Galerie 10 – Kunst
Als je iets maakt met het doel om de medemens met zintuigen én de geest te prikkelen kan je dit al beschouwen als Kunst. Over het algemeen wordt aan deze definitie ook creativiteit, originaliteit en schoonheid aan toegevoegd. Hierdoor wordt de kunst erg subjectief. Voor de een heeft de uiting een hoog “copycat” gehalte voor de ander is het een verdieping slag. Soms is iets kitsch maar wordt door een kunstenaar weer tot kunst ‘gemaakt’.
Een mooi voorbeeld hiervan zijn sommige werkstukken van Rob Scholte. In een documentaire op de NPO (https://robscholtemuseum.nl/ntr/) liet hij zien hoe eenvoudig kunst te maken is maar je moet het wel zien. Zo kocht hij geregeld een kitscherige gehaakte kussentjes. Hij haalde het geborduurde onderdeel van de kussen en lijstte dit achterste voren in. Eye opener.
Het is de scheiding tussen kunst en kitsch is dus niet altijd duidelijk te maken is. En eigenlijk maakt dat het wel mooi en ongrijpbaar.
Kunst kan je uiten in heel veel verschillende vormen. De meest bekende is eigenlijk de beeldende kunst met creaties in in schilderijen, beeldhouwwerken en fotografie. Maar kunst komt in nog veel meer vormen beschikbaar waarbij je kunt denken aan literatuur, film/theater/dans, muziek en architectuur. Wel is er een kunststroming die reclame-uitingen of mode niet tot een kunstvorm verheven kunnen worden. Maar da’s onzin. Als je kunst definitie nog een keer door leest kan je bepaalde uitingen van reclame en mode zeker tot Kunst worden gerekend. Bovendien blijft het erg subjectief.
Kan alles dan als kunst worden gezien? Nee, daarom staat in de definitie ook een prikkeling van zintuigen én geest. Sommige kunst vormen zijn heel erg mooi maar prikkelen niet primair de geest. Denk bijvoorbeeld aan een mooie zonsondergang en een pianist die wat aan het tokkelen is.
Een andere vraag is wat de kwaliteit van een kunstwerk is. Ook dit is een heel subjectief begrip. De intense prikkeling die een kunstuiting te weeg brengt kan een goede graadmeter zijn. Vaak wordt de prikkeling veroorzaakt door een combinatie van creativiteit en schoonheid maar soms door het ontastbare. Wanneer meer mensen de prikkeling waarderen en hoe langer de prikkeling er zal zijn kunnen kunstobjecten en vormen tot tijdloos worden bestempeld. De componist Bach en de Rembrandt van Rijn hebben meesterwerken gemaakt die tijdloos zijn.
Misschien moeten we de definitie loslaten omdat de bovenstaande definitie niet door iedereen geaccepteerd wordt. Iedereen heeft een ander referentiekader en zal ook anders beoordelen en waarderen op dat wat we zien en horen.
Galerie 10, de kunst van cultuur, January 2015