NRC | Anderzijds | Yuri van Doesem – De Kunstenaar is Over Bodig

3 augustus 2024Rob ScholteBusinessplan, Copyright, Home, Locatie, Media, Portretten, Ridderboek0

De Kunstenaar is Over Bodig

Het is een ongemakkelijke waarheid, die de kunst wereld liever niet benadrukt, grote kunstenaars als Rembrandt en Ai Weiwei, de Chinese kunstenaar met toepasselijke voornaam, hebben veel van hun werk niet persoonlijk uit gevoerd, maar uit besteed aan leerlingen en assistenten. Dit onder mijnt de mythe van de meester hand en maakt de heden daagse op komst van AI in de kunst alleen maar logisch. Is het de hand van de meester, die telt, de creatieve visie of de promotie?

AI creëert niet alleen meester werken, die niet te onderscheiden zijn van die van menselijke kunstenaars, maar bedenkt ook hele nieuwe stijlen en verbeterde concepten. Moderne kunstenaars verbinden hun naam aan door AI gegenereerde werken zonder zelf een penseel of beitel aan te raken. Hier door wordt kunst een verleng stuk van de trend, waar bij de naam van de kunstenaar als merk fungeert, los gekoppeld van fysieke arbeid. Hoe lang waardeert U dat echter nog, nu U zelf baan brekende werken kunt maken?

In moderne galerieën zien we kunst werken, die variëren van spielerei tot rond uit infantiel, met namen van in vloed rijke kunstenaars, zo als Damien Hirst en Jeff Koons. Met deze trend verschuift kunst van intrinsieke waarde naar een door marketing gedreven narratief. De ervaring van het verhaal en de beleving zijn belang rijker geworden dan de kunst zelf. Het is een kleine stap naar een wereld, waar in AI de kunst bedenkt en produceert, ter wijl menselijke kunstenaars alleen nog hun naam er aan verbinden.

We bevinden ons in een oneindige ruimte, waar in álle kunst variaties bestaan. Ontelbare variaties op een enkel thema kunnen in een oog wenk worden bedacht en gegenereerd. De code van de menselijke creativiteit en originaliteit is gekraakt, als een set variabelen. Ieder individueel werk boet aan waarde in, want uniek zijn is niet meer bij zonder. Hyper realistisch een spiegel ei schilderen, zo als Tjalf Sparnaay dat doet, blijft knap, maar hoe veel waarde voegt het toe aan de oneindige hoe veelheid reeds bestaande beelden? Nu álle combinaties en variaties al beschikbaar zijn, heeft de zo veelste verzameling strepen en kleuren geen meer waarde.

Ambachten en maak processen verliezen hun waarde als ze bij zonder eenvoudig vervangbaar en voor iedereen toegankelijk zijn. De waardering van zulke processen is als een lange reis om ergens te kamperen, de pijn en ongemakken, die plezier en verwondering af wisselen gedurende zo’n vakantie, maken de gehele exercitie de moeite waard, voor al achter af. Nu navigeert techniek je naar je bestemming zonder enige notie van de plaatsen, die je aan doet. Er zullen al tijd romantische gekken zijn, die het zonder blijven doen, maar de ouder wetse wereld reiziger is vrij wel uit gestorven. Om over letter zetters, pigment makers en doek spanners maar te zwijgen.

Performer

De kunstenaar is niet meer degene, die met zijn handen werkt, maar ieder één, die zijn naam en verhaal in zet. De traditionele kunstenaar is over bodig, de kunst is democratisch versnipperd onder een publiek dat, technische vaardigheid en ambacht niet meer waardeert. Wat over blijft, is de menselijke artiest als performer, een symbool in zijn eigen kunst wereld, die het verhaal vertelt dat het publiek waardeert.

AI mag de kunstenaar werkloos maken, omdat de rol van de kunstenaar zich aan past aan de eisen van een moderne, door technologie gedreven samen leving. De toe komst van kunst ligt in de symbiose tussen mens en machine, waar bij de mens als performer en merk de nieuwe standaard zet.

Yuri van Doesum is student-docent Beeldende Kunst en Vormgeving aan de Willem de Kooning Academie

De opinie redactie verzint voor deze zomer serie een kop, U schrijft het artikel met de beste argumenten er bij. De op dracht voor volgende keer, Voer de zes daagse werk week in. De tekst, maximaal 600 woorden kunt u uiterlijk 17 augustus sturen naar opinie@nrc.nl onder vermelding van Ander Zijds.

NRC, 3 augistus 2024

https://www.nrc.nl/nieuws/2024/08/02/de-kunstenaar-is-overbodig-a4861602

https://archive.ph/hnkoe#selection-2041.0-2050.1

De Kunstenaar is Over Bodig

Performer

Dit delen:

Plaats een reactie Reactie annuleren