Die liggen er nog Ongeschonden bij. Al is dat misschien ook wel Wat Te Rooskleurig gezegd. Want in Elke Straat zijn Dingen gebeurd, Mishandeling, Geluidsoverlast, Diefstal, Brandstichting, Overspel, Iemand, die Al Maanden Dood in Huis lag zonder dat de Buurt Argwaan had. De Lijst is Incompleet, vult U Zelf aan.

Maar Niet in Elke Straat is Iemand om het Leven gebracht.

Of Neergeschoten.

Of Opgeblazen.

De Laurierstraat. Ik woonde daar in 1994, toen ik op een Ochtend Wakker werd van een Knal. Er was, kwam ik later die Dag te weten, een Aanslag gepleegd met een Granaat onder een Blauwe BMW.

Het geeft de Straat een Stigma.

‘Ik heb nog in de Laurierstraat gewoond.’ Dan vulde Altijd wel Eemand aan ‘Waar Rob Scholte is Opgeblazen.’ Krijg dat er maar eens uit.

Of neem die Straat bij het Leidseplein. Als je op Google ‘Peter R de Vries’ en ‘Lange Leidsedwarsstraat’ intikt, krijg je als Eerste Hit. ‘Aanslag Plek Peter R de Vries.’ Vijf Sterren er bij en de Tekst ‘Historisch Herkenningspunt in Amsterdam’.

Zou die Straat daar Ooit van Afkomen? Er komen natuurlijk Dagjes Mensen, klinkt Aardiger dan Ramp Toeristen. Op de Hoek bij Starbucks een Mee Neem Koffie kopen en dan maar eens ‘Gezellig’ bij de Aanslag Plek gaan kijken.

Ja, en dan de Fizeaustraat. Waar Afgelopen Weekeinde een Man werd Dood Geschoten.

Ik ken de Fizeaustraat Vrij Goed. Honderden Keren door Heen Gefietst om te gaan Trainen of een Wedstrijd te spelen bij AFC Taba. Een Gewone Straat, met Klinkers. Zo N Ouderwetse Snackbar, waarvan ik de Naam vergeten ben. Het Hoekje, geloof ik.

Nu zit er in de Al Jaren Gegentrificeerde Buurt een Hippe Zaak. Friet van Oost, met in het Logo de tekst ‘Vers Gesneden Friet’. Voor de Ultieme Friet Beleving, zal wel.

Maar Goed. Behalve Vreselijke Nederlagen en een Knieschijf, die op 8 maart 2008 van mijn Knie werd Geschopt, waarmee mijn Voetbal Carrière Abrupt en Roemloos, de Wedstrijd tegen Beursbengels werd Verloren, ten Einde kwam) gebeurde er in Mijn Beleving Weinig in de Fizeaustraat.

Het was en bleef Heel Lang een wat Kleurloze, Anonieme Straat.

Tot daar op 21 februari 2011 met Veel Kogels de Crimineel Stanley Hillis werd Geliquideerd. Maar dat gebeurde Net Buiten de Woonwijk, aan het Einde van de Straat, bij de Voetbal Velden van AFC Taba.

Het was dus al een Straat met een Naam, met een Echte Moord Plek, een ‘Historisch Herkenningspunt’. Ook kon het Noemen van de Straat Naam worden Geriposteerd met ‘Waar die Man is Dood Geschoten.’

Afgelopen Weekend stond er in een van de Tuinen zo N Witte Tent van de Politie. Er was een Schietpartij, waarbij een Man om het Leven kwam.

Nu is het een Echte Doden Straat.

Grote Kans, dat Dagjes Mensen met een Patatje van Friet van Oost in de Hand ‘Gezellig’ naar twee Besmette Plekken komen kijken.

Arme Fizeaustraat.

Het Parool, 22 februari 2022

https://www.parool.nl/columns-opinie/afgelopen-weekend-stond-er-in-een-van-de-tuinen-zo-n-witte-tent-van-de-politie~b5c5dcbb/

Gentrificatie

In Engere Zin heeft Gentrificatie Betrekking op het Weer naar de Stad Terug Keren van Midden en Hogere Welstand Klassen. Zeker in Nederland komt dat slechts in een Beperkt Aantal Gevallen voor. Gentrificatie heeft dus doorgaans ook Betrekking op Binnen Stedelijk Verhuis Gedrag van Hogere Welstand Klassen, waarbij tevens sprake is van een Revitalisering van Buurten.

Oorsprong en Etymologie

De Term Gentrificatie is van Engelse Oorsprong en verwijst naar het Begrip Gentry, de Aanduiding voor Niet Aristocratische Engelse Grond Bezitters (‘People of Good Social Position Next Below the Nobility’ vergelijk Oxford Advanced Learner S Dictionary of Current English).

Het Begrip werd in 1964 Geïntroduceerd door de Radicale Planologe en Sociologe Ruth Glass, die bij haar Onderzoek naar de Verhouding tussen Huisvesting en Klassen Strijd in de Engelse Steden een Patroon opmerkte. het Terugkeren van de Middenklasse naar de Steden en het Opknappen van Statige Victoriaanse Huizen ging Gepaard met een Verschuiving van Huur naar Koop en de Verdringing van de Arbeiders Klasse, voor wie de Woningen Onbetaalbaar werden. Van daar werd het Concept Gentrificatie Internationaal een Intellectueel Wapen in de Strijd van Sociale Bewegingen, die de Steden Toegankelijk probeerden te houden voor de Lagere Klassen (Slater, 2011). In Nederland is het daar en tegen Expliciet Beleid van Gemeenten geworden (Kleinpaste, 2015).

Waarom Zo Veel Aandacht?

Gentrificatie heeft in de Sociaal Wetenschappelijke Literatuur veel Aandacht gekregen. Hamnett (2005) noemt een Aantal Redenen voor deze Belangstelling.

• Het bleek een Interessant Terrein van Onderzoek voor een Nieuwe Generatie van Sociologen en Sociaal Geografen in de Periode 1970 -1985
• Het Verschijnsel Gentrificatie toonde de Onjuistheid aan van de Klassieke Theorie over Stedelijke Ontwikkelingen, zoals die was Uiteen Gezet door Burgess en Hoyt. In deze Opvattingen is de Interne Geleding van Steden in Economische Zin het Resultaat van de Relatie tussen Bied Prijzen en Afstand tot het Centrum. Lage Inkomen Groepen zijn in deze Redenering aangewezen op Wijken in de Onmiddellijke Nabijheid van het Zaken en Diensten Centrum (het Central Business District) en wonen er in Hoge Dichtheden.
• Rond Gentrificatie ontwikkelde zich een Fundamenteel Debat tussen de Aanhangers van de Humanistische Geografie (en de Nieuwe Culturele Geografie) en de Aanhangers van de Structuralistisch Georiënteerde Maatschappij Kritische Geografen en Sociologen (Maatschappij Kritische Geografie). Kort gezegd tussen een Benadering vanuit de Vraagzijde (Consumenten Gedrag) en een Benadering vanuit de Aanbodkant (Producenten van Onroerend Goed, Projectontwikkelaars, Investeerders in de Stedelijke Onroerend Goed Markt).

Gentrificatie als Uitkomst van Persoonlijke Voorkeuren

In 1980 publiceerde David Ley “Liberal Ideology and the Post Industrial City“. Hij wijst daar in op een Aantal Essentiële Maatschappelijke Veranderingen aan het Einde van de Jaren 60 van de Twintigste Eeuw. In Sociaal Economische Zin is er sprake van een sterke Groei van de Tertiaire en Quartaire Beroepsbevolking, anders gezegd de Blauwe Boorden worden vervangen door de Witte Boorden. Verder zien we een Sterker Wordende Overheid Bemoeienis met de (Binnen) Stedelijke Ontwikkeling en Ten Slotte is er de Opkomst van een Nieuwe Middenklasse met Specifieke Smaak en Stijl Voorkeuren. In Aansluiting hierop wijzen Cortie en Van de Ven (1981) in Navolging van Gale (1980) op de Veranderingen in bepaalde Buurten als gevolg van de Positie, die Personen innemen in het Dragen van Risico S bij de Realisering van Woon Voorkeuren.

• In de Eerste Fase van Buurtverandering nemen enkele Huishoudens de Beslissing in een Bepaald Stadsdeel Oude Huizen of Bedrijfspanden (met naar Verhouding Lage Prijzen) op te kopen en voor eigen Bewoning geschikt te maken. Deels is dit een Uiting van Zelf Expressie, deels wensen ze zich een Buurt, waar Acceptatie van hun Levensstijl geen Probleem zal vormen. Deze Pioniers worden ‘Risico Onbedachtzamen’ genoemd.
• In een Daarop Volgende Fase zien we een Categorie van Zestigers, die menen, dat het Kopen van Oude, vaak Verwaarloosde Woningen of Bedrijfspanden een Goede Investering is. Uiteraard wordt dit Motief gecombineerd met de Wens te wonen in een Stedenbouwkundig Aantrekkelijke Buurt (Monumenten), met in de Directe Omgeving Goede Sociaal Culturele Voorzieningen. Het Indirecte Gevolg van hun Verschijnen in de Buurt is, dat de Prijzen (en Huren) van Onroerend Goed gaan Stijgen. Deze Groep wordt aangeduid met de Naam ‘Risico Bewusten’.
• In de Derde Fase komen de Kapitaal Krachtige Investeerders (Aannemers, Project Ontwikkelaars et cetera), die Panden opkopen, omdat ze verwachten (na Splitsing en Renovatie) voor een Groeiende Groep Kopers een Aantrekkelijk Appartement te kunnen realiseren. Deze Groep noemt men de ‘Risico Uitsluiters’.

Gentrificatie als Resultaat van Kapitaal Stromen op Stedelijk Niveau

Het is met name Neil Smith (1979) geweest, die de Aandacht heeft Gevestigd op de naar zijn Mening Dominante Rol van de Aanbieders op de Onroerend Goed Markt. Dat moet ook de Verklaring vormen voor het Gegeven, dat Bepaalde Stadsbuurten Wel en Andere Niet in het Gentrificatie Proces Betrokken zijn geraakt.

Door de Suburbanisatie van de Industriële Bedrijvigheid en de Oplopende Ouderdom van het Woning Bestand wordt het Verschil tussen Gerealiseerde Opbrengsten en Potentiële Opbrengsten bij Optimale Inrichting Zo Groot, dat Herinvesteren Interessant wordt. Kapitaal Krachtige Personen en Instellingen zien dan Nieuwe Mogelijkheden en nemen het Voortouw voor de Revitalisering van een Buurt. In deze Visie komen niet Mensen, maar het Kapitaal als Eerste Terug in de Buurt. In Latere Publicaties heeft Neil Smith deze Visie Genuanceerd door ook Kenmerken van de Vraagzijde meer Aandacht te geven.

In de Jaren Negentig introduceerde Smith bovendien het Begrip Stedelijk Revanchisme om het Verschijnsel mee aan te duiden, dat Gentrificatie in veel Gevallen Gepaard gaat met het Weren van Minder Wel Varende en Gemarginaliseerde Stad Bewoners.

Nederlands Onderzoek

In het Nederlandse Onderzoek naar Gentrificatie is zo wel aan de Kenmerken van de Vraag als van het Aanbod Aandacht besteed. In 1981 vestigen Cortie en Van de Ven Aandacht op dit Verschijnsel. Ze vergelijken de Op Gang Gekomen Re Vitalisering Processen in de Amsterdamse Binnenstad met de Ontwikkelingen in de Verenigde Staten. Het Belangrijkste Doel van deze Eerste Publicatie was na te gaan of de Boven Genoemde Theoretische Veronderstellingen ook voor de Nederlandse Situatie zouden kunnen gelden.

In 1982 publiceren Cortie, Van de Ven en De Wijs Mulkens een Vervolg op de Studie uit 1981. In dit Artikel doen ze Verslag van een Onderzoek in de Jordaan. Enkele Conclusies uit dit Onderzoek,

• De Nieuwe Bewoners konden niet worden gerekend tot ‘Gentrifiers’ in Engere Zin, dat wil zeggen Personen, die na Eerst de Stad Verlaten te hebben, Weer waren Terug Gekeerd. Het betrof Vrijwel Steeds Bewoners uit de Stad Zelf.
• Ondanks het Betrekkelijk Kleine Gebied was er een Grote Verscheidenheid in de Vorm van de Revitalisering en de Snelheid van het Proces.
• Bewoners, die Op Eigen Initiatief Woningen hadden Vernieuwd, voelden een Duidelijke Verbondenheid met de Buurt.

Grote Panden, bijvoorbeeld aan de Brouwersgracht, die door Project Ontwikkelaars waren Vernieuwd, werden Bewoond door Personen met een Geringere Buurt Binding.

De Boven Genoemde Fasering van Gentrificatie kon in de Jordaan worden Herkend.

Vergelijkbare Conclusies worden Getrokken door Van Weesep, Hulsebosch en Maas in 1985 uit een Onderzoek naar de Aanbodkant van de Re Vitalisering in Amsterdam (Brouwersgracht). Het Re Vitalisering Proces werd Op Gang Gebracht door Enkele Individuele (Eigenaar) Bewoners en Geleidelijk Aan in de Loop der Jaren verschoof het Accent naar Professionele Project Ontwikkelaars. De Pioniers hadden een Goed Oog gehad voor de Bijzondere Architectonische Kwaliteiten van de Leeg Staande Pakhuizen aan de Brouwersgracht. De Relatief Lage Prijzen in het Begin Stadium verlaagden hun Financiële Risico.

Ten slotte kan het Proefschrift van Elleke de Wijs Mulkens (1999) worden genoemd. Zij toont aan Hoe de Expressieve Kant van het Wonen, Anders Gezegd Wonen als Aspect van een Bepaalde Lifestyle, een Rol speelt in de Woon Keuze van Mensen. Zij noemt in dit Verband de Amsterdamse Concertgebouw Buurt.

Recent Onderzoek

Sinds 2000 is het Nederlands Onderzoek naar Gentrificatie Fors Toe Genomen en is de Definitie van het Begrip Op Gerekt. Een Belangrijke Innovatie is het Belichten van de Rol van de Overheid en Woningbouw Corporaties in het Proces. Bij het Vernieuwen van Stadsbuurten in het Centrum en aan de Rand wordt de Woning Markt veranderd om Meer Midden Klasse te Accommoderen. Dit kan gebeuren door Meer Grotere Woningen en Meer Koop Woningen aan de Voorraad toe te voegen door de Verkoop of Sloop van Huur Woningen. Justus Uitermark, Jan Willem Duyvendak en Reinout Kleinhans (2007) noemen Bij Voorbeeld de Vernieuwing van Hoogvliet in Rotterdam ‘State Led Gentrification’, of wel Staat Gestuurde Gentrificatie. Justus Uitermark (2009) en Wouter van Gent (2013) wijzen op de Rol van Woon Beleid in Amsterdam om daar de Veranderingen te verklaren.

Ook wordt het Begrip Niet Alleen Toegepast op Bestaande Buurten. Brian Doucet (2010) ziet in zijn Onderzoek de Herbestemming de Voormalige Havens op de Kop van Zuid in het Centrum van Rotterdam als een Vorm van ‘New Build Gentrification’.

Een Andere Innovatie is de Aandacht voor de Dynamiek van Huishoudens. Lia Karsten (2003) en Willem Boterman (2012) wijzen op de Rol van Gezinsvorming bij Nieuwe Stedelingen. In veel gevallen blijven jonge middenklasse Gezinnen Langer in de Stad wonen. Dit draagt ook bij aan de Gentrificatie van Stadsbuurten (‘Family Gentrification’). Recent Onderzoek kijkt ook naar de Rol van Jongeren, die Arm de Stad In Komen, maar Wel Potentie hebben, bij Voorbeeld Studenten (‘Marginal Gentrification’).

In Recente Jaren is er ook Meer Aandacht voor ‘Commercial Gentrification’, de Verandering van het Winkel Aanbod en Lokale Bedrijfsleven onder Druk van de Markt en Overheid. Bekend Voorbeelden zijn de Bruine Kroeg en groenteboer die plaats maken voor de koffiebar en boetiekwinkel.

Tot Slot wijzen Veel Onderzoekers op de Negatieve Effecten van Gentrificatie. Deze hebben te maken met Verdringing in de Buurt en op de Woningmarkt. Zowel in Nederland als Internationaal is er een Debat over de Wenselijkheid van het Proces. Critici wijzen op de Negatieve Effecten. Andere Wetenschappers, en vaak ook Beleidsmakers, wijzen op de Structurele Veranderingen in de Economie. Nu de Stedelijke Economie steeds Belangrijker wordt en de Beroepsbevolking verandert, betogen zij, dat het Logisch is, dat de Bevolking ook verandert (bij Voorbeeld Gadet 2011).

Gentrificatie in Kunst en Cultuur

The Artist is Just A Gentrification Tool (gif Artsy)

Gentrificatie is op meerdere manieren verbonden aan kunst- en cultuur. Het komt voor als onderwerp en inspiratiebron van kunstprojecten (1); kunstenaars en artiesten wonen en/of werken in regenererend stedelijk gebied, vaak aangetrokken door de relatief lage huurprijzen (2); en prominente openbare kunstwerken worden onthuld of in gebruik genomen of, waardoor er gewerkt wordt aan de re-branding van stadsgebieden als culturele wijken (3).

Enkele voorbeelden van gentrificatie als inspiratiebron voor het kunstproject.

• “Rijnwijk Mijn Wijk” (2019). De Arnhemse ‘Vogelaar Wijk’ werd een jaar lang gevolgd door de ‘Sociaal Fotograaf’ Erik van Cuyk en vertaald naar een Foto Kunstboek.
• “Changeroom” (2019), gericht op de snelle gentrificatie van Amsterdam West.

Artikelen over gentrificatie en kunst:

• What Role Do Artists Play in Gentrification? Peter Moskowitz, sep. 11, 2017
• Art, Gentrification and Regeneration – From Artist as Pioneer to Public Arts, Stuart Cameron & Jon Coaffee, Pages 39 – 58, Published Online 21 Augustus 2006, European Journal of Housing Policy
• Art and Gentrification in the Changing Neoliberal Urban Landscape, Home Conference 2019 Annual Conference Art and Gentrification in the Changing Neoliberal Urban Landscape
• Do Arts Industries Lead to Gentrification? January 21st, 2019 Ashton Hicks
• Gentrification, displacement and the arts: Untangling the relationship between arts industries and place change Carl Grodach, Nicole Foster, James Murdoch, First Published December 6, 2016 Research Article
• Is street art de loopjongen van gentrification geworden? Tracy Metz, Stadsleven.
• Kunst tegen de treurnis. Van Schilderswijk naar beschilderde wijk. Auteur: Milou Bol, 22 februari 2017.
• Hipstereconomie als bedreiging van de achterstandswijk Lisanne Ruijgrok, 4 juni 2014, Trouw.

• rechtspraak.nl – Raad van State – Bestuursrecht – 2007 – voorlopige voorziening – ECLI:NL:RVS:2007:BA0630

rechtspraak.nl – Raad van State – Bestuursrecht – Eerste aanleg – meervoudig – ECLI:NL:RVS:2012:BX8951

Zie de categorie Gentrification van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.