Op de stoep van de Albert Heijn bij de Dam draagt Hilmano van Velzen (53), beter bekend als De Dakloze Dichter, zijn gedichten voor aan het winkelend publiek. De dichter – grijs baardje, capuchon op – staat erom bekend: in betere tijden (dat wil zeggen, voor het Corona Virus) dicteerde hij zijn poëzie nachtelijks op een vol Leidseplein. Daar vond hij tussen de discotheken en kroegen genoeg luisterende oren.

Hoewel hij voor de supermarkt ook veel bekijks heeft, is dat nu toch anders. “Ik heb geen publiek meer voor mijn gedichten, iedereen zit thuis,” zegt hij. Rondkomen van wat aangeschoten feestgangers hem toestoppen zit er niet meer in, daarom heeft hij zijn gedichten gebundeld en in de verkoop gezet. Voor dertig euro mailt hij je drie van zijn bundels.

Rattenplaag

Een hotelovernachting kost ongeveer evenveel, dus voor hem en zijn vriendin Iris geldt: een bundel verkocht, is een nacht een dak boven het hoofd. De twee kregen in oktober vorig jaar een huis in de Jordaan toegewezen, maar staan inmiddels weer op straat vanwege een rattenplaag. “De buren gaven mij daar de schuld van,” zegt Van Velzen, “maar ik was alleen maar aan het dichten. Ik weet ook niet hoe die ratten daar kwamen.”

Na klachten van omwonenden werden Van Velzen en zijn vriendin in maart, vlak voor de eerste Lockdown, het huis uitgezet. De straat is een plek, die Van Velzen gewend is, maar desalniettemin is zwerven in Corona tijd zwaar. “Inloophuizen zijn gesloten of hebben vanwege afstandsregels minder plek. Alles is verschrikkelijk.”

Van Velzen, als oude rot in het vak, probeert nu vooral de ‘jongere gasten’ op straat te helpen overleven. “Als iemand geen slaapplek heeft, en wij hebben die nacht wel een hotel kunnen boeken, dan smokkelen we die mee. We lopen het risico er zelf uitgegooid te worden, maar ik laat zo iemand niet liggen.” Daarbij wordt de illegaliteit niet altijd geschuwd. “Soms leer ik ze hoe ze boten moeten kraken.”

Hij was ook aanwezig bij de demonstratie voor dak en thuislozen voor de Stopera. Daar werd gepleit voor permanente opvang voor Amsterdammers zonder heenkomen. Van Velzen trad op. “Ik stond daar voor alle daklozen van de stad.”

Mentor

Hij vervult inmiddels een soort mentor functie op straat. “Ik weet hoe zwaar het kan zijn. Daarom help en steun ik die jongens, waar het kan.” Met sommige zaken, zoals broodjeszaak Stach, heeft hij afspraken: als er eten over is, komt hij het ophalen en deelt hij het uit aan lotgenoten.

De verkoop van zijn bundels gaat inmiddels aardig goed, waardoor hij voor de aankomende dagen verzekerd is van een hotelovernachting. “Ik ben normaal de hele dag bezig met een dak boven ons hoofd regelen, dat is mijn dagtaak. Nu kan ik even op adem komen.” De bundels kunnen ook online besteld worden, door naar poeziebundels@gmail.com te mailen.

Bruine bonen

In de bundels dicht Van Velzen over het zwerven, over de liefde en over de stad. Klassieker Denk Natuur – een filmpje daarvan ging vier jaar geleden viraal – staat er in, maar ook nieuwe gedichten over zijn ‘muzes’, zoals zijn ‘gestoorde’ vriendin Sascha met borderline, die hij liefkozend Sassebas noemt. Één van de bundels, genaamd Poëzie en Porno, is opgedragen aan zijn huidige vriendin Iris.

Coor de echte fans: haal een pak rijst en bruine bonen in huis, stuur Van Velzen – geboren in Suriname – een mail en hij komt een uur voor je dichten, terwijl hij ook nog eens de BB met R (afkorting voor bruine bonen met rijst) bereidt. “Je moet het eten zelf in huis halen, maar verder kost het je niks. Ik heb weer een avondmaal.”

Het Parool, 22 december 2020, 19:42

https://www.parool.nl/amsterdam/de-dakloze-dichter-had-een-huis-maar-staat-weer-op-straat~b18bd7e3

Meer informatie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Hilmano+van+Velzen
https://robscholtemuseum.nl/?s=Ansgar+John+Brenninkmeijer
https://robscholtemuseum.nl/?s=Freedam
https://robscholtemuseum.nl/?s=Freedom