Kees Berendsen – Het auteursrecht volgens Jeff Koons

De wereldberoemde Amerikaanse kunstenaar Jeff Koons komt graag in het nieuws. Hij zoekt daarvoor niet alleen de randen van het auteursrecht van anderen. Als het zo uitkomt is er ook altijd wel een ander te vinden die omgekeerd zijn auteursrecht aantast.

Ook de Nederlandse kunstenaar Rob Scholte, bekend om zijn kunst waarmee hij het auteursrecht van anderen opzoekt, maakte zich wel eens druk om zijn eigen auteursrecht. Zo gaat dat en zo gek is dat nog niet. Een ‘inbreuk’ met een artistiek gehalte is natuurlijk nog iets anders dan een slaafse nabootsing van het werk van een ander met het enkele doel uit winstbejag te profiteren van eens anders creativiteit. Hoe kijkt de Auteurswet daar tegen aan en kent het de nuances die sommigen hier wellicht wensen? Ik heb nog een oude afspraak met Rob Scholte lopen om nog eens een openbaar debat te organiseren over dit fenomeen, ‘de kunstenaar die het maken van ‘inbreuk’ op het werk van anderen tot zijn eigen kunst maakt’. Velen, waaronder advocaten, kennen het schilderij van Rob Scholte met de voorstelling van het levensgrote copyright teken. Weinigen zullen het weten, maar het was ontleend aan de cover van de Beeldrechtwijzer, een uitgave van de auteursrechtorganisatie Beeldrecht. Een toepasselijker voorbeeld – in het hol van de leeuw – kun je niet bedenken.

Terug naar Jeff Koons. Die spande een juridische procedure aan tegen Park Life, een galerie in San Francisco, omdat zij ‘balloondogs’ verkocht in de vorm van boekensteunen. Nu staat op het dak van het Metropolitan Museum in New York de levensgrote Balloon Dog van Jeff Koons. De opblaasbare boekensteunen in de vorm van ballonhondjes zouden daar teveel op lijken. Het werd geen zaak. Partijen hebben een schikking getroffen die inhield dat de honden verkocht mochten worden maar dan wel zonder daarbij de naam van Koons te gebruiken, wat overigens toch al niet gebeurde. De actie van Koons roept wel de vraag op of hij überhaupt wel auteursrecht had. Zijn de balloondogs niet gewoon een simpel, maar wel leuk idee, waarop dus geen auteursrechtelijk monopolie te vestigen is? Ik zou menen van wel. Anders zou hij ook balloonbirds en balloonpeople het leven lastig kunnen maken. Ach, Jeff Koons was weer eens in het nieuws.

http://www.croondavidovich.nl/advocaten/kees-berendsen/blog/het-auteursrecht-volgens-jeff-koons/1546