Doortje Smithuijsen – Bij Café Weltschmerz is iedereen welkom, ‘ook neo nazi’s’

5 september 2020Businessplan, Home, Interview, Locatie, Media, Portretten, Van Gogh, Video0

Bij Café Weltschmerz is iedereen welkom, ‘ook neo nazi’s’

Uit onvrede met de gang van zaken bij talkshows op TV biedt Café Weltschmerz een platform aan afwijkende meningen. In tijden van onrust en onvrede blijkt dat een gouden vondst.

Wie bekend is met Café Weltschmerz herkent de opstelling meteen. Een kleine tafel in een donkere ruimte, met twee stoelen aan weerszijden, belicht door één grote lamp in het midden.

De afgelopen jaren is deze kleine ruimte in het pand van Amsterdamse omroep en studioverhuurder Salto het decor geweest voor allerhande ontregelende gesprekken, uitgezonden op YouTube. Vanaf deze tafel werd bijvoorbeeld gesuggereerd, dat de Israëlische geheime dienst achter 9/11 zou zitten, dat de Nederlandse overheid informatie achterhoudt over MH17 en klimaatverandering. Meer recent ging het erover, dat de Corona Virus maatregelen nutteloos zijn en vooral schadelijk voor de economie en het rechtssysteem.

Sommige van de filmpjes, die hier worden gemaakt trekken slechts een paar duizend kijkers en verdwijnen stilletjes tussen de ruim 1.500 video’s op het YouTube kanaal van Weltschmerz. Andere – zoals veel van de Corona Virus video’s – worden honderdduizenden keren aan geklikt en beïnvloeden het publieke debat.

De afgelopen maanden werden op het platform systematisch kritische vragen gesteld over het virus en de bijbehorende maatregelen. Bijdragen van onder anderen dansleraar Willem Engel resulteerden in de hashtag #viruswaanzin, die viraal ging en in een kort geding tegen de staat. Uitspraken over Israël door emeritus hoogleraar politicologie Kees van der Pijl – het land zou volgens hem wegkomen met genocide – konden rekenen op felle kritiek uit de Joodse gemeenschap. Opiniepeiler Maurice de Hond weet Weltschmerz steeds vaker te vinden om kritiek te uiten op het politieke systeem, en nadat hij de afgelopen maanden op het platform fel de ander halve meter maatregelen had bekritiseerd, kon hij een aantal keer aanschuiven om hetzelfde te vertellen bij talkshow Op1.

Lopend door het nauwe gangen stelsel van Salto in Amsterdam, waar de hiphop en reggae beats je onder de studiodeuren door tegemoet schallen, zou je niet per se verwachten, dat hier filmpjes worden gemaakt over de ‘leugens van de WHO’ en de ‘duistere praktijken van de farmaceutische industrie’. Toch huurt Weltschmerz al sinds de oprichting in 2014 elke week deze ruimte, vertelt oprichter Max von Kreyfelt, die vandaag alle gasten ontvangt in het café onder de radiostudio en ze naar boven begeleidt. ‘Die mensen van Salto laten ons altijd lekker onze gang gaan.’

Bij Café Weltschmerz moet alles gezegd kunnen worden, vindt Von Kreyfelt. ‘En blijkbaar hebben veel mensen op dit moment behoefte aan een plek, waar dat kan.’ Het aantal kijkers steeg sinds de Corona Virus uitbraak enorm, vertelt hij: van zo’n 400 duizend views per week naar rond de miljoen. Sinds een aantal maanden heeft Weltschmerz naast de vaste Salto studio ook een opname ruimte in Den Haag, naast het Binnenhof. ‘Dicht bij het vuur’, zegt Von Kreyfelt.

Het is wachten op Thierry Baudet, die straks in gesprek zal gaan met Paul Cliteur. Cliteur is er al en heeft de uitgestoken hand van Von Kreyfelt zojuist beantwoord met een elleboog. ‘Je kunt niet voorzichtig genoeg zijn.’ ‘Goh’, zegt Von Kreyfelt verbaasd, nadat hij Cliteur naar de studio heeft begeleid, ‘daar zit dus toch angst. Wat bizar, joh.’

Baudet geeft de Weltschmerz crew – drie mannen, die achter de schermen en knoppen staan naast de donkere ruimte met tafel – bij binnenkomst wél een hand. Hij en Cliteur gaan het hebben over het nieuwe boek van Baudet, Politiek van het gezond verstand.

‘Dit is wel een behoorlijke WC eend situatie natuurlijk’, zegt Cliteur, terwijl hij zich in de krappe studio op een stoel laat zakken. Hij doelt op het feit, dat het duo actief is binnen Forum voor Democratie: Baudet uiteraard als lijsttrekker, Cliteur onder meer als fractievoorzitter in de Eerste Kamer. ‘Als Kaag bij de NPO zit, is het niet heel anders’, antwoordt Baudet. Cliteur lacht, de drie crewleden gniffelen. Na dit gesprek van een uur zullen Baudet en Cliteur nog zes een op een gesprekken opnemen, onder meer over het Corona Virus en het pensioenakkoord.

De drie crewleden – mannen in wijde spijkerbroeken en op sneakers – hebben zich zelf aangemeld bij Weltschmerz, vertellen ze. Een van hen, Roland Tolsma, heeft twaalf jaar bij de NPO gewerkt als regisseur en schakelaar. ‘Radar, Pauw, noem maar op.’ Jarenlang keek hij naar eigen zeggen toe hoe redacties gesprekken ‘voorkauwden’ en hoe gasten alleen maar ‘een kunstje kwamen doen’ aan een talkshow tafel. Toen hij stopte bij de NPO wegens fysieke klachten, meldde hij zich zelf aan bij Weltschmerz. ‘Hier mogen mensen tenminste hun verhaal vertellen’, zegt Tolsma. De andere twee crewleden – een van hen werkte jarenlang bij RTL – knikken instemmend.

Terwijl Baudet en Cliteur in gesprek gaan, drinkt Von Kreyfelt een cappuccino in het café onder de studio. Hij had wel zijn bedenkingen bij dit duo, zegt hij. ‘Twee mensen van één partij, dat is natuurlijk niet echt spannend.’ Baudet had zelf voorgesteld langs te komen met Cliteur, vrijwel alle gasten bij Café Weltschmerz melden zich zelf aan. Von Kreyfelt maakt sinds de oprichting van het platform in 2014 bij elke gast, die zich aanmeldt dezelfde afweging, zegt hij. Hij gaat na, of het verhaal, dat hij of zij wil vertellen het persoonlijke ontstijgt, of het vernieuwend is, kritisch en maatschappelijk relevant.

‘Tegenspraak op de tegenspraak’

Hoewel Weltschmerz vaak gezien wordt als rechts platform, vindt Von Kreyfelt het ook belangrijk om ‘tegenspraak op de tegenspraak’ te leveren en dus niet alleen heel rechtse geluiden te laten horen. ‘We hebben ook Pieter Omtzigt aan tafel gehad’, zegt hij. ‘En Felix Rottenberg heeft een interview reeks voor ons gemaakt.’

Voor sommigen – onder wie recent Willem Engel – is Weltschmerz een springplank naar een veel groter publiek. Een aantal van de oprichters van de nieuwe omroep Ongehoord Nederland, journalist Arnold Karskens en documentairemaker Peter Vlemmix, waren eerst bij Weltschmerz te zien. Vaste Weltschmerz gast psychiater Esther van Fenema richtte onlangs een politieke partij op en wil meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen in 2021.

In het geval van de aanvraag van Baudet maakte Von Kreyfeld een dealtje: in ruil voor een podium voor Baudets nieuwe boek, zou een van de twee Forum mannen terugkomen om zich uit te spreken over de, volgens von Kreyfelt, ‘misdadige’ Noodwet.

Von Kreyfelt wil niet zeggen, dat het Corona Virus echt verspreid is door de WHO, of door Bill Gates, of door een andere machtige instantie, zegt hij, als we elkaar een dag voor de opnamen zien in Hotel De Hallen in Amsterdam. ‘Ik denk wel, dat het ze heel goed uitkomt.’ Toen hij de video’s van Corona Virus speeches door wereldleiders onlangs achter elkaar afspeelde, begon het bij hem te dagen. ‘Van Rutte tot Trump: ze hebben allemaal dezelfde boodschap.’ Von Kreyfelt’s vermoeden: elke overheid wordt op dit moment aangestuurd door de WHO, ‘en daarmee door Bill Gates (een van de grootste donateurs van de WHO, redactie)’. Gates zou op zijn beurt vooral erop uit zijn overal 5G te installeren.

‘Kijk’, zegt Von Kreyfelt. ‘Veel instellingen, en vooral banken en overheden, hebben veel belang bij een totale reset van het systeem. Iedereen gelijk maken, alles opnieuw opbouwen.’ Dit om te verbloemen, gaat Von Kreyfelt verder, dat de huidige systemen ‘totaal disfunctioneel’ zijn. ‘Vandaar dat iedereen zo stond te springen om Corona Virus een pandemie te noemen. Nu hebben mensen als Gates vrij spel om bijvoorbeeld 5G door te voeren, en overheden kunnen wetten erdoor jassen, die het volk monddood maken.’ Hij neemt nog een slok van zijn cappuccino. ‘Volg je me?’

Von Kreyfelt begon als kunstenaar, studeerde in 1973 af aan kunstopleiding De Ateliers in Haarlem, maar stapte daarna al gauw over naar het ondernemerschap. Hij begon in de jaren tachtig een designwinkel, Leitmotiv, waarvoor hij allerhande spullen importeerde – van Japans antiek tot de eerste Dyson stofzuiger. Hij verkocht de winkel, begon een marketingbureau, dat hij ook verkocht om daarna, weer onder de naam Leitmotiv, design lampen en meubels te maken.

In 2014 richtte hij Weltschmerz op. ‘Ik kijk eigenlijk naar het platform, zoals ik ook naar de spullen kijk, die ik verkoop’, zegt hij. ‘Ik beoordeel elke bijdrage op authenticiteit, op uniciteit. Ik zie Weltschmerz als een kunstproject. Ik wil, dat er vrije, ongebonden geesten aan het woord komen.’

Het idee voor een journalistiek platform kreeg bij Von Kreyfelt vorm na de financiële crisis van 2008. ‘Toen werd duidelijk, dat het systeem niet deugde’, zegt hij, ‘maar de overheid bleef datzelfde systeem gewoon in stand houden: dezelfde leningen faciliteren, dezelfde belastingen innen. En de journalistiek stelde nauwelijks kritische vragen.’

Brussel

Die niet kritische houding komt, volgens Von Kreyfelt, doordat de Nederlandse journalistiek ‘eigendom is van Brussel’, omdat Nederlandse kranten als NRC Handelsblad, de Volkskrant en De Telegraaf in handen zijn van (deels) Belgische mediaconcerns. ‘Wie betaalt, die bepaalt’, zegt Von Kreyfelt, en zolang ‘Brussel’ de Nederlandse media faciliteert, zal er volgens hem in die hoek nooit kritisch gekeken worden naar de overheid.

Von Kreyfelt bedacht, dat er na de banken crisis weer een wereldwijde ramp zou kunnen plaatsvinden. ‘En als het zover zou zijn, zou ik willen, dat er een plek was waar alles echt tegen het licht gehouden wordt.’ In zijn werk wordt Von Kreyfelt ‘gedreven door verontwaardiging’, zegt hij. ‘Verontwaardiging over het feit, dat er een overheid bestaat als de onze. Een overheid, die het referendum afschaft. Die vrijheid van meningsuiting inperkt op sociale media. Die mensonwaardige situaties creëert met maatregelen rond een zogenaamde pandemie.’ En zo kan hij nog wel even doorgaan.

Von Kreyfelt begon rond 2013 samen met Dirk van Weelden, schrijver en redacteur bij literair tijdschrift De Gids, laagdrempelige debatavonden te organiseren om mensen bij elkaar te brengen, die net als zij ‘vonden dat het anders moest’.

Uit die avonden ontstond Café Weltschmerz: een verzamelplaats voor iedereen, die ‘buiten de maatschappij gevallen is’, zegt Von Kreyfelt, voor iedereen, die de ‘samenleving als tegenpartij heeft’. Wie zijn dat dan? ‘Academici, politici, studenten, links en rechts, veel ondernemers.’ Mensen, die niet houden van de regels vanuit de overheid, omdat ze er vooral door worden gehinderd in hun werk en leven.

Concreet is Von Kreyfelt eigenlijk in zijn eentje hoofdredacteur, eindredacteur, producent en hoofd personeelszaken van het platform. Elke woensdag wordt in de Salto studio een serie gesprekken opgenomen van ongeveer een uur – soms drie gesprekken, soms zelfs tien achter elkaar. Die verschijnen vervolgens een voor een op YouTube.

Zwarte lijst

Aan advertenties doet Weltschmerz niet, mensen, die willen betalen of betaald willen worden voor hun optredens worden door Von Kreyfelt op een zwarte lijst gezet. Geld om studio’s te huren en de crewleden een bescheiden gage te betalen komt van donateurs. Op de site van Weltschmerz is te zien, dat sinds oktober 2019 bijna 35 duizend euro is gedoneerd, Von Kreyfelt hoopt de 50 duizend te halen. Zelf verdient hij naar eigen zeggen ‘heel weinig’ aan het platform; hij doet het vooral, omdat hij erin gelooft.

Omdat het redactiewerk de laatste tijd toch behoorlijk veel werd, zijn de afgelopen maanden een aantal mensen door Von Kreyfelt aangesteld als redactie, stuk voor stuk vrijwilligers. Een van die mensen is ICT ondernemer Bert Bril, die naar eigen zeggen richting het platform werd getrokken uit onvrede over de Volkskrant. Bril was trouwe lezer sinds zijn studententijd, vertelt hij telefonisch, maar vindt inmiddels, dat de krant alleen nog ‘gesponsorde content’ verspreidt.

Volgens Bril is Nederland op dit moment de ‘in efficiëntste onderneming denkbaar’, met een ‘waanzinnige hoeveelheid regeltjes’ en onnodig veel ambtenaren, die hoofdzakelijk ‘zichzelf bezighouden’. Het grootste probleem, zegt Bril, is dat er nooit echt kritisch wordt gekeken naar die situatie. De wetenschap, de journalistiek, talkshows: allemaal worden ze gestuurd door ‘geldstromen’, waardoor een ‘tunnel visie’ ontstaat die de nieuwsconsument afsluit van het ‘onafhankelijke, alternatieve verhaal’.

Bij Weltschmerz is dat wel anders: daar mag iedereen zijn zegje doen. ‘Ook neonazi’s zijn er welkom.’ Bril is het lang niet eens met alles wat op het platform wordt verkondigd. ‘Maar ik vind het wel belangrijk de dingen van alle kanten te kunnen bekijken.’

Meer dan eens is Weltschmerz verweten een podium te bieden aan complot theorieën, maar als het aan Von Kreyfelt ligt, is alleen al het woord ‘complot theorie’ beledigend, laat staan de vraag of Weltschmerz aan zoiets bijdraagt. ‘Complotten bestaan niet’, zegt hij, ‘hypothesen en denkmodellen, die wel’. Bril denkt er net zo over. ‘Ook de krankzinnigste verhalen zijn het waard om naar te luisteren’, vindt hij. ‘Er kan altijd een korreltje waardevolle informatie in zitten.’

Wat wil Von Kreyfelt eigenlijk met zijn platform? Vooral doorgroeien, zegt hij. En hij zou best met de NPO willen samenwerken. ‘Maar alleen op onze voorwaarden.’ Von Kreyfelt verwacht wel, dat dat gesprek, tussen Weltschmerz en de ‘Main Stream Media’, er binnen afzienbare tijd gaat komen. ‘Uiteindelijk zullen de traditionele media van deze wereld, zoals de NPO, toch moeten inzien, dat ze de strijd met vrije platforms, zoals dat van ons, niet gaan winnen.’

De Volkskrant, 12 juli 2020, 20:26

https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/bij-cafe-weltschmerz-is-iedereen-welkom-ook-neonazi-s~bbb73002/

Bij Café Weltschmerz is iedereen welkom, ‘ook neo nazi’s’

‘Tegenspraak op de tegenspraak’

Brussel

Zwarte lijst

Dit delen:

Plaats een reactie Reactie annuleren