Cor Hendriks – Dikastocratie

17 februari 2020Businessplan, Hendriks, Home, Locatie, Media, Portretten, Ridderboek, Video0

Hasta la vista, baby… (foto Forum Voor Democratie)

Dikastocratie komt van het Griekse dikastḗs (rechters) en kratein (regeren). Het is een term uit de politieke filosofie, en betekent dus “regering door rechters“. In tegenstelling tot bijvoorbeeld democratie of dictatuur is het geen staatsvorm. De term (toen gespeld als dicastocratie) werd in 1974 in de Nederlandse politiek voor het eerst gebruikt door politicus Erik Jurgens. Als woord komt dikastocratie tot nog toe nog niet voor in de Dikke van Dale. Politicus Thierry Baudet heeft het woord in 2019 nieuw leven ingeblazen. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Dikastocratie)

Uit het bovenstaande zou men denken dat we hier spreken over iets typisch Nederlands en dan nog alleen van belang voor Forum Voor Democratie. Dit is echter een fout beeld, want het probleem van activistische rechters, die op de stoel van volksvertegenwoordigers gaan zitten, is iets, dat in een groot deel van de westerse maatschappij speelt.

Een voorbeeld speelt zich momenteel in Australië, waar de Hoge Raad met vier tegen drie heeft beslist, dat iemand met Aboriginal bloed niet kan worden uitgezet. Dus een man uit Nieuw Zeeland, die een moord heeft gepleegd, kan niet worden teruggestuurd, omdat zijn grootmoeder een Aboriginal is (zie https://www.theguardian.com/australia-news/2020/feb/11/high-court-rules-aboriginal-australians-are-not-aliens-under-the-constitution-and-cannot-be-deported). Het dwingt de regering tot het nemen van rare maatregelen (zie https://www.theguardian.com/australia-news/2020/feb/12/coalition-seeks-to-sidestep-high-court-ruling-that-aboriginal-non-citizens-cant-be-deported).

https://youtu.be/TUeOWObCdqI (5:28) ‘PM knows the ‘public won’t cop‘ High Court decision’ van Sky News Australia, 12 feb. 2020. ‘Sky News host Alan Jones says Australians are “being told to cop” Tuesday’s High Court decision as the judgement can only be overturned by a referendum or by a future High Court. The High Court on Tuesday handed down a judgement that people who identified as Aboriginal but were not Australian citizens could not be considered ‘aliens’ and therefore cannot be deported. Mr Jones said the High Court “defined a new category person described as a belonger,” which is neither an ‘alien’ nor a citizen. “Scott Morrison must be shaking his head knowing the public won’t cop this,” he said.’

https://youtu.be/ezySfCKCzBI (9:43) ‘‘Polarising‘ High Court decision fails the ‘pub test‘’ van Sky News Australia, 12 feb. 2020. ‘The High Court’s “polarising” judgement on convicted Indigenous deportation laws simply “doesn’t pass the pub test,”’ according the Courier-Mail’s Renee Viellaris. The High Court on Tuesday declared – in a 4 – 3 decision – that people “identifying as Aboriginal” could not “be considered ‘aliens’” – and subsequently cannot be deported even if they are foreign nationals, the Sky News host Peta Credlin had said. Ms Viellaris told Sky News host Peta Credlin this decision “was always going to be polarising”. “This type of stuff enrages people because it’s seen as going too far (…) [and] it doesn’t pass the pub test”. Ms Viellaris said Australians don’t like the concept of having “two sets of rules” for people within the nation.’

https://youtu.be/yHkfYzo6FJI (6:06) ‘High Court gives a ‘new special status‘ to anyone who ‘identifies as Aboriginal‘: Credlin’ van Sky News Australia, 12 feb. 2020. ‘Sky News host Peta Credlin says Tuesday’s High Court judgement on convicted indigenous deportation laws essentially declares “race trumps the principle that we are all equal before the law”. The High Court on Tuesday declared – in a “controversial” 4 – 3 decision – that people “identifying as aboriginal” could not “be considered ‘aliens’” – and there cannot be deported even if they are foreign nationals. The two men at the centre of the case were foreign nationals living in Australia, convicted of crimes, but who identified as Aboriginal, which according to the “highest court in our country” means they cannot be deported from Australia. Ms Credlin said until Tuesday “this law applied equally, without reference to race, to all non-Australians,” but the High Court’s decision now “gives anyone – foreigner or locally born alike – a new and special status if they identify as aboriginal”. “With yesterday’s decision we are taken back to a time when a man’s race or a woman’s skin colour, [and] their ancestry, determined their standing before the courts” she said.’

https://youtu.be/eHhbY8B8PVA (7:07) ‘High court ruling on Indigenous citizenship marks a ‘watershed moment‘: Kenny’ van Sky News Australia, 12 feb. 2020. ‘Indigenous Affairs Minister Ken Wyatt says the recent High Court ruling pertaining to deportation laws may only “appear to have a wide reach” when in fact it will be quite “narrow in [its] scope”. The high court decision confers a new right not to be treated as an ‘alien’ to non-citizens who have Aboriginal heritage. Sky News Host Chris Kenny said that the ruling marks a “watershed moment in terms of our constitution and how it is being interpreted.” Prime Minister Scott Morrison had also initiated a “new approach” to Closing the Gap between Indigenous and non Indigenous Australians on Wednesday. Mr Wyatt said this involved a “directional shift” which would “listen to voices at the local and regional levels”.’

Voor meer informatie zie https://twitter.com/hashtag/dikastocratie.

Interview met Hans Boutellier, hoogleraar polarisatie en veerkracht aan de VU, waarin hij onder andere zegt: “Ik denk, dat we aan de vooravond staan van een fundamentele heroriëntatie van onze democratische waarden. We kunnen deze waarden niet meer als universeel beschouwen, maar voor mij is de democratische rechtsstaat vooralsnog het beste systeem, dat er mogelijk is. Die laat namelijk ruimte voor alle andere overtuigingen. Ik vind, dat we de democratische rechtstaat te veel aan juristen hebben overgelaten. Die rechtsstaat moet weer levend cultuurgoed worden.”
Zie https://www.advalvas.vu.nl/nieuws/we-hebben-de-democratie-te-veel-aan-juristen-overgelaten.

In De Telegraaf verscheen een stuk van Wierd Duk (9 jan. 2020) naar aanleiding van de Urgenda zaak, getiteld ‘activistische rechter ondermijnt democratie’, waarin deze stelde:

Wat is precies het ’algemeen belang’? De vraag dringt zich op na de Urgenda klimaatzaak, waarin activisten hun gelijk haalden bij de hoogste rechter met een beroep op dat ’algemeen belang’. Streeft stichting Urgenda het welzijn na van de burgers? “Zij zien zichzelf als verlichte geesten, die anderen moeten opvoeden“, zegt emeritus hoogleraar Jos Teunissen.

Actievoerders en veel (internationale) commentatoren jubelden: eindelijk wordt erkend hoe urgent de klimaatcrisis is, door nota bene de hoogste Nederlandse rechter. Een unicum. Teunissen, verbaasd: “De redenering die wordt gevolgd is: wij hebben de waarheid in pacht, er is geen tijd meer, we moeten iets doen, nú! En precies die 25% moet worden gereduceerd, geen procent minder. De rechters gaan daarin mee, omdat ze er kennelijk ook van overtuigd zijn dat het zo is. Burgers met een andere mening hebben een ’verkeerd bewustzijn’ en moeten worden heropgevoed in het juiste denken. Dat is precies de manier waarop autoritaire regimes redeneren” (https://www.telegraaf.nl/nieuws/5681035/activistische-rechter-ondermijnt-democratie).

Voor kritiek op de Urgenda zaak in het buitenland (België), zie https://twitter.com/wierdduk/status/1215561471381458944/photo/1.

Ronald Plasterk schreef reeds in 2006 een vlammend stuk tegen de dikastokratie in de Volkskrant van 25 aug. 2006:

“Je laat de belangrijkste zaken niet meer over aan democratisch gekozen politici, maar aan een clubje juristen. Daar is een woord voor: dikastocratie, onderwerping van alle overheidsactiviteit aan het oordeel en de uiteindelijke beslissing van een onafhankelijke rechter. Het probleem met dikastocratie is, dat juristen altijd de marges zullen gebruiken om vage begrippen uit de Grondwet, over menselijke waardigheid en zo, aan te grijpen om zeer gedetailleerd in te grijpen in concrete wetten. Nooit aan beginnen! Ik ben antidikastocraat ” (https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/dikastocratie~b400365e/).

Thierry Baudet, de voorman van Forum voor Democratie, brengt de dikastocratie dikwijls ter sprake, zo ook in zijn onlangs gehouden speech over CETA, zie https://youtu.be/Rlb4B_6l6yE (1:27:54) ‘Legendarische speech! Baudet sloopt CETA in anderhalf uur!’ Van Forum Voor Democratie, 13 feb. 2020. ‘KIJKEN! In anderhalf uur sloopt Thierry Baudet #CETA vakkundig. Dit is géén gewoon handelsverdrag, maar de volgende stap in de uitholling van onze democratie. CETA rechters gaan onze beleidsvrijheid inperken. Dit is schadelijk voor MKB, landbouw en onze soevereiniteit. Ook Rob Jetten had hier helemaal niets meer tegen in te brengen. STOP CETA! FVD.nl/ja’.

Voor de scriptie uit 2011 van C.T.M. Luijks “Montesquieu of dikastocratie? Relativering van de betekenis van het gelijkheidsbeginsel als rechterlijke toets voor fiscale ficties en forfaits”, zie http://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=121345.

Hieronder vindt u de stellingen van een van de inleiders van de najaarsvergadering van 13 december 2019, met als onderwerp “De staat van de rechtspraak“.

STELLINGEN PROF. MR. R.J.B. SCHUTGENS

1. Het politieke verwijt, dat er in Nederland sprake zou zijn van een ‘gouvernement des juges’ of ‘dikastocratie,’ verdient serieuze aandacht van juristen.
2. The very point van de rechterlijke onafhankelijkheid is, dat de rechter in alle vrijheid uitspraken kan doen, die politiek slecht vallen.
3. Politieke gevoeligheid an sich is onvoldoende reden voor rechterlijke terughoudendheid.
4. In maatschappelijk gevoelige zaken vormt de gebondenheid van de rechter aan de wet de sterkste legitimatie van zijn oordeel. Ontbreekt in politiek gevoelige zaken een duidelijk wettelijk kader, dan kan dat een reden zijn voor rechterlijke terughoudendheid.
5. In zaken, waarover weldenkende mensen niet van mening verschillen, is rechtelijke terughoudendheid onnodig, ongeacht de eventuele ‘vaagheid’ van de toegepaste normen.
Zie https://www.nvvprocesrecht.nl/stellingen-inleiders-najaarsvergadering-2019/.

Uit de kerstoverdenking van professor Paul Cliteur over Urgenda en de Hoge Raad

Een derde interpretatie, die men aan de trias politica kan geven is die van de dikastocratie. Dan zijn het de rechters, die de belangrijkste politieke beslissingen nemen. Zij doen dat overigens – zeggen ze zelf – “op basis” van het recht. Streefkerk vertelde in zijn toelichting op het oordeel van de Hoge Raad, dat de uitvoering van het klimaatbeleid weliswaar toekomt aan parlement en regering, maar het is aan de rechter om te beoordelen, of dat beleid wel binnen de grenzen van het recht blijft. “Dat is een wezenlijk onderdeel van de rechtsstaat.”
Wat Streefkerk er niet bij vertelt, is dat het recht vaak heel vaag is en dat in een democratie rechters heel voorzichtig moeten zijn met politieke uitspraken. In de democratie (in tegenstelling tot de dikastocratie) zorgt de rechter, dat hij buiten de politiek blijft. In een democratie wordt geregeerd op basis van “het recht”, maar niet op basis van geheel nieuwe rechterlijke vonnissen. Een “rechtstaat” (rule of law) is ook iets wezenlijk anders dan een “rechtersstaat” (rule of men). Wanneer dus zelfs NRC zegt “nooit eerder dwong een rechter een land een strenger klimaatbeleid te voeren” dan zouden alle alarmbellen moeten gaan rinkelen. We zijn in een rechtersstaat terecht gekomen in plaats van in een rechtstaat. In een dikastokratie in plaats van in een democratie (zie voor de hele tekst https://forumvoordemocratie.nl/actueel/een-kerstoverdenking-door-professor-paul-cliteur-over-urgenda-en-de-hoge-raad).

Voor de tekst van de onderstaande video, zie https://www.eerstekamer.nl/plenair/20200204/cliteur.

Forum Voor Democratie – Rechters op de stoel van de politiek: het is wél een probleem!

Gepubliceerd op 10 feb. 2020

FVD fractievoorzitter Paul Cliteur hield in de Eerste kamer een vlammend betoog over dikastocratie, en hij voerde een vlijmscherp debat met kartelpartijen, die profiteren van politiek gekleurde rechtspraak.

Oud PvdA senator Erik Jurgens introduceerde in 1974 het woord ‘diskastocratie‘ om te waarschuwen tegen politisering van de rechtspraak. FVD denkt dat Jurgens gelijk heeft. 72% van het VVD electoraat en 69% van het CDA electoraat denkt er hetzelfde over, blijkt uit een recente peiling door Maurice de Hond.

Blijf gratis op de hoogte van alles wat FVD doet
https://fvd.nl/ja

Word ook lid van FVD voor maar € 25 per jaar
https://fvd.nl/word-lid

► TWITTER https://twitter.com/FVDemocratie
► FACEBOOK https://facebook.com/ForumVoorDemocratie
► INSTAGRAM https://www.instagram.com/FVDnl
► WEBSITE https://FVD.nl

☻ BAUDET IN DE KAMER http://bit.ly/2sXRhCK
☻ HIDDEMA IN DE KAMER http://bit.ly/2thm3bT
☻ SUBSCRIBE NU http://bit.ly/2tjUcZk

Reacties
https://youtu.be/FpyJxBRUYMM

Post Scriptum

Dikastofielen, dat wil zeggen mensen, die van rechters houden, hebben een nieuw woord gelanceerd: Dikastofobie – ‘Dikastofobie’ betekent angst voor rechters. Het begrip – dat uit mijn oratie komt – is een vorm van fear mongering, die in tijden van maatschappelijke en politieke onrust de kop opsteekt. Angst voor rechters wordt eerst door populisten gekweekt (met name op sociale media) en daarna als politiek instrument ingezet in de strijd om macht en machtsbehoud. De karaktermoord op rechters door de Poolse regering is er een goed voorbeeld van.
Zie verder https://www.njb.nl/blog/dikastofobie.40401.lynkx.

Hasta la vista, baby… (foto Forum Voor Democratie)

Uit de kerstoverdenking van professor Paul Cliteur over Urgenda en de Hoge Raad

Forum Voor Democratie – Rechters op de stoel van de politiek: het is wél een probleem!

Post Scriptum

Dit delen:

Plaats een reactie Reactie annuleren