Talmana – Rob Scholte

Als we het hebben over Echt of Namaak, dan is er één Nederlandse kunstenaar die absoluut genoemd moet worden. De op en top postmodernistische Rob Scholte. Hij kopieert, pikt, plagieert, knipt, plakt, jat, manipuleert en imiteert naar hartelust. Je zou hem een meestervervalser kunnen noemen. En komt daar ook openlijk voor uit.
Hij heeft een haat/liefde verhouding met de pers. Door critici wordt zijn werk beschreven als ‘Bedenkelijke nabootsing’. Zijn werk wordt constant ter discussie gesteld.

Zelf zegt hij over zijn kunst en zijn werkwijze:
‘Dit is de tijd van volstrekte kunstmatigheid, van genetische manipulatie, van kunstmatige intelligentie. Een verraderlijke tijd, want alles is dubbel. We zitten in een beslissende evolutiefase, die knetterhard is. In mijn werk ben ik bezig met unica en duplicaten. Ik monteer en ik kloon beelden. Noem me de Dr. Mengele van de kunst.’

Wie is hij?
Rob Scholte geboren in 1958 in Amsterdam, waar hij van 1977 tot 1982 de Gerrit Rietveld Academie doorloopt. Als jonge held die voor niemand bang is maakt hij rond 1985 een vliegende start in de kunstwereld. Als warme broodjes gaan zijn schilderijen over de toonbank en lijkt hij hard op weg te zijn naar een internationale doorbraak.
Het optimisme en idealisme van het begin maakt al snel plaats voor de harde kunstwerkelijkheid. Het valt niet mee om een plaats te veroveren in deze wereld de kunstwereld is meedogenloos. Om daar toch een plaats in te veroveren gaat hij berekenend en commercieel te werk.

`Ik ben zo commercieel als de pest. Ik wens een zo aantrekkelijk mogelijk leven te leiden. Eerlijker kan ik niet zijn.´

Na een paar buitenlandse exposities staat hij met stip op nr. 95 van de hitparade van ‘beste jonge kunstenaars’, een lijstje dat is opgesteld door het economische tijdschrift Capital als hulpmiddel voor beleggers. Een beetje schilderij van Scholte kost al snel zo’n twintigduizend euro en dat is een goede investering, want iedereen is het erover eens: Scholte wordt een wereldtopper. Bescheidenheid is al lang niet meer Scholte’s beste eigenschap;
‘God en ik schilderen.’

Jatwerk
De grootste inspiratiebron van Rob Scholte is zijn plaatjesarchief waar hij op zijn zestiende aan begon. Alles wat hij interessant vindt en zijn aandacht trekt bewaart en gebruikt hij in zijn schilderijen. Van sommige afbeeldingen kent hij zelf de herkomst niet meer.
“Dit archief is het instrumentarium waar ik mee speel. Ik meng alles door elkaar en probeer nieuwe betekenissen te laten ontstaan.”
Knippend en plakkend – en later ook met de computer – stelt hij zijn schilderijen samen.

Mag dat zomaar?
De grens tussen wat mag en wat plagiaat is, is uiterst dun bij Rob Scholte. Volgens sommige kenners is de grens té dun. ‘Een artistieke oplichter’, ‘visuele apekool’, ‘niet origineel’, dit zijn enkele van de kritieken die Scholte over zich heen krijgt.
Rob Scholte is ook de laatste die zijn diefstal zal ontkennen: ‘Ik gebruik alle technieken; ik teken, schilder, vergroot, verklein, imiteer, projecteer. Alles wat een kopieerapparaat kan, kan ik ook, alleen veel beter. Maar ik ga niet de originele plaatjes naast mijn schilderijen hangen, dat zou de illusie wegnemen, terwijl kunst juist illusie is.’

Zelfportret of plagiaat
Volgens het woordenboek is plagiaat het overnemen van andermans werk en dat laten doorgaan voor eigen werk. Scholte wil met zijn werk vooral provoceren, van auteursrecht heeft hij nog nooit gehoord.

Dit spreekt duidelijk uit zijn zelfportret. Als zelfportret schilderde hij het copyright-teken. Hiermee laat hij zien dat je zelf het enige bent waar nog auteursrecht op mogelijk is. Voor de rest is alles al eens bedacht en gedaan.

Net als bij Andy Warhol is het werk van Rob Scholte meer dan het op het eerste gezicht lijkt. Beide vermengen diepgang en oppervlakkigheid in hun werk wat je ook vooral in de reclame tegenkomt. En net als Warhol heeft Scholte anderen die voor hem werken.

Hij neemt inderdaad werk van anderen over, maar komt hier ook ruiterlijk voor uit, is het dan nog wel plagiaat. Meestal verandert hij iets in zijn werk waardoor de scheidslijn flinterdun blijft.

Utopia
Utopia 1986. Acrylverf op doek 155 x 250 cm.
In 1986 schildert Scholte Utopia. Het tumult rond dit schilderij legt precies de essentie van Rob Scholte’s werk bloot. Niets is origineel en kopiëren mag.
Zijn Utopia is afgeleid van het doek Olympia van Manet, die weer een afgeleide is van de Venus van Urbino van Titiaan. Een houten ledenpop, met op de achtergrond een negerjongetje en een boze kat, kijkt op bevallige wijze de beschouwer aan. Niets bijzonders aan de hand zul je op het eerste gezicht zeggen. Maar een recensent onthult in een krant dat Utopia gepikt is van een beeld van een onbekende Engelse kunstenaar. De discussie over originaliteit en copyright in de kunst laait op.

Nostalgia
Nostalgia 1988. Acrylverf op doek 155 x 250 cm.
Rob Scholte reageert op eigen wijze op de ‘onthulling’ in de krant. Een jaar later hangt op een overzichtstentoonstelling van hem bij museum Boymans van Beuningen, een schilderij waarop het krantenbericht, dat zijn originaliteit in twijfel trok, tot op de letter is nageschilderd. Een extra laag wordt aan het verhaal toegevoegd, daar dezelfde journalist die het gewraakte stuk geschreven had, er nu weer een stuk over moest schrijven.

Meer over Rob Scholte en zijn werk.
http://talmana.nl/website/kunst/BeeldendeKunstVernielzuchtRobScholte.htm

Niet alleen Rob Scholte gebruikt en of jat bestaande voorwerpen en ideeën. Sommige voorwerpen en ideeen worden keer op keer gebruikt door verschillende kunstenaars, zoals de `Fountain` van Marcel Duchamp uit 1911.

http://talmana.nl/website/kunst/echtrobscholte.html