Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg Oost-Vlaanderen – Jan Hoet werkt aan kunsten parcours rond psychiatrische problematiek
Een hoogstaand kunsten parcours zoals het Gentse Chambres d’amis of de Poëziezomer van Watou, gefocust op de psychiatrische problematiek en gevestigd in Geel. Dat ambitieuze plan werkt kunstpaus Jan Hoet momenteel uit. Een en ander moet nog goedgekeurd worden, streefdatum is 1 augustus 2012. Ook acteur Warre Borgmans en dichter Gwij Mandelinck springen op de kar.
“Je kunt geen vat op mij krijgen, dat geef ik toe”, zei laureaat Jan Hoet maandag tijdens de uitreiking van de Vlaamse Cultuurprijs in Genk. Ter illustratie kondigde de kunstpaus in één adem op stapel staande expo’s in Rome, Stuttgart en München aan.
Ook naar Geel werd verwezen. Geel?
“Het gaat om een project over kunst en psychiatrie”, stelt Hoet. “Een soort kunsten parcours zoals Chambre d’amis (uit 1986, waarbij internationaal vermaarde kunstenaars tentoonstelden in privéwoningen, LDW) en Over The Edges (uit 2000, waarbij vooral de ham zuilen van Jan Fabre voor ophef zorgden, LDW), maar dan volledig geconcentreerd op Geel.”
Hoet, zoon van een psychiater uit Geel, benadrukt dat het project nog in zijn kinderschoenen staat. “Ik ben nog volop bezig met prospectie, heb al een aantal woningen bezocht en uitgekozen in Geel en leg nu contacten met kunstenaars die werken rond het psychische gebeuren in de mens en in de maatschappij.”
Eerste namen die daarbij vallen, zijn die van de Nederlandse kunstenaar Rob Scholte (wiens benen na een bomaanslag in 1994 geamputeerd zijn, LDW) en Mark Manders. Vooropgestelde openingsdatum: 1 augustus 2012. Bedoeling is dat het kunstenparcours, dat tot 1 oktober 2012 te bezichtigen zou zijn, opgebouwd is volgens drie luiken: beeldende kunst, poëzie en theater.
Ook de namen van de drie curatoren zijn al ingevuld: Hoet, dichter en bezieler van de Poëziezomer van Watou Gwij Mandelinck en acteur Warre Borgmans, momenteel samen met Dimitri Leue toerende met Het Lortchern-syndroom, een voorstelling over dementie.
“Jan en ik kennen elkaar erg goed, we hebben al zeven jaar samengewerkt in Watou”, vertelt Mandelinck. “Toen het stadsbestuur van Geel me vroeg om dit project op te zetten, wilde ik meteen met Jan samenwerken. Hij kan op geniale wijze een kunstwerk integreren in een niet museale ruimte en vooral: Geel is zijn thuishaven. Hij is vertrouwd met de context, met de delicate problematiek van de psychiatrie die in Geel toch teruggaat tot de twaalfde eeuw. Uniek in Vlaanderen.” Autisme, dementie noch Alzheimer zijn ook Mandelinck vreemd. “Mijn moeder is overleden aan Alzheimer, daar heb ik de dichtbundel De Buitentocht over geschreven”, zegt hij. “Ik ken de problematiek dus van heel dichtbij.”
Embryonale fase
Niettemin moet de kunst overheersen. Verspreid over een twintigtal locaties, waaronder het voormalige woonhuis van Jan Hoet, zouden in Geel een vijftigtal kunstwerken en maximaal honderd gedichten tentoongesteld worden. “Geestesziektes zijn steeds het uitgangspunt, maar de kunstwerken zullen centraal staan”, zegt Mandelinck. “Ik draag mijn rugzak vol ervaring mee van Watou en ik zal dan ook gedichten kiezen vanuit de hele wereld. Het zal van internationaal niveau zijn. Zelf wil ik vijftig tot honderd gedichten op een originele manier aanbrengen, maar alles is natuurlijk afhankelijk van de financiële steun.”
Initiatiefnemer van het ambitieuze project is het Geelse stadsbestuur. Onder het motto “Geel: je komt er, je blijft er” wil de Kempense stad zich steeds nadrukkelijker profileren als “stad met de glimlach”. Op een serene manier willen verschillende actoren zoals Huis Perrekes (huizen voor mensen met dementie) en het Openbaar Psychiatrisch Ziekenhuis OPZ kunst met de psychiatrische problematiek verenigen.
In 2001 trad Jan Hoet al als gastcurator op bij een gelijkaardig kunstproject in zijn ouderlijk huis. Die kiem zou nu verder uitgewerkt worden. ‘Zou’, want bij het stadsbestuur weerklinkt de nodige voorzichtigheid. “Het zit nog in een embryonale fase. We zijn nog volop aan het af toetsen, binnen drie weken volgt het definitieve voorstel. Het licht staat nog niet definitief op groen, maar ook de provincie leek het project wel toegenegen.”
Wanneer het licht op groen springt, staat niets dus een “Watou in Geel” in de weg. Net die kritiek kreeg Mandelinck te horen bij “Poëzie in Dubbeltijd”, het poëzie parcours dat hij in Brugge uittekende nadat hij de deur in Watou achter zich dicht sloeg. “Jaloersheid is een demon”, refereert Mandelinck aan zijn aftreden als Brugse poëziecurator. “Ik kreeg intussen uit vier verschillende hoeken een aanbieding om een soortgelijk project op te starten. Geel is heel anders dan Watou. In plaats van op het landelijke en onbegrensde zal nu op het innerlijke aspect van de mens worden gefocust. De ontwrichting van de mens zal centraal staan, een heel ander uitgangspunt.”
De Morgen, 6 juni 2011
Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg Oost-Vlaanderen vzw, 06-06-2011