Bestuurders Begrijpen Geen Zier van Kunst

Kennelijk zijn de adviseurs, die domme uitspraken moeten voorkomen, nog met vakantie. Want bestuurders zetten zichzelf weer eens lelijk te kijk. Zondag betitelde de ministeriële beunhaas Wiebes in Zomergasten kunst als hobby, die de overheid niet moet financieren. Woensdag kondigden de directeuren van zes Rijks cultuurfondsen en Unesco aan diversiteit via kunstsubsidie te zullen afdwingen. Allemaal begrijpen ze geen zier van kunst in een vrije samenleving.

Wiebes snoefde, dat hij tot de uitvaart van burgemeester Van der Laan nooit in het Concertgebouw was geweest. Daarna verhief hij zijn desinteresse tot norm. Warrig stelde hij, dat kunst(onderwijs) een hobby is, waarvoor de overheid niet moet opdraaien; de hobby van de loodgieter wordt immers ook niet betaald. Door deze valse, bedenkelijke tegenstelling (de kunstzinnige elite versus de laagopgeleide) toont Wiebes zijn eigen onbenul.

Eerst: subsidie voor kunst(onderwijs) maakt geen onderscheid tussen afkomst en opleiding en is op brede groepen gericht, ook ‘de loodgieter’ en zijn gezin hebben er baat bij. Niet alleen bij een festival of in een theater, maar ook als ze mode of meubels, die ze mooi vinden, kopen: daar zitten kunstonderwijs en kunstopvattingen achter. Bovendien verdienen loodgieters aan kunst, als zij bijvoorbeeld designvoorwerpen verkopen en installeren. Alleen bekrompen politici houden vol, dat kunst elitair is.

Ten tweede: als Wiebes denkt, dat ‘de loodgieter’ liever sport of cursussen in het buurthuis volgt, dan moet hij weten, dat daar ook subsidie heengaat. De overheid is guller dan schraalhans Wiebes. Ten laatste: kunstonderwijs is geen ‘hobby,’ maar een onderdeel van de algemene ontwikkeling en voor de menselijke geest even nuttig als sport of wiskunde: allemaal houden ze de geest lenig en alert. Een vloek als Wiebes ooit cultuurminister wordt.

Diversiteit Gebrabbel

Dan de kunstfonds bazen met hun vrijblijvende diversiteitsgebrabbel. Ergerlijk. Temeer daar diversiteit het hart van kunst vormt. Kunst is een product van kruisbestuivingen van culturen. Kunst is daarnaast een uiterst democratische uiting; het talent kan in elk milieu, in elke cultuur ontwaken. Daar getuigen onze musea, podia, festivals, boeken en films gelukkig van. In Nederland heug ik mij geen cultuurnota, die deze diversiteit niet vierde. Desalniettemin schrijven deze kunstambtenaren hun alarmerende brief die dwang aankondigt. Want: er is te weinig gedaan; we komen de Unesco-verplichtingen niet na; politici polariseren en stoppen kunstenaars in hokjes; verhalen zijn ‘onzichtbaar’. Dit gruwelland willen de bobo’s (zelf zo divers als een pak blanke vla) hervormen. Hoe komen ze toch tot zulke conclusies? Het beschamende antwoord is, dat het ze om zichtbare clichématige contrasten gaat. Ze scannen op hoofddoeken en donkere huidskleuren. Is dat niet vijftig procent, dan verdoemen ze de hele kunstwereld. Racisme is het. Deze fondsbobo’s klampen zich aan het nieuwste identiteitsextremisme vast – negeren wat bereikt is, collega’ schuldig verklaren – uit angst om fondsen te verliezen. Ban de blanke man, stel je budget veilig.

“Wat is Dat voor Flauwe Kul Term?“

Een visie is er niet. Anders spraken ze zich niet zoveel tegen. Ze verwijten politici (welke?) polarisatie via identiteiten en hokjes (welke?), maar willen zelf subsidieaanvragen beoordelen op ‘representativiteit, doelgroep en thematiek’. Daarmee duwen ze zelf kunstenaars in hokjes op straffe van subsidiekorting. ‘Het is tijd voor niet vrijblijvende doorbraken’ inzake diversiteit, roepen ze. Wat is dat voor flauwekul term? Zijn kunstenaars tot nu toe ‘vrijblijvend doorgebroken’? Of wordt hier een plicht aangekondigd om als kunstenaar opgelegd activisme te bedrijven in ruil voor subsidie? Dit stinkt naar een totalitaire kunstpolitiek uit donkere tijden.

Beledigen

Uiteraard zullen de fondsen dit ontkennen. Ze willen ‘diversiteit in de meest brede betekenis van het woord’. En: ‘We verenigen onze krachten op zoek naar nieuwe verhalen.’ Pardon? Komt niet elk opvallend talent al met een nieuw verhaal? Of worden soms maatschappelijke verhalen van vermeend ongehoorde minderheden bedoeld? Dus ook in kunst vertaalde verhalen van de populistische revolte? Maakt islam kritisch toneel een kansje? Zullen de fondsen in het kader van ‘we zorgen, dat makers niet in kleine kring blijven’ ook betalen voor beveiliging van kunstenaars, die ‘beledigen’?

De fondsen preciseren niets – vaagheid troef. De eigen ‘niet vrijblijvende doorbraak’ lukt kennelijk niet. Wat ze wel beloven, is een beoordeling van (aan te nemen en zittend) personeel, adviseurs en commissies op diversiteit en inclusiviteit. Berg je maar als je daar een functioneringsgesprek hebt: dan wordt je ‘culturele sensitiviteit’ besproken. Bekritiseer de huisdoctrine en je ligt eruit.

“De Fondsen Preciseren Niets, Vaagheid Troef“

Het lijkt erop, dat de fondsen een tirannieke positie ambiëren, als dogmatische bolwerken, waar in naam van diversiteit niemand mag werken, die andere opvattingen dan de toegestane heeft. Funest is, dat deze fondsen politieke eisen aan kunst en kunstenaars stellen, door middel van subsidiechantage. Met het beschermen van diversiteit heeft deze aanpak, die normerend en intimiderend zal werken, niets te maken.

Wiebes en de fondsen zijn een pot nat. Hoewel de minister tegen kunstsubsidie is en de fondsen ervan leven, doen ze hetzelfde: ze reduceren kunst tot hobby of tot ideologisch instrument. Daarmee marginaliseren ze haar belang en frustreren ze haar vrijheid.

De Telegraaf, 30 augustus 2018, 19:43, Updated 20:48

https://www.telegraaf.nl/nieuws/2500414/bestuurders-begrijpen-geen-zier-van-kunst

Meer informatie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Nausicaa+Marbe
https://robscholtemuseum.nl/nelle-boer%e2%80%8f-nelleboer/
https://robscholtemuseum.nl/nelle-boer-geen-subsidie-voor-nieuwe-kunst/
https://robscholtemuseum.nl/ralph-posset-nelle-boer-politici-red-de-kunst-en-schaf-subsidies-af/
https://robscholtemuseum.nl/nelle-boer-oproep-kunstenaars-2017-geen-verbinding-maar-confrontatie-2017/
https://robscholtemuseum.nl/nelle-boer-benno-birgit-en-beatrix/
https://robscholtemuseum.nl/nelle-boer-rob-scholte-icoon-versus-ambtenarij/
https://robscholtemuseum.nl/mondriaan-fonds-mail-aan-rob-scholte-22-februari-2018-rob-scholte-application-curator-and-artist-for-biennale-of-venice/