de decentralen – Wij heffen onszelf op
Amsterdam, 1 maart 2018
Betreft: Wij heffen onszelf op.
Geachte Prof. Dr. Ten Dam,
Beste Geert,
U wint, mevrouw Ten Dam. U heeft gewonnen, wij houden er mee op. Wij zien geen heil meer in het deelnemen aan verkiezingen, referenda, medezeggenschap en raadpolitiek. Niet omdat we denken, dat het slecht op ons CV staat, maar vooral omdat het niets uithaalt en we ook niemand vinden, die we met deze ondankbare rot klus op willen zadelen.
Wij zijn in 2015 begonnen aan onze lange mars door de instituties. We wilden de breed gedragen idealen van democratisering, decentralisering en emancipatie verwezenlijken binnen de Universiteit van Amsterdam (UvA). We zouden méér rechten voor student en medezeggenschap bedingen, een einde maken aan het rendementsdenken, plotse bezuinigingen op faculteiten voorkomen. We zouden zorgen, dat bestuurders voortaan een democratisch mandaat zouden krijgen, zodat ze verantwoording af moeten leggen voor hun besluiten aan de mensen op wie het beleid van toepassing is.
We zouden er op toezien, dat de gemaakte afspraken, van het 10 puntenplan tot de uitkomsten van de commissies en de resultaten van het referendum zich allemaal in concreet beleid zouden vertalen. We hebben ons hard gemaakt voor diversiteit kwesties en verduurzaming. De UvA zou een plek worden, waar medewerkers en studenten samen het beleid zouden bepalen. Waar studenten de ruimte hebben om zelf te bepalen, waar hun onderwijs over gaat en docenten zelf bepalen hoe ze hun onderwijs en onderzoek vormgeven.
We hebben in die drie jaar een aantal zaken bereikt. Allereerst hebben we de begroting van 2016 net zo lang tegengehouden tot de rendement denkmaatregel N+1 werd geschrapt, opdat studenten niet meer zo snel mogelijk door hun studie werden gejaagd. Vervolgens hebben we de UvA verlost van de bestuursbobo’s in de Raad van Toezicht en daarmee de hoogstnodige splitsing met de HvA eindelijk mogelijk gemaakt. Afgelopen lente hebben we ons nog met man en macht in moeten spannen om te voorkomen, dat er geen 2000 studenten zonder ook maar enige studenten inspraak naar de Zuidas werden verhuisd. Maar na deze uitputtingsslag was ons heel duidelijk, wat het vergt om als medezeggenschap ook maar iets te bewerkstelligen.
Want laten we wel wezen, wat kun je als medezeggenschap nou eigenlijk bereiken? Meer rechten, ho maar. Democratisch gekozen bestuurders? No way. Een klein beetje meer transparantie? Ik help het je hopen. Een enigszins stabiel allocatiemodel, dat voorkomt dat er niet wéér zomaar mega bezuinigingen op een faculteit nodig zijn? Studenten komen er niet aan te pas. Zelfs het realiseren van meer studieplekken is al een onmogelijke onderneming. Het enige motief om in de medezeggenschap te gaan is om alles iets minder snel achteruit te laten gaan.
En wat heeft u gedaan om gemaakte afspraken gerealiseerd te krijgen? Bijzonder weinig, zo constateren wij. De uitkomsten van het referendum heeft u vakkundig omzeild. De door ruim 70% van de academische gemeenschap gesteunde ‘Senaat nieuwe stijl’, werd onder uw toezien gedegradeerd tot een tandeloos Universiteitsforum. Toen de Commissie Financiën & Huisvesting rapporteerde was u er als de kippen bij om te benadrukken, dat de UvA “gezond” was, zonder ook maar met één woord te reppen over de academische offers, die gebracht zijn om deze “gezondheid” te bereiken. Bij de presentatie van het diversiteit rapport kondigde u de komst van een diversity officer aan, om een week later bekend te maken, dat ook decaan nr. 7 een witte man van middelbare leeftijd zou worden. Bij het referendum in november 2016 stemde maar liefst 90% voor het groene, gele of oranje model en tegen de status quo. Bij medewerkers telde de steun voor die drie modellen op tot ruim 60%. Maar welke stap heeft u ondernomen om ook maar enigszins recht te doen aan deze uitkomst? Welk recht heeft de medezeggenschap er bij gekregen? Welke wijzigingen zijn er in de bestuursstructuur aangebracht? Welke bestuurders worden tegenwoordig anders aangesteld dan door hun superieuren benoemd?
Mevrouw Ten Dam, u bent een aardige, enthousiaste en energieke collegevoorzitter, maar tegelijkertijd vertegenwoordigt u weinig anders dan een wat vriendelijker gezicht van de polderelite, die de Nederlandse universiteiten zo in zijn greep heeft en die elke werkelijke zeggenschap van studenten en medewerkers blokkeert. Soms stoot u taal uit, die doet herinneren aan de idealen waar we in 2015 de decentralen voor oprichtten, maar als puntje bij paaltje komt, dan komt er weinig van uw mooie woorden terecht. Net als uw voorgangers werd elke roep om een verandering in de bestuursstructuur afgedaan met de dooddoener, dat het een ‘cultuurprobleem’ of niet bestuurlijk zuiver zou zijn. In plaats van kleur te bekennen, is het steeds cover your ass en wordt er bijzonder weinig van welke aspiratie ook gerealiseerd.
Dus daar zit u dan straks tijdens de overlegvergadering met de medezeggenschap. Op de agenda staan stopcontacten, videocolleges en de openingstijden van de UB. Naast u, uw student assessor, tegenover u, een heel peloton raadassistenten en de Vrije Student discipelen van Pieter Duisenberg (u weet wel, die nieuwe VSNU voorzitter die u wel achter de schermen, maar niet publiekelijk onder uw eigen naam af durfde te vallen). Geloof ons, u heeft straks vrij spel om te doen wat u wilt: geen student, geen raadslid, die u nog in de weg ligt. “Winning the war, but losing the battle” noemen ze dat. Want elke democratische legitimiteit, die uw beleid straks nog kent is die van een paar opportunisten uit de OR, een groepje gekozen carrière tijgers in de studentenraad en de door hen benoemde raadassistenten. In ruil voor een aanbevelingsbrief krijgt u welke maatregel dan ook er door en mag u de UvA vormgeven volgens uw visie. Een organisatie van een gezellige club mensen, met tegelijkertijd een door en door hiërarchische bestuursstructuur.
Wij geloven er niet meer in. Wij begrijpen die groeiende groep studenten, die niet meer de moeite neemt om te stemmen bij de studentenraad verkiezingen als het effect er van minimaal blijft. We raden raadsleden af zich een burn-out in te werken om dat effect ook maar een beetje te vergroten. Aan het eind van het jaar kun je toch enkel beschaamd vertellen, dat je nauwelijks iets bereikt hebt, maar op zijn best vooral dingen hebt tegengehouden; al zal dat nu dus ook wel meevallen. Nee, professor Ten Dam, in de medezeggenschap zult u ons niet meer tegenkomen. Maar weet dat ook uw gezag eindig zal zijn. Want het zal niet lang duren voor alle neuzen van de UvA bestuurders weer dezelfde kant op staan. Het zal niet lang duren voordat de Nederlandse bestuurselite ook u (of anders uw opvolger wel) weer recht voor zijn karretje heeft gespannen. En dan weet u ook, dat de afbraak van ons onderwijs en de uitverkoop van het onderzoek weer vrij baan hebben.
Maar dan zal het ook niet lang duren voordat de poorten van het Maagdenhuis weer worden open gebeukt. Dat studenten en docenten de inmiddels lege bestuurskamers weer toe eigenen. Dat we weer zullen regeren over ons onderwijs en de wereld weer laten zien hoe een werkelijk vrije en emancipatoire universiteit er uitziet.
Er lijkt geen andere weg om zo’n universiteit te realiseren.
Met vriendelijke groet,
de decentralen
Facebook, donderdag 1 maart 2018
https://www.facebook.com/notes/de-decentralen/wij-heffen-onszelf-op/1789439237754163/
Plaats een reactie