Henk-Jan den Ouden – De beroemde dichters van De Kring van Heiloo waren kind aan huis op pastorie en Nijenburg

19 maart 2020AdminBusinessplan, Home, Locatie, Media0

Schilderij van de pastorie van Heiloo uit het midden van de negentiende eeuw, duidelijk herkenbaar is de in die tijd overheersende romantische stijl (foto NHD)

Heiloo – Als je in de jaren dertig van de negentiende eeuw in het weekeinde in de tram van Haarlem en Heiloo stapte, had je grote kans een bekende schrijver of dichter tegen te komen. Nicolaas Beets, Willem Hofdijk, Johannes Kneppelhout, Anna Louisa Geertruida Toussaint, ze waren kind aan huis in de pastorie van Heiloo en op de Nijenburg. De Historische Vereniging Heiloo wijdt er in deze Boekenweek een kleine tentoonstelling aan.

Nicolaas Beets (foto geschiedenislokaal023)

Willem Jacobsz Hofdijk (foto Spinoza blog)

Johannes Kneppelhout (foto Biografisch Portaal)

Getruida Bosboom-Toussaint (foto Entoen.nu)

Eigenlijk begint de geschiedenis van de Kring van Heiloo in Leiden, vertelt Paul Morsch van de Historische Vereniging. “Daar studeerde Cornelis van Foreest, van de Nijenburg, en hij raakte daar bekend met Hasebroek en Beets, die allebei theologie studeerden. Het duo kwam vaak bij de Van Foreesten op visite, en daarbij zal zeker meegespeeld hebben, dat Cornelis twee leuke zussen had. Beets trouwde met Aleide van Foreest, en toen die helaas overleed, met haar jongere zus Jacoba Elisabeth. Ze schonken Beets samen vijftien kinderen.”

Visitekaartje van Cornelis van Foreest (foto Heren van Holland)

Jhr Mr Cornelis van Foreest (foto GENi)

Intussen was Johannes Petrus Hasebroek in 1836 benoemd tot dominee in Heiloo. Hij nodigde de Alkmaarse schrijfster Toussaint regelmatig uit op de pastorie. Die pastorie staat er overigens nog steeds, aan de overkant van de Kennemerstraatweg bij de Witte Kerk. Hij is wel behoorlijk verbouwd. “En toen was het uitzicht ook wel anders“, zegt bestuurslid Josta de Graaf van de Historische Vereniging. “Toen kon je nog helemaal naar het Noordhollands Kanaal kijken. Hasebroek had het over een ’mastenbos’, kennelijk de masten van de schepen, die daar voeren.” Hasebroek woonde daar samen met zijn zuster Betsy, die ook schrijfster was. “Maar ze mocht niet onder die naam publiceren. Haseboek was bang voor de goede naam van de familie, omdat ze een vrouw was.”

ALG Bosboom Toussaint – Majoor Frans

ALG Bosboom-Toussaint (foto Dbnl)

Klikspaan – Studenten-Typen

Naast Beets, die onder het pseudoniem Hildebrand de ’Camera Obscura’ schreef, dichter Hofdijk en Toussaint kwam ook Kneppelhout vaak in Heiloo. Hij, die schreef onder het pseudoniem Klikspaan. “Het gezelschap kwam vaak in het weekeinde bij elkaar op de Nijenburg“, vertelt De Graaf. “Om te musiceren, discussiëren, en literair werk te bespreken.” Ook Everhardus Johannes Potgieter wordt tot de kring gerekend, maar hij was weinig reislustig en is maar één keer in Heiloo geweest. Ook Jacob van Lennep en Willem de Clercq kwamen af en toe. In 1843 vertrok Hasebroek uit het dorp en toen kwam er een eind aan De Kring.

EJ Potgieter (foto philaromax)

Jacob van Lennep als vrijmetselaar, Tweede Grootopziener, 1848 (foto Cultureel Maçonniek Centrum ‘Prins Fredrik,’ Den Haag)

Willem de Clercq (foto Dbnl)

Straten

In Plan Oost, vlak achter de pastorie, zijn enkele straten naar de literatoren genoemd en ook de voormalige Hasebroekschool en Nicolaas Beetsschool dankten hun namen aan De Kring van Heiloo.

Veel literatoren uit De Kring hebben passages of gedichten geschreven over Heiloo. Hofdijk maakte het gedicht

Gezegend zijt ge, lief Heilo!’
Zoo als ge, schuchterlijk en bloô
Half in ’t geboomt schijnt weggedoken:
Dus, als een lieve maagd het oog,
beschaduwd van den wimperboog,
Met zoete schaamte houdt geloken.

Johannes Petrus Hasebroek (foto Rijksmuseum)

En Hasebroek dichtte:

Hij woonde eens in dat zoet Heilo
Waar honderd nachtegalen kwelen
In ’t loof van beuken en abeelen
als altijd trouwe lentebô.

In de expositie geeft de Historische Vereniging een overzicht van de leden van De Kring van Heiloo. Van elke schrijver is er een fraai portret en een klein verhaal. Hun belangrijkste werken liggen er en er zijn afbeeldingen en schilderijen van de pastorie, zoals die er vroeger uitzag, en van de Nijenburg. Zaterdagmiddag om half drie geven vrijwilligers Wim Buwalda en Bep van Vliet een lezing in het museum over De Kring van Heiloo. De toegang is gratis. De tentoonstelling staat tot en met zondag in het museum op Landgoed Willibrordus.

Alkmaarse Courant, 13 maart 2020, 06:56

https://www.noordhollandsdagblad.nl/cnt/dmf20200312_8763065/de-beroemde-dichters-van-De–Kring–van–Heiloo-waren-kind-aan-huis-op-pastorie-en-Nijenburg