Joke de Wolf – Rob Scholte: Mijn Ideeën pakt Niemand me Af

13 december 2021Businessplan, Copyright, Gimmick, Home, Interview, Locatie, Media, Portretten, Ridderboek0

Rob Scholte –  On the Origin of Species, 1988 (foto Museum Boijmans Van Beuningen)

Rob Scholte: Mijn Ideeën pakt Niemand me Af

Rob Scholte is al jaren vooral een bekende persoon, zijn kunst leek op de achtergrond te staan. Nu komt er in Zwolle een overzichtstentoonstelling van zijn werk. Zelf zal Scholte die niet bezoeken.

Rob Scholte is 63 jaar oud en woont weer bij zijn moeder. Hij slaapt en leeft in zijn oude jongenskamer, waar hij ooit zijn eerste tekeningen maakte. Hij draait de camera van de computer, die het gesprek mogelijk maakt, en een breed dakraam wordt zichtbaar. “Kijk, daar klom ik op m’n zeventiende uit om nooit meer terug te komen.”

Scholte is opgewekt, al is zijn situatie verre van ideaal. Zijn bezittingen, kunst en gereedschappen zijn in 2018 in beslag genomen door de Gemeente Den Helder. Scholte woonde en werkte daar met zijn gezin vanaf 2007 in een voormalig postkantoor, en dacht daar met goedkeuring van de Gemeente een museum te hebben openen. Nieuwe tentoonstellingen, ook van andere kunstenaars, waren in de maak. Er ontstond een juridisch conflict, dat nog steeds loopt.

Scholte: “Ze hebben me alles afgenomen. Werktuigen, voorraden, zelfs dingen, die ze onterecht als kunst zien. Een beeldje, dat mijn zoon heeft gemaakt met zijn grootmoeder, en aan mij cadeau deed voor mijn verjaardag. Ik was altijd een verzamelaar, een materialist. Maar ik ontdek nu, dat ik al die spullen niet nodig heb. Alles zit in mijn hoofd.”

Vrijheid als Karel Appel

Bij een excursie met de lagere school zag Scholte de film van Jan Vrijman over Karel Appel. “Dat Appel als kunstenaar zo’n vrijheid had, te zijn wie hij wilde zijn, dat vond ik prachtig. Hij kon zeggen ‘ik rotzooi maar wat aan’. Toen wist ik, dat ik nooit onder een baas wil werken. Dus er bleef weinig over: ik moest schrijver, journalist, of kunstenaar worden. Het werd dat laatste.”

Scholtes vader was een selfmade man, had zich zonder studie opgewerkt tot een van de directeuren van Albert Heijn. Vanaf zijn vijftiende had Rob ruzie met hem. “Hij wilde dat ik rechten ging studeren. Zelf had hij niet gestudeerd, geld verdienen was het belangrijkste.” Scholte liep van huis weg, leerde schilderen en voltooide uiteindelijk de Rietveld Academie, waarna hij een vliegende start kreeg als kunstenaar.

Te Commercieel

Vanaf 18 december toont Museum De Fundatie in Zwolle een omvangrijk overzicht van zijn schilderijen. Het is lang geleden, dat er zo’n grote Scholte tentoonstelling was. Hij behoorde eind jaren tachtig tot de wereldtop, met tentoonstellingen overal ter wereld, hij vertegenwoordigde Nederland in 1990 op de Biënnale van Venetië.

Toch zetten de meeste museumdirecteuren zich tegen hem af. Hij was in hun ogen te commercieel, gebruikte assistenten, in die tijd heel ongewoon.

“Ik heb nooit behoord tot het clubje kunstenaars waar museumdirecteuren van houden“, zegt de kunstenaar, die bij een aanslag met een explosief in zijn auto in 1994 zijn benen tot  boven de knie verloor. “Inmiddels ben ik door mijn uitlatingen, de aanslag en mijn leven geen onbesmet materiaal. Ik ben geen feminist en ik ben niet gekleurd, dat is tegenwoordig ook belangrijk.”

De Fundatie toont een gevarieerde selectie van de vroege jaren tachtig tot nu. Opvallend is, dat veel werken zo precies en vakkundig geschilderd zijn, dat het gedrukt lijkt, ‘Uitgesproken Plat’ noemt Scholte het zelf. De titel, Reproductie verplicht, heeft te maken met Scholtes lange fascinatie voor het eigendom van beelden. Hij schilderde eigen versies van reclames van grote merken en kreeg daardoor beeldrecht advocaten achter zich aan.

Als reactie maakte hij een schilderij van het internationale Copyright teken, zodat hij aanspraak kon maken op alle eigendomsclaims. Scholte: “Eigendom is zo’n universeel thema. Ook nu: wie is eigenaar van het vaccin? Het is toch absurd, dat je een levend organisme zoals broccoli kunt patenteren. Bezit is diefstal, dat geldt nog steeds.”

Bergense School

De vroegste werken uit de tentoonstelling komen uit begin jaren tachtig, een recente serie is die van de Bergense School uit 2006. Het zijn uiterst realistische schilderijen van straten in Bergen, die vernoemd zijn naar kunstenaars van de Bergense School, de schildersbeweging van het begin van de twintigste eeuw. De ‘Jan Tooropweg’, de ‘JA Radeckerweg’, met de andere verkeersborden erbij.

Scholte “Ik kwam met m’n gezin net terug in Nederland vanuit uit Tenerife, we woonden tijdelijk in Bergen. Ik ken het van vroeger, ik was bevriend met Lucebert en andere kunstenaars. Maar de herinnering aan de Bergense School is er zo kleingeestig. Dat zag ik terug in de straatnamen. Er is geen straat voor de Franse gangmaker Henri Le Fauconnier, en ook Joodse kunstenaars als Else Berg, die weggehaald en vermoord zijn, kregen geen straat. Dat zegt voor mij alles.”

Toch houdt hij er niet van toelichting te geven op zijn werk. “Ik wil dat kunst voor zichzelf spreekt. Ik heb altijd werk gemaakt, waar veel over te zeggen is. Het ging altijd over tegenstellingen, eigendom, diefstal. Alles kan iets anders betekenen op een andere plek, niets staat vast.”

Geen Toegang

Als hij had geweten, dat een vaccinatie voorwaarde zou worden voor de toegang tot de tentoonstelling, was hij er niet aan begonnen. “Ik vind het onacceptabel, dat niet iedereen mijn kunst mag zien. Zelf ga ik ook niet, ik moet solidair zijn. Ik wil geen verrader zijn, het is kunst voor alle mensen. De kans is groot, dat na de persconferentie van 15 december de musea sluiten, waardoor de tentoonstelling ook niet doorgaat.”

Toch heeft hij via de computer mee kunnen kijken en aanwijzingen gegeven. “Ik geloof, dat het een mooie presentatie is. Voor veel mensen van de jongere generatie is het de eerste keer, dat ze mijn werk zien.”

Zelf heeft hij een eigen podium met zijn website. “Daarmee heb ik een Museum, dat beter bezocht wordt dan welk ander Museum ook”, hij post er regelmatig digitale collages, die hij maakt in de ruimte, waar hij ooit als zeventienjarige uit ontsnapte.

“Het is op één hoog en er is geen lift, dus ik ben niet zomaar beneden. Maar het is een ruime kamer, en ik kan hiervandaan goed werken.”

Hij is al twintig jaar samen met zijn vrouw. Scholte. “Mijn leven is het kunstwerk: mijn relaties, de misdaden die tegen me begaan zijn, het is allemaal integraal deel van mijn oeuvre. Dat pakken ze hem niet meer af.“

“Een goed idee verdwijnt niet. Ook niet door het af te pakken of op te blazen.”

Reproductie Verplicht is van 18 december tot 3 april 2022 te zien in Museum De Fundatie in Zwolle.
Rob Scholte’s site is robscholtemuseum.nl

Lees ook

Rob Scholte Museum moet weg uit Den Helder
Ondanks enthousiasme konden gemeente en kunstenaar het niet eens worden over een permanent museum.

Een trekpleister voor Den Helder
Kunstenaar Rob Scholte wil het, de gemeente Den Helder wil het. Toch lijkt het plan voor een museum voor moderne kunst te stranden in de slangenkuil van de Helderse politiek.

Trouw,

https://www.trouw.nl/cultuur-media/rob-scholte-mijn-ideeen-pakt-niemand-me-af~bc8d7ad5/

Meer informatie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Jan+Vrijman
https://robscholtemuseum.nl/?s=Karel+Appel
https://robscholtemuseum.nl/?s=Albert+Heijn
https://robscholtemuseum.nl/?s=Rietveld+Academie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Biënnale+van+Venetië
https://robscholtemuseum.nl/?s=Bergense+School
https://robscholtemuseum.nl/?s=Reproductie+Verplicht
https://robscholtemuseum.nl/?s=Museum+De+Fundatie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Zwolle

Rob Scholte Museum