Ank Bijleveld-Schouten & Johan Remkes – Burgemeesters niet gekozen vanwege partij, maar ervaring + Geen Nieuws – Verdienen een pak slaag? + De Telegraaf – Meerderheid wil kiezen
Burgemeesters worden niet gekozen vanwege hun partij, maar hun ervaring
Begrijpelijk maar onterecht, die ophef over de ‘banenmachine’ van gevestigde PvdA-politici.
Naar aanleiding van enkele recente burgemeestersvoordrachten (Arnhem, Zaanstad) werd al snel het volgende beeld neergezet: ‘De banenmachine van de electoraal sterk gereduceerde PvdA draait weer op volle toeren’.
Wij begrijpen die beeldvorming, maar het heeft anno 2017 weinig met de werkelijkheid van de procedures rond een burgemeestersbenoeming te maken. Voordat in 2001 de nieuwe benoemingsregels voor burgemeesters (en van commissarissen van de koning) van kracht werden, was de controle en de invloed van de traditionele landelijke partijen inderdaad aanzienlijk. Toen was er vaak sprake van een PvdA, CDA, of VVD gemeente, waar bij opeenvolgende benoemingen weinig van politieke kleur verschoten werd. De werkelijkheid anno 2017 ziet er echter totaal anders uit, ook bij de recente benoemingen.
Bij een burgemeestersvacature, die regulier wordt opengesteld, stellen de gemeentelijke fractievoorzitters – soms met inbreng van burgers – een profielschets en reglement voor de vertrouwenscommissie op. De commissaris ontvangt de profielschets in een openbare raadsvergadering, waarna de sollicitatietermijn start. Iedere burger kan dan solliciteren.
Vervolgens treedt de commissaris op als kwaliteitshoeder en spreekt met veelbelovende kandidaten, die hij of zij niet kent. Ook wint de commissaris inlichtingen in. Na het voorwerk spreekt de commissaris met de gemeentelijke vertrouwenscommissie over de benoembare kandidaten. In dat gesprek wordt de definitieve selectie vastgesteld.
Dan treedt de commissaris terug, voert de vertrouwenscommissie gesprekken met de kandidaten en bepaalt de commissie twee namen in voorkeursvolgorde. Daaruit kiest de gemeenteraad in beslotenheid. Alleen de eerste keuze wordt openbaar. Vervolgens stuurt de commissaris de voordracht aan de minister van Binnenlandse Zaken. De minister spreekt de voorgedragen kandidaat en ontvangt eventuele AIVD en FIOD informatie. Als er geen bijzonderheden zijn, draagt de minister de benoeming voor bij de Kroon. De procedure wordt afgerond met de installatie van de burgemeester.
De procedure verloopt dus zeer zorgvuldig, staat voor alle ingezetenen, los van partijlidmaatschap, open en resulteert in een burgemeesters korps in ons land van onafhankelijke bestuurders die – afgezien van enkele incidenten – in hoog aanzien staan bij de bevolking.
Ondervertegenwoordiging jonge partijen
Het is logisch dat zittende burgemeesters, ervaren wethouders of gedeputeerden de voorkeur krijgen
Ja, zeker, er is sprake van een, qua politieke achtergrond van de burgemeesters, stevige afwijking van bijvoorbeeld de jongste uitslag van de Tweede Kamer verkiezingen. De oorzaak daarvan is primair, dat in de gemeentelijke profielschetsen vrijwel altijd ervaring in en kennis van het openbaar bestuur – wat ons betreft terecht – een belangrijk aandachtspunt is.
In de zoektocht naar burgemeesters is het dus volstrekt logisch, dat zittende burgemeesters, ervaren wethouders of gedeputeerden de voorkeur van de commissaris en de vertrouwenscommissie krijgen. Vaak zijn zij hun bestuurlijke activiteiten begonnen als lid van één van de bestaande politieke partijen.
Dat is de reden waarom zogenoemde zij in stromers met wél de gevraagde ervaring en deskundigheid vaak mondjes maat solliciteren en dan ook nog kwalitatief zware concurrentie hebben. Dit is ook de reden waarom burgemeesters met een achtergrond in een lokale politieke partij, of bijvoorbeeld de PVV of SP als relatief jonge partijen, zwaar zijn ondervertegenwoordigd. Dat geldt ook voor sollicitanten met die politieke achtergronden.
Toch zien we de laatste tijd steeds meer benoemingen ‘van buiten’ (Maastricht, Edam-Volendam, Tubbergen), de zogenoemde partijloze burgemeesters. Onze waarneming is bovendien, dat het politieke draagvlak onder veel burgemeestersvoordrachten breed is.
Alternatieven
Vertrouwenscommissies en gemeenteraden hechten de laatste jaren veel meer belang aan de kwaliteit van de kandidaten, dan aan politieke achtergronden. Dat is wat ons betreft terecht, gelet op de toenemende gecompliceerdheid van het ambt en de eisen, die daaraan worden gesteld. In de kern werkt het stelsel van de door de Kroon benoemde burgemeester dus alleszins bevredigend.
Is er desondanks een andere aanstellingswijze denkbaar? Ja, in de kern zijn er twee varianten mogelijk.
Ten eerste: aanstelling door de gemeenteraad, wat in feite neerkomt op het verder vergroten van de invloed van de gemeenteraad tot honderd procent zeggenschap. Ons inziens vergroot dit de afhankelijkheid van de burgemeester van de gemeenteraad en ondergraaft het zijn onafhankelijke positie, die nu juist door de overgrote meerderheid van de bevolking wordt gewaardeerd.
Direct gekozen burgemeester is een alternatief, mits die meer macht krijgt
Als we bovendien de vaak lage opkomstcijfers bij raadsverkiezingen in ogenschouw nemen, is het ook zeer de vraag, of de democratische legitimatie van de benoeming hiermee wordt gediend. Deze weg zou wat ons betreft absoluut niet moeten worden ingeslagen.
Dat is in onze ogen anders met de rechtstreeks door de bevolking gekozen burgemeester. Dat kan het democratisch gelegitimeerd optreden van de burgemeester versterken. Voorwaarde is echter wel, dat dan ook het bestel van de gemeentelijke democratie mee verandert.
Als je deze keuze maakt, kies je voor een burgemeester met meer eigenstandige bevoegdheden, bijvoorbeeld om de eigen wethouders te kiezen. Als die keuze niet wordt gemaakt, valt er inhoudelijk niets te kiezen en gaat het uitsluitend om ‘mannetjes/vrouwtjesmakerij’.
Als we het bestel niet willen veranderen, is er ook geen noodzaak om het deconstitutionaliseringsvoorstel (het uit de Grondwet halen van de benoemingswijze) in tweede lezing voort te zetten.
Ank Bijleveld-Schouten, Commissaris van de koning in Overijssel.
Johan Remkes, Commissaris van de koning Noord-Holland, voorzitter staatscommissie parlementair stelsel.
De Volkskrant, 27 juli 2017, 02:00
Burgemeesters verdienen een pak slaag en voegen Gelderlanders de daad bij het woord?
De vermoorde onschuld, dat is de mening van veel Nederlandse burgemeesters over zich zelf en zij begrijpen dan ook niet !!! dat 56% van hen verbaal en fysiek worden bedreigd. Dit volgens een bericht van het ANP.
Hoe kun je zo dom zijn ? Kennelijk wel, want uiteindelijk had je anders ook niet voor een “carrière” in de ambtenarij gekozen. En om het nog eens met nadruk duidelijk te maken, als wij het hebben over ambtenaren , dan bedoelen wij niet die groep Nederlanders b.v. werkzaam bij de ambulance diensten of politie, die dagelijks de klappen op moeten vangen van het willekeur beleid van hun leidinggevenden, waar bij “leiding geven ” met een grote korrel zout genomen moet worden als wij naar de steeds groter wordende puinhoop in Nederland kijken.
Wij hebben over het steeds groter wordende legertje “terroristen”, die u bij een loket het bos in sturen, de talloze verstuurders van brieven met ambtelijke voor niemand begrijpelijke taal, de belastingdienst is hier een goed voorbeeld van, of het legioen nuttelozen, die ’s morgens de ministeries bevolken, al weer denkend “was het maar vast avond “.
Wetten en regels moeten als begrijpelijk worden ondervonden worden. Zij zijn nu eenmaal nodig om een samenleving te laten functioneren, maar zijn er nooit voor bedoeld om “de klant“, de burger het idee te geven, dat de wetten er zijn om het de burger zo moeilijk mogelijk te maken. Ze moeten helder en duidelijk zijn, de ambtenaar en dus ook de burgemeester moet de klant hiermee kunnen helpen en zich niet zoals dat in veel gevallen gebeurt, trachten te verschuilen achter onbegrijpelijke taal.
Door een goed gesprek, dat verhelderend werkt, zal niet iedereen 100% tevreden zijn, maar op z’n minst enig begrip hebben voor door de overheid genomen beslissingen en juist dit laatste ontbreekt. Met name burgemeesters verschuilen zich in ivoren torens en dan kan het, zoals uit de ANP melding blijkt, gebeuren, dat zij door een burger op een hardhandige wijze terecht op hun handelen of juist het uitblijven daarvan worden aangesproken. Dat is het laatste redmiddel, dat een burger heeft, want de kreet “dan stapt u maar naar de rechter” betekent jarenlang procederen, daar de overheid bij voorbaat altijd de winnaar is en lukt dat niet dan is deze overheid bovendien een zeer slechte verliezer.
Dat resulteert dan weer in boze burgers, die met een bijl of zelfs een geweer gewapend een stadhuis binnenstappen, de boel kort en klein slaan of een ambtenaar gijzelen. Is dit goed te praten ? Het antwoord is ‘Nee’, maar de acties zijn wel zeer begrijpelijk en vinden in praktisch alle gevallen hun oorsprong bij de betreffende burgemeester of ambtenaar.
Misschien, dat deze 56% zich bedreigd voelende burgemeesters daar eerst eens over na moet denken, alvorens er weer op uw kosten trainingen georganiseerd gaan worden, waar ambtenaren moeten leren om kunnen gaan met geweld en dreigingen. Dat is het paard achter de wagen spannen.
De overheid heeft zich op talloze fronten een monopolie toegeëigend en heeft u een vraag, verzoek of probleem , kunt u niet gewoon zeggen, de service hier bevalt mij niet, ik zoek mijn heil elders. Dat weet de man of vrouw aan de andere zijde van het loket, of de anonieme verzender van brieven, maar al te goed en meent zich veilig. Zelfs uitwijken naar een andere overheidsinstantie of gemeente, waar men nog wel begrip voor u toont. kan niet.
Een goed voorbeeld hoe het wel kan en moet is Singapore. Begripvolle ambtenaren, geduld, uitleg en service. Misschien voor de vaderlandse “terroristen” eens de moeite waard om daar een paar maanden mee te draaien.
Geen Nieuws, 1 september 2017
Reacties:
joepiejee zei: 1 september 2017 at 10:41
Zolang het gezag niet tot geweld uitlokt?
hans-e-pans zei: 1 september 2017 at 16:27
Het is nog steeds de wet van de sterkste, dus zolang het gezag zich slap opstelt lok je dus dit soort gedrag uit.
Onno zei: 1 september 2017 at 18:18
Prins Bernhard BV is geen legitieme overheid, maar een op een eindeloze reeks weerzinwekkende schurkenstreken gebouwd “fascisme met een glimlach” onder dekmantel van “vrije” verkiezingen en uiteindelijk onder order van de USA/GB psychopathische ‘deep state’ (de onvoorstelbaar weerzinwekkende gruwelmoordenaars van o.a. Dresden).
Helaas, het is niet anders en het blijft zo als we allemaal doorsnurken.
Solo zei: 2 september 2017 at 05:16
Decentraliseren, lukraak bezuinigen, participeren, over de schutting gooien van sociale kerntaken: de chaos van Rutte-1 en 2 is – vooral via de gemeenten – bij de burger aangekomen.
Jeugd- en Jongerenzorg, Ouderenzorg, gezins- en thuiszorg, WMO, bijstand, huisvesting, gemeentelijke herindelingen, immigratie en noem verder maar op; de kwetsbaarsten zijn de klos en de burgemeesters de juttepeer.
karel zei: 2 september 2017 at 06:17
Wat zullen we een enorme hoeveelheid touw, bijlen en guillotines nodig hebben binnenkort zeg!
Meerderheid (59%) wil burgemeester kiezen
Amsterdam – Een meerderheid (59 procent) van de Nederlandse kiezers wil zelf zijn burgemeester kiezen. Vooral onder D66-stemmers is die wens groot, terwijl kiezers van PvdA en GroenLinks dat liever niet hebben, blijkt uit een peiling van Maurice de Hond.
D66 is al jaren bezig met de gekozen burgemeester. Het kostte jaren politiek touwtrekken en toenmalig minister Thom de Graaf trad in 2005 zelfs af, toen het niet lukte om het instrument dichterbij te brengen. De partij ziet nu een kans om de buit eindelijk binnen te halen.
Klassieke uitruil nodig
Daarvoor is een klassieke uitruil nodig: D66 geeft het referendum weg (http://www.telegraaf.nl/binnenland/article29087473.ece) en krijgt er de gekozen burgemeester voor terug. Maar politieke partijen, die niet aan de formatietafel zitten, reageren ontzet op het nieuws, dat het raadgevend referendum mogelijk wordt afgeschaft (http://www.telegraaf.nl/binnenland/article29099442.ece).
De benoemingswijze van burgemeesters is vastgelegd in de grondwet. Daardoor is er moeilijk iets aan te veranderen; een grondwetswijziging moet twee keer door Eerste en Tweede Kamer. Bij de tweede keer is zelfs een twee derde meerderheid nodig.
Nadelen
Er zijn nadelen aan het kiezen van een burgemeester, stellen experts. Zo heerst er angst voor een ’clown in het stadhuis’, die het bestuur niet serieus zal nemen.
Lees ook: ’Heus niet allerlei clowns’
http://www.telegraaf.nl/reportage/29099600/___Heus_niet_allerlei_clowns___.html?
Maar het huidige systeem heeft ook nadelen. Het systeem zou de baantjes carrousel in stand houden, ondoorzichtig zijn en als we toch af zijn van de kroonbenoeming: waarom dan niet echt zelf stemmen?
Bekijk hieronder ook: ‘Zwakke oplossing van D66’
De Telegraaf, 3 september 2017, 11:31
http://www.telegraaf.nl/binnenland/29115297/__59__wil_burgemeester_kiezen__.html
Plaats een reactie