De Telegraaf – Jan Fabre in Stadsschouwburg geschrapt + ’Vernedering dagelijkse kost’ + Filip Tielens – Begrafenissfeer + Troubleyn/Jan Fabre VZW – Antwoord + HLN – Zijn bedrijf
Optreden Jan Fabre in Stadsschouwburg geschrapt om #MeToo
Een optreden van de Belgische kunstenaar Jan Fabre, die wordt beschuldigd van #MeToo praktijken, is uit de programmering van de Stadsschouwburg in Amsterdam gehaald.
„In overleg met Troubleyn, de organisatie van Jan Fabre, is besloten An evening with Jan Fabre op 26 november 2018 voor nu niet door te laten gaan”, vermeldt de website van de Stadsschouwburg. Aanleiding voor het besluit is een open brief over grensoverschrijdend gedrag bij het dansgezelschap van Fabre. Deze open brief uit september is opgesteld door twintig (ex-)medewerkers en stagiairs van Troubleyn.
An evening with… is een reeks, waarvoor interessante kunstenaars worden uitgenodigd om te komen vertellen over hun werk. Fabre is theatermaker, choreograaf, beeldend kunstenaar en auteur. Hij zou in Amsterdam vertellen over zijn inspiratiebronnen. Volgens de Theaterkrant waren honderd kaarten verkocht voor de avond. Deze mensen krijgen hun geld terug.
De Telegraaf, 6 november 2028, 15:13
Jan Fabre door 20 mannen en vrouwen beschuldigd: ’In en rond zijn repetitiezaal is vernedering dagelijkse kost’
Jan Fabre heeft danseressen in zijn gezelschap jarenlang vernederd en seksueel geïntimideerd. “In en rond zijn repetitiezaal is vernedering dagelijkse kost”, schrijven twintig ex medewerkers onder meer in een open brief. Dat meldt Het Laatste Nieuws, die de brief ook publiceerde.
De ex medewerkers, mannen en vrouwen, stellen in de brief, dat de Belgische kunstenaar, die ook in Nederland bekend en actief is, iedereen, die niet ingaat op zijn avances stalkt, verbaal vernedert en agressief en manipulatief behandelt. Machtsmisbruik zou aan de orde van de dag zijn, in de vorm van scheldpartijen, vernederingen en denigrerende uitspraken. Een voorbeeld: “Je bent mooi, maar je hebt geen verstand, zoals een kip zonder kop.”
De kunstenaar ontkent de beschuldigingen. “Tijdens een artistiek proces kom je soms op gevoelig terrein: wat wel kan voor de ene acteur of danser, kan niet voor de andere. Maar ik dwing niemand om dingen te doe,n die voor hem of haar als grensoverschrijdend worden ervaren.”
’Duisterder en verborgen praktijk’
Volgens de medewerkers in de open brief mag het artistieke proces geen excuus vormen. “Sommigen zullen misschien verdedigen, dat dit gewoon deel uitmaakt van een artistieke strategie – dat Fabre zijn artistieke resultaat enkel kan bereiken door zijn performers voorbij hun grenzen te drijven. Daartegen willen we inbrengen, dat het wel altijd de performer is, die daarvoor de fysieke en emotionele prijs betaalt, nooit het gezelschap of de personen, die het voor het zeggen hebben.” Velen hebben volgens hen dan ook na hun periode onder de regisseur psychologische hulp moeten zoeken.
Bovendien, stellen zij: “Performers pakken op hun kwetsbaarheden vormt slechts het voorspel op een duisterder en meer verborgen praktijk bij Troubleyn.” In het voorjaar van dit jaar zou een medewerker bij haar ontslag als reden ’seksuele intimidatie’ hebben opgegeven. In twee jaar tijd zouden zes medewerkers vertrokken zijn, omdat ze ’direct betrokken waren bij gevallen van seksueel grensoverschrijdend gedrag of er tegen protesteerden’.
Geheim project
Het gaat dan om een geheim project van Fabre. “Het project kwam erop neer, dat je je door hem liet fotograferen in een situatie, waarover ik vandaag nog steeds enkel met schaamte kan praten”, vertelt een ex medewerker daarover. Hij zegt, dat hij er niemand over mocht vertellen en in het zwart betaald zou worden. “Ik kreeg alcohol en dan drugs aangeboden om me vrijer te voelen (het blijft de enige keer in mijn leven, dat ik drugs genomen heb) en dat leidde er uiteindelijk toe, dat Fabre mij om meer vroeg.” Toen de danser er niet op in ging, volgden ’lastige episodes’.
De medewerkers geven aan gesprekken te hebben gevoerd binnen Troubleyn, maar dat ze als reactie hoorden, dat ze konden vertrekken als ze niet akkoord gingen. “De jonge performers, die kozen om te blijven, kregen vervolgens de opdracht om aan Troubleyn een brief te richten, waarin ze zouden uitleggen waarom ze met Fabre wilden blijven werken – alsof het om een loyaliteit kwestie ging.”
De minister van Cultuur Sven Gatz laat onderzoek doen naar de aanklacht.
De Telegraaf, 13 sep. 2018
https://www.telegraaf.nl/entertainment/2550654/jan-fabre-door-20-mannen-en-vrouwen-beschuldigd
Bergbeklimming in begrafenissfeer
#METOO AFFAIRE JAN FABRE HEEFT GROTE INVLOED OP SPEELKALENDER TROUBLEYN
Het zou weleens de laatste ‘Mount Olympus’ kunnen worden, dit weekend in New York. De dansers van Troubleyn willen nog zeker één keer knallen, nu de lopende onderzoeken als een strop boven het gezelschap hangen.
‘Emotioneel geladen’ en ‘begrafenisstemming’, maar ook ‘samen sterk’ en ‘hernieuwde spirit’, zo wordt de sfeer omschreven tussen de dansers van Troubleyn in New York. Dit weekend spelen ze er voor het eerst sinds de #MeToo heisa Mount Olympus, met een gehavende ploeg. Twee maanden geleden viel er een bom binnen het gezelschap, toen twintig (oud) werknemers en stagiaires van Troubleyn het vermeende machtsmisbruik en seksueel overschrijdende gedrag van theatermaker Jan Fabre aankaartten in een open brief. Sindsdien is niets meer als voorheen.
Zowel het gerecht als de administratie van minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) is een onderzoek gestart naar de mogelijke wantoestanden. Preventiedienst Idewe deed dat ook, op vraag van Troubleyn zelf. Mensen van de dienst spraken individueel en in kleine groepjes met alle dansers en kantoormedewerkers. Er vond één groot groepsgesprek plaats, waar in het tweede deel ook Jan Fabre bij aanschoof. Dat verliep naar verluidt in een gespannen sfeer.
Al tien performers weg
Het was de enige keer in de voorbije twee maanden, dat de dansers Fabre zagen. Op hun vraag reist hij niet mee naar New York voor Mount Olympus en was hij ook niet aanwezig bij Belgian rules/Belgium rules eind oktober in Bordeaux. Tot Idewe zijn onderzoeksresultaten bekendmaakt in december, heeft Fabre enkel contact met een select groepje dansers, onder wie de teachers.
Heel wat performers, onder wie een sleutelfiguur als Andrew Van Ostade, willen hun beslissing om te blijven laten afhangen van hoe Troubleyn reageert op de bevindingen van Idewe en Gatz en van welke stappen Fabre wil zetten om zijn werkwijze te veranderen.
Anderen trokken de deur onlangs al achter zich dicht. Zo vertrok Renée Copraij, een van de grote muzen van Fabre, net als collega danseres Colline Libon. Moreno Perna danst enkel nog dit weekend mee in New York, om afscheid te nemen in schoonheid.
In totaal zijn nu al tien performers vertrokken bij Troubleyn vanwege #MeToo – zeker drie van hen maakten zelf ongewenste intimiteiten mee. Ook op het kantoor dreigt een leegloop. De voorbije maanden vertrokken Sophie Vanden Broeck (internationale verkoop), Edith Cassiers (dramaturgie) en Jonne Sikkema (costumière).
De affaire heeft ook grote invloed op de speelkalender. De opvoeringen van Belgian rules in de Bourla eind november werden geannuleerd, volgens Toneelhuis omdat het klimaat niet sereen genoeg is om het stuk nu te presenteren. In Frankrijk, waar minder zwaar lijkt te worden getild aan dit #MeToo verhaal, werden enkele speeldata uitgesteld tot2019. De Amsterdamse stadsschouwburg annuleerde een interviewavond op 26 november, wat het eerste openbare optreden zou zijn geweest van Fabre in twee maanden.
Dat Mount Olympus in New York toch doorgaat, heeft twee redenen. Veel dansers keken er al lang naar uit. Meer dan Belgian rules ligt deze 24 uur durende marathon hen na aan het hart. Door nu te spelen in New York, zonder Fabre erbij, claimen ze het stuk terug. Maar even belangrijk is het financiële aspect. Aan het optreden in het Skirball Centre in New York, waarvoor tickets tussen 100 en 270 dollar kosten, hangt een contract van vele tienduizenden euro’s vast. Als Troubleyn dat eenzijdig had opgezegd, verloren ze die inkomsten en was het onzeker of de dansers – die deze periode vrij hielden in hun agenda – wel betaald zouden worden.
Financieel blauwtje
Dat financieel blauwtje wilden veel performers niet lopen, zeker niet diegenen. die nog dromen van een toekomst voor Troubleyn.
Nochtans is hun eigen loon voor Mount Olympus niet meteen riant. Voor de opvoering (van 24 uur) zouden alle dansers slechts 300 euro bruto betaald krijgen. Engagement, een groepering van danseressen, die misbruik in de sector willen stoppen, dringt bij Skirball aan, dat verbonden is aan de New York University, om een publiek statement te maken over die onderbetaling. Als zij zich profileren als cutting edge theater, moeten ze ook voorop lopen in fair practices, redeneren ze.
Engagement is wel tevreden, dat Skirball op zijn site informeert over de #MeToo heisa, door te linken naar de open brief en het artikel met getuigenissen van drie ex danseressen in The New York Times.
De Standaard, 8 november 2018
http://www.standaard.be/cnt/dmf20181107_03924341
Recht op antwoord
Op maandag 12 november 2018 ontving de redactie volgend recht op antwoord van Rudi Desmet, advocaat voor Troubleyn/Jan Fabre VZW:
‘Theatergezelschap Troubleyn en Jan Fabre hebben zich de afgelopen weken bewust onthouden van enige inhoudelijke commentaar op de aantijgingen, die publiekelijk werden gemaakt. De reden daarvoor is simpel: we willen het gesprek hierover in een zo sereen mogelijk klimaat laten verlopen.
Ondertussen blijkt dit een zeer moeilijke weg om te bewandelen. Terwijl we samen met al onze spelers en medewerkers een constructief traject lopen met de externe preventiedienst IDEWE en de spelers hebben gekozen om zich te engageren voor het spelen van de komende voorstellingen, blijft het gezelschap publiekelijk geviseerd en worden er steeds meer feitelijke onwaarheden verspreid om ons te schaden.
In een artikel van De Standaard dat verscheen op 8 november 2018 lezen we, dat er ondertussen tien performers het gezelschap hebben verlaten omwille van de #MeToo heisa. Daarnaast zou er daardoor ook een leegloop dreigen op het kantoor. Dat is pertinent niet waar. Van de zes namen, die in het artikel worden vernoemd, zijn er alvast drie, die om heel andere, persoonlijke redenen het gezelschap verlaten. Van de andere drie namen weten we, dat er naast de heisa ook nog heel andere redenen aan de grondslag liggen.
In hetzelfde artikel wordt er gemeld, dat performers van de voorstelling Mount Olympus in New York slechts 300 euro bruto betaald krijgen. Ook dat klopt niet. Performers worden in totaal zeven werkdagen betaald voor hun prestaties in New York. Gemiddeld verdient een performer in dienstverband hiervoor 996,12 euro bruto. Daar bovenop ontvangen alle medewerkers nog maaltijd vergoedingen van 63 euro per dag. En uiteraard worden ook de vluchten en het verblijf ter plaatse betaald, dat spreekt voor zich. De suggestie, dat Troubleyn haar medewerkers niet correct zou betalen, is niet correct en schaadt onze reputatie.
We vragen ons af waarom de journalist niet eerst zijn bronnen checkt, voordat hij dit publiceert. We kregen geen vragen hierover van hem, noch van Engagement Arts, die dit blijkbaar op eigen initiatief heeft aangeklaagd bij onze speelplek in New York. Diezelfde Engagement Arts was een van de initiatiefnemers van de open brief, die op 12 september in de media verscheen. Deze groepering riep toen op om een open gesprek over een gezond arbeidsklimaat in de podium kunsten te voeren. Op 2 oktober vroegen we hen dan ook om met ons samen te zitten om de oproep, die aan het einde van de open brief werd gedaan, te bespreken.
Op 24 oktober liet Engagement Arts echter weten niet met ons in dialoog te willen gaan. Eerder weigerde ook het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen dat al. Ook zij waren betrokken partij bij de open brief. We betreuren, dat deze initiatiefnemers wel over ons, maar niet met ons willen praten, terwijl wij nochtans de oproep onderschreven hebben om sector breed een gezond arbeidsklimaat in de podium kunsten te garanderen.
Wij herhalen, dat wij de klachten verwoord in de open brief van in het begin ernstig hebben genomen. Troubleyn heeft vanaf de eerste dag beroep gedaan op IDEWE om aan alle arbeidsrechtelijke verplichtingen te voldoen. En het is net in afwachting van die bevindingen door een onafhankelijke externe preventieadviseur, dat Troubleyn verkozen heeft om niet publiekelijk in detail te reageren op de inhoud van de open brief.
Het is de eerste keer, dat we als gezelschap de stilte doorbreken. Omdat blijven zwijgen het interne vertrouwen onder druk zet, omdat onze spelers en medewerkers zich hier voortdurend op moeten verdedigen en omdat de waarheid ook een eerlijke plaats verdient.
Voor het theatergezelschap Troubleyn/Jan Fabre VZW
Rudi Desmet, advocaat
De Standaard, 13 november 2018
Financieel expert: Zijn bedrijf is 3,8 miljoen waard, zijn vzw maakt verlies
De Krant | HLN, 14 sep. 2018
Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/?s=jan+fabre
https://robscholtemuseum.nl/emmanuelle-bouchez-compagnie-de-fabre-dans-lincertitude-deafspraaktv-geert-kimpen-wijsheid-johan-sanctorum-genie-of-pooier-mr-liliane-versluys-pers-of-procedures/
Plaats een reactie