Vincent Bakkum – Kunstenaar Vincent Bakkum… vertelt

Beste Jeanne

Toen ik thuiskwam en enthousiast over u vertelde, vroeg mijn vriendin wat ik toch had met oudere vrouwen. Er zweemde jaloezie. Nog voor ik haar leerde kennen had ik al contact met haar moeder. Ik was na een relatie met een jonge vrouw met een kinderwens weer op mijzelf en sprak de hoogbejaarde moeder aan van de vrouw die mij in het kinderdagverblijf was opgevallen.

‘Ik wil in zee gegooid worden,’ zei u stellig alsof het nog die avond moest gebeuren.

Onze dochters brachten daar de dagen door. Net als u, Jeanne, was die oude dame geen angstige, wereldvreemde bejaarde in beigetinten en op nonnenschoeisel, maar zat het haar hoog opgestoken in een negentiende-eeuwse knot en ging ze hooggehakt over straat in een felgekleurd ski jack, lange jurk en kozakkenmuts. Op weg naar huis met haar kleindochter stootte ze met haar elleboog tegen parkeermeters voor loszittende munten. Iets minder elegant, maar niet minder interessant.

U, en vrouwen als de moeder van mijn vriendin, maar ook mijn eigen moeder, zijn lichtende voorbeelden van hoe men ook oud kan worden, met ‘Sturm und Drang’ en een persoonlijkheid die zich niet laat kleineren of ontkennen in de vaart der volkeren of door het egocentrische geduw van opkomende generaties.

Ik haat de reguliere ouderdom, die reactionaire in zichzelf gekeerde aftakeling, omdat ik er bang voor ben. U weet over welke ouderdom ik het heb. We liepen het tegen het lijf in het CODA Museum toen Meneer Vermeer en ik u gearmd langs de kunstwerken leidden. Alsof de catacomben werden gelucht. Grauw en grijs schuifelden vrouwen jonger dan u, maar allang niet meer van deze wereld, door de zalen. Geslachtsloze wezens wier vocabulaire was geslonken tot 400 woorden en wier leven was geïmplodeerd tot een schuw, dierlijk verkeren in het moment; op hun hoede voor veranderingen die de wankele balans van hun nadagen zouden kunnen treffen.

Fysiek verval blijft niemand bespaard. Ook u haakt buitenshuis uw arm tegenwoordig in die van een ander. Maar in uw hotel rent u nog steeds trap op trap af, uw gasten astmatisch piepend achter u latend; als een ekster van tak tot tak.

Ik maakte een beetje misbruik van uw evenwichtsstoornis tijdens de botanische lezingen en later in het museum. Ik liep een beetje met u te koop, als met een levende accessoire. Kijk mij eens met deze mooie, oude excentrieke dame met haar oranjerood geverfde haar en op de belle epoque geïnspireerde toilet. Ik maakte goede sier met u aan mijn arm, vooral bij de dames.

U mag dan fysiek wat uit het lood hangen, mentaal staat u op scherp en leeft u alsof het leven wijds en onontgonnen voor u ligt. In schrijnende tegenstelling tot het mijne dat zich vernauwd heeft tot een streepje licht tussen de deksel en de kist.

Lekker is dat! dacht ik, toen Meneer Vermeer vroeg of ik tijdens zijn optreden ‘een beetje op u kon passen’. Waar moest ik het in godsnaam een avond lang met u over hebben?

Ik had beter kunnen weten; ik had al eens in uw jugendstil villa overnacht en was door u ingewijd in uw levensverhaal en uw jaloersmakende vitaliteit. Op uw bed in de serre bekeken wij destijds uw tekeningen, bladerden we door fotoalbums en liet u ons flarden uit brieven en schriftjes lezen. Het zonnetje verwarmde door het groen uw slaapkamer waar de poes, met haar ene oor, lag te ronken als een kapotte ijskast.

Hoe had ik durven denken dat ik met u een verloren avond zou beleven?

‘Ik wil in zee gegooid worden,’ zei u stellig alsof het nog die avond moest gebeuren.

‘Hó hó, Jeanne,’ zeiden wij. ‘We gaan vanavond niet meer rijden. Trouwens, dat gaat zomaar niet, u moet eerst dood.’

In het museum hebben we ook erg gelachen, weet u nog?

De auto reed voor en ik begeleidde u naar buiten.

‘Ik heb ‘r!’ riep ik lekker hard naar Meneer Vermeer. ‘Ze zat hier binnen aan het bier.’ En tegen een voorbijgaand stel: ‘Vervelend hoor, ze loopt steeds weg.’

Wij kijken uit naar uw verjaardag dit voorjaar; als wij wat ouder en u weer jonger bent geworden.

Lieve groet uit de kuststreek waar de zee ons in de nek hijgt…

http://www.flessenpostuitbergen.nl/nieuws/kunstenaar-vincent-bakkum…-vertelt/6904