Gemeente Amsterdam – De Galgen Velden van Amsterdam + Idem

17 september 2024Rob ScholteBusinessplan, Home, Locatie, Media, Portretten, Ridderboek, Video0

De Galgen Velden van Amsterdam

Zie het als een stukje Middel Eeuwse Overheid Communicatie, een paar op gehangen lijken aan de kant van de toe gang weg naar de stad. De boodschap, hier heb je je te gedragen, want tegen mis dadigers wordt hard op getreden. In de late middel eeuwen had vrij wel elke stad een Galgen Veld. Rond Amsterdam bevonden zich 4 van dit soort horror plekken, in Noord, bij de Om Val, in West Poort en het huidige Leidse Plein.

Vanaf 1360 gebruikte Amsterdam het uiterste puntje van Noord als Galgen Veld. Een goede plek, zo in het zicht van de haven. De lichamen van mis dadigers, die op De Dam waren te recht gesteld, werden hier op gehangen ‘Om van de Vogelen Gegeten, en van de Lucht Verteert te Worden.’

Gehangen Man

Dood Vonnis

Er werden gemiddeld zo N 4 Dood Vonnissen per jaar vol trokken. Mees tal gebeurde dit op de Dam, maar soms ook op de Nieuw Markt. In het beste geval werd het vonnis snel en pijn loos vol trokken door onthoofding met het zwaard. In het slechtste geval werd de Ter Dood Veroordeelde gerad braakt zonder genade slag. Dit hield in, dat het slacht offer op een wiel gebonden werd, waar na met een ijzeren staaf alle botten werden gebroken. Daar na werd de pech vogel half dood op een galgen veld achter gelaten om te sterven. In de loop der eeuwen hebben zo’n 1.000 ongelukkigen Vole Wijk als laatste rust plaats gekregen. Maar Vole Wijk was niet de enige plek, waar de argeloze reiziger richting Amsterdam te maken kreeg met deze onsubtiele vorm van Overheid Communicatie.

Het galgen veld Vole Wijk in Noord, 1664. behalve een af schrikkende werking, had het galgen veld ook een hoge amusements waarde voor de Amsterdammers, het was een favoriete plek voor een dagje uit voor het hele gezin, er stonden zelfs eet en drink tentjes, zo dat het de in wendige mens aan niks ontbrak.

Dezelfde locatie vandaag de dag, het oude Galgen Veld tegen over de Amsterdam Toren en Eye, Links zicht op de Tol Huis tuin met daar achter het Tol Huis, rechts het Centraal StationV

Galgen Veld Leidse Plein

Je ziet het pas als je het door hebt, het Galgen Veld aan de Heilige Weg, de huidige Over Toom, op de oudste kaart van Amsterdam uit 1538. Het bevindt zich onop vallend in het wei land buiten de stad. Uniek, want het is de enige contemporaine af beelding, die we van dit Galgen Veld kennen. Er is vrij wel niks over bekend, het is nergens anders gedocumenteerd. Gezien de ligging hoorde het bij Nieuwer Amstel, of te wel Amstelveen en om streken. Maar na vraag bij de Amstelveense archieven leverde niets op.

Amsterdam in 1538 op de kaart van Cornelis Anthonis Zoon,Rood om cirkeld het galgen veld aan de Heilige Weg, de huidige Over Toom. Rechts onder het galgen veld op Volewijk, Noord.

Uit vergroot zien we 2 raden of wielen, 2 palen en een galg waar 2 lijken aan bungelen.

Het kan ook net binnen de formele Amsterdamse Stad Grens liggen. Die lag zo N 300 meter van de Stad Muur af. Maker Cornelis Anthonis Zoon heeft de af standen op deze plek niet accuraat weer gegeven, maar het lijkt op de plek, waar tegen woordig het Leidseplein is. Dat ligt meer dan 300 meter van de stads muur. Op zijn hout snede van de zelfde kaart uit 1544 is het galgen veld verdwenen. Ook op andere kaarten uit de 16e eeuw komt dit Galgen veld niet meer voor. Dus: wat zien we hier, wat is dit?

150 jaar later maakte Casparus Commelin een reproductie van de Cornelis Anthonis Zoon kaart, inclusief het Galgen Veld aan de Heilige Weg met de vermelding ‘Amstel Lands Gerecht Plaats‘. De Oost zijde van de Amstel werd Ouder Amstel genoemd, de West zijde waar deze plek zich bevond Nieuwer-Amstel.

Het is lastig de exacte locatie van Cornelis Anthonis Zoon Galgen Veld te traceren, maar rond het huidige Leidse Plein komt dicht in de buurt.

Explosie van Executies

Een paar jaar voor Cornelis Anthonisz zijn kaart maakte, vond een ongekende explosie van Executies plaats door de op komst van de streng gelovige Weder Dopers. Zij hadden in 1535 het Stad Huis bestormd. Daar bij waren tien tallen doden gevallen. Ieder één, die ook maar iets met deze Weder Dopers te maken had, werd streng gestraft. Er werd dat jaar in Amsterdam een record aan tal van 64 personen Geëxecuteerd. De lichamen werden op Volewijk en bij de Stad Poorten op gehangen. Houdt het onbekende Galgen Veld aan de Over toom verband met deze Weder Dopers perikelen?

De Heining

Wat tegen woordig een Bedrijven Terrein bij de Amsterdamse Haven in West Poort is, was ooit ook een af schrik wekkend oord van Wraak en Gerechtigheid. Al thans, dat was de bedoelingm de galg op dit galgen veld stond er meer voor de sier en heeft in werkelijkheid maar 1 te toon gestelde mis dadiger gekend. En daar dan ook nog alleen het hoofd van. Dat was in 1587 het af gehakte hoofd van de moordenaar van de sluis wachter van Half Weg. De Heining was een schier eiland achter de Spaarndammer Dijk waar zich het Gerecht van Rijn Land bevond. Het Graafschap Holland was onder verdeeld in districten met een eigen Bestuur en Recht Spraak. Rijn Land was er daar 1 van. Het District Rijnland was met zijn bescheiden Galgen Veld duidelijk geen voor stander van de dood straf. Het plaatsen van een houten galg alleen ter af schrikking wijst op een voor die tijd uniek moderne kijk op Mis Daad en Straf.

Het galgen veld van Rijn Land op een kaart uit 1728.

Het Gerecht van Rijnland op een kaart uit 1700 met daaro nder de contouren van nu, links onder Halfweg.

De exacte locatie nu.

Archeologisch Onder Zoek

In 2015 werd archeologisch onder zoek gedaan op de Heining. In de voor af gaande Archeologische Quicks Scan staat ‘Verwachte Archeologische Resten, Fundamenten Gemetselde Galgen Put, Menselijke Begravingen, Losse Vondsten‘. Die kans was dus so wie so heel klein, maar ook het hoofd van de moordenaar van de Sluis Wachter van Half Weg is er niet aan getroffen. De Heining bleef hoe dan ook lange tijd een louche plek. Het was ook de plek waar de ontvoerde Freddy Heineken in 1983 weken lang werd vast gehouden.

Een lege galg in je achter tuin, daar hadden de bewoners van deze boerderijen bij De Heining in de 17e eeuw geen problemen mee. Kaart 25 van Kaart Boek C, af komstig uit het archief van Thesaurieren Ordinaris, getekend door Lucas Jansz. Sinck 1624.

De Om Val

Aan het Diemer Meer lag een schier eilandje, dat van af het einde van de 13e eeuw bij Ouder Kerk in het gebied Ouder Amstel hoorde. Op dit schier eiland bevond zich het Gerecht van Ouderkerk. Dit galgen veld is af gebeeld op een kaart uit 1570, dus we weten dat het in ieder geval van af dat moment daar aan wezig was. De kans is groot, dat het net als Volewijk al van af de middel eeuwen in bedrijf was. De te rech tstellingen vonden plaats in Ouder Kerk, waar na de lichamen naar het Gerecht werden gebracht. Na 1629 verdween het Gerecht van de Land Kaarten.

Rood om cirkeld de galg op De Omval, midden boven het galgen veld van Volewijk. Kaart van Amsterdam rond 1570, reproductie naar Joost Jansz Bilhamer.

De zelfde plek nu.

Galg op de Om val op een kaart van Cornelis Danckert Zoon. uit 1624, Cornelis tekende de kaart van uit toen gebruikelijk perspectief, dus in Zuidelijke richting, wij zouden de kaart nu om draaien.

Kaart uit 1575 van Joost Jan Soon Beeldsnyder met daar op rood om cirkeld 3 van de 4 Galgen Velden rond om Amsterdam: links boven De Heining, rechts boven Volewijk en rechts onder De Om Val. Alleen het Galgen Veld aan de Over Toom ontbreekt. Dat was toen waar schijnlijk al verdwenen door het verleggen van de stad grens.

Iets om Bij Stil te Staan (…)

De reiziger van vroeger kreeg te maken met vele gevaren en ongemakken. Boven staande kaart laat zien, dat men van en naar Amsterdam ook langs gruwelijke plekken met dito geur kwam. De Galgen Put van Volewijk is in 1795 dicht gegooid maar nooit formeel geruimd. Dat houdt in, dat daar diep in de grond nog steeds de resten kunnen liggen van geëxecuteerden. Dat kan ook gelden voor de Om Val en het Galgen Veld Leidse Plein. Toch iets om bij stil te staan als je er bent.

amsterdam.nl, 4 maart 2021

https://www.amsterdam.nl/nieuws/achtergrond/galgenvelden/

De Galgen Velden van Amsterdam

Gepubliceerd 7 apr 2021

Gemeente Amsterdam

Zie Het Als een Stukje Middel Eeuwse Overheid Communicatie: een Paar Op Gehangen Lijken aan de Kant van de Toe Gang Weg naar de Stad. De Boodschap, Hier heb Je Je te Gedragen, want Tegen Mis Dadigers wordt Hard Op Getreden. In de Late Middel Eeuwen had Vrij Wel Elke Stad een Galgen Veld. Rond Amsterdam Bevonden Zich 4 van Dit Soort Horror Plekken, in Noord, bij de Om Val, in West Poort en het Huidige Leidse Plein.

Beeld Credits Stad Archief

Reacties
https://youtu.be/SRJntaPviyg?si=1WfMd8RF5hID9a_x

De Galgen Velden van Amsterdam

Gehangen Man

Dood Vonnis

Dezelfde locatie vandaag de dag, het oude Galgen Veld tegen over de Amsterdam Toren en Eye, Links zicht op de Tol Huis tuin met daar achter het Tol Huis, rechts het Centraal StationV

Galgen Veld Leidse Plein

Amsterdam in 1538 op de kaart van Cornelis Anthonis Zoon,Rood om cirkeld het galgen veld aan de Heilige Weg, de huidige Over Toom. Rechts onder het galgen veld op Volewijk, Noord.

Het is lastig de exacte locatie van Cornelis Anthonis Zoon Galgen Veld te traceren, maar rond het huidige Leidse Plein komt dicht in de buurt.

Explosie van Executies

De Heining

Het galgen veld van Rijn Land op een kaart uit 1728.

Het Gerecht van Rijnland op een kaart uit 1700 met daaro nder de contouren van nu, links onder Halfweg.

Archeologisch Onder Zoek

Een lege galg in je achter tuin, daar hadden de bewoners van deze boerderijen bij De Heining in de 17e eeuw geen problemen mee. Kaart 25 van Kaart Boek C, af komstig uit het archief van Thesaurieren Ordinaris, getekend door Lucas Jansz. Sinck 1624.

De Om Val

Rood om cirkeld de galg op De Omval, midden boven het galgen veld van Volewijk. Kaart van Amsterdam rond 1570, reproductie naar Joost Jansz Bilhamer.

De zelfde plek nu.

Galg op de Om val op een kaart van Cornelis Danckert Zoon. uit 1624, Cornelis tekende de kaart van uit toen gebruikelijk perspectief, dus in Zuidelijke richting, wij zouden de kaart nu om draaien.

Iets om Bij Stil te Staan (…)

De Galgen Velden van Amsterdam

Dit delen:

Plaats een reactie Reactie annuleren