Atze de Vrieze – RoXY feuilleton (1): Begrafenis met Wagneriaanse proporties
Zondag 21 juni is het precies tien jaar geleden dat de beroemde Amsterdamse club RoXY afbrandde. Aan het begin van de avond sloegen de vlammen uit het dak, een paar uur later werd de zaak onherstelbaar verwoest verklaard. Een reconstructie in drie delen.
“Peter Giele was een breker, een sloper en een bouwer”
Zondag 21 juni is het precies tien jaar geleden dat de beroemde Amsterdamse club RoXY afbrandde. Aan het begin van de avond sloegen de vlammen uit het dak, een paar uur later werd de zaak onherstelbaar verwoest verklaard. Het was een bizar einde van een vreemde dag, waarop de RoXY een van zijn oprichters en geestelijk vaders, Peter Giele, begroef. Het tienjarig jubileum van dat merkwaardige einde wordt uitbundig gevierd, met twee RoXY-avonden in Paradiso, een extreem luxe uitgevoerd flyer boek en diverse exposities. Geheel in de stijl van de Amsterdamse club loopt ook een eenvoudige poging om de laatste dag van de RoXY te reconstrueren uit op een feuilleton, een opera in drie delen. Vandaag deel 1.
Het verhaal over de laatste dag van de RoXY is een scenario dat bij elke filmmaatschappij geweigerd zou worden. “Veel te onrealistisch”, zegt Joost van Bellen. Hij was een paar jaar creatief leider van de club en vrijwel vanaf het begin bij de club betrokken. “Het was een lange, intense en bizarre dag.” Van Bellen stond die avond achter de microfoon en vroeg de mensen rustig het pand te verlaten toen plotseling rook uit onverwachte hoek kwam. Paniek ontstond er niet, omdat de meeste mensen dachten dat het deel van het programma was. Eerder die dag waren al vlammenwerpers, een breekijzer en een man in een drie meter groot penis pak ingezet om Peter Giele de laatste eer te bewijzen, dus van wat rook keek niemand op.
“Ik herinner me het geluid van tikkende hamers in restaurant Inez ’s ochtends vroeg”, zegt Van Bellen. “Mensen spijkerden koperen nagels op de open paarse kist waarin Peter opgebaard lag.” Vijf dagen eerder overleed Giele. Er bestaat onduidelijkheid over wat eerst kwam: de hersenbloeding of het brommer ongeluk. Feit is dat Giele – 44 jaar – na een paar dagen in het ziekenhuis overleed op 16 juni. “De begrafenis zou op 21 juni zijn, de langste dag van het jaar”, zegt weduwe Inez Giele. “Op die dag hadden we altijd speciale midzomernacht feesten in de RoXY. Dan was er vuurwerk en maakten we het zo licht binnen dat je je zonnebril op moest houden. Voor mij stond direct vast dat de begrafenis van zonsopgang tot zonsondergang moest duren.”
“We wilden Peter graag met een boot naar begraafplaats Zorgvlied varen”, vertelt Inez. “We hebben jaren een nogal lullig bootje gehad in de gracht. Dat was een van de weinige manieren waarop hij zich kon ontspannen.” De opzet was niet om van de uitvaart een grotesk spektakel te maken, vertelt Inez Giele, maar dat werd het natuurlijk wel. “Peter had een grote groep creatievelingen om zich heen. Die wilden allemaal iets bijdragen. Ontwerpers, kunstenaars, een bevriende begrafenisondernemer. Een kapper die zijn haar hersteld heeft. In het ziekenhuis was een vierkant weggeschoren om hem te opereren. Alles werd gedaan door bekenden. Het was een uitbundig gebeuren, maar het kwam allemaal uit het hart.”
De begrafenisstoet van Giele werd een armada in de grachten, een opvoering met Wagneriaanse proporties. Het lichaam van de kunstenaar lag in een open kist op de boot, gevolgd door verschillende scheepjes en voorafgegaan door een vlot met twee gigantische vlammenwerpers. “Die dingen waren loeiheet”, zegt Jean-Paul ‘Chap’ Commandeur, RoXY-ontwerper en goede vriend van Giele. “Mensen op de bruggen sprongen achteruit van de hitte. Eigenlijk had het verboden moeten worden, want er dreef gewoon een bom in de grachten. Onder het vlot hing een enorm vat brandstof, een soort kerosine. Op de kade bij de begraafplaats gaven de vlammenwerpers nog een laatste saluut. Volgens mij had de politie inmiddels ook lucht gekregen van wat er gebeurde. Dat ding moest dus leeg. Maar er lekte wat brandstof op de kist, waardoor de kist vlam vatte.”
Het was typisch Giele. En typisch RoXY: een plek waar de grenzen van de fantasie opgezocht werden in excessieve en kostbare decors. “Als Peter ging klussen met een budget van pak hem beet 100.000 gulden, kwam hij na vier dagen non-stop werken naar buiten en riep: ik heb een briljant plan. Het kost alleen een miljoen en ik heb al 300.000 uitgegeven”, zegt Joost van Bellen. “Hij lag in zijn kist met een roos en een breekijzer in zijn handen. Hij was een breker, een sloper en een bouwer. Ook de RoXY heeft hij met eigen handen gebouwd.” De kist van Giele was gemaakt van Gieleplex. “Zo noemde zijn vaste houthandel het”, zegt Inez Giele. “Hij was de enige die het gebruikte, een soort multiplex van vier centimeter dik. Daar maakte hij alles van, ook de RoXY.”
Morgen deel 2 van het RoXY feuilleton. De brand in de RoXY wordt zaterdag 20 en zondag 21 juni herdacht met twee feesten in Paradiso. Ontwerper Chap Commandeur maakte een luxe uitgevoerd flyerboek. Huisfotograaf Cleo Campert exposeert vanaf 18 juni in Gebouw Het Sieraad in Amsterdam. Op Holland Doc zijn van 19 tot en met 25 juni drie films over Peter Giele te zien.
3voor12 VPRO, 17 juni 2009
Plaats een reactie