Esquire – Beslissende Momenten
Rob Scholte in 2014 (foto Esquire)
Beslissende Momenten
Als je terugblikt op de afgelopen 25 jaar, wie en wat waren dan de mensen en gebeurtenissen die het leven van de Nederlandse man hebben beïnvloed?
1989
JONGENS MAN
Vanaf oktober 1989 wordt het nieuws bij de nieuwe commerciële zender RTL Véronique gepresenteerd door een 29-jarige jongen die daarna maar niet ouder lijkt te worden. Het is de tijd dat populaire tijdschriften als FHM (For Him Magazine) en Maxim internationaal succesvol zijn door vooral de puberale eigenschappen van jongens te vieren. Zeer tegen de emanciperende tijdgeest in, mag de man weer jongen zijn.
CGI
Hoewel er in films als Westworld (1973),Close Encounters of the Third Kind (1977) en Star Wars(1977 – die lichtzwaarden waren niet echt, sorry) al werd geëxperimenteerd met digitale animatie, was het vanaf 1989 dat er onder aanvoering van regisseurs als James Cameron (The Abyss, 1989), David Fyncher (Alien 3, 1992) en Steven Spielberg (Jurassic Park, 1993) dat Computer Generated Imagery (CGI) de dragende kracht onder een film werd. En onder al die computerspelletjes waarmee jij je sindsdien vermaakt.
1990
BERLIJNSE MUUR
Door de val van de Berlijnse muur werd midden-Europa weer één gebied. En wij kregen er een stad bij waar het tot op de dag vandaag meer dan prettig (en betaalbaar) vertieren is.
EET CAFÉ
Vanaf de vroege jaren negentig kon je ineens maaltijden eten in wat tot dan slechts een drankgelegenheid was. Ideaal voor ons mannen, die combinatie van eten en drinken.
FREE MANDELA
Op de dag dat Nelson Mandela te horen kreeg dat hij na iets meer dan tienduizend dagen ontslagen zou worden uit de Victor Verster-gevangenis, vroeg hij om een week uitstel, zodat zijn familie zich op de vrijlating zou kunnen voorbereiden. Zo’n man dus. Hij kreeg zijn zin niet, dus wij zagen op 11 februari een man die ook buiten de gevangenis een voorbeeld voor ons allen bleef.
SUPER MODELLEN
Tot de komst van Cindy, Christy, Naomi, Linda en Eva waren fotomodellen nooit onderwerp van een gesprek tussen mannen. Dat is nu allemaal anders. (Zie ook: Doutzen Kroes, 2003.)
AFTER SHAVE BALSEM
Nooit meer dat brandende gevoel in je nek na het scheren, dankzij een toch voor de hand liggende uitvinding: aftershave in de vorm van een crème of een gel, in plaats van die bijtende lotion.
STAND UP COMEDY
Als de voormalige theaterstudent Raoul Heertje, zoon van de gerenommeerde econoom Arnold Heertje, samen met zijn broer de Comedytrain start, is moppentoppen ineens niet meer iets voor oubollige opa’s, maar een entertainmentvorm voor T-shirtdragende bijdehandjes.
1991
PREMIUM DENIM
Op het moment dat de term ‘jeans’ vervangen werd door ‘denim’, kon je op je vingers natellen dat je voortaan het dubbele zou moeten
betalen voor wat ooit gewoon een spijkerbroek was.
SMELLS LIKE TEEN SPIRIT
Nee, veel gelachen werd er niet door de Nirvana’s, maar er was wel ineens een band die ook jouw gevoel van onbehagen wist te verwoorden
1993
ONDER BROEK
De reclameuitingen van Calvin Klein met ‘Marky’ Mark Wahlberg in onderbroek en blote bast markeerde de geboorte van de sixpack – waar jij tegenwoordig van je vrouw ook aan moet werken (zie ook: Sportschool).
DE SPORT SCHOOL
In navolging van homo’s, gingen ook hetero’s hun lijf boetseren tot mastodontische proporties. Het einde van de bierbuikas we know it.
1994
PULP FICTION
Een Amerikaanse nerd met een kin als een centenbak die videobanden leende bij de Cult Videotheek aan de Amsterdamse Amstel, en het scenario voor Pulp Fiction schreef in coffeeshop Betty Boop op de Nieuwezijds Kolk; logisch dus dat Vincent Vega (John Travolta) tot in detail aan Jules Winnfield (Samuel L. Jackson) kan uitleggen hoe het Nederlandse softdrugsbeleid in elkaar
steekt.
ROB SCHOLTE
Met een granaat onder zijn BMW kwam er niet alleen een einde aan de opkomst van Rob Scholte, de jeune premier van de Nederlandse kunst, maar ook aan de laveloze decadentie die zo onschuldig leek in handen van die Amsterdamse kunstenaars. De lol was er af.
FOUR WEDDINGS AND A FUNERAL
Hugh Grant maakte de weg vrij voor de onhandige, tevens ontwapenende jongen als romanticus.
HELLO BOYS!
Reclamebureau TBWA verzon de slogan waarmee Eva Herzigová in een zwarte Wonderbra het begin van de push up-revolutie inluidde. Dank je wel, TBWA!
1995
ACQUA DI GIO
Naar verluidt wordt er elke vijf seconden ergens ter wereld een flacon van Acqua Di Gio verkocht.
BOSMAN ARREST
In een zaak tegen Racing Luik en uiteindelijk de UEFA claimde de Belgische voetballer Jean-Marc Bosman, met het Verdrag van Rome in de hand, dat vrij verkeer van werknemers ook voetballers omvatte. Het Europese hof van Justitie gaf hem op 15 december 1995 gelijk. Daarom is de eredivisie tegenwoordig een verzamelplek van Nederlandse junioren en derderangs buitenlanders. En zal een Nederlandse club nooit meer de Champions League winnen.
PIXAR
Opgericht in 1979, maar pas in 1995 winstgevend met hun eerste echte speelfilm: Toy Story, de eerste computergegenereerde animatiefilm. Door Pixar kon je ook als volwassene met goed fatsoen naar een tekenfilm kijken. Pixar verdiende 26 Oscars om dat te bewijzen.
RONDING
Jennifer Lopez, groot geworden door rond te blijven, breekt internationaal door met haar hoofdrol in Selena (1995), maar haar rol in Out of Sight (1998) grift haar definitief op ons netvlies. Dankzij J Lo beginnen billen aan een inhaalslag in de strijd om onze aandacht (zie ook: Kim Kardashian).
ROCK ‘N’ ROLL CHEFS
De eerste Michelinster kwam in 1995; de tweede volgde in 1999; de derde in 2005. Sergio Herman bracht de rock ‘n’ roll naar de keuken. Ineens wilden we allemaal zo’n schort!
1996
MOTOROLA STARTAC
Van de eerste uitklapbare telefoon, gelanceerd op 3 januari 1996, werden er zestig miljoen verkocht, waarna Motorola ook nog de RAZR introduceerde – het tijdperk van de coole gadgets kon beginnen.
1997
GRAND THEFT AUTO
Een videospel als een bioscoopfilm. En gewoon op je jongenskamer.
1998
NEDERLAND – ARGENTINIË
‘Frank de Boer, speelt de bal. Heel goed, naar Dennis Bergkamp. Dennis Bergkamp. Dennis Bergkamp neemt de bal aan. Dennis Bergkamp! Dennis Bergkaaaamp! Dennis Bergkaaaaamp! Jahaaaaaaaa! Frank de Boer speelt de bal naar Dennis Bergkaaaaamp! Die neemt ‘m dan feilloos aan! En die schiet de bal erin! We spelen nog officieel twintig seconden. Dennis Bergkamp: 2-1! ’
iMAC G3
De eerste computer na de terugkeer van Steve Jobs bij Apple luidde, met dank aan de Britse ontwerper Jonathan Ive, een nieuw tijdperk in: dat van Apple als marketingmirakel.
POSTMEN
Ineens was daar een Nederlands trio dat een mix van regga en hiphop bracht van internationale klasse. Hun debuutalbum Documents zette de muzikale grenzen van ons land open.
VIAGRA
Nu lach je er nog om, maar wacht maar vriend, jij wordt ook een keer zestig.
SARONG
Niet dat je vervolgens zelf zo’n rok ging dragen, maar op het moment dat David Beckham dat wel deed (op een uitje met zijn verloofde, Posh Spice), was dat het signaal dat mannen ook best modisch mochten experimenteren.
GILLETTE MACH 3
De onderzoekskosten voor Procter & Gamble bedroegen naar verluidt 750 miljoen dollar, maar dankzij de drie mesjes van de Mach3 zijn jouw wangen glad als babybilletjes.
1999
BIG BROTHER
Op 16 september 1999 zond Veronica de eerste uitzending uit van Big Brother, naar een idee van John de Mol Producties. Zeventien jaar laten zijn we inmiddels zo’n duizend realityseries verder – komen we er ooit nog van af?
2000
FLESJE WATER
Er is geen enkele reden om de Nederlandse kraan te wantrouwen (in tegenstelling tot bijvoorbeeld de Amerikaanse) ; het water is fris, schoon en lest de dorst. Waarom we dan toch keiharde munten betalen voor dat zelfde water in een plastic flesje? Het zal ons altijd een raadsel blijven.
2001
PROFESSOR PIM
Hoe een kale professor met een butler, een Bentley en een uitgesproken voorliefde voor Marokkaanse jongetjes de redder van de gewone man werd – en de weg vrijmaakte voor Geert Wilders.
TOM TOM
Nooit meer ruzie met het stratenboek of je vrouw; het Nederlandse TomTom brengt je op je plaats van bestemming – een onmiskenbaar grote bijdrage aan het in stand houden van vele huwelijken.
11 SEPTEMBER
De fatwa tegen een Westerse schrijver, Salman Rushdie, was de voorbode van wat op 11 september 2001 werd gedefinieerd: de islam als legitimatie voor dood en verderf.
SKINNY I
Alsof Hedi Slimane de Dior Homme-collectie te heet gewassen had. Toen revolutionair, nu gemeengoed: de skinny broek (het Slimane-silhouet).
2002
NAPSTER
Zonder Napster was er geen spotify geweest.
2003
MESSIAS
Op 16 november 2003 debuteert Lionel Messi in een oefenwedstrijd van FC Barcelona tegen FC Porto; in de 74e minuut komt hij als vervanger van Fernando Navarro in het veld. Messi is dan zestien jaar, vier maanden en 23 dagen. Voetbal is weer leuk.
DOUTZEN
Ineens bleken we de supermodellen gewoon naast ons op straat te lopen, en niet alleen in Drachten (Doutzen Kroes), maar ook in Lelystad (Rianne ten Haken), Amsterdam (Kim Noorda) en zelfs in Borculo (Bregje Heinen).
2004
THEO VAN GOGH
Jihad met een Nederlandse handtekening. Ook wij ontkwamen er niet aan.
2006
CASINO ROYALE
Daniel Craig vindt de superheld opnieuw uit, nadat die toch enigszins van ons was weggedreven. Door Craig willen we allemaal weer James Bond zijn.
2008
EPKE
Epke Zonderland was in 2008 de eerste Nederlandse mannenturner sinds 1928 op een Olympische Spelen en turnen was ineens retecool, ook voor mannen.
SKINNY II
Op de Democratische Conventie in Denver oreert een tot dat moment onbekende senator uit Illinois over hope en change. Nauwelijks vier jaar later mag de ‘skinny kid with the funny name’ het in de praktijk brengen.
DE CLOUD
Wáár-ie precies is, die cloud, dat weet niemand. Maar hij is er. We slaan er dingen op.
2009
COCKTAILS
In hartje Amsterdam opent Door 47 zijn deuren, althans, voor degenen die het juiste wachtwoord van de speakeasy weten. Door 47, door Esquire in 2014 uitgeroepen tot Beste Cocktailbar van Nederland en staat daarmee aan het begin van een heuse cocktailrevolutie in ons land.
FLIGHT ENTERTAINMENT
De Koninklijke Luchtvaart Maatschappij is bij lange na niet de eerste, maar vanaf juli 2009 krijgen ook de passagiers van de 747 bij KLM een een eigen tv-scherm om van te genieten – wat, laten we eerlijk zijn, hoog tijd werd.
2011
BAARD
Als ook Reinout Oerlemans zich toont met serieuze gezichtsbeharing, is de baard meer alleen voorbehouden aan Talibani en hipsters, maar ook een optie voor ons gewone Hollandse jongens.
CONSERVATORIUM
In het oude gebouw van het Amsterdamse conservatorium opent, schuin tegenover het Stedelijk en het Van Gogh-museum, een oogverblindend nieuw hotel zijn deuren. De vijfsterren-strijd in de Amsterdamse hotellerie kan beginnen.
2012
GIN & TONIC
En ineens werd je favoriete drankje door werkelijk iedereen bestelt. Waar kwam dat ineens vandaan?
COUPE DE PELLÈ
Dankzij een Spaanse barbier in de Rotterdamse kapsalon van Hotel New York liep Feyenoord-Italiaan Graziano Pellè er negentig minuten lang als het mannetje bij in de Kuip, met de zijscheiding ingeschoren en de kuif gepommadeerd. Jongens in Nederland wisten niet hoe snel ze het moesten kopiëren.
2013
KOCH KUNST
Hij had in 2009 al de NS Publieksprijs gewonnen voor zijn roman Het diner, maar in 2013 wordt het boek een onverwacht succes in de Verenigde Staten. Binnen twee weken na verschijning staat The Dinner op de bestsellerlijst van de New York Times – waarmee Koch presteert wat Hermans, Mulisch en Reve nooit gelukt is: Nederlandse literatuur bankable maken overzee.
‘NOEM MIJ MAAR WILLY’
Sander van de Pavert debuteerde met zijn satirische filmpjes onder de naam Lucky TV in het tv-programma VARA Laat; sinds 2005 levert hij een dagelijkse bijdrage aan De Wereld Draait Door. Als op 17 april 2013 een verhaspelde versie van het interview met Willem-Alexander door Mariëlle Tweebeeke en Rick Nieman wordt uitgezonden, heeft Nederland er een Haagse geinponem als koning bij.
RIJKS MUSEUM
Na een verbouwing van tien jaar gaat het Rijksmuseum weer open. Neerlands’ trots in bange kunstdagen.
2014
COMMON LINNETS
Na de winst met het nummer Calm after the storm op het Eurovisie Songfestival in Kopenhagen (die eerste plaats van de vrouw met de baard tellen we niet mee), delft de mannelijke helft van de Common Linnets het onderspit in de machtsstrijd die erop volgt. Ilse DeLange gaat verder zonder Waylon, de bevestiging van het feit dat we tegenwoordig in een vrouwenmaatschappij leven.
2015
MAX VERSTAPPEN
Max Verstappen debuteert in de Formule 1. Nederland heeft eindelijk een coureur die in staat wordt geacht wereldkampioen te worden.
KIM KARDASHIAN
De billen van Kim Kardashian op de cover van het tijdschrift Paperverdringen definitief de boezem van de eerste plaats op onze aandachtslijst – eigenlijk de triomf van de zwarte man, die tenslotte altijd al de focus op de damesbips had.
2016
DOOR GESTOKEN KAART
Jaren na dato wordt met brute kracht de naïviteit uit je jeugd met voeten getreden als Fred Oster, oud-presentator van AVRO’s Wiekentkwis, in Andere tijden ijskoud onthult dat de spelshows van de jaren zeventig en tachtig doorgestoken kaart waren. ‘Je had moeilijke en makkelijke vragen, de moeilijke zaten onderop en de makkelijke zaten bovenop, dus je kon altijd wel een beetje sturen.’
Esquire, maart 2016