Eline Verburg – Verboden boek in etalage

Zeventig jaar lang was het een verboden boek in ons land. Maar dat gaat veranderen. Bij uitgeverij Prometheus verschijnt 5 september Mijn Strijd, de Nederlandse vertaling van Mein Kampf van Adolf Hitler. „Het is het boek met de slechtste reputatie ter wereld”, erkent uitgever Mai Spijkers. Wat wil de man achter het megasucces van onder andere Vijftig tinten grijs met Hitlers omstreden werk?

Inmiddels is Mijn Strijd nu al volkomen legaal te bestellen via bol.com en vanaf volgende week te koop bij de reguliere boekhandel. Via internet was, met een beetje speurwerk, natuurlijk altijd al aan een exemplaar van Hitlers beladen geschrift – dat oorspronkelijk in twee delen in 1925 en 1926 verscheen – te komen. Of anders gewoon via onze zuiderburen in België, waar je Mein Kampf al die jaren gewoon in de etalage van een boekwinkel kon aantreffen. Er zijn in de voorbije zeventig jaar miljoenen exemplaren gedrukt, in alle denkbare talen. Zelfs in Israël was het gewoon verkrijgbaar.

Haatzaaierij

Maar in Nederland was het sinds het einde van de oorlog verboden om Mein Kampf te herdrukken of te verkopen. Bij ons gold verkoop ervan als het verspreiden van nazipropaganda en haatzaaierij, zoals beschreven in artikel 137c in het Wetboek voor Strafrecht. Samengevat: Het boek Mein Kampf bevat uitlatingen, die beledigend zijn over Joden en daarnaast aanzetten tot haat, discriminatie en gewelddadig optreden tegen Joden.

De tijden zijn veranderd. Galeriehouder Michiel van Eyck, die vier jaar geleden een exemplaar verkocht en in 2016 een gesigneerd exemplaar van Mein Kampf in de etalage van zijn zaak had gelegd – „omwille van de historische waarde” – moest voor de rechter verschijnen. Hij riskeerde een jaar gevangenisstraf. Zijn galerie werd beklad, maar ook de Hoge Raad sprak de galeriehouder uiteindelijk in 2017 in hoger beroep vrij.

Ook in de politiek is de weerstand jegens de verkoopmogelijkheden van Mein Kampf gestaag afgenomen. De Telegraaf columnist wijlen prof. Bob Smalhout pleitte in 2014 vurig voor het vrijgeven van het boek: „Tot op de dag van vandaag wordt er alleen maar over Mein Kampf geleuterd, maar bijna niemand heeft het gelezen”, fulmineerde hij. En dat had volgens hem veel ellende kunnen voorkomen.

Goede editie

In 2015 zijn in Duitsland de rechten op Hitlers autobiografische geschrift, die al die tijd bij de deelstaat Beieren lagen, komen te vervallen. „In Duitsland is toen besloten om een wetenschappelijke editie uit te brengen, door een gerenommeerd instituut, dat de tekst voorzag van duizenden voetnoten”, vertelt Mai Spijkers. „Deze uitgave, duidelijk niet bedoeld om haat te zaaien, mocht wel. Dus zijn wij plannen gaan maken voor een Nederlandse vertaling; van kritisch commentaar voorzien door professor Willem Melching, begeleid door onder meer de wetenschapsraad, het NIOD, het Holocaust Museum. Mijns inziens was er lang genoeg krampachtig over gedaan. Je kunt het boek immers ook gewoon vinden op internet. Dan liever een goeie editie.”

De eerste reacties op dit plan waren, ook tot Spijkers’ verrassing, positief. Ook van een organisatie als het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI): „De vrije verkoop van Mein Kampf kan niet, een geannoteerde versie met een duidelijke toelichting wél”, zei directeur Hanna Luden daarover.

Durf

Spijkers, met het lijvige resultaat inmiddels pontificaal op zijn bureau: „Wij geven ook Het Achterhuis van Anne Frank uit. Maar is dat een reden om Mein Kampf níet te doen, nu het op deze manier kan? Ik heb nog overwogen om de opbrengst te doneren aan een goed doel, voor het geval mensen het een schande zouden vinden, dat er geld aan wordt verdiend. Maar dat voelt verkeerd. We doen niets fout. Het getuigt toch ook van durf, om dit boek na al die jaren uit te geven?”

In Duitsland was de nieuwe, kritische editie van Mein Kampf (liefst 2000 pagina’s, drie keer zoveel als het origineel) in elk geval een groot commercieel succes. In het eerste jaar van verschijnen werden er al 85.000 exemplaren verkocht. Dat is voor Mai Spijkers – wiens uitgeverij binnenliep op de verkoop van 50 Shades of Grey – geen overweging. „We moeten hier prudent mee omgaan. Je kunt uiteraard geen reclameaffiches voor dit boek in de stad ophangen.”

De Telegraaf, 30 augustus 2016, 05:51

https://www.telegraaf.nl/nieuws/2496232/verboden-boek-in-etalage

Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/tapestry-how-hitler-actually-escaped-from-ww2-to-south-america-forum-borealis-hitlers-escape-to-argentina-part-1-of-2-a-conversation-with-harry-cooper/
https://robscholtemuseum.nl/humans-are-free-hitler-escaped-to-argentina-died-old-pictures-of-him-after-the-war-fbi-documents-dna-analysis-of-skull-pictures-of-his-house/