Robbert Roos − Rob Scholte in Antwerpen

Antwerpen – De kunst van Rob Scholte werd altijd gekenmerkt door een lekker nonchalante houding ten opzichte van het leven. De glamour boy van de Hollandse kunstscene in de jaren tachtig citeerde in foto realistische stijl lustig en onbekommerd beelden uit tijdschriften, reclames en de postmoderne consumptiemaatschappij. De granaataanslag van twee jaar geleden, waardoor de kunstenaar twee benen verloor, veranderde Scholtes houding totaal. In de tien doeken, die nu bij Galerie Ronny van de Velde in Antwerpen hangen, is de humor, ironie en nonchalance van ooit vervangen door een bezwaard gemoed. Schilderen is bij Scholte een beetje therapie geworden.

Twee schilderijen refereren regelrecht aan de traumatische aanslag en de naweeën daarvan. ‘Muur van Vuur’ toont de close-up van een motorblok van BMW waarop een flesje nitroglycerine staat. En inderdaad, Scholte reed in een BMW op het moment van de aanslag. Het werk ‘Obsessie’ is wat gelaagder. Voor een oud landhuis laadt een man (een kunstenaar waarschijnlijk, want hij draagt een alpinopet) schilderijen achterin een Volvo stationcar.

De schilderijen hebben allemaal dezelfde soort voorstelling: kubistische composities met afgehakte voeten. Door de ramen in het landhuis zien we de gestalte van Picasso, die aan een voetendoek werkt. In het raam ernaast zit een vrouwelijk naaktmodel. De suggestie is duidelijk. Ook al krijgt de kunstenaar vrouwelijk schoon gepresenteerd, hij blijft geobsedeerd door de voeten. In interviews maakte Scholte steeds duidelijk dat het gemis van zijn voeten hem een heleboel doet. Saillant detail is nog dat galeriehouder Van de Velde eenzelfde soort auto als op het schilderij bezit.

De pregnante autobiografische ondertoon in de twee schilderijen is een duidelijke breuk met het verleden. Vroeger waren Scholtes ‘plaatjes’ spitsvondige artistieke wapens, waarmee hij op een postmoderne manier de (kunst)wereld om zich heen spiegelde. De door de kunstenaar gehanteerde beeldclichés hadden iets pesterigs in hun flagrante ontkenning van goede smaak en originaliteit. Scholte was niet te beroerd beeldende vondsten van anderen te jatten en zich die door kleine compositorische manipulaties toe te eigenen. ‘Anything goes’ was daarbij zijn credo en hij boekte er internationaal succes mee.

Begin jaren negentig volgde de opdracht voor de decoratie van de Oranjezaal van het in Nagasaki nagebouwde Huis ten Bosch. Een monsterklus, die weinig ruimte liet voor het verder ontwikkelen van zijn vrije werk. Scholte maakte een serie met nageschilderde handtekeningen van beroemde kunstenaars en wetenschappers, hij heeft altijd geprobeerd het begrip authenticiteit op losse schroeven te zetten, schilderde een reeks Japanse reclameborden, maar kwam niet tot een wezenlijk nieuwe taal.

In het meest recente werk gaat hij weer terug naar het beproefde concept van de jaren tachtig: foto realistisch geschilderde taferelen met een cynische dan wel humoristische toon. Het recente werk heeft echter ook een zwaarmoedige en soms melancholische ondertoon. ‘Birds’ laat een enorme zwerm kraaien tegen een zonsondergang zien. Rechts onderin zet Scholte nog wel ‘Alfred Hitchcock 1963’, maar de onderhuidse symboliek is onmiskenbaar. Het is een schilderij met dreiging, zoals de schilder zich tegenwoordig constant bedreigd voelt. Op een ander doek zien we het voetstuk van een kolom die daar zelf iets verschoven bovenop staat. Een overduidelijke metafoor voor Scholtes eigen situatie.

De andere doeken hebben minder opzichtige verwijzingen naar de aanslag en de gevolgen daarvan, maar ook die tonen in een aantal gevallen zware kost. Zo schilderde Scholte een inschrijfformulier voor slaven en maakte hij een portret van Prins Willem Alexander met een gouden doornenkroon. Wat de kunstenaar hiermee wil zeggen is volstrekt onduidelijk, maar het markeert wel zijn veranderde kijk op maatschappij en kunst.

Nogal wat doeken hebben een sterk pamflettistisch karakter en dat zou je van de postmoderne Rob Scholte van tien jaar geleden niet hebben verwacht. Als hij toen al een politieke of sociale stellingname had, dan zat er steevast ook een knipoog bij. Die zorgeloze Scholte is niet meer.

Trouw, 25/11/97, 00:00

http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/article/detail/2764593/1997/11/25/beeldende-kunst.dhtml

Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/?s=Antwerpen
https://robscholtemuseum.nl/?s=Galerie+Ronny+van+de+Velde
https://robscholtemuseum.nl/rob-scholte-muur-van-vuur/
https://robscholtemuseum.nl/rob-scholte-birds/
https://robscholtemuseum.nl/rob-scholte-prins-willem-alexander/