Micha Kat – Lees mee met vluchteling Micha Kat (12): Ayn Rand | The Fountainhead

In 1989 werd ik aangenomen bij NRC Handelsblad als stagiair op de redactie Binnenland. Naast de dagelijkse routine van de ‘nieuwscaroussel’ wilde ik, vol van enthousiasme en ambitie, ook eigen verhalen maken. Ik kende iemand, die werkte bij een club voor abortusklinieken en die had een sensationeel verhaal: een uiterst militante groep anti abortus activisten had Nederland uitgekozen als ‘bruggenhoofd’ voor acties in Europa en de eerste klinieken waren reeds getarget. Kenmerkend voor de acties van deze groep was het uitdelen van bloederige plastic foetussen. Dit werd compleet buiten de media gehouden. Ik stortte me op het verhaal, waarbij de druk reeds toen – ik had nog amper ervaring – enorm was: mijn bron bij de organisatie ging tot het uiterste om het stuk tegen te houden. Vol spanning leverde ik het stuk in bij de redactie van Z, het Zaterdags Bijvoegsel zoals dat toen heette. Het werd afgewezen. Vervolgens bood ik het aan bij Vrij Nederland, destijds het hotste blad van het land. Het werd direct pagina groot gepubliceerd en aangekondigd op de cover. Toen ik na het weekeind weer op de redactie kwam, lag er een brief op mijn bureau. Hij was ondertekend door Ben Knapen, hoofdredacteur. De inhoud kwam erop neer, dat hij mij beval de opbrengst van het artikel (dat was toen 800 gulden) over te maken naar NRC, omdat ik het stuk geschreven had ‘in de tijd van NRC’. Ik heb dat niet gedaan. Dit gebeurde allemaal in de eerste twee weken van mijn ‘journalistieke carrière’.

In het voorjaar in 1922 wordt de jonge architect Howard Roark weggestuurd van de opleiding, omdat hij zich niet houdt aan de opdrachten gebouwen te ontwerpen in de ‘conventionele stijl’. Via een collega krijgt hij daarna toch een positie bij een ‘prestigieus bureau’ maar ook daar moet hij vertrekken, omdat hij weigert gebouwen te tekenen met de zuilen en bogen, die destijds ‘verplicht’ waren gesteld. Dit is het begin van de majestueuze roman The Fountainhead van Ayn Rand uit 1943. het boek beschrijft de Werdegang van iemand, die zich weigert neer te leggen bij de heersende normen en in plaats daarvan de roep en de drang volgt van zijn eigen creativiteit. Deze tegenstelling is kenmerkend voor het hele werk van Rand, die steeds weer waarschuwt voor de verwoestende gevolgen van het collectivisme ten koste van de individualiteit. Het opofferen van het ego ten faveur van ‘het grote goed’ en het ‘algemeen belang’ leidt uiteindelijk niet alleen tot de totale vernietiging van politiek en maatschappij (via socialisme, fascisme en terreur tegen andersdenkenden: we zitten er nu weer middenin), maar ook van de kunsten. Wie ‘politiek correct’ opereert krijgt dikke banen en prijzen (zoals Roark’s collega en vriend Peter Keating wiens carrière vliegend van start gaat wegens zijn ‘zuilen en bogen’) en wordt door de pers bejubeld en gelauwerd. De ‘uiterst invloedrijke’ architectuurcriticus Ellsworth Toohey probeert Roark dan ook te vernietigen door hem te demoniseren. Maar in het geheim helpt Roark Keating als hij creatief in de problemen komt.

Architect of journalist: beiden betalen een enorme prijs voor het volgen van de eigen individuele Muze. De omgeving wordt letterlijk gek van woede, omdat je niet wilt ‘meedoen’. Heimelijk hebben dergelijke mensen vele bewonderaars, maar die durven daar niet voor uit te komen uit angst voor een maatschappelijk stigma. Roark ontwerpt voor een bewonderaar een huis geheel in de stijl van de omgeving, zodat je het van afstand nauwelijks kunt onderscheiden; ik deed onderzoek naar corruptie, criminaliteit en pedofilie binnen Justitie. Zowel Roark als ik hadden op gezette tijden rijke sponsors, die de kwaliteit van ons werk erkenden en bewonderden. In een van de climaxen van het boek wordt beschreven, dat Roark’s ‘politiek correcte’ vriend Keating een enorme opdracht krijgt: het ontwerpen van het Cortlandt Housing Project. Dit gaat de talentloze Keating ver boven de pet en hij roept de hulp in van Roark. Deze toont zich bereid, maar eist dat Keating geen wijzigingen aanbrengt in zijn ontwerpen. Als dat toch verregaand het geval blijkt te zijn, blaast Roark het hele project op met dynamiet: hij accepteert niet, dat zijn creatieve visie wordt verkracht. Hij wordt gearresteerd en komt voor de rechter. Op zijn proces houdt hij een vlammend betoog over de waarde van individualiteit, creativiteit en integriteit. Hij wordt vrijgesproken.

Ook ik heb voor de rechter gestaan, tientallen keren zelfs. Het hoort bij de prijs, die een artiest betaalt, die zijn eigen Muze volgt. Als er iemand is, die over deze thematiek kan meepraten, is het wel de man achter deze website. Bij de prijs, die hij heeft betaalt, vallen die van zowel Roark als Micha Kat volledig in het niet. En nog heeft ‘het collectief’ er niet genoeg van Rob Scholte aan te vallen en tegen te werken. Hierbij moeten we echter een ding goed begrijpen en dat maakt dit allemaal zo ‘opportuun’ en ‘noodzakelijk’: dit alles gebeurt in het ‘algemeen belang’ en ten dienste van de ‘samenleving als geheel’!

The Fountainhead was zo controversieel, dat twaalf uitgevers het manuscript weigerden. Thans is het een classic, die decennia lang een cult status had, omdat het zo politiek incorrect is. De laatste 20 jaar is Rand bezig aan een enorme revival, natuurlijk vooral omdat steeds meer mensen genoeg krijgen van de politiek correcte terreur van de ‘linksmens’. Nu meldt Wikipedia het aantal verkochte boeken op meer dan 6,5 miljoen en het aantal talen, waarin het is uitgebracht op meer dan 20. Er zijn verfilmingen gekomen en theaterproducties. Maar zelfs nu nog werkt de naam Ayn Rand wilde en woeste emoties op in ‘bepaalde kringen’ en geldt als compleet taboe binnen het politieke en maatschappelijke establishment.

De persoon, die mij heeft laten kennismaken met het werk en de filosofie van Ayn Rand, was Pamela Hemelrijk. Rand was haar grote inspiratiebron met name via haar magnum opus Atlas Shrugged, waarin vrijwel foutloos en volledig wordt voorspeld wat de wereld thans aan het doormaken is: de volledige vernietiging door de incompetentie, malicieuze arrogantie en grenzeloze agressie van ‘het collectief’. Pamela is in haar bed door dat ‘collectief’ vermoord, daar ben ik wel zeker van.

Howard Roark Speech

Gepubliceerd op 18 okt. 2010

Reacties:
https://youtu.be/sw5YACKiPAk

Meer informatie:
https://robscholtemuseum.nl/?s=Micha+Kat