Waarom tekenen veel jongens over al piemels, maar zie je een meisje nooit een vagina op de muur kalken? Ik onderzoek het taboe op de kut en duik daar voor in de geschiedenis van de kunst. Tijd om af te rekenen met de schaamte, in plaats van met de schaam lip.

Waarom de Kut Meer Kunst verdient

Ik deelde het stations plein van Winsum met acht jongens van een jaar of dertien. Terwijl ik wachtte op de sprinter, die mijn vriend uit Groningen zou brengen, stonden zij te springen en te giechelen. Één van hen,  met een beugel, blonde stekeltjes en een East pak, die op zijn rug stuiterde, liet al rennend een dunne straal water uit zijn plastic flesje lopen, en tekende zo een meters lange penis op het asfalt. De jongen werd een tikje rood, maar riep onverschrokken ‘Natuurlijk heeft niet iedereen zo’n grote. (…) Dus om niemand te discrimineren, zal ik er ook nog een kleine bij tekenen!’ Onder luid gejoel van zijn vrienden druppelde hij een tweede, nog altijd mans hoge penis bij elkaar.

Ik moest lachen, en stelde me een wereld voor, waar in ook meisjes op onhandige manieren zouden op scheppen over de grootte of de unieke vorm van hun schaam lippen. Dan moest daar wel een ander woord voor zijn, en moest de kut gelden als iets dat méér dan alleen schaamte oproept. Voor dat scenario zouden meisjes boven dien moeten weten hoe breed de variatie is, voor ze hun plek binnen dat scala konden claimen met even veel branie als deze jongen.

De Kut krijgt Geen Goede PR

Elke tiener ziet zijn of haar lichaam veranderen, en zoekt naar vergelijking. Al die jonge meisjes, die zich zelf fronsend bekijken, en die zich af vragen, of het er zo hoort uit te zien. Toch herinner ik me niet, dat wij als meisjes het in mijn jeugd ooit ongegeneerd over kutten hadden. Ik herinner me wél de grappen van de jongens over vis lucht, ros bief, schot wonden, en variabele schaal dieren. De kut kreeg geen goede PR. Zelfs het voorlichtings boek, dat mijn ouders me cadeau deden om wijs te worden uit mijn veranderende lijf, was niet erg expliciet over dit bij uitstek relevante lichaams deel.

Bleef over. internet. Ik wachtte een rustig moment af en logde in op de familie computer, googelde ‘vagina’ en klikte op een wille keurig filmpje.

Close ups genoeg. Kale roze onder lijven, waar de camera op in zoomde. De pik van de onzichtbare man werd te voorschijn getrokken en verdween, maar ook wat er van de vrouw over bleef was bijna niets, een keurig klein plekje, alsof ze onder mijn ogen was dicht gegroeid. Ze had het kruis van de Barbie, waar ik als bezorgde poppenmoeder met een punaise een plas gaatje in had geprikt. Ik wist niet wat ik hier van moest maken, maar in elk geval was dit iets heel anders dan ik eerder had gezien, op de douche tegels gehurkt met een spiegeltje.

Talloze Naakte Vrouwen, en Bijna Geen Enkele Kut

Waarom is het zo moeilijk om te ontdekken hoe een normale kut er zo al uit ziet? Aan blote vrouwen geen gebrek. In de westerse kunst komt wel licht geen onderwerp vaker voorbij dan het vrouwelijk naakt. Maar in de eeuwen waar in de verbeelding van de mens steeds realistischer werd, werd die van de kut dat juist steeds minder.

Tijdens mijn studie kunst geschiedenis wemelde het van de blote lijven. Je zou zeggen. dat een kunst historicus van zelf een vrouwenkenner wordt, maar over één van mijn beroemdste vak genoten, de kunst kenner, criticus en dichter John Ruskin, gaat een verhaal, dat benadrukt hoe onrealistisch dat naakt meestal is. Tijdens zijn huwelijksnacht zou Ruskin, 1819 – 1900, zo geschrokken zijn van het lichaam van zijn jonge bruid, dat in het geheel niet leek op de geschilderde of marmeren vrouwen, die hij tot dan toe had gezien, dat hij nooit met haar naar bed ging. Zes jaar later werd het huwelijk daar om officieel ontbonden. Ruskins vrouw, Effie Gray, schreef hier over in een brief aan haar ouders: ‘[Ruskin] had zich vrouwen heel anders voor gesteld dan wat hij bij mij zag, en de reden, dat hij me niet tot zijn Vrouw maakte, was, dat hij walgde van mijn persoon op die eerste avond.’

De westerse kunst van de laatste millennia kent tal loze naakte vrouwen, en bijna geen enkele kut.

Natuurlijk, het mannelijk geslacht hangt meer in het zicht.

Aan marmeren piemels geen gebrek, compleet met haar, al werden die ook tijden lang bedekt met blaadjes.

Maar waarom groeien er nooit ten minste wat marmeren krulletjes op die venus heuvel? Waar om is er niet ten minste een klein streepje? Ondanks de over weldigende interesse, waar op dit lichaams deel kan rekenen, laat de geschiedenis van de kut in de kunst zich heel kort samen vatten.

De Kut in de Kunst: een Korte Geschiedenis

Als we er met onze zeven mijls laarzen door heen banjeren, kunnen we de westerse kunst geschiedenis zien als een trage beweging tussen twee extremen. enerzijds schematische of conceptuele, anderzijds natuur getrouwe afbeeldingen.

Met de eerste, schematische soort afbeeldingen bedoel ik, vereenvoudigde weergaves van alleen de belangrijkste elementen, waar bij het concept zwaarder weegt, dan hoe iets er uit ziet. Heeft iemand bijvoorbeeld twee armen, dan teken je er twee, ook al zie je er vanuit een bepaalde hoek maar één. Wat belangrijk is, is groot. De rest wordt weg gelaten. Deze vuist regel geldt voor veel pre historische kunst, maar bijvoorbeeld ook voor kunst uit de middeleeuwen. Dan zie je bij voor beeld een gigantische Christus met hele kleine mensen er naast, niet om aan te geven, dat Christus een reus was, maar om zijn relatieve belang te tonen.

Van deze ‘Conceptuele’ manier van plaatjes maken ontwikkelde de westerse kunst geschiedenis zich langzaam richting het tweede uiterste, natuurgetrouwe afbeeldingen, die zo veel mogelijk de illusie moeten wekken, dat je niet naar verf of steen, maar naar ‘de echte wereld’ kijkt, wel is waar in een opgepoetste versie.

Deze twee deling valt samen met het grootst denkbare contrast in de weergave van de kut: ze is of wel groot en na drukkelijk aan wezig, of wel compleet onzichtbaar.

Van Gigantisch (…)

In de vroegste af beeldingen die we kennen, is ze genereus vertegenwoordigd. Schematische vulvas in allerlei vormen behoren tot de oudste kunst De vroegste weergave van het menselijk lichaam. die bewaard is gebleven, de Venus van Hohle Fels heeft schaamlippen ter lengte van haar boven benen, waar je zo naar binnen kijkt. Wat belangrijk is, is groot, en de kut, waar iedereen door heen moet om aan het leven te beginnen, is gigantisch.

Een vergelijkbare weer gave van de kut vinden we nog af en toe op nieuw in de middeleeuwen. Bijvoorbeeld op een kapiteel op een twaalfde eeuwse kerk in Kilpeck, Engeland. Het toont een vrouw, die haar labia met twee handen spreidt,  en een vagina opent, die zo gul bemeten is, dat haar eigen romp er moeite loos door heen zou passen.

(…) Naar Onzichtbaar

De ‘Conceptuele,’ nogal schematische manier van verbeelden maakte. zo als gezegd langzaam plaats voor meer natuur getrouwheid. Denk maar aan marmeren beelden uit de klassieke oudheid, of aan de schilderijen van de Renaissance schilder Rafaël.

Vanaf de renaissance golden kunstenaars als intellectuelen, die jaren lang studeerden op de correcte weergave van perspectief en de vol maakte menselijke anatomie.

De penis hoorde daar bij, zowel in de oudheid als in de renaissance en de moderne tijd.

De kut kennelijk niet. Die verdween spoorloos, en liet een haarloze onderbuik achter.

Van vrouwen werd, in het echt én in de kunst, een veel grotere preutsheid verwacht.

Zo is er dus de vreemde paradox, dat met het toe nemende realisme in de kunst, de kut uit beeld verdween.

Waarom Kunst de Kut helpt Emanciperen

De kunst geschiedenis vertelt ons niet waar om. Wel gaat ze er van uit dat de beeld taal van een cultuur de opvattingen van de dominante groep weer spiegelt. Zo wel de op dracht gevers als de makers van kunst waren meest al mannen. Het voert te ver om hier de mogelijke voor delen op te sommen, die een in schaamte en sluieren gehulde kut voor de gevestigde orde had. Kort gezegd, schaamte is een krachtig wapen.

Daarom wordt schaamte loosheid als een affront gezien. Bijvoorbeeld de schaamte loosheid van Gustave Courbet, bij genaamd ‘de bruut,’ die in 1866 een levens grote en voor al heel levens echte kut schilderde en die l’Origine du monde noemde. ‘Het begin van de wereld’ werd door geschokte critici het einde van de kunst genoemd.

L’Origine du Monde is niet alleen de beroemdste kut in de kunst, het doek maakt ook duidelijk waar om juist kunst de kut helpt emanciperen. Begin 2016 oordeelde het Parijse hof van beroep dat Facebook ten onrechte het profiel had geblokkeerd van de Franse leraar, die een documentaire over L’Origine du Monde had gedeeld, met bij behorend plaatje. Zelfs het tepel vrezende Facebook accepteert sinds dien de weergave van naakt, zo lang het om kunst gaat.

Als het kunst is, is het chic genoeg voor de openbare ruimte. En de openbare ruimte is ons referentiekader.

Dat kader telt een stuk meer pikken dan kutten, inclusief de speelse tekeningen van jongetjes op een stations plein. Natuurlijk: het is juist spannend om zo’n tekening te maken, omdat die kantje boord taboe is. Maar ze worden wél gemaakt, en daar mee helpen ze dat taboe af te tasten. Dingen waar je je voor schaamt, maak je niet graag publiekelijk zichtbaar, en anders om schaam je je eerder voor de dingen, waar van je weet dat ze absoluut niet in het openbaar mogen worden gezien, dingen, die nergens kunnen worden af gebeeld. Zo voelde ik dat ten minste toen ik dat meisje met het spiegeltje was.

Kunst mag wél worden gezien. Dat is zelfs het hele punt. Daarom kan de kunst kut bij dragen aan de salonfähigheid van de kut in de cultuur, en haar acceptatie in het algemeen.

Dat gold trouwens niet met een voor de kut van Courbet, noch voor veel andere kunst kutten, die als pornografie werden beschouwd, waar onder mijn persoonlijke favoriet, de glorieus onbeschaamde vrouw, die Egon Schiele in 1911 in een droom zag.

Een Kut in het Museum is Altijd Activisme

Pas sinds de jaren zestig verovert de kut een plekje in de galerie en het museum. L’Origine du Monde werd geschilderd in opdracht van een privé verzamelaar, en is pas sinds 1995 te zien in het Musée d’Orsay. Telkens als de kut op duikt, is ze een statement. De penis is seks, of gewoon, naakt, de kut is activisme.

Zo droeg Valie Export in 1968 voor haar werk Aktionshose: Genitalpanik, een broek, waar van het kruis was weg geknipt een actie, die Marina Abramovic in 2006 herhaalde. Megumi Igarashi, in de kranten koppen ook wel bekend als ‘die Japanse vagina kunstenares,’ werd nog dit jaar veroordeeld voor obsceniteit, omdat ze had rond gepeddeld in een gele kajak, ontworpen op basis van een 3D scan van haar eigen geslacht. En dat terwijl Igarashi’s werk, qua schattigheid, niet onder doet voor Nijntje.

Dan is er nog de Dinner Party, 1979, van Judy Chicago, een lange, drie hoekige tafel gedekt, met borden, die elk de geabstraheerde vagina tonen van een beroemde vrouw uit de geschiedenis. En de Great Wall of Vagina uit 2013, een fries met 400 gipsen afgietsels van kutten, waar mee de kunstenaar, Jamie McCartney, een halt wil toeroepen aan de explosieve groei van schaam lip operaties.

Waarom de Kut Meer Zichtbaarheid verdient

Ik ben blij, dat deze humoristische, brutale kunst er is. Maar het zou nog mooier zijn als de kut ter loops en van zelf sprekend deel gaat vormen van de kunst, zoals de penis, als ze niet enkel als een gladde drie hoek, maar realistisch kan worden weer gegeven. Kort om, als de kut haar plaats krijgt in de algemene, openbare beeld taal, gewoon, omdat geslachts delen in welke vorm dan ook nu een maal bij een lichaam horen.

Als we willen, dat vrouwen goed in hun vel zitten, is het belangrijk, dat het ideaal beeld van vrouwen in onze beeld cultuur niet al te eenzijdig en onrealistisch is. Dat geldt ook – juist – voor dat ene lichaams deel waar op het grootste taboe rust. Hoe minder zichtbaar de kut, ten minste, buiten de porno, des te sneller ontstaat er een verwrongen beeld van.

Over de artistieke avonturen van de penis heb ik het hier niet gehad, net zo min als over de kop zorgen over afmeting, vorm of kleur. die de beeld vorming rond dit lichaams deel ook met zich mee brengt.Maar de pik is ten minste zichtbaar. Het lijkt me een voor uit gang als de kut dat ook mag zijn.

Op naar Schaamteloze Lippen

Kunst is bij uit stek de tak van sport, die het. vrouwelijk, lichaam bezingt,  in een vorm. die niet per se erotisch is, en die je keurig op een zondag middag met het hele gezin kunt gaan bekijken. Kunst vormt een officieel domein van mooie dingen. Als de kut binnen dat domein van zelf sprekend en realistisch kan worden weer gegeven, dan wordt het misschien ook realistisch om te fantaseren over het moment, waar op meisjes even veel trots kunnen voelen bij hun kut als jongens, hopelijk, bij hun piemels. Over het moment. waar op je je partner af en toe complimenteert op al haar lippen en waar op meisjes giechelend weelderige labia op het asfalt tekenen, met even veel bravoure als die jongetjes op het stations plein van Winsum.

Toen hun aan voerder klaar was met zijn tweede penis, keek hij met een half oog naar mij. Ik vroeg me af, of ik een verzoek nummertje zou plaatsen, maar dat was niet nodig. ‘Ik zal er ook een kut bij maken,’ besloot hij met rode wangen, en hop. Een prachtige kut van drie meter groot.

Te vreden zag ik de sprinter binnen rijden.

Bregje Hofstede

Illustraties Friederike Hantel

De Correspondent, 29 april 2017

https://decorrespondent.nl/6624/waarom-de-kut-meer-kunst-verdient/844145907264-10b8958f

Namens @andya_d de voorlopige kemmerawhoemun van De Nazit.

Waarom de kut meer kunst verdiend!@RSMuseum Wat is joer opinieon?https://t.co/FVo2dQldRM

— De Telebataaf (@TeleBataaf) July 9, 2022

zo leer je weer eens wat. Kut is kut en kennis is macht!

— 🖕John🖕 (@John_Habets_) July 9, 2022

Meer informatie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Bregje+Hofstede
https://robscholtemuseum.nl/?s=De+Correspondent
https://robscholtemuseum.nl/?s=Kut
https://robscholtemuseum.nl/?s=Feminisme
https://robscholtemuseum.nl/?s=Nieuw+Feminisme