Bert Voskuil & Margriet Marbus – Het Gevecht om de Meisjes: Haat en Nijd in de Nederlandse Modellen Wereld + Ilonka Leenheer – ‘Dit is Vast een Bordeel’ (PDF’s)

18 oktober 2019Businessplan, Gimmick, Home, Interview, Locatie, Media, Portretten1

Het Gevecht om de Meisjes: Haat en Nijd in de Nederlandse Modellen Wereld

Fotomodel in Nederland is geen sprookje meer, maar een wereld van veel geld en nog veel meer roddel en achterklap. En van bureaus, die elkaar het licht in de ogen niet gunnen.

Een onthullende reportage

Alle clichés blijken te kloppen. Achter de glossy schermen van het modellenwereldje vieren haat en nijd de boventoon. Het vak is keihard geworden, menen insiders. Te hard. Vooral sinds de onstuitbare opmars van Marina Musch en haar bureau Elite Amsterdam kunnen we in sommige gevallen gerust spreken van een oorlog. Nieuwe Revu waagde zich langdurig in de vijandige kampen en kwam er bijna niet meer uit. De bevindingen waren ontluisterend. “Ze vertelde, dat ze mijn hoofd eraf zou schieten,” en andere omgangsvormen in fotogeniek Nederland.

Het moest maar eens gezegd worden, vond supermodel Emma Balfour. Enkele maanden geleden vroeg zij in een geruchtmakende BBC documentaire aandacht voor de exploitatie van zeer jonge meisjes door modellenbureaus. “Niemand lijkt zich er iets van aan te trekken, dat ze verslaafd raken aan drugs of eetproblemen hebben,” zei Balfour, met 27 jaar al een oude rot in het vak. Ze zei zich bovendien ernstig zorgen te maken over de vervagende leeftijdsgrens voor modellen. “Veertien, vijftien jaar is geen uitzondering meer. En het is erg gevaarlijk, dat sommige bureaus er zelfs niet voor terug deinzen hun modellen heroïne te voeren om maar de vereiste look te krijgen.”

De naam van Emma Balfour komt ook voor in het modellenboek van Elite Amsterdam, een bureau, waar heroïne overigens geen gebruikelijk voedingssupplement is, voor de ingeschreven meisjes en jongens.

“Maar het is een harde wereld, de modellenwereld,” beaamt Renate Huisman, top boekster van Elite.

Elite geldt als het absolute A merk in de Nederlandse modellenwereld. De manier, waarop deze status werd verkregen, is echter niet geheel onomstreden. Vooral op de werkwijze van directrice Marina Musch, 37 en zelf ex model, wordt harde kritiek geleverd door vakgenoten, modellen en fotografen.

“In dit vak moet je je geregeld hard kunnen opstellen,” stelt Musch. “Ik zal daar een voorbeeld van geven. Wat moet ik doen wanneer, zoals enkele weken geleden gebeurde, twee modellen van een ander bureau bij ons binnenlopen en zeggen, dat ze voortaan liever voor mij willen werken? Het waren beeldige meisjes, die ik dolgraag wilde hebben. Één model zat bij het Amsterdamse bureau Paparazzi en het andere meisje bij Corine’s Agency. Dan denk ik toch: daar komt een ton omzet binnen wandelen, waar ik 35 procent van vang. Dan zeg ik niet: ‘Meisje, blijf jij maar bij Corine Rottschäfer, die van achteren niet weet, dat ze van voren leeft.’ Nee, dan zeg ik tegen die modellen: ‘Graag. Kom maar!’ Zoals ik ook niet kan tegenhouden, dat een meisje van mij per se naar een ander bureau wil. Als ze niet blij bij me zijn, moeten ze maar gaan.”

Er is veel jalousie de métier in de modellenwereld, dat valt zelfs de argeloze buitenstaander op. Zeker tegenover Marina Musch, die in zeven jaar tijd het grootste bureau van ons land op poten wist te zetten.

“Meestal zijn dat concurrentes bij wie het niet goed gaat. Of ex medewerksters van ons bureau, die graag op de stoel van Marina wilden zitten,” verdedigt Renate Huisman haar werkgeefster.

“Het is niet alleen jaloezie. Ik ben zakelijk ook keihard.” zegt Musch. “Ik heb zestig modellen en zes personeelsleden. Daar vecht ik voor. Als er door klanten niet betaald wordt, stuur ik er een deurwaarder op af. Dat was in Nederland niet gebruikelijk. Maar ik stuur wanbetalers een brief van mijn advocaat, tevens mijn beste vriendje, Oscar Hammerstein. Ja, ik heb wel dertig keer beslag laten leggen op de bezittingen van iemand als er niet betaald werd. Daarom kan ik me voorstellen, dat misschien wel 500 van mijn 2500 klanten me een bitch noemen. Maar ik zit er tenslotte om de belangen van mijn modellen te verdedigen. Daarvoor krijg ik mijn commissie. Ik ontvang twintig procent van het model en vijftien procent van de klant, die de modellen boekt.”

Aleid Boersma heeft haar bureau Modelpromotion onlangs van de hand gedaan. “Ik laat het begeleiden van modellen nu over aan de jongere generatie.” zegt ze. “Het is tenslotte een jong vak. Vroeger kon je met een gerust hart zeggen, dat je een modellenbureau had. Het vak werd uitgeoefend door integere mensen met respect voor jonge, vaak kwetsbare jongens en meisjes. Met de komst van Elite geldt er nog maar één ding: aan een model zo veel mogelijk geld verdienen, in een zo kort mogelijke tijd.”

“Aleid Boersma had er allang geen zin meer in,” reageert Marina Musch. “Haar bureau liep niet meer. Net als dat van Corine Rottschäfer. Die vrouw moet gewoon zeggen: ‘Ik heb twintig jaar het beste bureau van Nederland gehad en nu is het genoeg geweest. Ik ben binnen en laat het nu over aan de jongere mensen, die wel plezier hebben om de modellen goed te begeleiden, zoals De Boekers, Ulla Models of Elite.’ Ik heb misschien over vijf jaar ook niet meer de power om het zo goed te doen als nu.”

Marina Musch is geen vriendin van de twee vrouwen voor wie ze vroeger als model werkte. Ze was zestien jaar toen Corine Spier-Rottschäfer – Miss World 1959 – haar ontdekte op een reclamefoto met personeelsleden van een Amsterdamse kledingzaak Salty Dog. “Ik wist direct toen ik Marina’s gezicht zag: zij kan een goed model worden,” zegt Spier-Rottschäfer. “Ik benaderde haar en vervolgens kwam ze bij mijn bureau werken. Ze was een soort fenomeen, net als Kate Moss nu. Eigenlijk was ze te klein voor dit werk, maar ze had een fantastisch gezicht. Marina heeft een aantal jaren heel goed gewerkt en veel verdiend. Parijs, Milaan, alles heeft ze gezien. Ze was iemand, die het hart op de tong had. Op z’n plat Amsterdams.”

Ron van Gellekom was destijds Marina’s vriendje: “Ze was vijftien, al zei ze tegen mij, dat ze zestien was. Ik weet nog goed, dat ze een beetje loenste toen. Ze zat op de mavo, die ze niet heeft afgemaakt, en was verkoopster bij Salty Dog. Een aardig meisje met een vlotte babbel, dat erg graag wat wilde bereiken als model.” Het mooie meisje uit Amsterdam Noord kwam echter ook spoedig in aanraking met de nevenverschijnselen van het vak. Of zoals ex Elite model Mira Hoogenes zegt: “Als fotomodel kom je ook veel louche types tegen. Mannen, die zien dat je model bent en met veel geld gaan wapperen, terwijl ze in de auto zitten. Of die zich gaan aftrekken als je de weg vraagt. Of gewoon enge types, die met je uit willen omdat je model bent. Ik heb dat zat meegemaakt.”

Een fotograaf: “Een van de gevaren, die de mooie jonge modelletjes bedreigen, vormen natuurlijk de goed geklede, bruin verbrande sportjongens, die graag gezien willen worden met zo’n knap stuk. En zo’n jong meisje weet dan niet eens, dat zulke vlotte gasten hun vele geld in een heel fout circuit verdienen.”

“Het waren nogal roerige kringen, waarin Marina Musch destijds verkeerde.” zegt Corine Spier-Rottschäfer.

Volgens Dirk Holtman, een kenner van het criminele milieu, had Musch toentertijd een relatie met zijn compagnon Pietje Pieterse. En deze Pieterse was geen kleine vis. Hij kwam in 1983 in de publiciteit na een schietpartij met Klaas ‘de dominee’ Bruinsma. Pieterse had twee hasj opslagplaatsen van Bruinsma leeggeroofd, waarop ruzie ontstond in zijn woning aan de Amsterdamse Wakkerstraat 19. Bruinsma doodde bij deze schietpartij de beruchte crimineel Leo Frantzen en verwondde Pieterse. Op zijn beurt werd Bruinsma levensgevaarlijk getroffen door drie kogels uit het vuurwapen van Holtman. Penoze kenner en ex bokskampioen Joop Kruis: “Pietje Pieterse ging een tijd lang met Marina Musch. Ze was fotomodel en een heel mooi meisje. Later is die Marina nog met die Willem Holleeder gegaan.”

Ex jeugdvriend Ron van Gellekom: “Ik heb haar op het strand gezien met die Pietje Pieterse. Dat ze met Holleeder ging, heb ik alleen van horen zeggen.” Fotomodel Rob van Veenendaal: “Natuurlijk weet ik, dat Marina Musch met Pietje Pieterse omging, en later ook met Willem Holleeder. Maar verder zeg ik niks, want dat doe ik nooit als de mensen er niet bij zijn.”

Aleid Boersma, de ex werkgeefster van Musch: “Marina is samen met Willem Holleeder op ons kantoor geweest. Ze was heel open over haar relatie met hem.” Marina Musch ontkende aanvankelijk stellig, dat zij een relatie zou hebben gehad met zowel Holleeder als Pieterse. Ze spande zelfs, nadat Nieuwe Revu haar een concept tekst had toegezonden een kort geding aan om publicatie te voorkomen. Later wil ze toch commentaar geven en nuanceert: “Ik ben wel eens een keer met Willem Holleeder mee geweest, maar ik heb geen relatie met hem gehad. Een aardige man. Ik was dan ook heel verbaasd, dat ik zes jaar later, toen ik in New York was voor mijn werk, op CNN zag, dat hij een van de Heineken ontvoerders was. En die Pieterse, wiens naam ik helemaal vergeten was, heb ik wel eens ontmoet op het strand bij Zandvoort.”

Marina Musch ontkende voor de rechtbank ook een verhouding te hebben gehad met de Baskische ex voetbalprof Santamaria, die later door de ETA zou zijn geliquideerd. “Met Santa ben ik vier jaar gegaan,” corrigeert ze later. Privé mocht het er onstuimig aan toegaan, met Marina’s werkzaamheden als model ging het voor de wind. Ze verruilde Corine’s Agency uiteindelijk voor het bureau Modelpromotion van Aleid Boersma.

“Ze had vrij veel werk, al was Marina eigenlijk te klein voor een fashion model,” herinnert Boersma zich. “In ons modellenboek stonden bij haar foto de maten 1.71 meter, bovenwijdte 80, taille 57 en heup 86. Maar daar hadden we wat mee gesmokkeld. In werkelijkheid was ze maar 1.68 meter.”

Toen zij voor het vak enigszins op leeftijd raakte, Marina was reeds de 26 gepasseerd, kreeg zij het aanbod om bij Modelpromotion begeleidster van aankomende en jonge modellen te worden.

“Marina werkte een tijdje goed voor me,” zegt Aleid Boersma. “Tot op een winteravond toen ik haar, omdat het zo hard regende, uit goeiigheid met de taxi naar huis bracht. We hadden de volgende dag een belangrijke casting en Marina zei letterlijk, toen ze me gedag zoende en uit de taxi stapte: “Ik kom morgen vroeg en zet dan vast koffie.” Toen ik de volgende dag op kantoor kwam, was iedereen er behalve Marina. Ik wachtte een tijdje en belde haar toen. Er werd niet opgenomen. Later vond ik op haar bureau een briefje, waarop stond dat ze niet terugkwam en haar eigen modellenbureau begon. Ze is klaarblijkelijk ‘s avonds laat teruggegaan om dat briefje neer te leggen.”

“Onzin,” zegt Marina Musch. “Ik had al eerder aangeboden, dat ik me wilde inkopen bij Aleid. Later heb ik haar verteld, dat ik mijn eigen bureau wilde beginnen. En die bewuste taxirit was weken eerder.” Waar ze het wel over eens zijn, is dat Marina’s bureau Factory Models werd opgericht in 1991. In het VARA TV Magazine motiveert Musch deze stap als volgt: ‘Ik vond het werk zo leuk, dat ik voor mezelf ben begonnen. Binnen een week gingen 24 modellen met me mee. Nee, ik heb eerlijk gezegd nog nooit iemand benaderd.’

Aleid Boersma geeft een andere lezing: “Ze kende mijn modellen en klantenbestand. Een aantal modellen is toen met haar meegegaan, maar veel van hen zijn na een paar maanden bij me teruggekomen. Ik was verbijsterd, dat een meisje, dat me de avond daarvoor nog zoende, mij zo’n streek leverde. Terwijl ik haar geregeld 25 gulden leende, omdat ze anders geen geld had om te eten, zoals ze zelf zei.”

“Ach, Aleid is op dezelfde manier begonnen,” zegt Musch. “Zij heeft ook modellen van Euromodel meegenomen toen ze voor zichzelf begon. Daar is zelfs nog een proces over geweest. Het is toch logisch, dat de modellen meegaan met de boekster, waarmee ze altijd het meeste contact hebben gehad.”

Vandaar dat Marina Musch haar eigen boeksters vanaf het prille begin een concurrentiebeding van twee jaar liet tekenen. Want zij kende ook de andere voorbeelden uit de modellenwereld, zoals Ulla Rossbach, die haar eigen bureau begon, nadat ze boekster was geweest bij Corine’s. Háár boeker Ger begon weer De Boekers en later Name. En ex Elite boekster Michelle startte het nu upcoming bureau Papparazzi. Vrijwel altijd ging een aantal modellen met een boeker mee naar het nieuwe bureau.

Elite vormt samen met Ulla Models, De Boekers, Touché Models, Papparazzi, en Max Models uit Rotterdam de top zes van Nederlandse bureaus. Maar alleen Elite gaat zover, dat er aan een ‘overstappende’ boeker commissie wordt betaald indien zij of hij modellen meeneemt.

Toen twee modellen van Modelpromotion met een boekster meegingen naar Elite, stelde Marina Musch een contract op waarin zij bij het ene model zeven procent van twee bruto jaar omzetten zou uitkeren aan de betreffende boekster en bij het tweede model vijf procent. Over de uiteindelijke betaling aan de boekster, die inmiddels weer bij Elite is vertrokken, bestaat nog onenigheid.

Ook in 1991 werd al fel slag geleverd om modellen. Twee maanden voor de oprichting van Factory models verbaasde men zich in ‘t wereldje over het faillissement van Intermodel, een van oorsprong Rotterdams bureau dat altijd erg succesvol was geweest. “Ons bureau behoorde zeker tot de beste vijf van Nederland,” stelt de ex directrice. “We haalden een jaaromzet van ongeveer vijf miljoen.” “Maar heel verbazingwekkend was,” aldus een insider, “dat na het faillissement van Intermodel de directrice van Factory Models, Marina Musch, ineens in het bezit was van vrijwel het hele modellenbestand van Intermodel. En van alle gegevens van hun klanten.”

Aleid Boersma voegt eraan toe: “Opmerkelijk is, dat mr. Hammerstein, de advocaat van Intermodel, mij kort daarvoor het modellenbestand van dat bureau aanbood. Hij zei, dat hij me dat voor heel weinig geld kon bezorgen. Ik ben daar niet op ingegaan. Ik wilde er niets mee te maken hebben, vooral omdat door deze affaire veel modellen ernstig zijn gedupeerd. Er was een model, dat vertelde dat ze voor 60.000 gulden ‘t schip in was gegaan.”
Nog een kenner: “Marina’s eerste eigen modellenboek was het boek van Intermodel met daar overheen een kaftje met ‘Factory’ er op.”

Musch: “Dat modellenboek heb ik inderdaad gekocht van de drukker, die nog veel geld van dat failliete bureau kreeg.”

Dankzij de meelopers van Modelpromotion en de failliete boedel van Intermodel kon Marina Musch met een goedgevulde modellenportefeuille aan de slag. “Met een vrij lage lening van de bank en wat ik had overgehouden aan mijn modellentijd,” zegt zij. “Hoewel mijn man mij wilde onderhouden, wilde ik niet op zijn zak teren. Als ik een cadeautje voor zijn verjaardag moest kopen, verkocht ik gewoon de diamanten ring uit mijn modellentijd.”

Op 1 mei 1991 had Musch bovendien een vennoot in haar zaak opgenomen, Monique Taree, die tevens een behoorlijk bedrag inbracht. In oktober van hetzelfde jaar gingen de dames echter weer uit elkaar. “Daarna kreeg ik mijn – overigens niet zo grote – investering terugbetaald, plus wat extra geld voor alle arbeid die ik erin had gestopt,” verklaart Taree, die zegt nog steeds een goede band met Musch te hebben.

Na Taree’s vertrek zocht Musch een nieuwe partner met meer verstand van het vak. “Wat er destijds aan haar bureau ontbrak, was know how,” weet een ingevoerde in het wereldje. “Marina had een bedrijf, maar weinig verstand van de zaken. De benodigde know how werd ingekocht met de overname van het modellenbureau Topline.”

Musch betaalde een bedrag aan de eigenaar van Topline, die veel betalingsachterstand had bij zijn modellen. Van de fusie kwam evenwel weinig terecht. De eigenaar van Topline vertrok na enkele maanden bij Factory gewerkt te hebben met fikse ruzie en zijn vroegere bureau werd failliet verklaard. Marina Musch nam vrijwel alle modellen over. “Maar ik heb wel de schulden van Topline aan die meisjes betaald,” zegt Musch. “Dat heeft me al met al 270.000 gulden gekost.” Maar voor dat bedrag had ze opeens wel zeer goede modellen in huis, zoals de internationaal werende Elite topper Katja Soeverein. Bovendien stapte ook Renate Huisman, die alom wordt beschouwd als een der beste boeksters van Nederland, eveneens over van Topline naar Musch. Huisman is volgens velen voor een groot deel medeverantwoordelijk voor het succes van Elite. De ex eigenaar van Topline: “Ik wil geen commentaar meer geven op deze periode, die me emotioneel heel erg geraakt heeft.”

Enkele jaren na de start van Factory Models circuleerde in Amsterdam een hardnekkig gerucht. Marina Musch zou haar bureau willen verkopen. Aleid Boersma: “Ik weet zeker, dat Marina in 1993 in New York met haar bureau liep te leuren. Ze wilde het kwijt.”

Toen meldde John Casablancas van Elite zich bij Musch. Elite Model Management is naast de agency IMG momenteel het grootste bureau ter wereld. De jaaromzet wordt geschat op anderhalf miljard gulden. Casablancas’ blazoen is overigens niet smetteloos. In buitenlandse publicaties en in boeken als Model van Michael Gross, worden hem nogal wat omstreden praktijken toegedicht. Hoe het ook zij: Casablancas wilde met Elite voet op Nederlandse bodem krijgen. ‘Omdat,’ aldus Musch in Quote, ‘we hier mooie mixen hebben. Mooie negerinnetjes, knappe Indische meisjes en prachtige Friezinnen.’

Musch kreeg van Casablancas een bod voor de helft van de aandelen van Factory Models. Musch zei het een eer te vinden tot ‘s werelds beste netwerk van agency’s te behoren. ‘Maar,’ verklaarde ze in Quote, ‘de cash was ook belangrijk. Hoe vaak krijg je immers een cheque van een paar miljoen in handen?’

Aleid Boersma: “Dat Casablancas miljoenen betaald heeft voor de overname van Factory is onzin. Ik weet, dat hij besprekingen voerde met andere bureaus. Onder meer met het mijne, met Ulla Models en met Corine’s Agency. Ik ben afgehaakt, omdat zijn bod een lachertje was. De anderen deden dat ook. Casablancas vindt, dat het een eer is als men de naam Elite op de pui mag zetten. Als hij Marina al geld betaalde, dan was het heel weinig en zeker geen paar miljoen.”

Corine Spier-Rottschäfer: “Casablancas is ook bij ons aan de deur geweest. Ik ging er niet op in. Ik ben liever eigen baas. Het bedrag, dat hij me eventueel wilde bieden, weet ik niet. Een paar miljoen gulden is voor Elite Amsterdam zeker niet betaald. Misschien heeft Marina het over Franse francs. Dan zou het kunnen.”

Marina Musch: “Dat het om miljoenen zou gaan, is de interpretatie van die Quote journaliste. Ik heb haar het bedrag nooit genoemd en ik doe dat ook nu niet.”

Op de gevel van het pand aan de Amsterdamse Keizersgracht 448 mocht dan voortaan de naam ‘Elite’ prijken, binnen zou het er minder verfijnd aan toegaan. Renate Huisman bestrijdt dat. “Ik zou geen zeven jaar bij haar blijven als ik niet perfect met Marina kon samenwerken,” zegt zij, daarin bijgevallen door collega’s ten burele. En ook veel Elite modellen roemen desgevraagd de samenwerking met Marina Musch.

Maar een ex collega zegt: “De sfeer was niet te harden als Marina er was. Ze zette je rustig voor schut, waar iedereen bij was. Ze maakte met veel mensen ruzie. Ook met klanten en modellen.”

Een andere ex collega zegt: “Met Marina zelf valt moeilijk te werken. Ze is grillig. Ze kan plotseling woedend worden, heel hard schelden, weer inbinden en even later opnieuw ontploffen.”

“Ik ben heel zwart wit,” zegt Musch. “Dat is zakelijk soms niet zo goed. Maar ik hou me niet in. Een tijdje terug merkte ik bijvoorbeeld, dat een grote klant van me in de studio aan een jong model had zitten frunniken. Ik heb toen andere modellenbureaus gebeld met de vraag, of ze ook slechte ervaringen met die man hadden. Die hadden ze, maar ze durfden er nooit wat van te zeggen, want het was zo’n goede klant. Nou, ik heb ervoor gezorgd, dat hij ontslagen werd. Heel triest voor de man persoonlijk, hij was al 57, maar ik vind, dat dat niet kan. Net zo min, dat ik het door de beugel vind kunnen, dat een fotograaf hele jonge modelletjes hasj laat roken, omdat dat zo goed zou ontspannen voor de foto opname. Die man heeft dus stevig ruzie met me gekregen. Je moet die jonge kinderen niet aan de drugs helpen. Juist omdat ik zelf geen kinderen heb, beschouw ik mijn vaak heel jonge modellen als mijn kinderen.”

Maar dan is Marina Musch wel een moeder met eigenaardige opvoedingsmethoden. Volgens vier ex collega’s duidt zij haar modellen – uiteraard niet in hun bijzijn – aan met de meest platte scheldwoorden. “Marina heeft weinig met modellen op,” zegt een ex medewerkster. “Als ze op het bureau langskwamen, was ze lief en aardig. Waren ze vertrokken, dan had Marina hele andere benamingen voor hen.”

Een andere ex medewerker: “Ging er iets fout, dan was het altijd de schuld van het model volgens haar.”

Afke Koster, inmiddels model af, vertelt: “Ik werd ontdekt door mensen van Elite Parijs. Ik was blij. Het is natuurlijk fantastisch als je direct bij zo’n bekend bureau als Elite wordt aangenomen. Want bij Elite staan toppers als Naomi Campbell, Karen Mulder en Claudia Schiffer ingeschreven. Elite Parijs stuurde me vervolgens door naar Elite Amsterdam van Marina Musch. Zij heeft me persoonlijk uitgelegd wat de bedoeling was. Ik moest een contract tekenen, waarin stond dat ik niet voor andere bureaus mocht werken. Dat is vrij normaal, maar in het contract stond ook, dat ik niet zwaarder mocht worden. Dat stond me tegen, omdat ik net ziek was geweest en daardoor flink was afgevallen. Ik voelde me niet sterk en wilde juist graag iets aankomen. Dat vertelde ik ook. Het gesprek met mevrouw Musch werd steeds onplezieriger. Een hele chagrijnige boekster nam daarna mijn maten op. Gaat dat hier op deze manier? Vroeg ik me af. Ik ben dus niet met Elite in zee gegaan, maar met een ander bureau. Daar heb ik nog leuk als model voor gewerkt.”

Een internationaal topmodel, dat niet met naam genoemd wil worden: “In de tijd, dat ik stond ingeschreven bij Elite Amsterdam had ik bijna geen werk. Ze deden weinig voor me. Ik voelde me ook niet op mijn gemak als ik er langs ging. Er hing een sfeer van wat kom jij hier doen? Verder hoorde ik Marina Musch rotopmerkingen maken tegen collega modellen: ‘Je moet echt wat aan die zadeltassen doen.’ Dan bedoelde ze dat ze teveel op hun heupen waren aangekomen. Dat hoor je, vind ik, niet zo te zeggen. Ik ben overgestapt naar een ander bureau. Nu werk ik over de hele wereld als model.”

Marina Musch hierover: “Het is juist, dat we dat model twee keer testfoto’s hebben laten maken. Na de tweede keer hebben we met zijn allen bij ons bureau gestemd. Die stemming viel negatief voor haar uit. Ik was zelf trouwens ook tegen. Achteraf moet je natuurlijk zeggen, dat we met haar een fout begaan hebben. Maar ja, dat gebeurt ook. En zo’n opmerking als van die zadeltassen, die gebruik ik inderdaad wel eens. Maar dan meer liefkozend. Zo van: joh, doe er eens wat aan, eet wat gezonder, snoep wat minder en sport wat meer. Als je zoals mevrouw Boersma vroeger keihard zei: ‘Er moet eerst tien kilo van af,’ dan jaag je modellen direct naar een anorexia toe.”

Het internationale topmodel is een van de weinigen, die haar kritiek op Elite durft uit te spreken. Andere ex Elite modellen met negatieve ervaringen waren veelal huiverig. “Ze zijn heel kwetsbaar in deze wereld,” zegt Denise Rossbach, eigenaresse van Ulla Models. “Als je afgeeft op je vorige bureau staat niemand te springen om je aan te nemen. Het is not done.”

Mr. Oscar Hammerstein speelt ook een belangrijke rol bij het bureau van Musch. “Oscar is mijn broer en mijn beste vriendje,” zegt zij liefdevol.
Een ex werkneemster: “Als Marina in een restaurant een tafel reserveerde, noemde ze zich vaak ‘mevrouw Hammerstein’. Ze zei, dat ze dan een betere tafel kreeg.”

Musch en haar man gingen zelfs meermalen met Hammerstein op vakantie. “Maar Marina zag haar ‘grote vriend’ Hammerstein eigenlijk ook niet zitten,” zegt Aleid Boersma. “Tegen mij zei ze eens: ‘Oscar is een rat.’”

Hammerstein introduceerde Musch ondertussen wel bij het nieuwe geld van Nederland. Ze vergezelde de advocaat geregeld naar chique dineetjes bij onder anderen Neelie Kroes te Wassenaar. Hammerstein bracht Musch ook in contact met Datex miljonair Willem Smit en Begemans Joep van den Nieuwenhuyzen met wie ze, zoals ze aan medewerksters vertelde, geregeld ging eten. Hammersteins partner en intieme vriend, mr. Salomonson, de vroegere advocaat van het koninklijk huis, die in opspraak raakte door de Textlite affaire, behoort ook tot de kennissenkring. Evenals 06 miljonair George Skene. En mr. Abraham Moszkowicz, op wiens bruiloftsfeest Musch samen met Hammerstein aan de hoofdtafel zat.

Met Marina Musch – dat mag inmiddels duidelijk zijn – moet je geen ruzie krijgen. Velen van de ruim dertig ondervraagden wilden pas na lang overleg – en dan meestal nog anoniem – hun verhaal vertellen of een mening geven. Sommigen wilden eerst terugbellen. “Om te controleren of dit geen streek is van Marina, want van haar kun je alles verwachten,” zei een fotograaf.

“Ze zijn bang voor haar, dikwijls in niet mis te verstane bewoordingen geuite, bedreigingen,” zegt een ex mede werkneemster. “Of ze zijn bang voor advocaat Hammerstein, die ze bij elk klein conflict inschakelt,” zegt een voormalig Elite model. Aleid Boersma: “Ik had een zakelijk geschil met een boekster, die bij Elite ging werken, maar wel tegen alle afspraken in twee modellen van me had meegenomen. Daarom heb ik haar laatste twee weken salaris ingehouden. Hammerstein liet beslag leggen op al mijn rekeningen. Een stap, die buiten proporties was, gezien het betrekkelijk geringe bedrag, dat er mee gemoeid was.”

Boersma kwam overigens al eerder in aanraking met Musch en haar advocaat: “Nadat Marina ontslag bij me genomen had, kreeg ik een brief van Hammerstein, waarin hij stelde dat ik elke dag bij haar op de stoep stond. Zeg maar een soort stalking. Net alsof ik daar tijd voor had.”

Een ingewijde; “Ulla Rossbach, de vroegere directrice van Ulla Models, had eens een afspraak met een ex boekster van Elite. Ze kwam solliciteren. Nog voordat de boekster er was, lag er een vier kantjes lange fax van Hammerstein bij Ulla.” Een andere insider: “Ik ken een model, dat bij Elite wegging naar Ulla Models. Ze werd overspoeld met telefoontjes. Ook ‘s nachts. Totdat het kind overspannen was.” Corine Spier-Rottschäfer van Corine’s Agency: “Wij hebben een ex model van Elite in ons bestand. Ze ging er met grote ruzie weg. Veel geschreeuw en veel gescheld, vertelde ze hier.”

Een ex medewerkster: “Marina Musch belde me eens toen ik al bij een ander bureau werkte. Ze schold me in de meest platte bewoordingen uit en waarschuwde me om niet voor haar auto te lopen. Ze zie ook: ‘Ik zorg er voor, dat je in de hele business geen werk meer krijgt.’”
Nog een ex medewerkster: “Marina kan heel gewelddadig worden. Ze heeft eens een asbak gegooid naar een taxichauffeur, waar ze ruzie mee had. De (…)

P. 26 ontbreekt, evenals p. 27 eerste regel.

“Er zijn spanningen tussen John Casablancas en mij,” geeft Marina Musch toe. “Het zint hem niet, dat wij onze modellen ook bij andere bureaus dan Elite aanbieden. Maar dat kunnen wij doen volgens het contract, dat we met hem hebben afgesloten. Van vrijwel alle ander Elite bureaus in de wereld bezit John honderd procent van de aandelen. Bij ons en bij Elite Londen is dat niet het geval. Daar hebben Oscar Hammerstein en ik hem op gewezen toen we naar Parijs gingen.”

De strijd tussen de Nederlandse bureaus onderling draait immer om de vraag: wie mag de beste modellen vertegenwoordigen?

Een expert: “Marina kijkt goed wie er bij andere bureaus lopen.” Zelfs op de begrafenis van Ulla Rossbach, de vorig jaar overleden oprichtster Ulla Models, zou Musch zich niet hebben kunnen inhouden.

Aleid Boersma: “Ik vond het stuitend, dat ik met eigen ogen zag, dat Marina tijdens die begrafenis op de modellen van Ulla afstapte. Ik vroeg me trouwens af wat Marina op die uitvaart deed. Zij en Ulla waren beslist geen vriendinnen. Het typeert de agressieve manier, waarop Marina modellen ronselt.”

Marina Musch reageert: “Dit grieft me zeer. Ik heb nota bene Denise, de dochter, die de zaak overnam, nog aangeboden, dat ze na de dood van haar moeder een tijdlang mijn boekster Renate mocht lenen. Daar is ze niet op ingegaan. Maar ik had vóór die begrafenis al twee modellen van Ulla op de stoep staan. Die wilden naar mij toe. Die heb ik geweigerd, want ik wilde daar, na het persoonlijke drama, dat bij Ulla had plaatsgevonden, geen gebruik van maken. Sterker nog: ik ben zelf tijdens die begrafenis nog een model kwijtgeraakt. Dat is naar een ander bureau gegaan.”

En een incident, waarbij een zeer jong model op school uit haar proefwerk werd gehaald door een scout van Elite wordt door Renate Huisman afgedaan met: “We wisten niets af van de actie van die man, een ex model van ons, die ons wel eens enthousiast tipt voor een nieuw talent.”

Het voorval tekent wel ‘the battle of the faces and the bodies’ die er momenteel woedt. Een collega van een Rotterdams bureau: “Marina had de brutaliteit om aan mijn visagist te vragen wat het privé nummer van een van mijn beste modellen was. Dat was nogal stom van haar, want die man heeft dat nummer natuurlijk niet gegeven, maar het wel aan mij doorverteld.”

Marina Musch bewaakt haar modellen als een Cerberus. Niet verwonderlijk, want zij weet maar al te goed wat het kost om ze binnen te halen. Bij Elite Amsterdam staan, vanwege de internationale contacten, topmodellen als Jolijn Spek, Nathalie Jaspers, Katja Soeverein en Yolanda van de Linden ingeschreven. Geregeld stuurt Musch, om het wegkapen van modellen te voorkomen, een medewerkster mee op buitenlandse fotoreportages.

“Ach,” liet zij zich al eens ontvallen, “in dit vak zijn we allemaal haaien.” En tijdens een tv programma gaf zij blijk van een even persoonlijke als pragmatische visie op haar werk. “Het wordt steeds moeilijker,” zo verzuchtte Marina Musch, “om in dit vak fatsoenlijk te blijven.”

Voor dit artikel zijn ruim dertig betrokkenen geïnterviewd. Een groot aantal van de ondervraagden wilde slechts anoniem geciteerd worden. Hun namen zijn ter redactie bekend.

De Nieuwe Revu, N° 26, 16 – 23 juni 1993, pagina 21 – 27

https://revu.nl/

PDF
Bert Voskuil & Margriet Marbus – Het Gevecht om de Meisjes Haat en Nijd in de Modellen Wereld Revu, De Nieuwe Revu, N° 26, 16 – 23 juni 1993, pagina 21 – 27