Joost Lips – Geen inspiratie, wat is dat eigenlijk?

Inspiratie, ook wel inblazing van creatieve spirit genoemd, wordt vaak voorgesteld als iets dat van boven, of in ieder geval van buiten komt. Volgens deze visie bestaat er een afhankelijkheid in de scheppend kunstenaar van de scheppingskracht, die als een genade op de artiest neerstrijkt of niet. Is het laatste het geval, dan kan men kan lieden uit de creatieve hoek horen klagen, dat er niets uit hun handen komt, omdat de inspiratie ontbreekt. In het geval van een schrijver wordt dan gesproken van een writersblock. Graag wil ik over deze kwestie een ander windje laten waaien, waarmee de vast gelopen kunstenaar zijn creatief vermogen weer kan ontsluiten.
Onlangs keek ik met grote belangstelling naar een filmpje van veelzijdig kunstenaar Rob Scholte, die hierin sprak over zijn collages, vervaardigd met door hem van over de hele wereld verzamelde luciferdoosjes. Hij sprak hier over uitgebreid en met passie, zijn liefde voor afgedankte gebruiksvoorwerpen en reclameartikelen uitdrukkend. Het aanhoren van zijn bevlogen betoog riep de herinnering op aan mijn MAVO tijd, waarin een leraar Nederlands de leerlingen in zijn klas de opdracht gaf vijf minuten voor de groep te spreken over een op het eerste gezicht onbeduidend onderwerp. Vijf minuten lijkt niet lang, maar zulk een tijdsbestek vol spreken over een breinaald of een kaarsenkandelaar, ‒ik noem maar wat‒, bleek voor velen nog niet mee te vallen. Dat maakte de opdracht leuk en bijzonder. Ik kreeg de opdracht te spreken over ‘de deurkruk’ en ik heb mijn ziel en zaligheid in mijn speech gegooid. De uitdaging was natuurlijk zoveel mogelijk aspecten van dit object, die mensen dagelijks veelvuldig gebruiken en waar weinig tot niet over wordt nagedacht, naar voren te brengen. De opdracht dwong de leerling stil te staan bij zaken, waar ie anders nooit bij stil staat. De deurkruk, oké, daar ging ik dan. Ik besprak allereerst de functie van de deurkruk en zou vanzelf verder dwalen met mijn verhaal.
De deurkruk is een handigheid om deuren mee te openen. Je hebt ze in allerlei soorten en maten en ze zijn van meest verschillende materialen gemaakt zoals ijzer, aluminium of duurdere metalen, zoals koper en goud. Je moet deurkrukken van edele metalen wel kunnen betalen, anders ligt het boven je budget. Iedere deurkruk kan je de kleur geven, die bij het interieur van je woning past, bijvoorbeeld geel, rood of titanisch wit. Een deurkruk krijg je soms nog met gebruiksaanwijzing erbij, maar de meeste mensen weten wel hoe zo een ding werkt, omdat de deurkruk ons al zo lang van dienst is, dat iedereen het ondertussen maar gewoon vindt. In vroeger dagen was vooral de deurknop populair en vaak van houten mechaniek voorzien. Je duwde geen hengsel naar beneden ter ontsluiting van de deur, maar draaide de knop naar rechts om hetzelfde resultaat te ondervinden. Er wordt gezegd, dat Eskimo´s nog nooit van deurkrukken of knoppen hebben gehoord, omdat het voor hen helemaal niet handig is en dus komen die twee woorden niet, ook niet in vertaling, in hun vocabulaire voor. Als een deurkruk stuk is kun je ervoor kiezen deze zelf te repareren, maar mocht je je hiertoe niet bekwaam voelen dan…
¨Ja, genoeg Lips! Volgende!¨
De leraar had hier blijkbaar na veel minder dan vijf minuten al besloten, dat ik niets meer hoefde te bewijzen en ook wel een half uur met mijn onbenullig gekwaak had kunnen vullen. Hoe dan ook, deze opdracht opent perspectieven, die voor iemand met een verondersteld writersblock interessant zijn. De afwezigheid van inspiratie is een aanname, die volgt uit een specifieke verwachting van waar die inspiratie dan wel aan moet voldoen. Als er geen verwachting heerst is er niets waar niet over geschreven kan worden. Sterker nog: op een dag kwam iemand naar me toe, die werkelijk geloofde in zijn schrijversblokkade en hierover bij mij klaagde. Ik hield het kort en zei de persoon: schrijf het op!
Natuurlijk, ik ken ook het verschil tussen enorme bevlogenheid en de perioden, dat het schrijven wat flauwtjes lijkt te verlopen, maar ik weiger te stellen, dat de afwezigheid van spirituele inblazing van boven of buiten hiervan de oorzaak is. Mijn devies is: gewoon aan de slag gaan met wat voorhanden is, daarmee de kans optimaliserend, dat de poorten van bevlogenheid zich openen.

Bodemloze Beeldentuin, 22 november 2016

https://bodemlozebeeldentuin.wordpress.com/2016/11/22/geen-inspiratie-wat-is-dat-eigenlijk/