Menne Merx – Stappen met mega kunstenaar Rob Scholte, Wonderboy BV, te Brussel + Marjolein Slats & Ab Zagt – I.M. Menne Merx (1953 – 2011)

16 januari 2020AdminBusinessplan, Copyright, Gimmick, Home, Huis Ten Bosch, Interview, Locatie, Media, Portretten0

Stappen met mega kunstenaar Rob Scholte, Wonderboy BV, te Brussel

Een animeer tent, moderne cafés, en een gelegenheid voor heren, werkelijk Brussels by Night is met Rob Scholte een belevenis. Tegen het ochtendgloren nemen Menne Merx en hij pas afscheid.

“Why not?” roept kunstenaar Rob Scholte strijdlustig, want een gelegenheid, die zo heet, loopt een weldenkend mens tegen drie uur ‘s nachts vanzelfsprekend niet voorbij. In de garderobe biedt iemand grof geld voor mijn Mickey Mouse jas, maar binnen wordt het pas echt amusant, wanneer ik de enige vrouw blijk te zijn. Wij zijn inmiddels niet meer uit het veld te timmeren, dus gooien we ons in een dansje samen, terwijl sfeervolle zeepbellen vanuit het plafond op ons neerdwarrelen en om ons heen jongemannen met zichzelf swingen in de spiegel. Ik probeer dat ook even uit, waardoor Scholte acuut aan slappe lach ten prooi valt, en als we na wat wikken en wegen niet kunnen besluiten, of achter in dat duistere gangetje nu de wc is of de dark room, houden we Why not? voor gezien.

Stappen is met Scholte (34), al net zo’n belevenis als met hem praten, want conversatie technisch beoefent hij op onnavolgbare wijze de kunst van het zappen. Zo hebben we het bijvoorbeeld net uitgebreid over de liefde en merk ik en passant op, dat men zich daarin nooit als een afhankelijke, kwijlende, teckel dient op te stellen, of hij roept: “Kuttelikkertjes, dàt zijn nog eens vieze honden!” en laat zich als rechtgeaard poezenliefhebber ongevraagd heftig gaan in een lange litanie tegen honden in het algemeen. En hoe hij midden in een betoog over kunst ineens op Warren Beatty komt, is me nog altijd een raadsel, maar goed, hij snapt dus niet, dat zo’n glad monster alle mooie vrouwen ter wereld heeft bezeten. “Een goed hart,” opper ik. Waarop Scholte schalt: “Goed hard zul je bedoelen!”

Toch hou ik in het begin van de avond even het hart vast. Een klein half uur te laat beent Rob Scholte gestressed zijn schitterende Brusselse behuizing binnen en moet zichtbaar tot het uiterste gaan om enige vriendelijkheid in zijn begroeting te leggen. Van files en de godganse dag van hot naar her hollen, knapt niemand echt op, laat staan van een wachtende journalist. “Ik ben een beetje manisch depressief,” licht hij later toe. “Uit het vallen van een theekopje voorspel ik de ondergang van de wereld, want bij mij kan door een kleinigheid alles voorgoed mis zijn, maar dat is ook zo weer over.” Terwijl zijn mooie vriendin Micky (22) en poezen Beer, Loeder en Brasje, de honneurs hartverwarmend waarnemen, steekt Scholte zich in het goeie goed en bij terugkomst is hij weer z’n eigen innemende zelf. Tomeloos rokend (“Ik ben een nicotinist”), driftig gesticulerend (“Ik ben een Italiaan”) en aanstekelijk schaterend. In no time kouten we er gedrieën als oude vrienden op los. Zieke poezen, bekende mensen, Scholtes CNN verslaving (“Ik haat universitaire blaaskaken, maar hou van mensen, die geïnformeerd zijn”), het leven in het algemeen, het onze in het bijzonder, de nieuwste boeken, films en platen, Cosmo (“Goed, geil blad”), ach, weinig blijft onbesproken. Maar de plicht roept, er dient immers gestapt te worden, waarbij Micky ons niet vergezelt, omdat ze ten tijde van dit treffen nog hoogzwanger is, dus verplaatsen Scholte en ik ons naar restaurant Océan, waar hij bij rosé, salade en geitenkaas gerold in zalm, zegt: “Ik ben knettergek van Mick. Ze is absurd sterk, echt een kanjer van een vrouw. Ze is de derde met wie ik samenwoon en ik denk dit maal weer, dat dit nooit meer overgaat, maar Micky en ik gaan er allebei van uit, dat eeuwig niet bestaat in de liefde, dus we zijn niet bang elkaar te verliezen en dat is een goede basis. Van de enige, ware Jacoba heb ik nooit gedroomd. Ik heb lange verhoudingen gehad, omdat het vrouwen waren, die me mateloos op wonden en fascineerden. Tot die fascinatie voorbij is. Ik hou van sterke, mooie vrouwen die en beetje wrijving veroorzaken. Daar groei ik van. Letterlijk. Anders krijg ik ‘m niet omhoog. Liefde is alles wat je zo noemt, zo is het met kunst ook. Iemand, die een korst brood voor jou laat vallen als je geen cent hebt, is een goed mens. Doet hij dat, wanneer je genoeg geld in je zak hebt om te dineren, is het een asociale zak. Liefde kan net zo van betekenis veranderen als al het andere. In de liefde eis ik veel, want ik ben niet alleen een volwassen man, ik kan ook jengelen als een klein jochie en om bij iemand volledig te kunnen zijn, moet er een wederzijdse basis acceptatie inzitten. Die herkende ik meteen in haar. Ik zag Micky, beleefde met haar diezelfde nacht de beste vrijpartij van mijn leven, en ze is nooit meer weggegaan. Inmiddels zijn we tweeënhalf jaar samen.

Onze baby was niet gepland, maar toen ik klaarkwam, wist ik, dat het een kind zou worden. Allicht verandert mijn leven nu, maar dat moet ook. Ik ben eraan toe om verantwoordelijk te zijn en denk wel, dat ik een heel goede vader ben, want ik hou van wat puur en onschuldig is en van mensen beschermen. Een kind is hoop. Voor mijn kind wil ik staan, net zoals voor Micky. Misschien krijg ik wel elf kinderen. Of twintig. Zou toch te gek zijn! Die Afrikanen, met vijf vrouwen en dertig kinderen, dat vind ik wel wat.”

Eigengereid enfant terrible

Scholte geldt niet alleen al jarenlang als Nederlands meest toonaangevende jonge kunstenaar, hij staat, onder veel en veel meer, ook te boek als eigengereid enfant terrible, Speedy Gonzales van de hedendaagse schildersgarde en cynisch wonderboy. Kopieermachine, zo is hij ook wel genoemd, want Scholte gebruikt schaamteloos beelden en ideeën uit kunstgeschiedenis, stripboeken, of reclame. “Ik zou copyright op het copyright willen hebben,” stelt hij vanavond dan ook opgewekt vast. Een artikel in NRC Handelsblad, waarin jaren geleden de vraag werd opgeworpen, of zijn werkwijze niet al te veel steunde op andermans gedachtegoed, kopieerde hij letter voor letter in een schilderij van tweeënhalf bij anderhalve meter en noemde het ‘Nostalgia’. Op het werk staat zijn antwoord te lezen: “Ik werk altijd met materiaal dat mij uit allerlei media, uit tijdschriften, tegemoet komt. Ik rangschik de dingen in een andere volgorde. Ik heb nooit mijn originaliteit op een soort erepodium gezet.”

Toen hij nog in Amsterdam woonde, was Scholte altijd the talk of the town. “Ik was een magische figuur, maar als je dat te lang bent, word je gek. Ik heb het altijd gevaarlijk gevonden om collectief bezit te worden, maar het is met aandacht, net als in de liefde; als je niet reageert op iemands avances krijg je ‘m cadeau. Aandacht slijm je ook niet bij elkaar, die krijg je als je je eigen weg gaat. Mensen hebben veel oordelen over mij en ik heb altijd heel weinig teruggezegd, maar binnen twee jaar schrijf ik mijn autobiografie.” Eén van de hoofdpersonen uit het boek ‘Gimmick’ van Joost Zwagerman, een schilder uitsluitend uit op geld, seks, drugs en rock ‘n roll, zou geïnspireerd zijn door Scholte. “Als je van drie mensen één figuur maakt, die toevallig schildert, dan ben ik dat dus opeens,” zegt hij schouderophalend. “Toch eens uitzoeken of ik de rechten van ‘Gimmick’ kan kopen, dan maak ik er een vijf minuten durende tekenfilm van.”

Een paar jaar geleden werd al die aandacht Scholte even te veel. Hij verhuisde naar Brussel. Hij zegt: “België is dichtbij en toch heel ver weg van Amsterdam. De grachtengordel is een klein, zelfgenoegzaam circuit. Mensen denken, dat de wereld daar ophoudt. Ik heb het niet op types, die soortgenoten zoeken en zich in getto’s verzamelen. Je moet juist met de bakker communiceren. In mijn vriendenkring heb ik weinig schilders. Wel veel schrijvers. Ik lees enorm veel.”

Na de Rietveld Academie werd Scholte meteen een succes. Hij kreeg grote tentoonstellingen, ook in het buitenland. Op z’n zevenentwintigste was hij de jongste deelnemer aan de documenta, daarna stond hij op de Biënnale van Venetië. “Ik ben gepokt en gemazeld door dat succes. Als mensen niet om je heen kunnen, worden ze ziek van je en krijg je kritiek en weerstand. Je komt ook jezelf keihard tegen, want alles wordt anders. Je hebt een hele organisatie nodig. Ik had niet eens een antwoordapparaat. Mensen realiseren zich niet, dat er ook een hele mythe om me heen hangt. Ik heb nu pas zo’n mooi huis, ik woonde in een slooppand. Sinds een jaar of twee heb ik het gevoel dat ik mijn rol een beetje aankan.”

Inmiddels is Rob Scholte een BV en heeft hij zijn company. Medewerkers, die zijn ideeën kunnen uitvoeren, want: “Ik wil het mooiste, maximaalste en belangrijkste maken en soms heb ik daar gewoon armkracht bij nodig. Heel lang had ik alleen mannelijke assistenten, maar ik werk tegenwoordig ook heel graag met vrouwen. Vrouwen zijn het lekkerste wat er is. Makkelijk ben ik niet om mee te werken. Ik hou van gedrevenheid en kan iemand helemaal verrot kankeren als het moet, want in het werk doe ik geen enkele concessie. Geld of succes interesseert met eigenlijk niet, ik werk uiteindelijk toch voor de club mensen om me heen van wie ik hou.”

Vandaag de dag doet een doek van één bij één, zonder tussenkomst van een galeriehouder die met de helft moet strijken, rond de 24.000 Duitse marken. Zijn manager zit in Duitsland, zodoende. Alles wat Scholte maakt, is te koop. Hij zegt: “Aan materieel bezit hecht ik niet, dus als ik er een goede dia van heb, hoef ik het niet zelf te bezitten.”

Wanneer zijn rauwe tartaar ter tafel komt, gromt hij luid “Wroaw!” en zegt: “Ik ben een genieter. Hou van alles voelen wat je kán voelen in het leven, zonder jezelf kapot te maken of anderen al te veel pijn te doen. Maar wat mij gelukkig maakt, kan een ander vreselijk vinden, dus je hebt altijd vuile handen. Mijn ouders heb ik pijn gedaan. Ik kom uit een modelgezin en ik wou nooit naast ze lopen als ze gingen wandelen op zondag. Ze waren me niet wild genoeg, ik wou er niet bij horen. Maar later zijn we naar elkaar toegegroeid. Nu zijn we er wel uit.”

‘Over tien jaar wil ik een trademark zijn’

Scholte zit momenteel ongeveer drie maanden per jaar in Japan, waar hij werkt aan een miljoenenproject; in het Holland Village te Nagasaki, een op ware grootte nagebouwd dorp vol Nederlandse monumenten, is hij bezig paleis Huis ten Bosch van een wandschildering te voorzien. Een opdracht, die hij gekscherend samenvat als: “Nou, we hebben een halletje van zo’n negenhonderd vierkante meter en daar moet een behangetje op.” In werkelijkheid is het de grootste opdracht, die een Nederlandse schilder ooit kreeg. Hij is er nu anderhalf jaar mee bezig en schat in dat het nog anderhalf jaar duurt eer het af is. Op de computer heeft hij het ontwerp gemaakt, dat wordt op de wanden en het plafond geprojecteerd, waarna hij met zeven medewerkers aan het schilderen geslagen is. “Soms moet je drie of vier onder schilderingen maken om de juiste kleur te krijgen en dat doen zij. Dan zit de touch, de god, er nog niet in, dus ik moet er daarna helemaal doorheen om die eruit te krijgen.” Het verhaal begint met een oer Hollands jongetje, dat een zeilbootje in een sloot laat varen, gaat over in een zeventiende eeuwse zeeslag, waarin hedendaagse elementen als Pearl Harbour helikopters te zien zijn, en eindigt in een totale apocalyps. “Het krankzinnige is, dat Japanners de andere kant oplezen, dus die beginnen bij de catastrofe en eindigen bij het bootje. Fantastisch vind ik dat. Dat hele dorp is natuurlijk een krankzinnig project, maar namaken past bij Japanners. En bij mij.”

De totale kosten van Scholtes project liggen tussen de tien en de vijftien miljoen en al krijgt hij die allicht niet op zijn bankrekening, hij kan er wel goed van leven. “Mijn inkomsten komen als het af is, want dat paleis is het hoogtepunt van het dorp en trekt iedere dag 10.000 mensen. Als elke bezoeker een ansichtkaart koopt, reken maar uit.”

Hoewel Scholte gepoogd heeft Japans te leren, gaf hij dat op om niet gek te worden. “Ze kennen het woord ‘ik’ niet, hoe kan ik dan met ze praten? Je hebt een symbool voor mens en dat kan betekenen: jij, ik, fabriek, en de staat. Neem je bijvoorbeeld het symbool voor mens en zet je daarnaast het symbool voor boom, dan is dat het werkwoord rusten. Hoe kan je dat nou leren? Japan is niet gericht op het individu en dat ben ik als kunstenaar heel erg. Ik kan het niet uitstaan, dat mijn vriendin alleen als toerist dat land in mag en maar een bepaalde tijd mag blijven, omdat ze geen HBO opleiding heeft. Liefde telt daar niet. Dat is toch te ongelofelijk voor woorden! Ik zou daar nu niet eens meer kunnen trouwen als ik al een kind heb. Ik leef in zonde. Met veel liefde en zeer veel hartstocht. We gaan wel trouwen, absoluut, maar een kind vind ik nog meer trouwen dan trouwen.”

Schaterend en met grote vertedering vertelt hij hoe Micky met haar binnen drie dagen op Saba gehaalde rijbewijs (“De politie daar was helemaal leip van haar, dus dat ging lekker vlot”) meteen zijn auto in de prak reed. “Tegen de eerste de beste vangrail, omdat iemand toeterde!” Om zomaar opeens te vervolgen: “Na Japan ga ik een modecollectie ontwerpen. Mijn mode wordt absoluut geil, ook in de kunst vind ik dat een belangrijk motief. Seks is nummer één voor mij. Over tien jaar wil ik een trademark zijn. Zoiets als Chanel en dan op linnen en aanverwanten. Papier, stoffen, boeken en tijdschriften wil ik maken. Ik ben al veel bladen begonnen en wil daar graag weer eens mijn energie insteken, al was het alleen maar om Vanessa Paradis te interviewen en Marco van Basten normale uitspraken te ontlokken.”

Nachtmuts in een chique animeer gelegenheid

Bij koffie en sambuca merkt Scholte op: “Met alles wat ik doe wil ik tot de geluidsgrens gaan, maar ik choqueer niet om te choqueren, ik wil iets zo goed mogelijk laten zien en soms is het nodig daarvoor in je blootje te gaan staan, zoals ik een paar jaar geleden al deed in het blad Bev. Nu doen Jeff Koons en Benetton het ook. Bloot poseren roept wat op, zeker als je een man bent, maar ik schaam me niet om mijn erectie te tonen. Ik zit niet te springen om mijn broek open te knopen, maar als het past bij wat ik wil zeggen, zou ik het zo weer doen. Met seksscènes in een film heb ik ook geen moeite en als kunstenaar maak je je eigen film, zo moet je het gewoon zien.”

Het is ruim na twaalven, hoog tijd voor Brussels by Night. Inmiddels hebben we er vijf uur non stop conversatie opzitten, wat ons niet zal weerhouden er nog eens vijf vol te praten. Moeiteloos.

We beginnen de nacht in l’Archiduc, een modern café met mooie mensen, vervolgen onze tocht naar établissement Java, maken een korte tussenstop bij Why not? en eindigen tegen het ochtendgloren in club Must, een animeer gelegenheid met Brusselse chic en allure. Daar stelt Scholte goedgemutst vast, dat mooie vrouwen zijn creativiteit voeden. Want fraai zijn ze, de meisjes van de Must, die sensuele, choreografisch verantwoorde showtjes geven op het podium, of zich in comfortabele banken levendig onderhouden met middelbare mannen, terwijl wij er aan de bar nog één nemen. Scholte mag hier met zijn vriendin ook graag komen, dus de in smoking gehulde uitbater en zijn al even stijlvol ogende echtgenote, verwelkomen hem hartelijk en de meisjes lachen hem toe. De perfecte ambiance voor een nachtmuts, kortom.

Cosmopoltian, 1993

https://www.cosmopolitan.com/nl/

In Memoriam Menne Merx (1953 – 2011)

Menne Merx in 2007 (foto Villamedia)

Wat haar talrijke vrienden en collega’s vooral zullen missen, zijn haar onverwachte telefoontjes, altijd beginnend met: ‘Hi, met Men.’ Waarna het gesprek alle kanten op kon vliegen: het televisieaanbod van de vorige avond, het oeuvre van Gerard Reve, liefdesperikelen en amourettes van wederzijdse bekenden, en vooral de avonturen van haar dierbare Siamezen. En – toen Menne Merx (58) nog de sterverslaggeefster was van de glossy Cosmopolitan – haar talrijke ontmoetingen met filmsterren van het kaliber Hugh Grant en Johnny Depp, met wie – zoals ik met eigen ogen af en toe kon constateren – ze ongegeneerd kon sjansen. ‘Een dag niet geflirt is een dag niet geleefd’, was een van haar motto’s.

Al die interviews in Amerikaanse vier sterren hotels, waar ze zelf ook zo graag vertoefde, leverden prachtige, persoonlijke en scherpe observaties op in verschillende bladen van VNU en later Sanoma. Menne (haar echte voornaam Mirjam vond ze maar niets) schreef onder meer voor Mix, Margriet, Panorama, Viva, Midi, maar vooral voor de Cosmo, waarin zij ook jarenlang een veelgelezen column had.

In die persoonlijke stukjes was zij in haar element en schreef zij openhartig over haar eigen liefdesleven, vol zelfspot, passie en vaak getuigend van een rijke fantasie. Haar hoofdredacteur Rob van Vuure vroeg haar wel eens plagend, of er geen bewijsnummers opgestuurd moesten worden naar de stoet minnaars, die zij zo gloedvol beschreef. Dat wist zij altijd handig af te wimpelen.

Met haar zwoele stem was telefoon verslaafde Menne ook op de radio op haar plaats. Maar haar dienstverband bij Talk Radio – met de eveneens debuterende en ambitieuze Beau van Erven Dorens aan haar zijde – was van korte duur.

De laatste jaren ging het niet zo goed met Menne. Haar jarenlange dienstverband met Sanoma eindigde voor de kantonrechter. Haar gezondheid ging hard achteruit en ze verkoos steeds meer een vrijwillig isolement. Vrienden en collega’s kregen haar – ook via de geduldige telefoon – steeds moeilijker te pakken. Voor velen zal het even wennen zijn om dat vertrouwde – ‘Hi, met Men’ – niet meer te horen.

Villamedia, donderdag 27 oktober 2011, 10:04

https://www.villamedia.nl/artikel/in-memoriam-menne-merx-1953-2011

Stappen met mega kunstenaar Rob Scholte, Wonderboy BV, te Brussel

In Memoriam Menne Merx (1953 – 2011)

Menne Merx in 2007 (foto Villamedia)

Dit delen: