Joris Baudoin – Rob Scholte Museum

Vandaag, 28 oktober 2017, wordt onze jongste zoon Arie negentien jaar en als cadeau gaan Evelien en ik een weekend weg, zodat Arie thuis feest kan vieren zonder ouders erbij.
We koersen richting Noord Holland, Den Helder. Het Rob Scholte Museum is de laatste tijd in het nieuws geweest, omdat de gemeente Den Helder het voormalige postkantoor, waarin het museum gevestigd is, af wilde breken en daarom het museum er uit wilde. Rob Scholte won de rechtszaak, die daarop volgde en het museum kan er voorlopig nog tot 7 november 2022 blijven.

Je loopt meteen de grootste zaal binnen, op de vloer liggen Scholtes wollige kleden als uitvergrote bordspelen. Backgammon, schaken of Halma en er staat een groot hoog glanzende metalige sculptuur van geraamtes; Adam en Eva, zij plukt een appel en er hangt ook een skelet van een slang in de boom. De muren zijn bezet met paneeltjes met ingelegd hout, zogenaamde intarsia.
In een gangetje naast de grote zaal is er meer werk van Rob zelf: een geschilderde stapel autootjes, rode, met een blauwe bovenaan. Hoe eenvoudig het ook is geschilderd, je kijkt er toch langer dan gemiddeld naar. Waarom die andere kleur bovenaan? Waarom staan ze ondersteboven op elkaar? Ze rijden ‘s avonds, want de koplampen zijn aan. Er zitten twee mensen in. Het heeft iets vrolijks en tegelijkertijd krijg je allerlei associaties met verkeer.

Er zijn verschillende werken van Volker Hildebrandt (1953). Eentje is een vierkant schilderij van zo’n vijftig centimeter bestaande uit heel veel stippen in verschillende felle kleuren dikke verf van zo’n halve centimeter groot, die als pixels op je netvlies inwerken. Ik dacht eerst aan het gespikkelde tweeluik van Jan Wolkers, dat ik in Belvédère zag en dat het misschien van hem kon zijn. Hij woonde per slot van rekening hier aan de overkant van het water op Texel. Evelien vergelijkt de techniek met die van Ad Arma, die momenteel een serie ‘reisspiegels’ maakt in even dikke verf, maar dan opgebouwd uit horizontale lijnen.

De muren met het werk van bevriende kunstenaars zijn rijkelijk gevuld. Er lijkt geen hiërarchie te zijn of bepaalde volgorde. Verschillende stijlen, technieken en soorten werk van tientallen verschillende kunstenaars dwingen je de tijd te nemen om te kijken. Zo zie je een miniatuur vliegtuigraampje van J.C.J Vanderheyden onder een print van Gerald van der Kaap, die op zijn beurt weer naast een paar Luceberts hangt. Er tegenover een kleurig werkje van Peer Veneman onder een concept van Joseph Beuys. Daarnaast een print van Andy Warhol en een klein fotootje van Jeff Koons met zijn beminde Cicciolina; de huwelijksinvitatie.

In een ander kamertje zijn ansichtkaarten en er hangt Japanse kunst, onder andere prenten van geisha’s. Er valt meteen een iconisch plaatje op. De grote golf van Kanagawa van Hokusai. Het feit, dat het een van vele block prints is, maakt het niet minder bijzonder. Deze kun je vinden in vooraanstaande musea over de hele wereld.
Ik vraag me alleen af waarom ik bij de afbeeldingen op Google nergens het rode ronde afdrukje onder het signatuur tegen kom. Is deze van een aparte serie, een reproductie en/of van een gecertificeerde drukker met een persoonlijke stempel. Door de kalligrafie en de stempel vergeet ik haast om naar de afbeelding te kijken. Kijken, is waar het hier in dit museum juist om gaat.
Heel bewust zijn er bij de werkstukken geen briefjes of bordjes met uitleg. Geen namen, geen jaartallen, geen titels, geen uitleg over de techniek, niks. Er hangen kunstwerken. Louter kunstwerken. Voor de medewerkers is er een looplijst.

Een soldaat is treffend geschilderd, typisch Peter Klashorst, After Nature stijl. En profil, sigaret in de mond, een rode kwak verf maakt het wat agressiever. Je neemt het haast als vanzelfsprekend aan, dat het een portret van een schedel is. De dood. Ik zie een link met twee andere werken. Een jasje wat aan een klerenhanger tegen de muur hangt.

Arte Colder (1985) heeft het gemaakt van lege pakjes shag, Van Nelle en Drum…

…en een hoogglanzend affiche van de voorkant van een pakje Marlboro – dat moet van Rob Scholte zelf zijn – met in het zwarte kader waarin doorgaans anti rook argumenten beschreven staan de tekst: Roken is een filosofie.
Vermoedelijk ook van Rob is een schilderij van een landhuis, waarvoor een Volvo geparkeerd staat, waar kleurige schilderijen worden ingeladen. Schilderijen in een schilderij. Het Droste effect brengt me weer bij een andere ruimte, waar vier realistisch geschilderde doeken hangen van huiskamers. Saaie moderne huiskamers, waar vrijwel geen kleur in zit. Mensen hangen op een bank en kijken tv. Op de tv’s is hetzelfde beeld te zien als het hele schilderij, maar dan in spiegelbeeld. Ze kijken naar zichzelf, naar zichzelf, naar zichzelf.. Het intrigeert en het is ook een soapserie.
Op een foto staat een gele tram in brand, Lijn 10. Mooi in beeld gebracht. Het is geen scene of photoshop, dit is nog uit het analoge tijdperk. Een heftige foto als je je inleeft, hoe het er op straat die dag aan toe ging. Ik meen de foto te herkennen uit de periode dat ik op de kunstacademie zat. Van wie is de foto? Ik weet het niet. Op de looplijst staat alleen vermeld Lijn 10, verder geen naam. Als ik het thuis opzoek blijkt dat Tim Castricum (1980) op Flickr het copyright opeist: er staat bij dat het in de Van Baerlestraat in Amsterdam is. De tram is het slachtoffer van de ‘Lucky Luyck’ krakersrellen in oktober 1982. Tim was toen twee jaar, hij heeft de foto niet zelf gemaakt. Het Parool en het Gemeentelijk vervoersbedrijf zijn als bron van de foto te vinden en door fotojournalist Frans Busselman is er tijdens de brand een vergelijkbare zwart wit foto, een paar stappen meer naar rechts.

Dan komt Rob Scholte aanrijden, we worden uitgenodigd om met hem mee naar zijn atelier te gaan. Hij loodst ons door, en om, het gebouw. We kunnen Rob in zijn rolstoel maar net bijhouden. Ondertussen legt hij uit, dat er tweeduizend vierkante meter tentoonstellingsruimte klaar ligt, maar dat is afgesloten voor publiek. De verbindende ruimte heeft de gemeente niet beschikbaar gesteld. Daardoor zijn veel tentoonstellingen afgeblazen.
Met de lift komen we op de bovenste verdieping.
Het gaat over gemeentepolitiek. Rob komt op stoom, hij vraagt, of we bezwaar hebben, dat hij een sigaret opsteekt en meteen zie ik het Marlboro affiche voor me, dat ik zo juist beneden zag: Roken is een filosofie. Het interview komt in het hele hoofdstuk van het boek. Het zou deze samenvatting te lang maken.

We lopen de studio in en gaan op de foto. Op de achtergrond hoog aan de muur hangen honderden lijsten en op de grond en in stellingen staan minstens zoveel schilderijen, gecategoriseerd op onderwerp: scheepvaart, Meisje met de parel, Laatste avondmaal, Mona Lisa, et cetera. Rob bezit alle drukplaten, die voor de affiches van het Rijksmuseum gebruikt zijn. In feite het hele archief van de Nederlandse klassieke schilderkunst.

Even later lopen we met Lijsje, de mooie vrouw van Rob, de atoomkelder binnen.
Er staat een goud kleurige troon met rode bekleding, kitscherig barok, protserig en functioneel als rolstoel. Het geeft dubbele gevoelens. Tussen ernst en humor, tussen invalide zijn of koning. Koning Rob Scholte.
In de ruimte ernaast staat een vliegtuig van Frank Borst (1956). Lijsje zegt, dat hij het heeft het samengesteld uit houten spanten en heel veel pop nagels. Het ziet er rondom heel realistisch uit, behalve inwendig, daar is het kermis. Als ik door het piloten raampje kijk zie ik tropische vogeltjes, veel bedrading en gekleurde lampjes. Ook lijkt er het een en ander te bewegen en klinken er motortjes en onduidelijke zoemende geluiden. Via de voorkant achter de propeller kun je er beter inkijken en dan vallen er ook onderdelen van een flipperkast op.

Een half uur later rijden we langs de duinen bij Petten en lopen even naar de zee.
Er staat een stevige wind. Het museum heeft mij hoop gegeven. Ik breid mijn plan voor het statement uit. Meer kunstenaars in de musea, dat het kan, hebben we vandaag gezien.

…Werk nu aan de web pagina’s van het Statement (http://www.jorisbeton.nl/Home/Statement) en de Museum Watch (http://www.jorisbeton.nl/Home/Blog).

Joris Baudoin, 8 november 2017

http://www.jorisbeton.nl/Home/Blog/1442

https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:6334078458334973952/