Theo Knippenberg – The young ones

Jaren later ontmoette ik Joost Zwagerman. Hij zat op de achterbank bij mij in de auto. 
“Je hebt geen idee”, zei Joost, “wat jouw bulkboeken voor mij betekend hebben. Vooral door die bundels over de popdichters, Jules Deelder, Bart Chabot, wist ik dat ik later ook dichter en schrijver zou worden”.
“En omgekeerd”, zei ik. “Deelder en Chabot werden voor het eerst niet door duizend fronsende volwassenen gelezen, maar door honderdduizend enthousiaste scholieren, die met hun mee opgroeiden”. 
Tijdens die autorit herinnerde ik me weer die honderden hindernissen die ik moest nemen om dat soort bulkboeken de scholen in te douwen. En Van Gend & Loos bracht ze vaak net zo hard terug, ‘uitgekotst’, volgens een begeleidend briefje van een conciërge. 
Ooit hebben we, ik geloof in Dordrecht maar ik weet ook niet meer waarom juist daar, een schouwburg afgehuurd om popdichters op te laten treden. Naast Jules en Bart ook Johnnie de Selfkicker en Diana Ozon, en Ton Lebbink met ‘Voetbalknieën’, en daar is op een of andere manier het respectabele instituut ‘BulkBoek’s Dag van de Literatuur’ uit gegroeid.
Het kan raar lopen.
Voor me, met Nathalie’s naam er op geschreven, ligt een ander doorbraak-Bulkboek: ‘De Nieuwe Verhalenschrijvers’. Met korte verhalen van jonge schrijvers, de ‘beloftes van toen’. Maarten Biesheuvel, Jan Siebelink (nog geen ‘bed violen’maar ‘witte chrysanten’, al wel over de dood van zijn vader), en Léon de Winter, ze werden als debutanten door Bulkboek gelanceerd naar een heel groot publiek, van jonge lezers, die met hun mee zijn opgegroeid. 
En bijna terloops namen we de vergeten oudere schrijvers mee. Alberts met ‘De eilanden’, Terborgh met zijn Spaanse verhalen, weergaloze schrijvers met een paar honderd lezers, die door Bulkboek plotseling een nieuw groot publiek vonden.
In zijn beste tijd was Bulkboek, nu ik terugkijk, een anarchistisch avontuur, voor de lezers en voor de schrijvers. En voor mezelf. Later, toen ik weg was en de krant veranderde in een ‘bijna glossy magazine’, waar niemand zijn naam meer op schreef, net zomin als je dat op de Quote of de Elle van deze week doet, werd Bulkboek vooral een methode voor het literatuuronderwijs. Leraren werden erbij gehaald voor didactische toevoegingen. En de titelkeuze werd verantwoord. En dus veilig en voorspelbaar. Toen was het avontuur echt voorbij.