zet ASML de stap van luchtlagering naar zwevend magneettapijt, Mechatronica Magazine
14. ASML doet grootste overname ooit. De Telegraaf (17 oktober 2012). Gearchiveerd op 15 mei 2018. Geraadpleegd op 14 mei 2018.
15. NOS, ASML doet miljardenovername in Taiwan, 16 juni 2016. Gearchiveerd op 17 juni 2016. Geraadpleegd op 17 juni 2016.
16. Eindhovens Dagblad ASML pompt 1,76 miljard euro in lenzenmaker Zeiss, 3 november 2016, geraadpleegd op 10 november 2016. Gearchiveerd op 10 november 2016.
17. NRC Handelsblad ASML neemt Mapper over, 28 januari 2019, geraadpleegd op 28 januari 2019. Gearchiveerd op 2 juli 2019.
18. Algemeen Dagblad Hoekstra: keuze voor 5G-net Huawei is geen rem op inlichtingen, 22 juni 2020. Geraadpleegd 25 juni 2020. Gearchiveerd op 25 juni 2020.
19. ASML kondigt Customer Co-Investment programma aan persbericht: 9 juli 2012. Gearchiveerd op 7 augustus 2012. Geraadpleegd op 13 augustus 2012.
20. ASML persbericht, Terugkoop aandelen afgerond, 4 december 2012. Gearchiveerd op 6 december 2012. Geraadpleegd op 4 december 2012.
21. De Telegraaf: TSMC koopt 5%-belang in ASML, 6 augustus 2012. Gearchiveerd op 6 augustus 2012. Geraadpleegd op 13 augustus 2012.
22. Beurs.nl TSMC verkoopt belang in ASML, 15 januari 2015, geraadpleegd op 19 maart 2015
23. (en) ASML Jaarverslag 2011. Geraadpleegd 16 juli 2012. Gearchiveerd op 20 juli 2012.
24. ASML Jaarverslag 2021. Geraadpleegd op 23 juni 2022.
25. Beursgorilla Chinese hack bij chipmachinebedrijf ASML, 27 februari 2015
26. Janssen, Hans, ASML voor honderden miljoenen gedupeerd: Chinezen stelen bedrijfsgeheimen (11 april 2019). Gearchiveerd op 13 december 2021. Geraadpleegd op 11 april 2019.
27. Chinese spionage bij Nederlandse chipmachinemaker ASML. De Tijd (11 april 2019). Gearchiveerd op 13 december 2021. Geraadpleegd op 11 april 2019.
28. FD.nl ASML: $845 mln toegewezen in spionagezaak, 4 mei 2019, geraadpleegd op 20 januari 2021. Gearchiveerd op 13 december 2021.
29. ‘ASML krijgt eerste order uit China’
    
30. Kabinet bevestigt beperking export chipmachinemaker ASML naar China

Verder lezen

• Boomen, Tijs van den (2019). Slim zand (Hoe ASML in Veldhoven verscheen). Querio Fosfor.
• Raaijmakers, René (2017). De architecten van ASML. Techwatch Books, Nijmegen.