Kunstkieken – MADE in Amsterdam

De laatste museumtip van deze week; Made in Amsterdam – 100 jaar in 100 te zien in het Amsterdam Museum. De stadscollectie zijn honderd kunstwerken gekozen die in de afgelopen eeuw in Amsterdam zijn gemaakt. Sommige werken komen uit andere musea of zelfs uit privé collecties.

Laten we gaan kieken naar een 100 jaar oude Amsterdam. Naar een aantal kunstwerken.

Gustave de Smet - Vondelpark
Gustave de Smet – Vondelpark

Chris Beekman - Op tram wachtende mensen
Chris Beekman – Op tram wachtende mensen

Gustave de Smet (België) maakte dit schilderij op een zonnige dag in het Vondelpark in 1915. Zo zonnig als het schilderij is, is zijn leven niet. Smet is namelijk gevlucht naar Amsterdam voor het oorlogsgeweld in zijn land. Hij bezoekt graag tentoonstellingen en in het Stedelijk Museum leert hij de stromingen expressionisme, fauvisme en kubisme kennen. In 1922 keert hij weer terug naar België. Het schilderij rechts komt uit het Stedelijk Museum en is van Chris Beekman. De mensen op het schilderij zijn passagiers die staan te wachten op de stroomtram. Het is toch niet meer voor te stellen dat een tram ooit op kolen reed?

Hildo Krop - Zelfportret
Hildo Krop – Zelfportret

Johan Coenraad Braakensiek - Hartjesdag
Johan Coenraad Braakensiek – Hartjesdag

In 1920 verhuisd Hilde Krop naar Amsterdam. Hij werkt al voor de gemeente als beeldhouwer en maakt ongelofelijk veel beelden aan gevels in woningen en op pijlers van bruggen in de nieuwe wijken van Amsterdam. De gevel van de universiteitsbibliotheek aan de Singel is daar een voorbeeld van. Dit zelfportret heeft Krop uit een blok eikenhout gehakt.

We gaan nu naar het jaar 1926 waar op de derde dag van maandag in augustus volop wordt gefeest. Het is hartjesdag waar mannen zich als vrouwen en vrouwen zich als mannen verkleden. Het schilderij is gemaakt door de vaste tekenaar van de Groene Amsterdammer Johan Braakensiek. Die uitdrukking van de vrouw met het rode blouse aan is zo grappig! Blijft ze op een been staan of valt ze straks om? De toeschouwers (links) lijken het feest maar niks te vinden.

Lord Mayor bezoekt Amsterdam
Lord Mayor bezoekt Amsterdam

Nora Natterman - Het terras (portret van Jimmy van der Lak)
Nora Natterman – Het terras (portret van Jimmy van der lak)

In juli 1929 brengt Lord Mayor van London een bezoek aan Amsterdam en dineert in het Koninklijk Paleis . De vloeren zijn niet veranderd. In datzelfde jaar schildert Nora Hatterman het Terras met daarop een donkere man. Hatterman schilderde het liefst mensen met een donkere huidskleur. Afgebeeld is Jimmy van der Lak beter bekend als Jimmy Lucky die in 1925 vanuit Suriname naar Nederland kwam. Hij werd veel gevraagd als model voor studenten van de Rijksacademie en kunstenaars.

Johan Coenraad Braakensiek - Dovenmansdeur
Johan Coenraad Braakensiek – Dovenmansdeur

Harry van Keuningen - Bouw spoorwegviaduct Amsterdam - Oost
Harry van Keuningen – Bouw spoorwegviaduct Amsterdam – Oost

In 1929 heeft Amsterdam ongeveer 10.000 werklozen en midden van de jaren dertig stond de teller op 50.000. Op het schilderij Dovenmansdeur (Johan Coenraad Braakensiek) staan werkloze mannen en vrouwen bij het Bureau voor Werkzoekenden. Zoals je ziet is de deur dicht. Het bureau kan geen werk aanbieden. Er was ook vooruitgang in infrastructuur. Harry van Keuningen legde de bouw van een spoorwegviaduct in Amsterdam Oost vast. Terwijl bouwvakkers bezig zijn met hun werk rijdt er een dieseltrein langs. Op het schilderij kijk je naar de richting van de Molukkenstraat .De opening van de tunnel was op zaterdag 7 maart 1936. Er is nog steeds een ingemetselde plaquette op een gevel bij de tunnel met deze datum. Dat wil ik ook nog een keer zien.

John Raedecker - Nationaal Monument (detail, op de achtergrond Willem Sandberg - Victory Boogie Woogie)
John Raedecker – Nationaal Monument (detail, op de achtergrond Willem Sandberg – Victory Boogie Woogie)

John Raedecker - Nationaal Monument (detail, op de achtergrond Karel Appel - Vragende kinderen)
John Raedecker – Nationaal Monument (detail, op de achtergrond Karel Appel – Vragende kinderen)

Het Nationale Monument op de Dam is ontworpen door architect J.J.P. Oud en beeldhouwer John Raedecker. Vlak voor de onthulling op 4 mei 1956 overlijdt Radecker. Op de achtergrond zie je de schilderijen (kopie) Victory Boogie Woogie (1946) gemaakt door voormalig directeur Willem Sandberg van het Stedelijk Museum en Vragende Kinderen van Karel Appel.

Siet Zuyderland - Metro Weesperplein
Siet Zuyderland – Ingang metro Weesperplein

Tussen één uur ’s nachts en half zes ’s morgens zijn de metrodeuren altijd dicht. Vermoedelijk heeft Siet Zuyderland dit gezien en heeft hij de draaihek van station het Weesperplein geschilderd. Daarnaast zie je een schilderij van Rob Scholte. Het is duidelijk waar dit voor staat. Van Scholte is bekend dat hij in zijn kunstwerken hedendaagse afbeeldingen gebruikt.

Tot slot wil ik je nog twee kunstwerken laten zien.

Het Masker is van Jacob Bendien. Hij is een van de eerste kunstenaars die experimenteerde met non figuratieve kunst. Dit schilderij stamt uit 1927. Dat hij zo oud is, is bijna niet te zien.

Hildo Krop - Salomé
Hildo Krop – Salomé

Hildo Krop - Salomé (detail)
Hildo Krop – Salomé (detail)

Hildo Krop - Salomé (detail)
Hildo Krop – Salomé (detail)

Ik vertelde dat Hildo Krop in 1920 naar Amsterdam verhuisde. Hij plantte toen een populier in zijn tuin. Tweeëndertig jaar later is de boom groot geworden en Krop zaagt de stam doormidden en hakt er een beeld van. De vrouw is Salomé met het afgehakte hoofd van Johannes de Doper aan haar voeten. In de Bijbelse vertelling vraagt Salomé om het hoofd van Johannes op een schaal. Ik vind het beeld erg mooi en vooral goed bedacht. Maar nu komt het: Krop was toen 68 jaar oud en nog steeds werkzaam als beeldhouwer. Hoe bijzonder tof is dit!

Made in Amsterdam – 100 jaar in 100 kunstwerken is een must see voor elke Amsterdammer. Je komt er veel te weten over de stad Amsterdam. Voor de kunstliefhebber zijn er ook werken van Jan Sluijter, Gerrit van der Veen, Paul Huf, en Paul Citroen te zien. De tentoonstelling is tot en met 31 juli aanstaande nog te zien.

Fijn weekend en tot maandag!

Voor meer informatie kijk op: https://www.amsterdammuseum.nl/

Liefs,

Sandra

Kunstkieken, in elke stad ’n ander museum, 22 juli 2016

http://kunstkieken.nl/made-in-amsterdam/