Roger Cohen – Stad Staat Nederland lokt Toerist Over Vol Amsterdam Uit

2 augustus 2016Businessplan, Home, Locatie, Media, Ridderboek, Van Gogh1

Stad Staat Nederland lokt Toerist Over Vol Amsterdam Uit

Erg druk is het niet bij eetcafé Bij de Nonnen in Zundert. Wat bejaarde fietsers drinken in de zon een kop koffie, locals doen boodschappen bij de Dirk van de Broek. Weinig duidt erop dat elke week honderden toeristen uit de hele wereld afreizen naar het Brabantse grensplaatsje. Voor de boomkwekerijen en aardbeienvelden komen ze niet. Ze komen voor Zunderts beroemdste zoon: Vincent van Gogh. De schilder bracht de eerste twaalf jaar van zijn leven door in het dorp, waar zijn vader Theodorus predikant was.

Chinezen in Zundert

Een plakkaat op de plek van Van Goghs geboortehuis was jarenlang de belangrijkste aanwijzing dat de kunstschilder in Zundert had geleefd. Af en toe kwam een verdwaalde kunstliefhebber naar het kerkje waar vader Theodorus preekte, met ernaast het graf van Vincents dood geboren oudere broer, die ook Vincent heette. Tot de gemeente in 2010 de kans kreeg om het pand op de plek van zijn geboortehuis te kopen.

Het is nu het onderkomen van het Van Gogh Huis Zundert. Elk jaar komen er 30.000 bezoekers naar het dorp, waaronder zo’n 10.000 Chinezen en Japanners. ‘Toerisme stond hier niet op radar’, zegt Piet Udens, met onderbrekingen al sinds 1990 wethouder voor de VVD in Zundert. ‘Dat is snel aan het veranderen.’

Zundert is een toonbeeld van het nieuwe Nederlandse toerismebeleid. Spreiding is daarin een belangrijk doel. Buitenlandse bezoekers moeten niet alleen naar De Dam of het Van Gogh Museum in de hoofdstad. Ze moeten ook naar provincieplaatsen als Zundert. Bekende trekpleisters als Amsterdam barsten al uit hun voegen, tot ongenoegen van bewoners die klagen over de hordes toeristen die hun stad onleefbaar maken. En de buitenlandse euro’s zijn buitengewoon welkom in de provincies, die vanwege vergrijzing en ontvolking hard hun best moeten doen om de lokale welvaart op peil te houden.

20 Miljoen Toeristen per Jaar

De komende jaren neemt de toeristenstroom alleen maar verder toe, is de verwachting. Het afgelopen jaar kwamen er 15 miljoen buitenlandse bezoekers naar Nederland. Over een paar jaar zijn dat er naar schatting 16 miljoen. Op termijn worden er zelfs 20 miljoen buitenlandse bezoekers verwacht. De toeristen komen in toenemende mate uit opkomende markten als China, India en Rusland, waar met de opkomst van een nieuwe middenklasse de wil om te reizen explosief toeneemt.

‘Het is evident dat, als er geen hele gekke dingen gebeuren, de trend in de bezoekersaantallen omhoog is’, zegt Jos Vranken, algemeen directeur van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC). Het bureau is verantwoordelijk voor de marketing van Nederland in het buitenland. ‘Als we de groei in goede banen leiden, kunnen we ervoor zorgen dat de lusten van deze bezoekersstroom beter over het land worden verdeeld.’

Nederland is Geen Land, maar een Grote Stad

Om buitenlandse bezoekers te verleiden om de grote steden te verlaten is een nieuwe marketingstrategie bedacht: Holland City. Daarin word Nederland gepositioneerd als extreem makkelijk bereikbare stadstaat. ‘Toeristen moeten Nederland anders gaan bekijken’, zegt Vranken. ‘Door Nederland mentaal te positioneren als stad kunnen we profiteren van onze beperkte schaalgrootte. Een toerist die in Beijing, New York of Jakarta woont kijkt heel anders naar twee uur reistijd dan wij Nederlanders.’ Door de korte afstanden te benadrukken wordt het makkelijker om ze ook de rest van Nederland in te krijgen, is de hoop.

In de projectie van Holland City is Nederland in wezen een grote stad, met verschillende wijken die de toerist wat bieden. Den Haag is The Royal District. Rotterdam is The Architecture District. Eindhoven is The Design District. En Amsterdam is bruisend downtown. Allemaal in enkele uren te bereizen.

Verhaal Lijnen

Om de toeristen van de grote steden naar kleine dorpjes zoals Zundert te brengen bedacht het NBTC geheel in lijn met de beeldspraak van de stadsstaat een verdere gimmick: verhaallijnen. De verbinden als denkbeeldige metrolijnen aan de hand van een thema verschillende bestemmingen in Nederland met elkaar. Vorig jaar werd de eerste lijn geïntroduceerd: de Van Gogh lijn, die Amsterdam (met het Van Gogh Museum) verbindt met het Kröller-Müller op de Veluwe en de plaatsen in Brabant waar de schilder opgroeide.

Harde cijfers die het gelijk van de aanpak aantonen ontbreken nog. Er zal altijd maar een deel van de toeristen over te halen zijn om naar de provincie te komen. Toch wijst Vranken op het succes van Den Bosch, dat dit jaar 400.000 bezoekers wist te trekken met een tentoonstelling in het Noordbrabants Museum met werken van schilder Jheronimus Bosch. Daarvan kwamen er 100.000 uit het buitenland. Inmiddels werkt het NBTC aan verschillende nieuwe verhaallijnen, zoals ‘Nederland Waterland’, ‘Gouden Eeuw’ en ‘Mondriaan tot Dutch Design’.

Giethoorn, Over Spoeld door Chinezen

Het idee om toeristen te spreiden is goed, zegt Ko Koens, docent aan de Nationale hogeschool voor toerisme en verkeer in Breda, maar zo makkelijk als het lijkt is het niet. ‘Je brengt toeristen naar gebieden die traditioneel niet toeristisch waren. Dat kan bewoners het gevoel geven dat ze geen eigen plek meer hebben. Je krijgt toeristen die ronddwalen door een wijk die daar niet voor ingericht is. Dat is niet per se prettig als je er woont.’

Toch erkent ook Koens dat spreidingsbeleid onverwachte economische voordelen kan opleveren. Zoals in het pittoreske Overijsselse waterdorp Giethoorn, dat sinds enkele jaren wordt overspoeld door Chinese toeristen. Busmaatschappij Connexxion verkoopt inmiddels buskaartjes in het Mandarijn. Lijn 70, van Steenwijk en Giethoorn, rijdt alleen dankzij de drommen bezoekers van verre ook nog in het weekend, aldus Connexxion.

Van Gogh Biertje

In Zundert zijn de economische vruchten vooralsnog beperkt. Nivard, de lokale slijter, krijgt regelmatig Chinezen en Japanners in zijn winkel voor het speciale Van Gogh-biertje dat hij sinds een paar jaar verkoopt, maar meestal stappen ze daarna weer op de toerbus naar België.

Wethouder Udens wil de liefhebbers van Van Gogh daarom meer bieden. ‘Het moet meer zijn dan alleen rondlopen’, zegt de wethouder, die onder andere denkt aan een wandelpad en de ontwikkeling van een fietsroute. ‘Maar we moeten het ook niet overdrijven. Dat hoort ook niet bij Zundert.’

In Amsterdam groeit Weer Stand tegen Toeristen Stroom

Het streven om toeristen te spreiden wordt in gegeven door de enorme toeristen golf die Amsterdam overspoelt. Tussen 2004 en 2014 groeide het totale aantal buitenlandse bezoekers aan de hoofdstad met 58%, tot 6,7 miljoen per jaar. Binnen Europa hebben inmiddels alleen Venetië en Florence meer hotelovernachtingen per inwoner.

De toeristenstroom is goed voor de lokale economie, maar zet ook veel druk op de leefbaarheid van de stad. Amsterdammers klagen dat de binnenstad veel te druk wordt. Musea zijn overvol, in populaire winkelstraten is er geen doorkomen aan en toeristen die via Airbnb appartementen huren zorgen voor overlast. Daarbij komen nog irritaties over bierfietsen en drommen dronken Britse toeristen.

De gemeente probeert al enige tijd greep te krijgen op de stroom buitenlandse bezoekers, onder meer door ze ook andere delen van de stad te laten bezoeken. Om de stad in de toekomst aantrekkelijk te houden voor de Amsterdammer wil de gemeente de bouw van het aantal nieuwe hotels de komende jaren fors afremmen. Ook is de verhuur van appartementen via de website Airbnb aan strengere regels onderworpen.

Financieel Dagblad, zaterdag 30 juli 2016

http://fd.nl/economie-politiek/1161944/stadstaat-nederland-lokt-toerist-overvol-amsterdam-uit