Gert van der Maten – Gemeente stelt team in voor AZ stadion + Marc Doodeman – Alkmaar publiceert documenten + Roel van Leeuwen – AZ en Alkmaar illusie armer, echte whodunit
Gemeente Alkmaar stelt speciaal team in voor afhandeling kwestie AZ stadion
Alkmaar – Binnen de ambtelijke organisatie van de gemeente Alkmaar is een speciaal projectteam opgericht, dat de zaken rondom het ingestorte dak van AZ moet gaan afhandelen.
Dat schrijft de gemeente in een memo aan de raad. Volgens dat document wordt momenteel hard gewerkt aan de opstelling van ’een feitenrelaas’ en worden alle relevante stukken verzameld.
Wethouder Pieter Dijkman, die de burgemeester vervangt als verantwoordelijk portefeuillehouder, zegt, dat er inmiddels een fikse doos vol papieren stukken in het gemeentehuis staat. Die dateren nog uit de tijd, dat de gemeente niet alles digitaal bewaarde. De stukken worden momenteel ingescand, wat enkele dagen in beslag gaat nemen, aldus de wethouder.
3D
De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) maakt volgens het memo deze week nog 3D opnames om de situatie en de brokstukken van het dak nauwkeurig in beeld te brengen. Aan de hand van die opnames besluit de OVV, of er nog aanvullende beelden nodig zijn vanuit drones of vanaf een hijskraan.
Debat
De gemeenteraad overweegt intussen een debat over de instorting. Dat zou moeten plaatsvinden tijdens de eerste vergadering na het zomerreces op 12 september. De discussie zou dan moeten gaan over de opstelling van oppositiepartij OPA. Die zegt sinds het weekeinde al in 2006 voor de onveiligheid van het stadion te hebben gewaarschuwd, mede naar aanleiding van een rapport van ir. Ynso Suurenbroek.
De coalitiepartijen vinden, dat OPA leider Victor Kloos zich onterecht op de borst slaat. Hij is acht van de afgelopen dertien jaar wethouder geweest. In die tijd had hij opnieuw aandacht kunnen vragen voor de veiligheid van het stadion en dat heeft hij niet gedaan. Kloos zegt, dat de rest van de raad zijn bezorgdheid heeft weggewuifd. Dat was in zijn ogen een democratische beslissing, die hij te respecteren heeft.
Over andere zaken dan deze politieke tweestrijd kan het debat waarschijnlijk niet gaan, omdat alles momenteel nog in onderzoek is.
Helderse Courant, 15 augustus 2019, 18:23
Alkmaar publiceert constructietekening en andere documenten rond bouw AZ stadion
De gemeente Alkmaar heeft een speciale webpagina aangemaakt met relevante gemeentelijke documenten rond de bouw van het stadion.
Dat meldt de gemeente. Op de website zijn constructietekeningen te zien en de bouwvergunningen te bekijken. Ook zijn de onderzoeksrapporten en memo’s gepubliceerd over de brandveiligheid, die veel beroering gaven 2006.
De website over de bouw van het AZ-stadion is hier te bekijken: https://www.alkmaar.nl/docstadion.html.
Royal HaskoningDHV verwacht eind augustus een tussenrapportage af te ronden naar het instorten van de dakconstructie van het AZ stadion. Het ingenieursbureau voert op dit moment een “non destructief” onderzoek uit naar de niet ingestorte dakdelen en de veiligheid van het dak, laat AZ weten.
3D aanzicht kap, AZ Stadion te Alkmaar (foto Cobouw)
Onderzoeksraad: ‘Dit kunnen we niet accepteren’
Dinsdag meldde de Onderzoeksraad voor de Veiligheid een uitgebreid onderzoek (https://www.cobouw.nl/utiliteitsbouw/nieuws/2019/08/jeroen-dijsselbloem-het-az-publiek-heeft-zeer-forse-risicos-gelopen-101275774) naar de achterliggende oorzaken uit te voeren. De nieuwe voorzitter van de raad, Jeroen Dijsselbloem, vindt dat de bouw te vaak dezelfde fouten maakt. “Ik vind, dat in een land als Nederland dit eigenlijk niet mag voorkomen, dat een zo groot en openbaar toegankelijk gebouw ineens instort. Dat kunnen we in Nederland niet accepteren” (https://www.cobouw.nl/utiliteitsbouw/nieuws/2019/08/jeroen-dijsselbloem-het-az-publiek-heeft-zeer-forse-risicos-gelopen-101275774)
Cobouw, 21 aug. 2019, Laatste update: 22 aug. 2019
AZ en de gemeente Alkmaar zijn een illusie armer, zaak krijgt veel weg van echte whodunit
Alkmaar – Zaterdag 10 augustus had de geschiedenisboeken in kunnen gaan als een gitzwarte bladzijde voor het Nederlandse voetbal. Het is, dat AZ niet speelde op het moment, dat een deel van het dak bezweek en er daardoor geen slachtoffers vielen. Volgens brandweerexpert Fred Vos gaat het stelselmatig mis bij bouwprojecten in Nederland.
Er kan geen ramp voorbij gaan, of ook Fred Vos komt vanuit het Duitse Kranenburg in de lucht. De oud brandweerman en voormalig hoofd van de officiersopleiding bij de Rijksbrandweeracademie onderzocht eerder onder meer de Hercules ramp, de Vuurwerk ramp en de Volendam ramp en ook over het rapport naar de Schiphol brand door de onderzoeksraad liet hij zich kritisch uit.
Mensenrecht
Volgens hem is goede brandweerzorg ’een mensenrecht’, maar is het slecht gesteld met de brandweerzorg in Nederland. Zo wordt de Brandweerwet uit 1985 volgens hem stelselmatig genegeerd en geldt dat ook voor de Wet Veiligheidsregio. “Bouwvergunningen dienen te worden voorzien van een advies van de brandweer. Bij afwezigheid van de wettelijke adviseur in vergunningstrajecten zijn deze vergunningen onwetmatig en dus onrechtmatig.”
Ook bij de procedures, die vooraf gingen aan de bouw van het AZ Stadion lijkt er volgens Vos veel te zijn misgegaan. Zo zijn er al in 2004 en in januari 2006 bouwvergunningen verstrekt, maar pas als er dan alsnog een nieuwe bouwvergunning nodig is, roert de brandweer zich. Met een rapport van de externe brandveiligheidsexpert Suurenbroek, geeft de brandweer aan, dat het stadion niet veilig genoeg is.
Uit stukken van de gemeente blijkt, dat ambtenaren en de gemeentesecretaris op de brandweercommandant in praten. En uiteindelijk komt deze toch tot de conclusie, dat de brandveiligheid van het stadion veilig is. Het college geeft een vernietigend oordeel over het rapport van Suurenbroek. Ongehoord, volgens Vos. Het college heeft zich volgens hem niet te bemoeien met een advies aan de brandweer.
Voldoende brandveilig
Op 5 april 2006 geven het hoofd van de afdeling Bouwen en de commandant van de brandweer een briefing aan raadsleden. De conclusie luidt wederom, dat de brandveiligheid van het AZ Stadion verzekerd is. Maar twee weken later besluit het college alsnog een afzonderlijk onderzoek in te laten stellen door bouwkundig adviesbureau Van Overveld.
Dit bureau concludeert eveneens, dat het stadion voldoende brandveilig is. Volgens Vos kan echter alleen de wettelijk adviseur, in dit geval de commandant van de regionale brandweer, dergelijke conclusies trekken.
Op 4 augustus 2006 wordt het DSB Stadion geopend. AZ verliest met 0-3 van Arsenal. Merkwaardig is het, dat de laatste bouwvergunning drie dagen daarvoor pas is afgegeven. En twee dagen nadat de vergunning is verstrekt, geeft de commandant van de brandweer zelf de gebruiksvergunning af.
WOB procedure
In de stukken, die tot nu toe door de gemeente zijn vrijgegeven, ontbreken vooralsnog een opleveringsrapport van het stadion alsmede de gebruiksvergunning. Deze krant is inmiddels een WOB procedure gestart om deze en andere documenten alsnog boven tafel te krijgen.
Ondertussen zijn er volop ontwikkelingen. Zo stelt de Onderzoeksraad voor Veiligheid nader onderzoek in naar de oorzaak van de bijna ramp, nadat het al eerder heeft vastgesteld, dat het dak is bezweken door falende lasverbindingen. Ook trof de OVV breuken en scheuren aan in de rest van de kapconstructie. En AZ laat een onderzoek uitvoeren door Royal HaskoningDHV. Mogelijk wordt dan duidelijk of de constructieberekeningen niet goed zijn geweest, het lassen prutswerk was, of dat het misschien toch een heel slecht idee is geweest om 1725 zonnepanelen neer te leggen op het dak.
Voor wat betreft de zonnepanelen laat de gemeente weten, dat de plaatsing hiervan vergunningsvrij was. ’Afstemming daaromtrent heeft mondeling plaats gevonden. Daar hebben wij geen dossier van’.
Deze week werd bekend, dat zowel de burgemeester als AZ hun handtekening hebben gezet onder een veiligheidsverklaring, die naar de licentiecommissie van de KNVB is gestuurd. De constructieve veiligheid is één van de zaken, waar deze verklaring betrekking op heeft. Met andere woorden: het stadion was volgens de gemeente en de club veilig. Enkele maanden later zijn zowel de gemeente als de club een illusie armer.
Whodunit
Ondertussen krijgt de AZ zaak steeds meer kenmerken van een kenmerken van een echte whodunit. Wie is verantwoordelijk voor de fouten in het AZ stadion? Betrokken partijen wijzen naar elkaar of willen niets zeggen. Een overzicht.
Zwart & Jansma Architects uit Amsterdam:
Ontwerpers van het stadion dat plaats biedt aan bijna 17.000 bezoekers. Het stadion kenmerkt zich onder meer door de overkapping, die in een vloeiende lijn de variërende hoogte van tribunes, skyboxen en andere ruimtes volgt. Bij het ontwerp van het stadion is al rekening gehouden met een mogelijke uitbreiding naar 40.000 zitplaatsen. Op vragen van deze krant of het bouwtechnisch gezien nu een goed moment zou zijn om het stadion uit te breiden, wil ZJA niet reageren. ’Wij willen eerst de uitkomst afwachten van het onderzoek dat reeds opgestart is.’
Bouwbedrijf Midreth:
Aannemer Midreth bouwde met hulp van veel ingehuurde onderaannemers het stadion. Toenmalig directeur van Midreth Joop Leliveld heeft verklaard, dat hij geen idee heeft waarom het dak instortte. Volgens hem is er ‘conform alle bouwvoorschriften en conform alle goedgekeurde tekeningen en berekeningen’ gebouwd. “Wij hebben geen bezuinigingen toegepast. Als je zoiets bouwt, moet het allemaal kloppen, anders mag het echt niet.” Midreth bouwde ook stadion Galgenwaard en ging het schip in met het Scheringa Museum in Opmeer en ging in 2011 failliet.
Andries Broersma, hoofdconstructeur:
Volgens Broersma is de constructie van het stadion goed, maar zijn er bij de bouw fouten gemaakt. “In dit geval waren enkele lassen niet goed.” Broersma wijst naar het inmiddels failliete bedrijf Hardstaal, dat in de fabriek in Lemmen lasverbindingen maakte, omdat dat op de bouwplaats niet kon. Kritiek, dat de constructie van het stadion dak te licht zou zijn, is volgens hem onjuist. “Beton kon niet, omdat was gekozen voor een golvend dak. En dan heb je 48 verschillende dakspanten nodig.”
Simon Romkes, staalconstructeur uit Sint Nicolaasga:
Werkte bij de bouw van het stadion in navolging van Broersma de staalconstructie uit. Ook maakte hij vier jaar geleden de berekeningen om te bepalen, of het mogelijk was de 1725 zonnepanelen op een deel van het dak van het stadion neer te leggen. Volgens hem zijn de lasverbindingen van de spanten de oorzaak geweest van de instorting van een deel van de kap. Volgens hem pleit de tussentijdse conclusie van de OVV hem en zijn constructieberekeningen vrij. Ook hij wijst naar staalleverancier Hardstaal. De reputatie van Romkes liep schade op bij de verbouwing van het Stedelijk Museum in Amsterdam. Ook was hij betrokken bij de bouw van de parkeergarage in Wormerveer, die instortte en bij de Hornbach vestiging in Wateringen.
Jan de Roos Montage:
Stelt niet verantwoordelijk te zijn voor de slechte lasverbindingen in het AZ stadion. Het bedrijf heeft onderdelen heeft gemonteerd, die door Hardstaal zijn gemaakt. Volgens De Roos beperkte het laswerk op de bouwplaats zich tot kleine reparaties. De Roos was net als Romkes, Hardstaal en Midreth betrokken bij de bouw van de Hornbach vestiging in Wateringen, waarvan het dak het op oudjaarsdag 2005 begaf onder een forse sneeuwlast.
Hardstaal Lemmer:
Dit bedrijf kreeg de schuld van het instorten van een Hornbach bouwmarkt in Wateringen in 2005. Een project, dat net als het stadion door Midreth werd gebouwd. Omdat Midreth hiervoor nog een rekening wilde innen bij Hardstaal weigerde het bedrijf de resterende 1,4 miljoen euro te betalen voor het laatste deel van de stalen constructie van het AZ stadion, die al door Hardstaal was geleverd. Het staalbedrijf ging hierdoor failliet. Uiteindelijk moest het bouwconcern van de rechter alsnog 1,4 miljoen euro aan Hardstaal betalen. In Cobouw laat voormalig directeur eigenaar Hans Donker weten, dat voor hem niet vast staat, dat falende lassen de oorzaak zijn van de instorting. “Wij hebben alles volgens de werktekeningen van de constructeur gedaan.”
Sunprojects uit Amstelveen:
Dit bedrijf plaatste drie jaar geleden de zonnepanelen op het dak van het AZ Stadion. Volgens een woordvoerder van het bedrijf kan het gewicht van de zonnepanelen niet de oorzaak zijn. “We hebben vooraf onderzocht, of het dak dit gewicht kon dragen en dat was geen probleem.”
Ynso Suurenbroek:
Maakte in opdracht van de Alkmaarse brandweer een rapport over de brandveiligheid van het stadion. Zijn conclusie: het stadion was niet veilig. Volgens hem was met name de constructie van het dak te licht. Ook stelt hij, dat de partijen die aan het stadion mochten bouwen onder financiële druk stonden. “Dirk Scheringa was in die tijd eigenaar en voorzitter van AZ. Hij had toen veel invloed op het proces. Zoals hij het wilde zo moest het gaan. Hij had ook invloed op de gemeente.”
Dirk Scheringa:
De oud voorzitter en oud eigenaar van AZ. Zag zijn imperium afbrokkelen: eerst zijn bank, toen zijn museum en nu zijn stadion. Was de grote man achter de bouw van het stadion, maar wijst de beschuldigingen van Suurenbroek van de hand. “Ik herken me daar niet in. Het stadion is getekend door een vooraanstaand architect. Het is door bouwkundigen goedgekeurd, ik heb er zelf geen verstand van, de gemeente liep mee, of alles klopte conform bouwvoorschriften.”
Rob Nijsse, hoogleraar constructief vermogen aan de TU Delft:
Denkt niet aan een ontwerpfout. “Ik denk eerder, dat het stadion te snel is neergezet en dat er te veel is bezuinigd. Te snel, te slordig en te zwak.” Ook stelt hij, dat het sinds de jaren 80 slecht gesteld is met het gemeentelijk bouwtoezicht.”
Lees meer artikelen over het ingestorte dak van het AZ stadion:
https://www.noordhollandsdagblad.nl/tag/stadiondak-az-ingestort.
Alkmaarse Courant, 23 augustus 2019, 08:00
Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/az-azalkmaar-az-alkmaar-update-dak-afas-stadion-persconferentie-alkmaarse-courant-deel-van-dak-az-stadion-ingestort-door-storm/
https://robscholtemuseum.nl/merlin-mulder-expert-kans-groter-tijdens-wedstrijd-jeroen-haarsma-dirk-scheringa-over-ingestort-dak-gephotoshopt-bnnvara-joop-gevaarlijke-c/
https://robscholtemuseum.nl/jan-boskamp-jantjeboskamp-marcel-vink-dak-az-stadion-niet-berekend-op-zonnepanelen-frans-van-den-berg-sunprojects-geen-twijfel-bouwkundig-aspect-az-dak/
https://robscholtemuseum.nl/?s=Alkmaar
https://robscholtemuseum.nl/?s=Dirk+Scheringa
Plaats een reactie