Jan Westerhof – Stem van De Ridder krijgt luisteraars nog altijd in de auto

Zou hij nog voldoende greep op zijn luisteraars hebben om hen op vrijdagavond uit de luie stoel te krijgen? Pas na afloop van de succesvol verlopen radio rit geeft Willem de Ridder (55) toe, dat hij toch even zenuwachtig is geweest…

Leeuwarden – Zoals de twee veertigers Julius Wijffels en Linda Koelstra uit Leeuwarden. Julius zat zich in 1978 te verbijten bij het radiotoestel. Hij viel midden in het hoorspel met speurtocht, dat De Ridder destijds vanuit de VPRO studio opvoerde, met als apotheose de nachtelijke belegering van Slot Loevestein, waarbij bootjes werden gestolen en het verkeer ontregeld raakte.

De Ridder heeft zeventien jaar geleden weinig gemerkt van de tumultueuze nasleep van de radio rit, die zelfs tot kamer vragen leidde. Onbereikbaar voor interviews verbleef hij in Italië. Hij was meteen de volgende dag afgereisd, om daar een paar jaar te blijven. Zonder enige beïnvloeding van zijn kant heeft die tocht, waaraan tienduizenden deelnamen, inmiddels legendarische proporties gekregen. Niet dat de Ridder dat erg vindt. Legendes en sagen zijn immers zijn specialiteit.

Woudrichem was te ver weg, maar dit keer was Julius er dus bij. Om echt niets te missen meldde hij zich met Linda ruimschoots voor aanvang van de uitzending om zeven uur ’s avonds bij de studio van Omrop Fryslân in Leeuwarden. Op alles voorbereid in een soort stevige piloten overall (veel zakken) met survival uitstraling en bergschoenen. En natuurlijk, de door De Ridder voorgeschreven attributen vork en kamerplant. Op eigen initiatief aangevuld met een flesje witte wijn om het in de auto extra gezellig te maken.

Vrijdagavond in Friesland kreeg De Ridder geen tienduizenden op de been: een paar honderd autoradio luisteraars meldden zich rond elf uur bij het eindpunt het Raede Klif achter de IJsselmeerdijk bij Warns. Onbekend is hoe velen de weg kwijt raakten tijdens de honderd kilometer lange zwerftocht door noordwesthoek van de provincie.

Het zenderbereik van de regionale omroep is beperkt, maar wat van grotere betekenis zal zijn: het medium radio heeft zijn glans verloren. Radio is beperkt tot een journalistiek medium of pop met babbelaars.

Stemmen als die van De Ridder horen bij het gouden tijdperk van de VPRO radio, twintig jaar geleden. De vrijdag van Jan Donkers, Wim Noordhoek, Rik Zaal, Rogier Proper en later Germaine Groenier. Met een vaste fanclub in de subcultuur van de jaren zeventig.

De Ridder is zijn touch nog niet verloren. Zij, die vrijdag meededen, ook jongeren, die slechts bij overlevering kunnen weten wie De Ridder is, raakten opnieuw in de ban van die merkwaardige, ongepolijste, wat hese stem. Die, of je wilt of niet, je meesleept in zijn verhalen.

Vrijdagavond ging het over Friso, de eerste koning van Friesland, over de god Stavo, over watergeesten en tovenaars. Bij de Frysk Akademie had De Ridder de Friese sagen en legenden bestudeerd.

Het campertje van De Ridder stond de afgelopen weken geparkeerd in de tuin van een bevriend kunstenaar. Met behulp van twee dat recorders, wat bandjes en cd’s zette hij het zes uur durende programma in twee dagen in elkaar. Semi live, zonder montages. Gewoon muziek aan en vertellen. Uit het hoofd met een paar aantekeningen. Uren achter elkaar.

Als de duisternis vrijdagavond invalt en de contouren van landschap en dorpen vervagen, krijgt de fantasie steeds meer ruimte. De Ridder is stil. Bij Sint Annaparochie krijgen we opdracht de auto te verlaten. De benen even strekken. Van stoel wisselen. Een eindje verderop twee andere auto’s met wit papier achter de vooruit (zoals de instructie luidde) en plantje op het dak. Een groepje jongeren op de hoek bij de kerk kijkt niet begrijpend toe.

Op weg naar Wommels gebeurt het. Langzaam vormt zich op de landwegen een lint. De Ridder is opgetogen. ‘Shit, het werkt.‘ Knipperen met de lampen in alle variaties. Stoppen, handen schudden. ‘Hé Willem.

Op naar de hoofdstraat van Wommels, waar de stoet auto’s een demonstratie wordt voor de reconstructie van de middeleeuwse gracht. In Wommels zwaaien de bewoners terug, met kamerplanten onder de arm: cadeautje van de fun file, die doorrijdt naar het Friese nationale monument bij Warns, waar de Friese dichter Koos Dalstra een performance geeft met fakkels en geluidsband.

De vorken moeten in de grond worden gestoken. Dalstra, in slaapzak op een stretcher, schudt handen. Een glunderende De Ridder ook. Als de fans hem ontdekken in het licht van de fakkels klinkt het opnieuw: ‘Hé Willem . . .‘ Op de radio trommelen tovenaars.

De Volkskrant, 25 september 1995, 0:00

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/stem-van-de-ridder-krijgt-luisteraars-nog-altijd-in-de-auto~ba38702d/

Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/?s=Willem+de+Ridder
https://robscholtemuseum.nl/?s=Koos+Dalstra
https://robscholtemuseum.nl/?s=Dalstar
https://robscholtemuseum.nl/?s=Slag+bij+Warns
https://robscholtemuseum.nl/?s=Radio