Hanneke Chin-A-Fo & Toef Jaeger – Henk Pröpper stapt op als directeur-uitgever De Bezige Bij
Pröpper wordt opgevolgd door Johan de Koning, nu al ad-interim directeur.
Na vier jaar directeuruitgever te zijn geweest van uitgeverij De Bezige Bij stapt Henk Pröpper op. Hij wordt vanaf 1 augustus opgevolgd door A.W. Bruna-uitgeefdirecteur Johan de Koning, die al ad interim was sinds Pröpper ziek thuis zat. Dit maakte De Bezige Bij vandaag bekend aan haar auteurs.
Titulatuur
Het is opvallend dat De Koning directeur wordt van De Bezige Bij in plaats van uitgeef-directeur. Dat suggereert dat hij vooral over het financiële en bedrijfsmatige deel gaat van de uitgeverij. Er moet volgens De Koning niet te veel achter de titulatuur gezocht worden. De Koning:
“Er wordt nog wel ondersteuning gezocht omdat het te zwaar is om directeur van beide uitgeverijen te zijn, dat zal vooral ten behoeve zijn van de Nederlandse auteurs.”
Hoe die inhoudelijke invulling eruit gaat zien en of het hier gaat om ondersteuning van de hoofdredacteuren of binnen de directie, wordt pas over enkele weken beslist.
Kritiek
Het bericht over het vertrek van Henk Pröpper wordt afgesloten met opvallende woorden van Pröpper zelf, die verder gaan dan de gebruikelijke afscheidsbeleefdheden die in dit soort gevallen meestal geuit worden. Hij haalt uit naar de pers, maar lijkt ook kritiek uit te oefenen op vertrekkende auteurs – en uitgevers die van de onrust willen profiteren:
‘Ik roep de auteurs van De Bezige Bij op de uitgeverij te steunen en zich niet te laten leiden door valse raadgevers en sentimenten, en evenmin door opgeklopte verhalen in de pers. De Bezige Bij is en blijft een prachtig huis met bevlogen medewerkers, met een hartstochtelijk geloof in de literatuur en het debat. Dat is wat een uitgeverij moet zijn, voorbij het gekonkel en het opportunisme van mensen die zichzelf centraal stellen in plaats van belangrijke ideeën en verhalen.’
Pröpper laat in zijn woordkeus doorschemeren dat hij het de afgelopen jaren niet gemakkelijk heeft gehad. De uitgeverij ondervond veel concurrentie van zowel Hollands Diep als Das Mag, uitgeverijen die beide nieuw werk van Bezige Bij-auteurs uit gingen geven.
Vertrekkende auteurs
De Bezige Bij heeft de afgelopen zeventig jaar een van de sterkste literaire fondsen van Nederland opgebouwd maar had de laatste tijd meer dan uitgeverijen toch ook te kampen met vertrekkende auteurs. Charlotte Mutsaers, Walter van den Berg, Erik Lindner en Maartje Wortel vertrokken uit onvrede.
Zowel Tommy Wieringa als Jessica Durlacher maakten vrij snel achter elkaar bekend dat ze hun volgende boek bij Hollands Diep gingen uitgeven, de uitgeverij die geleid wordt door Robbert Ammerlaan, de voorganger van Pröpper. De verklaringen van deze auteurs die hun heil al dan niet tijdelijk elders zochten, gaven De Bezige Bij meer negatieve pers dan ze lief was.
Abou Jahjah
De Bezige Bij was veel in het nieuws vanwege de geplande uitgave van een pamflet van Abou Jahjah, auteur en oprichter van de Arabische Liga en over twee weken Zomergast. Ook in de opiniestukken voor en tegen de geplande uitgave van Pleidooi voor radicalisering veroorzaakten publicitaire onrust. Zelf hield de uitgeverij zich afzijdig. Wel werd er door de Schrijversvereniging van De Bezige Bij een bijeenkomst georganiseerd waarin gesproken werd over de identiteit van de uitgeverij.
Naast de Abou Jahjah-kwestie, speelde er nog de kwestie dat de uitgeverij een flinke reorganisatie moest doorvoeren, waarbij banen verloren gingen. Nadat uitgeverij Balans onafhankelijk was geworden en zowel Oog & Blik en Ludion, voor respectievelijk strips en beeldende kunst, waren stopgezet, was er weinig veranderd aan het personeelsbeleid. De uitgeverij was te groot geworden, gaf De Koning in een eerder gesprek aan met deze krant. De reorganisatie die eind vorig jaar was ingezet, leidde ertoe dat veel personeel al dan niet vrijwillig vertrok.
Verlies
Problematisch was ook dat de uitgeverij de afgelopen twee jaar verlies maakte, omdat ze weinig bestsellers had en omdat de uitgeverij volgens De Koning te maken had met “hoge historische voorschotten”, die nog afgelost moesten worden. Een situatie overigens die komend najaar wel eens zou kunnen veranderen met uitgaven van onder andere nieuwe romans van Stefan Hertmans en A.F.Th van der Heijden.
Wie de geplande uitgaven van De Bezige Bij voor het komende najaar bekijkt, kan zien dat er een sterk accent ligt op Nederlandstalige auteurs. Het is met het vertrek van Pröpper de vraag of de ‘niet-angelsaksische’ lijn voortgezet zal worden. De Bezige Bij viel de afgelopen jaren positief op met Franse en Italiaanse vertalingen, waaronder successen van onder anderen Joël Dicker en Paolo Giordano.
De Koning was al uitgeefdirecteur van A.W. Bruna, een andere uitgeverij binnen de Weekblad Persgroep waar ook De Bezige Bij deel vanuit maakt, en werkte daarvoor al binnen WPG België. Van een fusie tussen De Bezige Bij en A.W. Bruna is volgens De Koning geen sprake:
“Ik zet alles in het werk om de onafhankelijkheid van de twee te waarborgen.”
NRC.nl, 15 juli 2016 om 16:31