KRO NCRV | De Monitor – Bomenkap + Anne Mae van Tilburg – Trend van ontbossing zet door in Nederland

8 maart 2020AdminBusinessplan, Home, Interview, Locatie, Media, Portretten, Video0

Nederlanders! (foto Faith Freedom Dutch)

Bomenkap

Het rommelt in de Nederlandse bossen. Al een tijdje ontvangen we veel tips van kijkers, die ons wijzen op kaal gekapte vlaktes, waar eerst bomen stonden.

Het lijkt er op, alsof het verzet tegen deze boomkap groeit. Door het hele land zijn actiegroepen opgestaan, die zich keren tegen wat ze zien als doorgeslagen natuurbeheer, met winst als belangrijkste doel. Vooral Staatsbosbeheer moet in het in de publieke opinie ontgelden. De grootste boseigenaar van ons land zou roofbouw plegen in de bossen, die het beheert, sinds de organisatie zijn eigen geld moet verdienen.

Is dit verzet overdreven? Of worden onze bossen inderdaad bedreigd, zoals deze actievoerders stellen? Feit is, dat Nederland bos verliest, terwijl we al het dunst beboste land van EUropa zijn. Dit heeft een aantal oorzaken. De afgelopen jaren zijn de nodige bossen omgevormd tot andere natuurtypen, zoals heide en stuifzand en verdwijnt er ook bos door stads en infrastructuur uitbreidingen. Bovendien zijn veel tijdelijke bossen, die 25 jaar geleden zijn aangeplant gekapt. Het bos oppervlak in Nederland is daardoor tussen 2013 en 2017 gedaald van 376 duizend hectare naar 365 duizend hectare. Wat doen beheerders om dit tij te keren?

KRO NCRV, 31 maart 2019 23:30

https://De+Monitor.KRO–NCRV.nl/onderzoeken/bomenkap

Trend van ontbossing zet door in Nederland

Bomenkap op de Lemelerberg, Overijssel (foto De Monitor)

Kunnen bomen ons helpen om klimaatverandering tegen te gaan? Zwitserse onderzoekers zeggen van wel (https://science.sciencemag.org/content/365/6448/76). Er zou op aarde genoeg ruimte ‘over’ zijn om een oppervlak ter grootte van de Verenigde Staten met bomen te beplanten. Dat zou het broeikas effect grotendeels teniet doen.

In Nederland zijn vooralsnog meer plannen voor de kap dan voor de aanplant van bomen. Dat bleek eerder dit jaar uit ons onderzoek naar bomenkap (https://demonitor.kro-ncrv.nl/onderzoeken/bomenkap). Op dit moment liggen er plannen voor de kap van 1.231 hectare tegenover 304 hectare aan nieuw bos. Dat blijkt uit cijfers, die we opvroegen bij de provincies.

Dat beeld is niet compleet. Veel provincies hebben namelijk geen overzicht hoeveel bos er de komende jaren gaat verdwijnen en wat daarvoor terugkomt. Sommige provincies hebben bijvoorbeeld wel ambities uitgesproken voor de aanplant van nieuw bos, zoals Overijssel. Maar het is nog onduidelijk, waar die bomen dan moeten komen.

Uit onderzoek van de Wageningen Universiteit bleek al, dat het bos areaal tussen 2013 en 2017 met 5.400 hectare is afgenomen. De voornaamste reden hiervoor is, dat bos wordt verwijderd om plaats te maken voor andere soorten natuur, zoals heide of stuifzand. Voor deze biotopen gelden EUropese instandhouding doelstellingen. In de wet natuurbescherming staat, dat elke boom die gekapt wordt, gecompenseerd moet worden, maar dat geldt niet wanneer bos gekapt wordt voor andere natuur.

Deze uitzondering op de wet is tegenstrijdig met onze klimaatdoelen, want bomen zijn belangrijk voor de opslag van CO2. Ook het planbureau voor de leefomgeving wijst er in de doorrekening van het klimaatakkoord op, dat de huidige bos wetgeving strijdig is met de ambities: ontbossing voorkomen, en méér bos aanleggen.

Weinig concrete plannen

Zijn provincies hier ook mee bezig? Wij vroegen alle twaalf provincies naar hun kap en aanplant plannen. Maar het antwoord daarop is niet eenvoudig te achterhalen. Er zijn maar weinig concrete plannen voor de aanplant van bos. Daarnaast hebben niet alle provincies in beeld hoeveel bos er de komende jaren nog gaat verdwijnen. Alleen Gelderland, Overijssel en Drenthe hebben de omvang van de kap in kaart gebracht. Noord Holland heeft wel plannen, maar van vier projecten is de oppervlakte nog niet duidelijk. Andere provincies hebben of geen plannen of hebben geen inzicht in het aantal hectares, dat nog wordt omgevormd tot andere natuur.

‘Geen bos visie’

Harrie Hekhuis, afdelingshoofd beheer en productie bij Staatsbosbeheer, ziet, dat veel provincies geen visie hebben om het bos areaal in stand te houden. ‘Een actieve bos visie ontbreekt. Je ziet wel, dat een aantal provincies het oppakken, maar een aantal provincies doet dat nog niet. Als we in Nederland het bos areaal in stand willen houden of liever nog uitbreiden, dan hebben we dat wel nodig.’ Staatsbosbeheer zegt de komende jaren 5.000 hectare nieuw bos te willen aanplanten op de eigen terreinen. Momenteel wordt verkend welke locaties hiervoor het meest geschikt zijn.

Ambities

Hoewel veel provincies zelf geen concrete plannen hebben, zijn er wel ambities om het bos te laten groeien. Zo heeft provincie Overijssel de doelstelling om 600 hectare extra bomen te planten. De provincie zoekt nog naar locaties. Gert-Jan Nabuurs van Wageningen University & Research betwijfelt of de ambities van provincies ook werkelijkheid worden. ‘In de praktijk zie je, dat de aanplant van bos veel te langzaam gaat. Dat compenseren, het vinden van locaties, waar je dat nieuwe bos kan aanleggen, dat duurt erg lang. Dat komt in allerlei ruimtelijke ordening procedures vast te zitten. En na 5 of 10 jaar is men allang vergeten, dat dit nog moest.’