Van Abbe Museum Eindhoven – De jaren 80: Begin van het nu?

Tentoonstelling
16/04/2016 – 25/09/2016
Opening: zaterdag, 16 april 2016 15:00

Een alternatieve blik op de jaren 80

De jaren 80 – Begin van het nu? is een verkenningstocht langs de jaren 80 vanuit verschillende Europese perspectieven. De gevarieerde mix van kunstwerken, muziek, televisiefragmenten, drukwerk en archiefmateriaal toont via culturele ontwikkelingen een reeks van sociaalpolitieke thema’s. De verschillende presentaties laten acties zien vanuit de tegencultuur en analyseren haar rol in een periode van veranderingen in het staatsbestel. Cultuur stond centraal in het reageren op of het voorspellen van ingrijpende maatschappelijke veranderingen. Nu Europa zich in een overgangsfase bevindt in hoe ze zichzelf en haar relatie tot anderen ziet, is het tijd om te kijken naar sleutelmomenten in identiteitsvorming en zelforganisatie uit het recente verleden. Door de veranderende relatie tussen burger en overheid uit te lichten, wordt het belang van de gebeurtenissen in dit decennium voor onze hedendaagse samenleving verduidelijkt.
Het materiaal is deels afkomstig van partners van de museumconfederatie L’Internationale, aangevuld met onderzoek van curatoren van het Van Abbemuseum.

Opening
De opening van de tentoonstelling vindt plaats op zaterdag 16 april om 15.00 uur met een welkomstwoord door Charles Esche, directeur Van Abbemuseum, en een voordracht door Zdenka Badovinac, directeur Moderna galerija Ljubljana.

Verschillende Europese perspectieven
In de tentoonstelling komen meerdere verhalen aan bod, die worden verteld vanuit verschillende Europese perspectieven. Als eerste komen de Nederlandse tegencultuur, Black Art uit Groot-Brittannië en het Sloveense NSK collectief aan bod. De NSK presentatie eindigt op 26 juni, en op 2 juli worden drie nieuwe presentaties van de partners uit Istanbul, Barcelona en Madrid toegevoegd.

– Talking Back. Tegencultuur in Nederland
16.04 – 25.09.2016
Curator: Diana Franssen, Van Abbemuseum.

Talking Back naar de Nederlandse tegencultuur in de jaren 80. De krakersbeweging en haar culturele spin-offs in de vorm van kunstenaarsinitiatieven, verzetten zicht tegen de gevestigde kunstwereld. Kunstenaars eigenen zich bestaande fragmenten uit de massamedia toe om deze te bekritiseren en hun ‘manipulatieve’ patronen te analyseren. Andere tegenbewegingen belichten de positie van de vrouw en haar rol binnen deze alternatieve organisaties en activistische groeperingen. Hoewel radicaal in het begin, illustreren deze microgeschiedenissen ook de verschuiving van een ruimdenkende samenleving naar een meer op het individu gerichte maatschappij.
Kunstenaars: Catrien Ariëns, Hans Breder, Daniel Brun, Miguel-Ángel Cárdenas, Ulises Carrión, René Daniëls, DEDO-Harry Heyink, Sandra Derks, Jaap Drupsteen, David Garcia & Annie Wright, General Idea, Heiner Holtappels, Patricia Kaersenhout, Jouke Kleerebezem, Bertien van Manen, Raul Marroquin, Mariano Maturana, Joost Seelen, Servaas, Rob Scholte, Lydia Schouten, Sluik/Kurpershoek, Stansfield/Hooykaas, Moniek Toebosch.

– Thinking Back. Een collage van Black Art uit Groot-Brittannië
16.04– 25.09.2016
Curator: Nick Aikens, Van Abbemuseum.

In de jaren 80 ontstond in Groot-Brittannië een levendig debat onder zwarte kunstenaars, filmmakers, denkers en instellingen. Zij probeerden zich op een nieuwe manier te verhouden tot de koloniale erfenis van Groot-Brittannië. Tegen een achtergrond van een steeds sterker verdeeld rakende politiek, zochten zij naar culturele uitingen waarin verzet, expressie en identiteitsvorming konden samensmelten. In Thinking Back worden – voor het eerst buiten Groot-Brittannië – belangrijke kunstwerken, films en archiefmateriaal uit deze cruciale periode in de Britse cultuurgeschiedenis gepresenteerd.
Kunstenaars: John Akomfrah, Rasheed Araeen, Black Audio Film Collective, Sonia Boyce, Chila Burman, Eddie Chambers, Rotimi Fani-Kayode, Mona Hatoum, Lubaina Himid, Gavin Jantjes, Claudette Johnson, Isaac Julien, Keith Piper, Ingrid Pollard, Donald Rodney, Marlene Smith, Maud Sulter.

– NSK: From Kapital to Capital. Een gebeurtenis in het laatste decennium van Joegoslavië
16.04 – 26.06.2016
Curator: Zdenka Badovinac, Moderna galerija, Ljubljana.

Neue Slowenische Kunst (NSK) is de verzamelnaam voor een aantal kunstenaarsgroepen uit Slovenië. In deze presentatie gaat de aandacht vooral uit naar multimediagroep Laibach (ontstaan in 1980), beeldende kunstenaarsgroep IRWIN (ontstaan in 1983) en theatercollectief Scipion Nasice Sisters (1983-1987). NSK wordt te vaak in verband gebracht met het falen van Joegoslavië en het socialisme. Deze presentatie legt juist de nadruk op de kracht van het kunstzinnige vermogen van het collectief en haar kerndoel: het creëren van een nieuw artistiek verband dat hen in staat zou stelen om een andere manier van samenleven aan te dragen en een internationale dialoog te voeren. De presentatie was eerder te zien in Moderna galerija en is aangepast voor het Van Abbemuseum.
Kunstenaars: Laibach, Irwin, Scipion Nasice Theatre, Cosmokinetic Theatre Red Pilot, Cosmokinetic Cabinet Noordung, New Collectivism, Department of Pure and Applied Philosophy, Builders, Retrovision, Film.

TIP:
Laibach geeft op zondag 10 april een concert in Theaters Tilburg (georganiseerd i.s.m. 013). Kijk hier voor meer informatie: http://www.theaterstilburg.nl/evenementen/4417/the-sound-of-music. Op vertoon van je concertticket kun je gratis De jaren 80 tentoonstelling bezoeken.

– Video-Nou / Servei de Video Comunitari: video interventie tijdens de Spaanse transitie
02.07 – 25.09.2016
Curator: Teresa Grandas, MACBA, Barcelona.

Curator: Teresa Grandas, MACBA, Barcelona
Deze presentatie introduceert een collectief wiens activiteiten plaatsvonden na de dood van Franco in 1975; een periode waarin Spanje veranderde van een dictatuur naar een democratische staat. Video-Nou / Servei de Video Comunitari gebruikte draagbare videoapparatuur en wilde een kritisch informatief en activistisch tv-station oprichten. Vanaf 1978 documenteerden ze vooral maatschappelijke veranderingen veroorzaakt door de gentrificatie van wijken in steden in heel Catalonië. Hun ‘video interventies’ geven ons nu inzicht in de historische gebeurtenissen en sociale processen tijdens deze roerige tijd in Spanje.
Kunstenaars: Video-Nou / Servei de Video Comunitari.

– How Did We Get Here? Turkije in de jaren 80
02.07 – 25.09.2016
Curator: Merve Elveren, SALT, Istanbul.

How Did We Get Here? duikt in de recente geschiedenis van Turkije vanaf de jaren 80, wanneer er onder militair bewind een vrije markteconomie wordt geïntroduceerd. Er wordt een beeld geschetst van dit decennium, met een nadruk op Istanbul, via archiefmateriaal – zoals tijdschriften, foto’s en films – en kunstwerken die gaan over het politieke en culturele klimaat. Door de sociale bewegingen en ontwikkelingen in de populaire cultuur in kaart te brengen onderzoekt de tentoonstelling de oorsprong van het huidige Turkije. De presentatie was eerder te zien in SALT en is aangepast voor het Van Abbemuseum.
Kunstenaars: Aslı Çavuşoğlu en Barış Doğrusöz.
Archieven van: Yücel Tunca, Aziz Nesin Archive, Füsun Ertuğ, Gençay Gürsoy, İbrahim Eren, Gülnur Savran, Murat Öneş, Nilgün Öneş, Tuğrul Eryılmaz, Murat Çelikkan, Serdar Ateşer.

– Archivo Queer? Sloop het systeem (Madrid 1989 – 1995)
02.07 – 25.09.2016
Curator: Fefa Vila Núñez, onafhankelijk onderzoeker, i.s.m. Museo Reina Sofia, Madrid.

Het project Archivo Queer? bestaat uit een open archief gevuld met foto’s, publicaties, video’s en teksten van publieke optredens, acties en campagnes van queer-bewegingen in Madrid in de vroege jaren 90, toen de aidsepidemie veel slachtoffers eiste. Het archief, dat hier voor het eerst getoond wordt, laat een alternatief zien voor de patriarchale en hetero-georiënteerde categorisering. Archivo Queer? is geïnitieerd door Fefa Vila Núñez, promotor van de kunstenaarsbeweging LSD, en Sejo Carrascosa van de groep Radical Gai – in samenwerking met kunstenaar Andrés Senra en de onderzoeker Lucas Platero. Het is ontwikkeld tijdens een eenjarige residency bij het Reina Sofia.
Kunstenaars: Archivo Queer? bevat materiaal ontstaan uit collectieve productie door activisten die samenwerkten met LSD en Radical Gai.

Bemiddelingsruimte
Binnen de tentoonstelling wordt een aparte zaal ingericht voor bemiddeling met een activiteitenprogramma waarin een link wordt gelegd tussen de thema’s in de tentoonstelling en de stad Eindhoven.

Vormgeving tentoonstelling
Kerstin Meyer-Ebrecht (architectuur), Roosje Klap (grafisch ontwerp).

L’Internationale
De tentoonstelling is onderdeel van het vijfjarige programma The Uses of Art, on the legacy of 1848 and 1989, georganiseerd door L’Internationale, waarin de jaren 80 het belangrijkste onderzoeksgebied zijn.

Onderdeel van de Bosch Grand Tour
De tentoonstelling is onderdeel van de Bosch Grand Tour (https://www.bosch500.nl/grandtour) die in het kader van de vijfhonderdste sterfdag van Jheronimus Bosch georganiseerd wordt. In de Jaren 80 tentoonstelling wordt getoond hoe de denk- en werkwijze van Jheronimus Bosch nog altijd actueel is. Onder de naam Bosch Grand Tour presenteren zeven vooraanstaande Brabantse musea in 2016 een hedendaags tentoonstellingsprogramma, naast de tentoonstelling Jheronimus Bosch, visioenen van een genie (13 februari – 8 mei 2016) in Het Noordbrabants Museum. Bosch Grand Tour is een project van het Van Abbemuseum Eindhoven, De Pont museum Tilburg, MOTI Museum of the Image Breda, Natuurmuseum Brabant Tilburg, Het Noordbrabants Museum ’s-Hertogenbosch, Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch en het TextielMuseum Tilburg.

Van Abbemuseum 80 jaar
In 2016 bestaat het Van Abbemuseum 80 jaar. Om deze bijzondere mijlpaal te vieren is het museum van donderdag 14 tot en met zondag 17 april 80 uur lang non-stop geopend. Een lang weekend vol activiteiten, waaronder de opening van De jaren 80. Begin van het nu?

De jaren 80 in de collectie
In de tentoonstelling De collectie nu wordt een zaal ingericht met kunstwerken die het museum aankocht naar aanleiding van de tentoonstelling Jonge Kunst die in 1985 in het Van Abbemuseum te zien was. Met werk van onder meer Marlene Dumas, Juan Munoz, Didier Vermeiren en Kees de Goede.

Van Abbemuseum
Bilderdijklaan 10
5611 NH Eindhoven
Nederland
T: +31 40 238 1000
info@vanabbemuseum.nl
http://vanabbemuseum.nl/

Openingstijden:
di t/m zo van 11:00 tot 17:00 uur, donderdag: 11:00 tot 21:00 uur.
Op dinsdag van 15:00 – 17:00 uur is het museum gratis te bezoeken.

Persbericht:
http://vanabbemuseum.nl/fileadmin/files/Pers/PDFs/2016/Persbericht_De_jaren_80_020316.pdf

http://vanabbemuseum.nl/programma/detail/?tx_vabdisplay_pi1[ptype]=18&tx_vabdisplay_pi1[project]=2023