Peter van Brummelen – Joost Niemöller: ‘Ik ben nazi genoemd, en Putin lover’

Joost Niemöller (1957) is journalist en schrijver. Vroeger schreef hij voor onder meer HP/De Tijd en De Groene Amsterdammer. Nu laat hij op zijn weblog De Nieuwe Realist een uitgesproken PVV geluid horen.

Haarlem
“Tot mijn 22ste heb ik er gewoond. Als je jong bent en in Haarlem woont, woon je vooral net niet in Amsterdam. Altijd was er het besef: dáár gebeurt het. Ik moest en zou naar Amsterdam dus. Pas de laatste tien jaar besef ik, dat Haarlem eigenlijk best een leuke stad is. Ik verbeeld mem dat ik Haarlemmers herken als ik ze in de bus of trein zie zitten. Ze hebben een aangenaam soort stugheid. Ze groeten elkaar ook niet op straat, wat je in zo’n kleine stad juist wel zou verwachten. Haarlemmers zijn veel geslotener dan Amsterdammers en stralen uit: wij doen er eigenlijk niet toe.”

PSP
“Op De Nieuwe Realist staat een foto van mij bij de beroemde poster met die blote vrouw in een weiland vol koeien. Ik heb voor de grap wel eens geopperd, dat het een ideale poster voor de PVV zou zijn. Ze zouden alleen de kreet ‘ontwapenend’ hoeven te veranderen in iets als ‘bevrijdend’. Er zou behalve een verbondenheid met Nederland ook een verlangen uit spreken naar de tijd, dat je hier nog gewoon kon doen en laten wat je wilde. Bij ons thuis hing die poster vroeger voor het raam. Mijn vader was actief in de partij en ik ging als jongen wel mee naar demonstraties. Opa vertelt: dan riepen we ‘Johnson molenaar’. Met het pacifisme heb ik nooit iets gehad, maar dat idee van een partij van buitenstaanders sprak me erg aan. Van der Lek en Van der Spek, die de PSP leidden, waren ook van die types voor wie ik nog altijd een zwak heb: cynische, zelfs wel sarcastische, afstandelijke mannen.”

Geert Wilders
“Hij heeft iets voor elkaar gekregen, dat ik nooit voor mogelijk had gehouden. We zijn hem toch gaan zien als onderdeel van het meubilair. Toen hij net met de PVV was begonnen, heb ik hem eens voor HP/De Tijd geïnterviewd en dacht ik nog: dat wordt helemaal niets. Ik had, ook als journalist, de LPF van nabij meegemaakt en daar was totaal geen partijdiscipline. Ook Fortuyn zelf had geen enkel organiserend vermogen. Wilders heeft dat zeker. Dan kun je zeggen dat er veel mensen uit de PVV zijn gestapt en dat er vaak gedonder is, maar van die Kamerfractie van negen mensen, waarmee hij is begonnen, zitten er nog altijd acht.”

“Daarnaast heeft hij zich ook inhoudelijk enorm ontwikkeld. Hij was rechts binnen de VVD, nu heeft hij een economisch linkse agenda. Hij is geen intellectueel. Hij haalt zijn wijsheid niet uit boeken, maar pikt wel heel snel dingen op. In dat interview opperde ik toen, dat de islam misschien beter een ideologie dan een religie kon worden genoemd. Daar reageerde hij toen nauwelijks op, later werd het een van zijn stokpaardjes. Ik wil niet zeggen, dat hij dat idee van mij heeft, misschien heeft hij het wel zelf bedacht, maar ik hoor vaker van mensen, dat hij zich heel snel een nieuwe visie eigen maakt.”

Kanye West
“Sinds ik halverwege de jaren tachtig ben gestopt erover te schrijven, volg ik de popmuziek eigenlijk nauwelijks meer. Een nieuwe Dylan koop ik nog wel en The Strokes en Radiohead vind ik goede bands. Maar Kanye West? De naam ken ik uit de showbizz rubriekjes, maar ik zou niet weten wat voor muziek erbij hoort. Vroeger was ik hoofdredacteur van het muziekblad Vinyl, later deed ik ook wel pop voor Nieuwe Revu. Popjournalistiek is samen met filmjournalistiek de laagste vorm van journalistiek, nog onder de sportjournalistiek. Pop journalisten zouden de mechanismes achter hits moeten uitzoeken. Hoe wordt iemand een ster, wat zit daarachter? Maar het blijft bij oppervlakkige interviews. Ik werd op kosten van een platenmaatschappij naar Amerika gevlogen om daar met iemand, die er eigenlijk ook helemaal geen zin in had, een half uur lang een verplicht nummertje op te voeren.”

Schedelmeter
“Zo word ik wel genoemd, ja. En nazi. En Putin lover. En racist natuurlijk, maar dat betekent helemaal niets meer. Er zijn inmiddels nog maar weinig mensen, die nooit racist zijn genoemd. Het gaat bij mij in golven. Heel erg was het na een interview met mij in Revu. Dat interview was keurig, ik had het van tevoren gelezen en hier en daar nog wat aangepast. Maar er boven stond: ‘Zwarten hebben een lager IQ en verkrachten vaker.’ Dat was geen letterlijk citaat, maar een parafrase: een samenvatting van wat volgens de maker van die kop de teneur van mijn woorden was. Ik ben journalist, dus ik ken de regels: ik mag ook bij dit interview van tevoren de tekst inzien, maar over de lead en de kop ga jij.”

Alcohol
“Volgens mij is het nu twintig jaar geleden dat ik voor het laatst iets heb gedronken. Whisky was het. Ik had een interview met Rob Scholte gehad dat een hele nacht was doorgegaan. En al die tijd had er een band meegelopen. Het was de eerste keer, dat ik mezelf terug hoorde, terwijl ik dronken was. En ik was echt onuitstaanbaar, niet te harden. Dat was me al honderdduizend keer eerder verteld door mensen natuurlijk, maar nooit met effect. Nu wist ik: die persoon wil ik nooit meer zijn. Stoppen met drinken kostte me niet veel moeite, stoppen met roken was veel zwaarder. Maar ik ben wel alcoholist. Ik hoefde niet elke dag te drinken, maar als ik eenmaal begon, was het eind zoek. En ik had een kwade dronk. Tarten, zuigen, ruziemaken, de zwakste schakel in een gezelschap opzoeken. Heel slecht allemaal, maar als ik dronken was, genoot ik ervan.”

Theo van Gogh
“Ben ik op een gegeven moment gebrouilleerd mee geraakt. Maar wie behalve Theodor Holman was niet met hem gebrouilleerd? Met mij was Van Gogh wel echt pissed off. Ik kwam hem een keer tegen op de fiets. Hij moest dezelfde kant op en heeft echt een kwartier lang op me gescholden. Hij eindigde met: ‘En weet je wel dat Jan Mulder jou ook een vreselijke lul vindt!?’ Wat ik dan weer niet zo’n sterk argument vond van een onafhankelijke denker. Ik herkende veel in Van Gogh, maar hij had wel een heel ander karakter. Ik ben na verloop van tijd wel klaar met een conflict. Hij bleef maar doorgaan, was echt obsessief, ook als het ging om de islam en Marokkanen. Hij was in dat opzicht een slaaf van zijn eigen emoties.”

Hans Janmaat
“Toen hij actief was, interesseerde hij me nauwelijks. Ik was in die tijd totaal a politiek. Ik denk dat ik hem een raar burgermannetje vond, dat terug wilde naar de jaren vijftig. En nu? Er zijn mensen, die met terugwerkende kracht een held van hem willen maken. Daar hoor ik niet bij. In het boek, dat ik schreef over de Centrumpartij, komt hij er niet al te best van af. Maar wat ik wel constateer, is dat de Centrumpartij onderdeel was van een voortgaande beweging. De retoriek was anders, feller, maar in wezen verschilden de ideeën van Janmaat toen niet van die van Wilders nu. Tegen de EU, tegen het grootkapitaal, tegen de internationalisering van de samenleving, tegen het multiculturalisme, tegen de islam ook al: Janmaat was het allemaal. Heel slim was hij niet, maar heel dom zeker ook niet. Echt domme dingen heeft hij wel gedaan. Die ontmoeting met de weduwe Rost van Tonningen… Onbegrijpelijk. Dat Janmaat geen racist was, zou ik niet durven zeggen, maar een anti­semiet was hij zeker niet. En je dan toch inlaten met regelrechte nazi’s.”

Vrienden
“Ik ken mensen, die uitgesproken PvdA zijn en toch van mij houden, zoals ik ook van hen houd. Er zijn er bij, die langzaam aan wat meer opschuiven naar waar ik politiek sta. Maar er zijn er ook, die tegenover mij juist verharden in hun standpunten: die een groot gevaar zien in de opkomst van Wilders en hoe ik me daarover uit. Dat iemand op Twitter me een nazi noemt: so what. Maar als iemand, die me kent met dat soort onzin aankomt, is het afgelopen. Ik heb er de laatste jaren vrienden bij gekregen, maar ik ben er ook nogal wat kwijtgeraakt. Nee, van dat soort ruzies geniet ik totaal niet. Ik vind het best belangrijk, waar ik het over heb, het is geen spel. Voor mij is het echt vijf voor twaalf. Een gewone baan in de journalistiek kan ik met mijn standpunten wel vergeten. Nou zijn daar sowieso bijna geen banen meer, dus ik wil niet de martelaar uithangen, maar ik ben buitengesloten van de gewone kranten en tijdschriften. Net goed, hoor ik nu mensen denken.”

De Nieuwe Realist
“Elke dag schrijf ik er een stukje voor over iets , dat ik belangrijk vind, dat ik dan door plaats op de sociale media. Ik heb geen idee wat het bereik is, ik ben geen bedrijf. Je vindt de toon verbeten? Ik heb het idee, dat ik nuchter en precies opschrijf hoe ik de dingen zie. Soms zit er woede in. Humor nooit. Humor is heel tricky bij dit soort belangrijke onderwerpen. Humor is ook niet zo mijn ding, denk ik. Ik vind alleen dingen grappig die andere mensen ziek vinden. Dan kun je maar beter geen grappen maken. Ach, ik ben ook gewoon een calvinist. Martin Bril, die ik zeer bewonderde, kon het: schrijven op een lichte, beetje Carmiggelt achtige toon. Maar iedereen, die hem kende, wist dat ook hij totaal niet licht in het leven stond.”

Marijn Rademaker
“Iemand uit de wereld van het ballet, heb ik begrepen. En daar heb ik helemaal niets mee. Ik houd er ook helemaal niet van zelf te dansen, tot groot verdriet van mijn vrouw.”

Joost Niemöller – De verschrikkelijke Janmaat | Nederland en de Centrum­partij, Uitgeverij Van Praag, €19,95.

Het Parool, 20 februari 2016, 6:30

https://www.parool.nl/kunst-media/joost-niemoller-ik-ben-nazi-genoemd-en-poetinlover~badce3db/

Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/?s=Peter+van+Brummelen
https://robscholtemuseum.nl/?s=Joost+Niem%C3%B6ller
https://robscholtemuseum.nl/?s=Geert+Wilders
https://robscholtemuseum.nl/?s=Kanye+West
https://robscholtemuseum.nl/?s=Theo+van+Gogh
https://robscholtemuseum.nl/?s=Hans+Janmaat