Het Geval Van Meegeren (…)

Berichten uit het Depot

Een pakketje pakkende tekeningen (…)

Archief Delft is vol op bezig zijn collecties verhuisbaar te maken voor de grote over steek van het Archief in 2017 naar nieuw bouw in de Harnasch Polder.

Bij het om pakken en registreren worden regel matig interessante ontdekkingen en mooie vondsten gedaan. Zo werd tijdens de werk zaamheden in een lade een stapeltje papieren aan getroffen, nog keurig verpakt in het bruine pak papier, waar in de drukker het in 1947 retourneerde aan de tekenaar, de ‘Wel Edele Heer A van der Valk’.
Het pakketje bleek de originele pen tekeningen te bevatten voor het pamflet Het Geval Van Meegeren, een kort beeld verhaal, dat in 1947 het licht zag.

Han van Meegeren door Ton van Tast

Van Meegeren

Tien jaar eerder, in 1937, werd de wereld verrast door een ‘Nieuwe Vermeer’, de Emmaus Gangers. In juli 1945 werd wereld kundig gemaakt, dat de schilder Han van Meegeren (1889 – 1947) had bekend dit schilderij te hebben vervaardigd. De schilder hoopte met deze bekentenis te voor komen, dat hij voor het zwaardere mis drijf collaboratie zou worden te recht gesteld; de schilder had zijn ‘Vermeers’ voor 1,5 miljoen gulden verkocht aan Herman Göring. Van het proces tegen de vervalser werd door de Nederlandse kranten uit gebreid verslag gedaan.

Zelf Portret Ton van Tast in Het Vaderland, 1929

Ton van Tast

De op het etiket van het pakketje vermelde tekenaar Anton van der Valk (1884 – 1975) publiceerde onder het pseudoniem Ton van Tast. Hij is voor al bekend om zijn tekeningen en cartoons voor tijd schriften als Uilenspiegel, De Ware Jacob en De Groene Amsterdammer. Verder ontwierp Van der Valk post zegels, maakte hij reclame ontwerpen en boek om slagen en was hij tot op hoge leeftijd actief als schilder van voor al kleur rijke fantasie werelden en aquaria. Van 1923 tot 1948 gaf Van Tast wekelijks zijn kijk op de actualiteiten in de Haagsche Post met een pagina groot beeldverhaal, onder de noemer De Daverende Dingen Dezer Dagen.

In 1981 mocht het Gemeente Archief Delft een legaat ontvangen van een groot aan tal werken van Ton van Tast. Een deel van het vrije werk, etsen, tekeningen, olieverven, en zo voort is in der tijd in bruik leen gegeven aan Museum Prinsen Hof. Een groot deel van de cartoons en beeld verhalen, die Van Tast maakte voor tijd schriften en diverse reclame ontwerpen kregen een plaats in een la in het depot van het archief, maar de collectie werd door tijd gebrek nooit bewerkt (…)

In deze la, met vele pen tekeningen, druk werk en lithografieën, bevond zich het stapeltje originele, genummerde pen tekeningen, die Van Tast maakte voor het pamflet Het Geval Van Meegeren, een hilarisch beeld verhaal in de serie De Daverende Dingen Dezer Dagen door Ton van Tast, naar aan leiding van het proces tegen meester vervalser Van Meegeren, dat in november 1947 ten einde kwam en alle dag bladen haalde.

Het Geval Van Meegeren, een ‘Vlug Schrift ter Voor Lichting’

Ton van Tast – Het Geval Van Meegeren (2) Een Vlug Schrift ter Voor Lichting

Ton van Tast – Het Geval Van Meegeren (3) Een Vlug Schrift ter Voor Lichting

Ton van Tast – Het Geval Van Meegeren (4) Een Vlug Schrift ter Voor Lichting

Ton van Tast – Het Geval Van Meegeren (5) Een Vlug Schrift ter Voor Lichting

Ton van Tast – Het Geval Van Meegeren (6) Een Vlug Schrift ter Voor Lichting

Het humoristische beeld verhaal, dat uit gegeven werd door Uit Geverij Kompas en in der tijd voor ƒ 0,75 te koop was, beschrijft de werk wijze van Han van Meegeren, ‘De Kopiïst’. Het geestige strip verhaal zit vol met verwijzingen naar bekende schilderijen van grote kunstenaars als Rembrandt, Da Vinci, Caravaggio, Potter en natuurlijk Vermeer, die door de snode Van Meegeren alle als inspiratie bron zouden zijn gebruikt voor zijn vervalsingen.

Ton van Tast doet in het beeld verhaal uit de doeken hoe ‘Han Vermeerder’ te werk ging en vele kunst historici en critici om de tuin wist te leiden. Met rake tekeningen, waar onder een prachtige karikatuur van Van Meegeren, zet hij de aan val in op zo wel de vervalser als de goed gelovigen, die maar al te graag een nieuwe Vermeer willen ontdekken.

In de volgende pagina S heeft Van Tast de smaak te pakken en verzint hij het ene na het andere gekopieerde kunst werk, samen gesteld uit bekende werken van grote schilders, bij één gekladderd door kopiïsten met fantasievolle namen als Klaas Verver, Louis Copie, Jan Kwast en natuurlijk Han van Veegeren.

Anno 2016 staan zo wel Vermeer als Van Meegeren vol op in de belang stelling. ‘Het Straatje van Vermeer’ was tijdelijk in Delft en onlangs is er weer een film over Van Meegeren verschenen, ‘Een Echte Vermeer’, waar voor na tuurlijk ook in Delft gedraaid werd.

Archief Delft is dan ook zeer verheugd met de vondst van dit humoristische en te gelijk actuele document, een echte, onvervalste Ton van Tast!

DISCLAIMER

Archief Delft heeft in 1981 via een legaat diverse werken van Anton van der Valk mogen ontvangen en heeft zich, tot nu toe te vergeefs, in gespannen om recht hebbende te vinden. Archief Delft komt graag in contact met evtueel recht hebbende(n) van deze werken, en verzoekt deze contact op te nemen met Archief Delft

Stad Archief Delft, 10 november 2016

http://www.archief-delft.nl/het-geval-van-meegeren/

De Daverende Dingen Dezer Dagen

Dienst Mede Deling

Expo in RSMuseum sinds  12 jun 2018 om 00:42

Meer informatie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Ton+van+Tast
https://robscholtemuseum.nl/?s=Het+Geval+Van+Meegeren
https://robscholtemuseum.nl/?s=Een+Vlug+Schrift+ter+Voor+Lichting
https://robscholtemuseum.nl/?s=Han+van+Meegeren