Cor Hendriks – De Babylonokia Hoax (2): voorgeschiedenis

Na het verschijnen van de eerste aflevering heeft Karl Weingärtner contact met me opgenomen en aangeboden me te helpen. Hij schreef me dat hij in 2009 was begonnen zich te interesseren in het spijkerschrift naar aanleiding van een Bijbel tentoonstelling, waarvoor hij replieken vervaardigde onder meer met spijkerschrifttekens (zie https://www.facebook.com/pg/MondseerMatthaeus/photos/?ref=page_internal). Hij had lol in het maken van replieken en bood ze voor een gunstige prijs aan op Ebay, vond enige kopers en maakte samen met zijn vrouw Karin meer replieken, in totaal meer dan 200 van klei, papyrus en perkament, maar stopte ermee uit godsdienstige overwegingen in 2012. Maar zijn liefhebberij met het spijkerschrift liet hem niet los en voor de grap maakte hij van zijn oude mobiele telefoon een kleiafdruk en zette er spijkerschrifttekens op. Op het internet had hij een bericht gevonden over een bijzondere vondst van spijkerschrifttekens op Malta (zie https://www.sott.net/article/239321-Rare-Cuneiform-Script-Found-on-Island-of-Malta), waarin gesproken wordt van ‘a 13th-century B.C.E. cuneiform inscription, the likes of which would normally be found much farther east in Mesopotamia’. Ik zal dit bericht verderop uitgebreider besprek.

Een andere reden voor het maken van de ‘Handy’, zoals een mobiele telefoon in het Duits wordt genoemd, was de tentoonstelling ‘Von der Keilschrift zur SMS…’ in het Berliner Museum für Kommunikation in februari 2012 (zie op http://www.wikiomni.com/pages/Babylonokia), waarvoor hij ook afbeeldingen maakte, zie de fotocollage hieronder.

Von der Keilschrift zur SMS… (collage Cor Hendriks)

De geschiedenis van Art Replik, zoals Weingärtner zijn studio noemde, vangt aan op het internet in 2011 met een pagina op een Spaanse Flickr account, met de inschrijvingsdatum Marzo 2011. Deze account is allang opgeheven en al wat rest zijn op het internet zwervende screenshots, deels geplaatst door van Edgar Luis Gómez (http://elreptilianoesceptico.blogspot.nl/2015/12/la-falsa-historia-del-celular-de-800.html). Er is weinig informatie en de op de pagina weergegeven personen zijn zogeheten ‘followers’ (waarvan er volgens de opgave 112 zijn), die met Art Replik niets van doen hebben. Wel zien we de plaats van geboorte Fuschl am See en de huidige verblijfplaats Steinbach in Oostenrijk en dat hij een man is. Ook staat aangegeven dat er acht foto’s zijn opgenomen en deze komen we tegen op de hierna te bespreken pagina.

Flickr pagina Art Replik (Marzo 2011)

Van de kleitelefoon werd een foto gemaakt en we vinden die op een andere Flickr pagina die niet gedateerd is maar dezelfde opmaak heeft als de vorige en waarop een achttal van de replieken van Art Replik te zien zijn. Eronder is behalve de telefoon ook opgenomen een ‘vaasje’, een granaatappel volgens Weingärtner, dat vanwege zijn aantrekkelijkheid en ingewikkeldheid was uitgekozen als logo voor Art Replik en dat we ook zien op de eerder genoemde Flickr pagina.

Flickr pagina productoverzicht Art Replik

Op 6 januari 2012 heeft dan de eerste release van de hoax door Art Replik plaats op Facebook. Weingärtner heeft hiervan onlangs op 6 januari (6:50 am) melding gemaakt op zijn Twitter account (https://twitter.com/babylonokia/status/949654398925524992) met het bericht van Babylonokia @babylonokia: “6th January 2012 – Babylonokia was born!” met een link naar Facebook (https://www.facebook.com/photo.php?fbid=225610750852694&set=a.107705282643242.16620.100002113133858&type=3&theater), die niet meer werkt. [Sorry, this content isn’t available right now.]

De tekst op de Facebook-pagina is in het Engels en luidt:

“Sensational archaeological discovery – during excavations in Fuschl am See, Austria, came to the fore a cuneiform inscription one is very similar to today’s mobile phone featuring a 13th-century B.C.E. cuneiform inscription, the likes of which would normally be found much farther east in Mesopotamia. The location of the find makes it the farthest west the ancient script has ever been discovered, raising questions about how it ended up in the remote location. Some scholars theorize that the inscribed clay-tablet was likely purchased on a Babylonian marketplace and then transported westward through an exchange of hands by merchants, thought to have had trading with the central Europe at the time.” Erbij geplaatst is de foto in klein formaat.

In de tekst van het bovengenoemde artikel over Malta komen we zinnen tegen als ‘a 13th-century B.C.E. cuneiform inscription, the likes of which would normally be found much farther east in Mesopotamia’ en ‘The location of the find makes it the farthest west the ancient script has ever been discovered, raising questions about how it ended up in the remote location. Some scholars theorize that the inscribed stone was likely looted from the temple of Nippur during military conflict and then transported westward through an exchange of hands by Cypriot or Mycenaean merchants, thought to have had trading relations with the central Mediterranean at the time.’

Facebook pagina Art Replik (January 6, 2012)

Het logo is ook te vinden op een Flickr pagina (bewaard op http://www.jawharafm.net), gedateerd 7 januari 2012. Wanneer de opname gemaakt is, is niet duidelijk; de teller geeft aan dat de pagina 5.756 keer is bezocht, 2 favoritos heeft en 1 commentaar. De titel is ‘Von der Keilschrift bis zur SMS – from cuneiform to mobile messaging’. Het bericht zelf is in het Duits, heeft de vorm van een persbericht en luidt in vertaling:

“Van het spijkerschrift tot aan de SMS – de ontbrekende schakel werd ontdekt! Sensationele archeologische ontdekking – Bij opgravingen in Fuschl am See, Oostenrijk, kwam een spijkerschriftinscriptie tevoorschijn, die heel erg lijkt op een huidige mobiele telefoon. Het schrift stamt uit de 13e eeuw v. Chr. en wordt gewoonlijk veel verder naar het oosten, in Mesopotamië, gevonden. De plek van de vondst maakt het tot het westelijkste ooit ontdekte spijkerschrift. Enige wetenschappers vermoeden, dat de inscriptie van klei waarschijnlijk op een Babylonische markt werd gekocht en toen door handelaren naar het westen getransporteerd. Niemand had tot dan toe gedacht, dat er toentertijd reeds handelsbetrekkingen met Centraal Europa bestonden.”

Hierna wordt de tekst in het Engels herhaald (dezelfde tekst als op Facebook echter met het kopje ‘From cuneiform to mobile messaging – missing link fundet [i.p.v. found]!’) Er worden enige ‘Etiquetas’ opgegeven: Archäologie, Artefakte Keil[schrift], cuneiform en mobile messaging. Ook is een kaartje van Midden Europa opgenomen met erop aangegeven ‘Salzsburgo, Austria’.

Flickr pagina January 7, 2012 (art_replik)

Ook is er een screenshot van de computermuis met spijkerschrift, gemaakt door Mimikama (https://www.mimikama.at/allgemein/ein-800-jahre-altes-handy/), die gepubliceerd was door Art Replik op 11 januari 2012.

Screenshot computermuis Art Replik (foto Mimikama)

Over de naam Babylonokia, die we tot nu toe nog niet zijn tegengekomen, schrijft Weingärtner me dat de reacties op Facebook tot deze naam hebben geleid. Het Facebook account van Art Replik bestaat niet meer sinds 2016 en de informatie die erop te vinden was, zijn we behalve het stukje dat we hebben we gezien kwijt. Volgens Karl duidde iemand het als een Nokia en maakte een ander daar weer in combinatie met Babylon een Babylonokia van. Ook Weingärtner was op dat moment ervan overtuigd dat hij een Nokia had gebruikt en kwam er pas later achter dat het een Ericsson was. In het kader van een promotieactie voor Art Replik stuurde hij de foto met de opdruk BabyloNokia en www.art-replik.com naar diverse afdelingen van de firma Nokia. Zo ook naar de marketingmanager van Nokia Turkiye en bood aan voor medewerkers van de firma Nokia voor een gunstige prijs replieken van de Babylonokia te maken. Men vond het voorstel amusant maar het leidde niet tot bestellingen. In het kader hiervan was door Art Replik via Microsoft Lumia Turkiye de afbeelding op het internet geplaatst op 19 februari 2012 met de simpele tekst: “arkeolojik keşif”, d.w.z. archeologische vondst.

Turkse pagina Art Replik (February 19, 2012)

Uit dit alles is af te leiden, dat de hoax geheel en al is gecreëerd door Art Replik. Zij hebben de naam BabyloNokia voor de telefoon bedacht of in ieder geval als eerste de wereld ingestuurd en hebben ook het verhaal over de vondst ervan bij een opgraving in Fuschl am See bedacht en uitgebracht met de bedoeling zichzelf op de kaart te zetten, hetgeen maar al te goed gelukt is, zij het niet geheel op de wijze die ze hadden gehoopt.

P.S.
De contactpagina van Art Replik van 30 juni 2012 is te achterhalen via https://web.archive.org/web/20120630060700/http://www.art-replik.com/. Helaas werken de links op de pagina niet meer.

Lees ook het vervolg: De Babylonokia-hoax (3): het prille begin

Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/?s=Babylonokia