Diana de Groot – Over de (culturele) indrukken die ik opdoe…: Embroidery Show

Zondagmorgen. Terwijl de eerste lichtstraaltjes proberen langs de nog gesloten gordijnen te glippen, draai ik me nog eens om. En nog eens. Het is vroeg. En warm in bed. Slaap komt niet meer. Ik sta op. Koffie en krant. Uit de radio klinkt de nieuwste track van de Red Hot Chilly Peppers. Ik verlang ineens naar Snow en zoek de cd ‘Stadium Arcadium’ op. Met dit favoriete geluid op de achtergrond dwalen mijn gedachten af naar vorige week. Toen Arend dacht dat het Moederdag was.

Een vrije middag. Prima moment om de expositie ‘Wilden’ in Museum De Fundatie te bewonderen. Fijn om indrukken direct te delen, doe ik een oproep via social media: “Iemand zin om mee te gaan?” Arend reageert. Arend woont in De Provence en heeft daar een praktijk. Arend is plastisch chirurg. En is nu een paar dagen in Nederland. Om zijn 82-jarige moeder te bezoeken. Moederdag. Een week te vroeg. Maar Arend vergist zich wel eens vaker. Zoals die keer dat hij niet wist hoe de cruise control werkte. Maar goed, dat een andere keer…

Arend leerde ik trouwens op mijn 22e kennen toen ik, na een aantal jaren wikken en wegen, mijn oren recht liet zetten. Door hem. Via deze ingreep aan mijn hoofd, maakte Arend promotie. Begreep ik later. Nooit eerder in de geschiedenis was zo’n plastische ingreep zo perfect uitgevoerd. Ik trots. Op mijn nieuwe oren. Hij trots. Op zijn carrière. Mijn oren zag ik later, naast de spiegel, frequent terug in de diverse medische vaktijdschriften. Arend maakte furore als plastisch chirurg. Na mijn oren volgden buik, billen borsten. Niet bij mij dan. Maar bij vele anderen die hij in zijn behandelkamer nog steeds ontvangt. Eerst in Deventer, later brak hij internationaal door en startte een riante praktijk in De Provence. Onze vriendschap bleef. Aanbiedingen om door hem geholpen te worden, weersta ik nog steeds. Hoewel een ooglidcorrectie erg aantrekkelijk lijkt. Wel vertoef ik regelmatig op zijn landgoed, gelegen tussen de heerlijk ruikende lavendelvelden. En iedere keer wanneer Arend Nederland aandoet, bezoekt hij mij.

Zo ook die dag. Met Anna, zijn moeder. Arend had begrepen dat naast ‘Wilden’ ook Rob Scholte met zijn verzameling van 1000 borduurwerken (gemaakt door evenveel volstrekt onbekende meesters) in De Fundatie exposeert. Anna, wiens man vroeger fervent borduurder, had vrijwel alle beroemde meesterwerken tot in de late uurtjes en met ragfijn garen en oeverloos geduld op zijn manier op doek vereeuwigd. Door een aantal verhuizingen, was de verzameling kunstwerken op miraculeuze wijze steeds kleiner geworden. Totdat er niets meer van over was. Niemand in Anna’s omgeving had enig idee waar de resultaten van Arends vaders huisvlijt waren gebleven. ‘Rob Scholte’s Embroidery Show’ bleek een mooie aangelegenheid om met Anna weer even terug in de tijd te gaan.

We bleken niet de enige. De expositie trekt voornamelijk ouder publiek. Anna is opgewonden en commandeert Arend om haar rolstoel in sneltreinvaart van de ene naar de andere wand te verplaatsen. Anna geniet? Arend is blij. Het ontroert me. Die twee zo samen. Terwijl ik vanuit ‘Het Oog’ een blik over de Zwolse daken werp, worden mijn ‘spinsels’ ineens ruw verstoord door een harde gil. Ontzet draai ik me om en snel naar moeder en zoon. Anna. Ze blijft schreeuwen. Steeds harder en hysterischer. Publiek draait zich om, suppoosten haasten zich naar het stel. Maar voordat zij Anna kunnen bereiken, staat ze op uit haar rolstoel, loopt vliegensvlug naar de wand met Vermeers’ Melkmeisjes en rukt er één van de wand. En nog één. Een derde, vierde en meer volgen. ‘Ze zijn van mij! Van mij!’ schreeuwt Anna naar de suppoosten: ‘Mijn man heeft ze gemaakt! Ik ben ze al jaren kwijt!’ Buiten adem zoekt ze de veiligheid van haar rolstoel weer op. Haar handen vol. Niet om haar verontwaardiging opnieuw te laten blijken, valt Anna’s mond toch weer open. Haar oog valt op iets, iemand. De toegenomen menigte volgt haar blik.

Rustig rijdt de creator van de expositie naar Anna. Op gelijke hoogte wisselen zij een blik van verstandhouding uit. Het is doodstil in de ruimte wanneer Rob zich tot haar richt met de woorden: “Ik weiger in de ongeïnteresseerde domheid te geloven, waarmee Nederland ten faveure van Ikea-prints afstand neemt van de traditionele, met de hand gemaakte, borduurwerken, die door de moeders, de groot-, de overgroot- en betovergrootmoeders (soms ook mannen) van ons land anoniem, met zoveel liefde en geduld in de hen overblijvende krappe uurtjes, steek voor steek zijn vervaardigd”…

Anna, enigszins tot rust gekomen, kijkt nu trots om zich heen.

“Het resultaat van lange weken, maanden en jaren noeste arbeid wordt door erfgenamen voor slechts een euro van de hand gedaan”.

Ik kijk naar het inmiddels rood aangelopen gezicht van Arend. Hij haalt zijn schouders ietwat hulpeloos op en mompelt wat voor zich uit. De woorden bereiken Anna: “Ik weet heus wel welke door papa is gemaakt hoor! Kijk maar op de achterzijde. je vader was een perfectionist! Geen enkel ander doek is zo netjes afgewerkt als de zijne. Alsof de achterzijde de voorkant is!”

Rob grijnst. Samen met Anna bekijkt hij de achterzijde van elk Melkmeisje. Stuk voor stuk. Totdat de meest zorgvuldig afgewerkte is gevonden. En deze is voor Anna.

Rob Scholte’s Embroidery Show is tot 18 september te zien in Museum De Fundatie

Uit-ver-groot, zondag 8 mei 2016 op 02:51

http://uitvergroot.blogspot.nl/2016/05/embroidery-show.html?spref=tw