Sylvain Ephimenco – De Kunst van het Kopje Kleiner Maken wordt Nog Beloond Ook

april 20, 2024Businessplan, Gimmick, Home, Interview, Locatie, Media, Portretten, Ridderboek, Van Gogh0

De Kunst van het Kopje Kleiner Maken wordt Nog Beloond Ook

Na dat ze hem zachtjes hadden op getild en op het tafeltje tussen de microfoons hadden neer gezet, kreeg hij de allure van een levende allegorie. Ik keek er gefascineerd naar. Na jaren van zwerf tochten tussen abstracte concepten, tot op het bot versleten waarheden was het cliché eindelijk vlees geworden. Ter wijl ik even als miljoenen Nederlanders aan mijn TV toestel gekluisterd zat en met een morbide wel lust zijn stompjes aan gaapte, kwamen de woorden van de Spaanse Hertog de Baena bij mij op “Wat de Nederlanders Niet kunnen Zetten en Niet Verdragen is Superioriteit (…) Zo dra zij merken of voelen, dat een of ander menselijk wezen te lange vleugels krijgt en naar hogere regionen wil op stijgen dan gewoon, halen ze instinctief die enorme schaar voor de dag, die iedere Nederlander in zijn geestelijke binnen zak met zich mee draagt, en dan beginnen zij zeer doel treffend te snoeien.”

Het was als of ik de monsterlijke messen, die de kunst kenner tot aardse proporties hadden terug gebracht achter hem kon ontwaren. Natuurlijk wist ik, dat het niet de Communis Opinio was, die Rob Scholte een scheen been kleiner had gemaakt. Maar die hand granaat onder de dure auto, waar de succes volle kunstenaar met zijn jonge en mooie vrouw in had plaats genomen illustreerde perfect Nederlands wijsheid N° 1, Hoog Moed Komt voor de Val. En kunstenaars zijn bij uit stek hoog moedige wezens, die zich koste wat het kost uit het door de weekse gewoel willen wringen. Ik hoorde het hoofd geknik al in de met bloemetjes papier behangen woon kamers: “Zie je, Wereld Beroemd, Arrogant, Stijf van de Coke en Stinkend Rijk, maar Nu God zij Dank, Twee Kopjes Kleiner dan het Maai Veld.” Nu pas, na dat hij door een aan slag in een schlemiele ‘Loser’ op wieltjes is om getoverd, zal Rob Scholte door het volk om armd, bemind en gekoesterd worden.

Sinds jaar en dag vervloeken Nederlandse kunstenaars, schrijvers of artiesten het lot, dat maakte dat het kraam bed van hun moeder tussen de gesnoeide heggen en de bochten loze snel wegen van de Nederlandse uniformiteit werd neer gezet. Wie niet jammert, zanikt en fulmineert tegen het met spruitjes lucht geparfumeerde rood wit blauw valt uit de toon. Pas over de grens begint het echte leven. Alles vinden ze, is beter dan dit land met zijn ziekelijke neiging tot nivelleren en waar het egalitarisme geen cultuur pausen verdraagt. Een land, waar stand beelden dikke burger mannetjes voor stellen, die voor al in alle daagsheid lijken te willen uit blinken. “Er is Geen Volk ter Aarde, dat Zo Gewoon Gevonden wil Worden als het Onze. We willen Geen Helden en als Ze Op Gemerkt zijn Dienen Ze te Excelleren in Gewoonheid,” schrijft Herman Pleij in Het Nederlandse Onbehagen. Hier krijgt een artiest pas erkenning als hij aan de TROS tafel is aan geschoven om zich suf te Trivianten. Hier heten de vaandel dragers van de kook kunst Joop en die van het woord Joep, hier worden de intellectuelen door Talk Show Masters met een snijdend ‘Geen Dure Woorden, AUB’ af gestraft. Het is een land, waar de kunstenaar zo vroeg mogelijk succes wil behalen om dan richting de Portugese bergen, Beverly Hills of de Parijse bistro’s het hazen pad te kiezen. Daar zal hij in alle rust zijn maag zuur uit zijn lijf jagen om dat vervolgens in columns en interviews verpakt aan de vader landse kranten te retourneren.

Een enkeling voelt zich wel is waar toch prettig in een landschap waar oneffenheden even als op gezwollen ego’s zijn weg gebeiteld. Zo schreef verleden jaar essayist Jaap van Heerden in het Holland Maand Blad “Het is Veel Zeggend, dat Er in Nederland Geen Cultuur Paus is Aan te Wijzen, Wiens Mening Ontwijfelbaar Juist is. Dat is de Deugd van de Voort Schrijdende Verburgerlijking. Wat Voor Goed Over Wonnen lijkt, is de Neiging tot Verabsolutering. Het Verlies aan Romantiek wordt Gecompenseerd door het Ontbreken van Intellectuele Tirannie. Dat is Toch te Waarderen in Nederland.”

Op zich zelf is deze stelling juist. Komend uit een land, waar het tegen deel waar is, kan ik hier met gemengde gevoelens over mee praten. Tot voor kort wilde de politieke correctheid in Frankrijk, dat je, toen ze beiden nog leefden, eerst op een advies van Acteurs Yves Montand en Simone Signoret wachtte, al vorens je eigen stand punt te bepalen. In het land van Jean Paul Sartre vervult de kunstenaar de functie van herder ,die de kudde moet vertellen waar en wanneer hij kan grazen. Er zijn in Frankrijk bij voor beeld tal van professionele mening machines als de ‘Ex Nouveau Philosophes’ Bernard Henri Levy of André Glucksmann. Het grootste deel van hun werk dag brengen ze door in TV studio’s om uit te leggen waar om ergens op de aard bol zonder hun toe stemming een boom op een konijn heeft kunnen vallen. En wie weten wil hoe verfoeilijk Le Pen en zijn Front National zijn, moet eerst wachten tot Patrick Bruel voor een Parterre van geile en gesticulerende tieners zijn melige Chansons heeft uit gezongen en bij ster journaliste Anne Sinclair van TV zender TF1 is aan geschoven. Wie zich in Frankrijk kunstenaar of artiest waant en per ongeluk geen sluitende visie bezit betreffende het aan zien van de wereld voor de twee en twintig komende eeuwen voor snel door het satirisch TV Programma ‘Les Guignols de l’Info’ als een lach wekkende dombo neer gezet. Zo’n land moet ongetwijfeld een gruwel zijn in de ogen van mensen als Jaap van Heerden. Het democratische debat wordt in Frankrijk in der daad al tijd in gezet door een ‘Pronunciamento’ van kunst zinnige elites. Hun dictaten zijn, zo als het kern besluit van President Chirac meest al onherroepelijk en worden met het tempo van Servisch geschut in de wereld van de kunst, letteren of Show Bizz uit gevaardigd. Hier mee vergeleken is Nederland een paradijs. waar de opinie leiders niet in de ateliers en studio’s. maar bij de lezers rubrieken van de dag bladen en de forums van RTL 4 zijn te vinden. In de ogen van hele horden af gunstige heggen snoeiers moet De Kunstenaar een bleek figuur zonder pretenties zijn, wiens retorisch vermogen aan dat van de post bezorger grenst. Het liefst. als hij in het zonnetje wordt gezet ,vertrouwt de Nederlandse kunstenaar dood leuk aan de camera’s toe, hoe hij zo als ieder ander, wekelijks zijn zak bintjes uit de schappen van Appie Heijn los wrikt.

Ter wijl ik dit schrijf, staart van af de grond de Cover van een oud nummer van het blad Op Zij me aan waar op een op gewekte vrouw proclameert “Ik heb Heel Lang Gedacht, Ik Ben Niks en Ik Kan Niks”. Ze had zangeres, schilderes of schrijfster kunnen zijn en is toe vallig Minister van Justitie. Het recept lijkt in Nederland universeel te zijn, wie zijn kunst beoefening lief heeft en zijn carrière niet wil schaden moet voor al aan het publiek vertellen, dat hij er niks van bakt en weinig voor stelt.

Niet ieder één kan zich zo maar aan deze zelf kastijding onder werpen. Er zijn natuurlijk ook tal van driftige rebellen. Dan rest hen alleen nog de nood uitgang richting buiten land kiezen zo als hier boven vermeld, door gaans met een groen gele rug zak vol azijn passeren. Toen ik voor het eerst geconfronteerd werd met de zelf haat van de kunst zinnige Nederlander, dacht ik, dat het een grap betrof, maar de Nederlandse Schrijver, die zijn eigen land in een ‘Prestigieus Buiten Lands Avond Blad’ te kakken had gezet, was echt en bediende zich niet van een gefingeerde naam, zo als Rudy Kousbroek, ex balling in Frankrijk op 19 november 1979 een verschrikkelijk Tableau Vivant van zijn eigen modder land voor te houden “Nederland heeft Nooit Leren Praten,” schreef hij, “En Daar Gebruiken Ze hun Taal als Sommige Auto Mobilisten hun Auto.” De Nederlandse krant vond Kousbroek even saai als een Proces Verbaal en de schrijver typeerde de Nederlandse roman als ‘Ongelooflijk Slecht Geschreven en Gecomponeerd’. Een pareltje uit dit juweel van masochisme “Deze Verbale Verlamming Blokkeert Boven Dien Alle Andere Vormen van Uit Drukking, die Recht Streeks met het Woord te Maken Hebben, het Theater, het Lied, de Film, de Televisie, Als of de Taal zich Tegen het Uit Drukken van Gevoelens Verzet, die, Zo Dra Ze Uit Gesproken zijn Vals, Hol en Penibel Klinken (…) Wat de Liedjes Betreft is Het Nog Erger, van de Meesten krijg Je de Neiging om Je Op te Hangen.”

Onervaren en jong als ik was, dacht ik hier met een getormenteerde of perverse geest te maken te hebben. Als Boudewijn de Groot, Jaap Fischer en Herman van Veen was ik het boven dien niet met deze criticaster eens. Ik kon onmogelijk de diep liggende gedachte achter Kousbroek’s vernietigende uit val vatten.

Later begreep ik, dat voor al die grote geesten, die zich bekneld voelden en die niet openlijk mochten vertellen hoe geniaal ze zich zelf vonden, maar een uit weg over bleef, je eigen om geving zo danig denigreren, dat je er als verlicht keur meester automatisch boven uit steekt. Zo heb je de verbitterde kunstenaar, die vindt, dat hij uit zijn eigen nest is weg gepest. Even terug uit de VS met de succes volle Robocop in zijn reis koffer, liet Regisseur Paul Verhoeven in 1987 de gehele natie boeten voor de vernederingen, die hij in het verleden in eigen land had moeten onder gaan. In de Volks Krant kraste hij zijn venijn “Nederland is een Neutrale Brij, Zonder Enige Dynamiek. In de Nederlandse Politiek Gebeurt Er Toch Nooit Wat. Voor een Regisseur is Nederland een Ramp Zalig Land.” Verhoeven kon zich alles permitteren, stampen, urineren en kotsen op het vader land bracht alleen maar bij val van het publiek. De filmer was toch al bijna Amerikaan geworden en begon toen we onbeschaamd met een zak Arkansas aard appelen in de keel oneindig te wauwelen. Dit om te doen geloven, wat Chique, dat hij zijn kleverige moers taal in een mum van tijd was verleerd. Die taal is trouwens ooit door Film Producent Matthijs van Heijningen, iemand, die er toch zijn centjes mee verdient vergeleken met een ‘Defecte Air Conditioning,’ waar voor je je in internationaal gezelschap moet schamen.

Van Willem Frederik Hermans, Parijse balling al vorens in Brussel te belanden, kon je nog leukere Anathema’s verwachten. Was hij niet uit Groningen geknikkerd en door Amsterdam geboycot? Hermans ging in de loop der jaren als een furieuze hystericus tegen zijn eigen identiteit te keer. “Nederland is een Verschrikkelijk Land voor zijn Schrijvers. Het is een Anti Kunst Land, Waar In Kunstenaars sinds Eeuwen worden Veracht. Alle Grote Schrijvers hebben hun Heil buiten Nederland Moeten Zoeken.”

Hoe meer hij schreeuwde en schuim bekte, hoe meer hij verkocht werd. Ook de recensenten bleven niet ongevoelig voor zijn vervloekingen en hijsten [moet zijn Hesen JB] hem prompt op de hoogste tree van hun podiumpje, de grootste van De Grote Drie was hij. Nooit Meer Slapen en De Donkere Kamer van Damocles kregen het predicaat meester werk, ter wijl de betreffende meester, die boeken met een bezem steel had geschreven en hun stijl, die zich het best met die van het op tel sommetje van een kruidenier laat vergelijken.

Hermans is dood, maar in Portugal heb je nog Gerrit Komrij wiens anti vader landse tirades recht streeks uit het riool der ballingen getapt zijn. Is hij ook weg gepest of komt zijn bitterheid alleen voort uit het feit, dat hij een gelaat bezit, dat de vorm heeft van een vertrapte touw slipper? Toen hij de natie vol doende beschimpt en besmeurd had met zijn keutels, gaven ze hem in 1993 de PC Hooft Prijs.

Ik trap hier niet in. Nederland mag van mij best een land zijn vol af gunst voor zijn mis kende kunstenaars en het klimaat is er misschien wel een tikkeltje benauwd. Maar al die zeurderige brand netels, die mompelende kankeraars hebben al tijd optimaal geweten, waar mee ze bezig waren. Ze beantwoorden aan de hang naar de zweep van hun masochistische publiek zelfs in hun meest af schrik wekkende uit halen blijven ze Trendy en modieus. Uit eindelijk moeten ze het van Nederland hebben. Terwijl ze mis prijzend in de hand spugen, die hen voedt, worden hun producten als nooit te voren verkocht, jury’s in het land zijn in een dodelijke concurrentie strijd met elkaar verwikkeld om hun meest prestigieuze prijzen toe te kennen. Onder hun voeten worden de rode lopers nederig uit gerold.

Hun geschreeuw is vaak niets anders, dan een rook gordijn van decibels, dat hun eigen te kort komingen dient te maskeren. Toen deze lente WF Hermans over leed, nam bijna geen literaire necroloog de moeite om zijn oeuvre aan hun werkelijk kritische blik te onder werpen. Het ging alle maal om schandaaltjes, affairetjes, stampij en zwaar aan gezette woede uit barstingen. Nederland is een hel voor kunstenaars, maar wel één met Best Sellers aan de lopende band, uit verkochte zalen en uit puilende musea.

Trouw. donderdag 24 augustus 1995

https://www.trouw.nl/voorpagina/hoogmoed~b35eb136/

Sylvain Ephimenco – Hoog Moed komt Voor Al in Nederland voor de Val

Rob Scholte – Hoog Moed | In Gezonden Brief aan Trouw, 31 augustus 1995

https://robscholtemuseum.nl/?s=Bernard+zur+Lippe+Biesterfeld
https://robscholtemuseum.nl/?s=Daniël+Groen
https://robscholtemuseum.nl/?s=Koos+Dalstra
https://robscholtemuseum.nl/?s=John+Studulski
https://robscholtemuseum.nl/?s=Paul+Blanca
https://robscholtemuseum.nl/?s=Peter+Klashorst
https://robscholtemuseum.nl/?s=Oscar+Hammerstein
https://robscholtemuseum.nl/?s=Eef+Hoos

De Kunst van het Kopje Kleiner Maken wordt Nog Beloond Ook

Dit delen:

Plaats een reactie Reactie annuleren