Hondenpoep (foto Jan Dirk van der Burg)

Fotograaf Jan Dirk van der Burg is Wars van Alle Hoge Kunst Adoratie

Beeldende Kunst

Recensie Fotografie

Ongewoon Alledaags

Jan Dirk van der Burg (Fotograaf des Vaderlands) reageert op de Collectie. Tot met 13 maart 2022  in Museum Helmond.

Fotograaf des Vaderlands

Fotograaf Jan Dirk van der Burg combineert zijn Eigen Foto S met Werk uit het Depot van Museum Helmond. Hij vraagt zich af. Wat is Originaliteit?

N° 1 De Kruif Machines Trofee (foto Jan Dirk van der Burg)

Foto van Jan Dirk van der Burg naast Werk van Etienne Elias uit 1968 (foto Museum Helmond)

‘Een Goed Idee is Zelden Eenzaam. Vaak wordt gezocht naar de Heilige Graal in de Kunst, Iets Wat Nog Niet Eerder is Bedacht of Gemaakt. Maar Heel Veel Kunst is Gebaseerd op Iets Wat Al Eerder is Gemaakt. Anders Gezegd, Als Kunstenaar sta je in Wezen op de Schouders van een Ander. In Welke Mate moet een Kunstenaar Origineel zijn?”

Deze Tekst is te lezen bij de Tentoonstelling Ongewoon Alledaags in Museum Helmond, waarin Fotograaf des Vaderlands Jan Dirk van der Burg als Curator een Selectie maakte uit het Depot van het Museum en die Werken vervolgens combineert met zijn Eigen Foto S. Of Combineren – Van der Burg spreekt Liever van een ‘Visueel Bijschrift’, waarbij zijn Foto S steeds een Reactie of een Commentaar zijn op, of een Vergelijking met het Getoonde Werk.

Authenticiteit

Nou is dat Idee, het reageren op het Werk van een Ander, of je er door laten Inspireren, natuurlijk Niet Nieuw, of, zoals U wilt, Origineel. Al Eeuwen Lang Kopiëren en Citeren Kunstenaars, verwijzen ze naar Werk van Anderen of Parodiëren dat en werden daar Succesvol mee, denk aan  en Rob Scholte. Of aan Pablo Picasso, wiens Praktijk bestond uit ‘Kopiëren, Imiteren, Emuleren, Reflecteren, Toe Eigenen, Compileren, Transformeren’, zoals Janneke Wesseling onlangs schreef over een Tentoonstelling van Picasso in het Louvre Lens.

Zijn Werken waren daar te zien samen met Originele Kunstwerken uit de Collecties van het Louvre, die hem inspireerden: van 3.000 Jaar Oude Graf Sculpturen tot Schilderijen van Edouard Manet. Er hing een Zelfportret van Picasso, Verkleed als Rembrandt van Rijn, waarvan we weten, dat die zich weer liet Inspireren door het Werk van Oude Meesters of Tijdgenoten, zoals Albrecht Dürer, die op zijn Beurt weer Elementen overnam van de Vlaamse Schilders, die – En Fin.

Slagerij Slager (foto Jan Dirk van der Burg)

Impressionist S World van Rob Verf uit 1993 (foto Collectie Helmond)

Het Verschil met Nu is dat in de Tijd van Rembrandt Leentjebuur Spelen de Normaalste Zaak van de Wereld was. Het was zelfs vaak een Eerbewijs, terwijl sinds de Negentiende Eeuw, onder andere door de Opkomst van Reproductie Technieken, Begrippen als ‘Originaliteit’ en ‘Authenticiteit’ Belangrijker werden en de Kunstenaar in plaats van een Goede Vakman steeds vaker werd gezien als een Creatief Genie.

Jan Dirk van der Burg lijkt Wars van dit Soort Hoge Kunst Adoratie. Hij staat vooral Bekend om zijn „Droog Klotige Flits Fotografie”, zoals hij het zelf omschreef in een Interview met NRC, die te zien is in zijn Wekelijkse Column in de Volkskrant en zijn Series in NRC. Hij is vooral Op Zoek naar „het Bijzondere in wat een Ander misschien als Saai, Lelijk, Gewoontjes ervaart”. Dat heeft voor hem ook te maken met Vragen als Waarom vinden we het Ene Mooi en het Andere niet? Wie of Wat bepaalt wat wij ervaren als Schoonheid? Originaliteit, wat is dat eigenlijk?

Geraldine Setz (foto Jan Dirk van der Burg)

Zonder Titel van Merijn Bolink (foto Peter Cox | Museum Helmond)

In Helmond bevraagt Van der Burg deze Kwesties met de voor hem Kenmerkende Humor. Hij plaatst zijn Droog Komische Foto S naast de Schilderijen, de Tekeningen en Sculpturen uit het Depot, en voorziet ze zo van een Nieuwe Context. Bij de Tekening van Etienne Elias uit 1968, van een Man, die in zijn Zwembroek op een Erepodium staat, zien we een Foto van een Man op een Erepodium bij de Trekkertrek in Stroe. Naast de Dertig Glazen Roze Melk Kannen van Maria Roosen – een Betoverende Installatie uit 1991 – hangen Foto S van Huizen, waar de Letters HOME voor de Ramen staan. De Beelden van Honden (1995) van Merijn Bolink worden vergezeld door Foto S van een Zuigmachine voor Hondenpoep. Van der Burg Associeert, Vergelijkt en Becommentarieert en houdt het daarbij het liefst Licht, Luchtig en Toegankelijk.

Dat een Link met het Oorspronkelijke Kunstwerk soms wat Ver Gezocht lijkt, en dat de Foto S van Van der Burg hier en daar Weg Vallen bij de Zeggingskracht of simpelweg de Schoonheid van de Kunstwerken, is Niet Zo Erg. Het is Zelfs Zijn Bedoeling, dat zijn Eigen Werk slechts als Referentie fungeert. Origineel is dat niet, maar daar is het hem dan ook Expliciet Niet om te Doen. Wat hij voor elkaar krijgt, is, dat je dankzij die Toevoegingen én zijn Commentaar (via QR Codes zijn Verhaaltjes bij de Combinaties te beluisteren) op zijn Minst Ánders, en in elk geval Opnieuw naar de Kunstwerken gaat kijken