Met spanning kijkt voorzitter Marco Lont (70) van Red de Wieringermeer uit naar de reactie van het College van Burgemeester en Wethouders op 105 bezwaarschriften tegen het plan voor een derde datacenter van Microsoft. Van het College mag dit complex komen op zestig hectare landbouwgrond aan de westzijde van de A7. Aan de andere kant van de snelweg staan er al twee, op bedrijventerrein Agriport. Daar is ruimte voor nog eens drie datacenters.

’Bouwketen’ aan de Cultuurweg, aan de westzijde van de A7, de voorbode van het plan van Microsoft voor een datacenter van zestig hectare (foto Marc Moussault)

’Hyperscales’ worden die grote industriële opslagplaatsen van Google en Microsoft genoemd, weet Marco Lont. ,,Als we niet oppassen verwordt het Zuidelijke deel van de Wieringermeer tot een technolandschap. Hollands Kroon is hard op weg om haar landschappelijke ziel weg te geven.” In de uitgestrekte polder komen volgens de huidige plannen zeven datacenters. Voor één zo’n loods met servers is al graafwerk uitgevoerd, hoewel de bouwvergunning nog niet rond is. Deze locatie heet Het Venster, en ligt ook aan de Cultuurweg, ten westen van de A7.

Grootheidswaanzin

Voor zeven datacenters heeft het college totaal 230 hectare beschikbaar. ,,Die oppervlakte is buiten alle proporties”, stelt Lont. Hij gebruik de term ’megalomaan’, grootheidswaanzin. De zoon van een Wieringermeerder akkerbouwer ziet de grootschalige ontwikkelingen in ’zijn’ polder al zo’n twintig jaar met lede ogen aan. Nu is de maat vol voor de gepensioneerde docent aardrijkskunde en filosofie. Met enkele gelijkgestemden richtte Lont afgelopen najaar Red de Wieringermeer op.

,,We zijn nu met z’n elven, een ieder met zijn of haar deskundigheid. Twee leden hebben een stedenbouwkundige achtergrond, we hebben twee oud huisartsen, een ondernemer.” De actiegroep plaatst binnenkort een levensgroot protestbord langs de A7 en verspreidt huis aan huis in de Wieringermeer een flyer. ,,Alle inwoners moeten beseffen wat hen boven het hoofd hangt. Met digitale nieuwsbrieven belichten we de actualiteit. Nummer twee staat op uitkomen.”

Eigen draai

Red de Wieringermeer laakt de handelwijze van het College, en daarmee indirect de gemeenteraad, ’die ruim baan geeft’. Lont: ,,Beloftes worden niet nagekomen, afspraken worden van tafel geveegd, aan raadsbesluiten wordt een eigen draai gegeven. De westkant van de A7 zou open blijven. De bevolking zou nauw betrokken worden bij nieuwe ontwikkelingen. Er zou eerst een nieuwe gebiedsvisie worden opgesteld voordat extra datacenters in beeld zouden komen. Maar het omgekeerde gebeurt. Er is geen draagvlak onder de bevolking. Maar B&W hebben daar geen boodschap aan.”

Nabij Cultuurweg 6 , op de kavel naast en achter deze schuur, staat het College van Hollands Kroon een nieuw datacenter toe: locatie Deelgebied B1 (foto Marc Moussault)

Ook ’Data non Grata’ voert actie in de Wieringermeer. Een digitale petitie van deze groep om te stoppen met de bouw van datacenters in de ’agrarische hoofdstad van Nederland’ – zoals de gemeente zich op diverse plaatsen afficheert – is nu bijna 2.800 keer ondertekend. Muriël van Nieuwenhuizen wil de uitgeprinte steunbetuigingen met enig tamtam in persoon overhandigen aan de wethouders Theo Meskers (VVD, economische zaken) en Theo Groot (CDA, openbare ruimte). ,,Op deze manier hopen wij de roep van velen kracht bij te zetten.”

Nog eens 64 bezwaren

Twee van de zeven beoogde datacenters draaien al volop. Voor drie stuks moet het bestemmingsplan worden gewijzigd. Voor één daarvan is dat in werking gezet: de locatie ’Deelgebied B1’ voor Microsoft, tussen de Cultuurweg en A7. Voor twee initiatieven is de bestemming van de grond al omgezet. Dat gaat om centers voor Google en Microsoft. Google heeft nog geen bouwvergunning aangevraagd. Microsoft mag beginnen van B&W, maar tegen de bouw zijn 64 bezwaren ingediend.

Bijna alle 64 bezwaren zijn afgewezen. Alleen moet Microsoft langer doen over de bouw. Geen 2,5 jaar, maar minimaal 4,5 jaar, vanwege de uitstoot van stikstof. Die uitstoot was een van de bezwaren van de Land en Tuinbouw Organisatie (LTO) Hollands Kroon. De agrarische belangenorganisatie onderzoekt. of het vanwege de afgewezen punten zin heeft naar de Raad van State te stappen, de hoogste bestuursrechter. ,,Ook weten we nu nog niet, of wij naar de Raad van State gaan als de gemeente onze bezwaren tegen een datacenter in Deelgebied B1 afwijst”, zegt bestuurslid Henk Geerligs.

Geen hectare missen

Diverse bezwaren voert de LTO aan. Net als Red de Wieringermeer stelt zij de betrouwbaarheid van de gemeente ter discussie. Zo wijzen de boeren op een recent onderzoek naar de toekomst van de agrarische sector in Hollands Kroon. Conclusie was: ’Die kan hier geen hectare missen’. Gemeente en LTO hadden de Universiteit van Amsterdam dit onderzoek laten doen.

Drie van de elf leden van actiegroep Red de Wieringermeer, van links naar rechts Ton Steen, Jan Meijles en Marco Lont (foto Marc Moussault)

’Eerst goed nadenken over locaties’, bepleit LTO. Zet datacenters neer op plekken waar de restwarmte wél kan worden benut, is het idee. Voor de glastuinbouw op Agriport lukt dat niet. Gewezen wordt op Purmerend met stadsverwarming. ’Al de helft van de restwarmte van Microsoft op Deelgebied B1 is genoeg voor heel Purmerend. Je bespaart tien ton houtsnippers per uur’. Volgens de LTO kunnen met de zeven datacenters vijftien steden zo groot als Purmerend worden verwarmd.

Energie slurpers

Datacenters worden ’energie slurpers’ genoemd. De twee van Microsoft en Google gebruiken zestig procent van de stroom die het Windpark Wieringermeer levert, aldus Jan Meijles van Red de Wieringermeer. ,,Wat blijft er dan nog over van de groene stroom?” LTO vindt, dat zeven datacenters op een kluitje het elektriciteitsnet te zwaar belasten.

De 105 bezwaar makenden tegen Deelgebied B1 kunnen ’dit voorjaar’ een oordeel van de gemeente verwachten, meldt woordvoerder Suzanne Bakker van Hollands Kroon. Ook ’dit voorjaar’ komt het ontwerp bestemmingsplan voor deze locatie in de raad. Of vooraf de bezwaren op een afzonderlijke hoorzitting kunnen worden toegelicht, is nog niet bekend. Deelgebied B1 is de enige locatie buiten het Agriport terrein.

Fractie Senioren

Red de Wieringermeer hoopt vooral Senioren Hollands Kroon zover te krijgen om ’nee’ tegen Deelgebied B1 te zeggen. Deze raadsfractie heeft een sleutelpositie in deze kwestie. De actiegroep heeft ook de provincie ingeschakeld. De Commissie Ruimte, Wonen en Kwaliteit van Provinciale Staten behandelt op 8 februari een brief op poten van de groep. De provincie is een van de 105 bezwaarmakers. Ze vindt, dat Hollands Kroon het plan voor Deelgebied B1 onvoldoende heeft uitgewerkt.

Volgende fase

De naam van de locatie Deelgebied B1 aan de westzijde van de A7 voor een datacenter van zestig hectare voor Microsoft wekt de indruk dat er meer fasen volgen. Die kans is groot. De landbouwgronden voor de locaties B2 en B3 zijn al aangekocht voor Agriport. Dat gaat in totaal om z’n 120 hectare, tot aan de kern Middenmeer. Deze gronden kunnen ook in beeld voor andere bedrijvigheid komen. De prijs voor agrarische grond in de Wieringermeer ligt momenteel iets boven de tien euro per vierkante meter. Red de Wieringermeer vindt deze prijs ’een habbekrats’ voor bedrijven als Microsoft.