De Emoties, die wij Onbewust aan het Hart Toe Kennen, Liefde, Betrokkenheid, Bezieling, Intimiteit, zijn Nog de Zlfde als die van Eeuwen Geleden. En mijn Intuïtie zegt mij, dat deze Gevoelens van het Hart van een Hogere Orde zijn dan de Regels van het Verstand.
Pierre Vinken

De Architectuur van ons Brein Bepaalt en Beperkt de Wetenschap. Er is Geen Wis Kunde zonder de Mens, Daar Kwam ik Achter.
Robbert Dijkgraaf, NRC 27 december 2008.

De vraag komt naar voren in hoe verre de materiële wereld, de ‘Natheid van Water‘, die Erik Verlinde onder zoekt, de kloof tussen de immateriële wereld en  ‘De Vol Ledigheid is als Water’ van Lao Zi zal over bruggen? Het rapport ‘Europese Insolventie Verordening’ (EiV)geeft een nieuw perspectief op een oud vraag stuk. Primair gaat het om de kwaliteit van het recept, de op lossing richting, of met andere woorden de Nieuwe levens richting van Spinoza, het Absence Of Sonance (AoS) concept van Benedict Broere, het Vierde Model van Hans Vincent, Het Nieuwe Denken van Eric Fienig, de visie, die Beter Onderwijs Nederland en het ‘Yin | Yang Symbool en de Vijf Fasen’ van het Taoïsme uit draagt. Het onderzoek rapport ‘EIV’ beoogt net als deze ‘Probleem Gestuurde‘ modellen probleem en op lossing, Problem Solving, dichter bij elkaar te brengen. We zitten in ons eigen wereld beeld gevangen. Het Outside the Box Denken dient meer centraal te staan. We moeten niet steeds op nieuw de wal het schip laten keren, maar aan Feed Forward besturing meer aan dacht besteden. Regeren is nog steeds voor uit zien.

Het rapport ‘EIV’ kiest voor de inter disciplinaire aan pak, de Midden weg tussen de twee kanten van één medaille Geest Kunde en Natuur Kunde, de wissel werkin, weder kerigheid tussen psychologie, sociologie, filosofie en ethiek of de synthese van wetenschap, religie en filosofie en kunst, Geest Kunde |  Ziel Kunde | Natuur Kunde | Kunst. In het rapport ‘EIV’ staat religie in het bij zonder voor levens kunst, de moraal van het verhaal, te worden in gewijd in de oude mysteriën. Het reflexief bewustzijn, het projectie mechanisme , weer spiegeling, ‘Bewust en Onbewust‘ leert, dat we zo wel waar nemer als deel nemer zijn. Het waar genomene duidt er op, dat we alle maal deel uit maken van de evolutie, de evolutionaire kring loop.

Pablo Sender – Public Work of the Theosophical Society

In an article by Cristian Conen, published in The Theosophist in December 2014, he began to examine the work of the Theosophical Society (TS) based on ideas expressed by the late International President, Radha Burnier. Continuing this inquiry, particularly in connection with work in the field of spiritual education, we may ask What Kind of Public programmes should TS Offer in Order to Help the Spiritual Growth of humanity?

TWO EXTREMES

My work for the Society has provided the opportunity to present programmes in different countries and cities, inter acting with members from many Theosophical branches. In doing so, I have seen a variety of approaches to TS work and different ways in which members are responding to the challenges they encounter. To illustrate, there are two attitudes representing the opposite ends of the spectrum of responses I have observed. Different groups tend to lean towards one direction or the other, some of them actually getting quite close to either of the extremes. When we are too close to an extreme, we are in danger of getting too far off track, thus losing our way. If we are going to accomplish the aims of our organisation, it is important to strive to find the highly desired, though equally elusive, middle path.

THE ORIGINAL EXPERIMENT

An outsider reading this description of the different approaches existing within the Society could naturally ask — how can these two oppositeattitudes find room in a single organisation? This is due to a rather unique feature of the Theosophical Society, which, according to one of its Inner Founders, was established as an ‘experiment’ for which most of the Mahatmas seemed to think humanity was not yet prepared. Before the founding of the TS in 1875, the model followed by most spiritual traditions was to develop around a central figure or figures, and the purpose of the movement was to spread a particular body of teachings.

Levenskunst & Levensgeluk XI: Een Rad van interculturele levenskunst! (Heidi Muijen Civis Mundi Digitaal #56 maart 2018):
Inleiding
Dit Rad schetst verschillende elementaire wegen van wijsheid naar een transculturele ofwel elementaire grondhouding van openheid en verbinding. Het Rad draait rond een spil van medemenselijkheid en onbaatzuchtige liefde, de quintessence, de liefdevolle bereidheid tot ontmoeting en dialoog. Die spil lijkt me het hart te vormen van diverse wijsheidstradities met rituele praktijken (van yoga, gebedsvormen, sjamanisme, meditatie en mindfulness). Alsook van vormen van deugdethiek, steeds met een couleur locale van de betreffende cultuur en tijd.
Een Derde Weg tussen mythische verbeelding en rationalisme
Zo staat in veel Griekse mythen te lezen dat mensen door goden gestraft worden voor hun (te) vrijmoedige daden, bijvoorbeeld in de Oedipus mythe en in de verhalen over Arachna en Tantalus. Vanuit een levenskunstig perspectief is dit mythische motief van goddelijke (morele) bestraffing te begrijpen als verwijzend naar de levensvraag hoe goed om te gaan met mentale en morele kaders. Hoe te laveren tussen de goddelijke vrijheid zichzelf de morele wet te stellen (auto-nomos) en een mentale staat van gevangenschap waarin men zich door anderen de les laat lezen? Nietzsche betoogt als cultuurcriticus dat christelijke dogma’s, zoals de erfzonde en de dogmatische uitleg van de leer der naastenliefde, de mens klein maakt.

Filosofie en Opvoeding
Het kleine levensverhaal is altijd ook onderdeel van het grote verhaal. In dit artikel zal gekeken worden naar het standpunt van 4 verschillende filosofen t.a.v. de invloed en plaats van het grote verhaal. Het grote verhaal is in dit geval het verhaal van de Verlichting. Aan het eind van dit artikel worden deze ideeën in het kader van opvoeding en pedagogiek besproken.
De Verlichtingsfilosofie komt tot uitdrukking in de stelling van de filosoof Kant: ‘Durf je eigen verstand te gebruiken’
Verlichtingsdenken: standpunten van vier filosofen
De standpunten van Gadamer, Habermas, Lyotard en Lemaire ten aanzien van het Verlichtingsdenken in het kort:
Gadamer: heeft kritiek op het Verlichtingsdenken en vindt dat de basis of grondgedachte van waarden en normen in de traditiegezocht moeten worden
Habermas: zoekt de criteria van ‘ het ware, schone, het goede in de Verlichting. Fundamenteel bij hem is dat de criteria totstandkomen in consensus (onderling overleg).
Lyotard: is een vertolker van het Post-modernisme en stelt dat de Verlichting voorbij is. Hij stelt het begrip legitimiteit centraal.
Lemaire: kiest niet voor of traditie of verlichtingsdenken, maar vertolkt de spanning tussen de verschillende posities vanuit een transculturele visie.

Steeds Erger (Sheila Sitalsing Volkskrant 27 december 2017 p. 2):
Toen kwam de kersttoespraak van de koning voorbij. Daarin maakt de vorst gewag van ‘steeds meer mensen’ die ‘zich terugtrekken in hun eigen kamer, zonder besef van het huis dat we samen delen’. Het wordt ook, meent hij, ‘steeds moeilijker om elkaar in het dagelijks leven te ontmoeten’, al is hij daar niet helemáál zeker van, want hij voegt er voor de zekerheid ‘het lijkt’ bij. Kerk, kantoor, café, sportclub en school worden genoemd als locaties ‘die de verbindende factor steeds meer verliezen’. Er zijn ook ‘steeds meer mensen’ die ‘hun digitale deur het liefst dicht houden en alleen nog maar kennis nemen van ideeën en meningen die hun groepsgevoel en mening bevestigen’.
Leest die man weleens een rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau, dat er met enige regelmaat met onderzoekers op uit trekt om te meten wat er écht leeft onder de mensen? Meestal is dat optimisme. En geluk, vrolijkheid, vrijwilligerswerk, mantelzorg en gemeenschapszin, op een stabiel tamelijk hoog niveau.

Het debat, de controverse tussen Wierd Duk en Joshua Livestro, is een hoofdthema in het onderzoeksrapport ‘E i V’. Het is een thema dat de gemoederen, lees filosofie al millennia bezig houdt. De leugenaarsparadox, het Münchhausentrilemma, de Paradox van Epimenides, Third man argument van Plato en ten slotte Harry Mulisch stelt voor deze bespiegelingen over Het Ene (dass in der Vielheit Einheit, in der Einheit Vielheit bestehen kann), de These-antithese-synthese te zien als intuïties betreffende het moment vlak ‘voor’ de oerknal, waarop iets ontstaan is terwijl er niets was: dat punt dat dus niet bestond, maar, ogenblikkelijk ontploffend, toch weer wel bestond.7.
7) De Zuilen van Hercules, blz. 112-118.
Het is de Bhagavad Gita die voor dit vraagstuk een oplossing aanreikt. Het laat zien dat zowel de Oosterse filosofie als de Westerse filosofie van het mechanisme These-antithese-synthese gebruik maakt.

Leven is de kunst (Oscar van Gelderen Volkskrant 13 december 2019 p. V14-17):
25 jaar geleden verloor Rob Scholte zijn benen bij een bomaanslag, vorig jaar werd hij uit zijn huis/atelier/museum in Den Helder gezet. ‘Vergeven is de kunst van leven.’
De Amerikaanse socioloog Erving Goffman schreef in de jaren zestig een boek over stigma. Stigma is het uiterlijke of sociale kenmerk dathttps://www.volkskrant.nl/cultuur-media/rob-scholte-mes-is-nu-van-mijn-keel~bcfb4cef/| iemand buiten de gemeenschap plaatst. Dat kan een fysiek ‘gebrek’ zijn of een daad die iemand aankleeft: een sociaal brandmerk. En dat kan een aangeboren (of vroeg verworven) fysiek stigma zijn, zoals mijn vader overkwam als kind, of een later verworven fysiek stigma, zoals bij Scholte. Waarbij in Scholtes situatie er naast een fysiek stigma ook een sociaal stigma in het spel is: een aanslag, de bom.
Stigma
Goffman toonde aan dat bij mensen met een later verworven stigma het feitelijk noodzakelijk is ‘dat men zijn vroegere leven in een radicaal ander licht gaat zien’. Goffman stelt ook dat ‘bij iemand die pas op latere leeftijd een gestigmatiseerd ‘zelf’ heeft gekregen, de aanvankelijke onzekerheid tegenover nieuwe bekenden dikwijls plaatsmaakt voor onzekerheid tegenover oude bekenden.’ Dit proces, hoe de gestigmatiseerde zich verhoudt tot ‘de normalen’, noemt Goffman de ‘morele loopbaan’.
Rob Scholte heeft de dader vergeven, maar vroeg zich, in een interview in de Volkskrant in 2017 wel af: heeft de dader zichzelf vergeven?

Kunstenaar Rob Scholte: ‘De stad heeft mij nodig’ (John Schoorl Volkskrant 3 juni 2017):
Het is tijd voor zijn wederopstanding als beroemdheid, dat voelt Rob Scholte (58) aan alles. Als hij bij de aanslag op zijn leven in 1994 was overleden, was het perfecte Rob Scholte Museum in Den Helder er al lang geweest, dat weet hij zeker. Nu moet hij het zelf oprichten. ‘Alleen de allersterksten komen terug voor de tweede ronde.’
Heeft hij de onbekende daders vergeven? Ja, hij heeft de daders vergeven. Een belangrijke vraag echter is, volgens Scholte: hebben zij zichzelf vergeven? Dat is de vraag waarop zij antwoord moeten geven. Je moet met jezelf door één deur, want met jezelf ga je dood. Dat is waar je voor staat als mens. Hij is he-le-maal oké met zichzelf. NERGENS heeft hij spijt van. Hij kan als een indiaanzo de heuvel op, en sterven, heel rustig.

‘Door omkering wordt kitsch weer kunst’ (Karolien Knols interviewt Rob Scholte Volkskrant 30 april 2016):
Kunstenaar Rob Scholte kocht stelselmatig borduurwerken voor enkele euro’s per stuk op rommelmarkten en sites. Hij draaide ze om en signeerde ze. Nieuwe prijs: 2.100 euro.
Wat vindt u ervan als uw werk door andere kunstenaars wordt geciteerd?
‘Zolang het niet commercieel gebeurt, voel ik me gevleid. De Amerikaanse kunstenaar Mark Kostabi heeft mijn schilderij Overspel hergebruikt in zijn eigen werk, Marc Bijl parafraseerde de cover van mijn How to star-catalogus met zijn eigen naam. Ik geloof in ‘Creative Commons’: je behoudt als maker de rechten, maar geeft anderen de toestemming om je werk te verspreiden. En daar hoeft niet altijd een vergoeding tegenover te staan.’

Rob Scholte ‘Mes is nu van mijn keel’ (Michiel Kruijt Volkskrant 11 december 2014):
‘Iedereen is welkom‘
In januari gaat Kos met Scholte en de gemeenteraad om de tafel zitten. ‘En de pers mag ook aanschuiven’, zegt de wethouder. ‘Iedereen is welkom. De gemeente zal alle vragen beantwoorden.’ Kos denkt in ‘drie of vier sessies’ tot een gezamenlijk plan te kunnen komen. Scholte hoopt dat duidelijk wordt ‘welke plannen levensvatbaar zijn’. Om de sessies een kans te geven, heeft hij de opstellers van de steunbetuiging gevraagd die nog niet te versturen.

Waarom zijn we op aarde? – De werkelijkheid van ideeën (NPO2 11 juni 2017):
Wat drijft onze zoektocht naar de waarheid? En waarom zijn sommige van de meest complexe theorieën ook de mooiste?

The mind of the universe Dromen maken een nieuwe wereld (NPO2 11 juni 2017):
Juan Maldacena (Argentinië, 1968) is een van de meest geroemde theoretisch natuurkundigen van de wereld. Hij wordt door zijn collega’s wel de nieuwe Einstein genoemd, omdat hij belangrijk werk heeft verricht in de zoektocht naar een theorie van alles. Met een dergelijke theorie hopen natuurkundigen Einstein’s relativiteitstheorie en de quantummechanica te verenigen, zodat alle natuurkrachten en alle deeltjes met één model beschreven worden. Het is de ‘heilige graal van de theoretische natuurkunde. Maldacena’s model, het zogenoemde holographic principle, wordt gezien als een grote stap in de goede richting en Maldacena wordt daarom geroemd als de diepste denker van deze tijd.

Het is deze zoektocht, die het mogelijk maakt ons levensgeluk te vergroten en levensstresste verminderen.

Kiezen we, verbinden (religare) we ons met de natuurlijke -, de evolutionaire kringloop of de onnatuurlijke kringloop. Op de Westerse apenrots is Trump, Marine Le Pen en Wilders, de onnatuurlijke kringloop dominant. Het gaat erom dat we ons met het inzicht van de indianen, de sjamanen verbinden. Indianen leven in volledige harmonie, die het bos – dieren, bomen, planten, stenen, rivieren – als bezield beschouwen.

De samenstelling van de evolutionaire ‘Bewustzijnsschil’, de 5 bij 5 matrixstructuur (Wilber-Combs-rooster of disciplinary matrix van Thomas S. Kuhn) van het thema Eenheid in Verscheidenheid:

De éne werkelijkheid, het universeel patroon is opgebouwd uit een netwerk. Via de ‘bewustzijnsschil’, het netwerk met vijf tussenschakels en zes niveaus is een ieder op onze planeet met elkaar verbonden.

Het boek de Vedanta-sutra, de samenvatting van alle Veda’s, de tijdloze wijsheid van India, begint met het vers: athato brahma jijnasa (‘now is the time to inquire about the absolute truth’ – A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada), dat wil zeggen een mens moet zich afvragen: “waarom is alles er, waarom is het zoals het is?“

Is de snaartheorie (string / superstring / M-theorie) de ultieme ‘Heilige Graal’ van de natuurkunde?
Vandaar dat nogal wat theoretische natuurkundigen, waaronder een aantal Nobellaureaten natuurkunde, hun twijfels hebben over de status van de snarentheorie: is het wel meer dan fantastische wiskunde? Zo stelt Martinus Veltman (Nobelprijs natuurkunde 1999): “De snaartheorie is een religie en daarom irrelevant voor de wetenschap.” Hij stelt ook dat de snaartheoretici “decennialang doorrommelen met een theorie die geen contact maakt met de werkelijkheid.”

Martinus Veltman maakt voor het standaardmodel gebruik van de C-, P- en T-symmetry. Als de regels gelijk blijven, dan heerst er blijkbaar symmetrie in het heelal. In de loop der tijd zijn er drie belangrijke symmetrieën gevonden: spiegelsymmetrie (het heelal zou gespiegeld kunnen bestaan), tijdsymmetrie (het heelal zou ook andersom in de tijd kunnen bestaan) en materiesymmetrie (elk deeltje heeft een tegendeel dat het doet verdwijnen als het dat ontmoet).
Voor het verklaren van de zwaartekracht wordt van het verschijnsel C-, P- en T-symmetry concept gebruik gemaakt.

De lus van Robbert Dijkgraaf kan met de merkwaardige lus van Douglas Hofstadter worden vergeleken. In het rapport ‘E i V’ wordt in plaats van lus het begrip lemniscaat, de oneindige kringloop (Blavatsky: de absolute eeuwige universele beweging of trilling, svabhavat, ‘de veranderlijke uitstraling van de onveranderlijke duisternis, die onbewust is in eeuwigheid’) gebruikt. Het mysterie van het universele en eeuwige perpetuum mobile blijft dus uiteindelijk bestaan. Blavatsky geeft een oplossingsrichting aan.

De causale snaartheorie komt een stapje verder wanneer wetenschappers bereid zijn met de acausale (irratonele), de geestelijke keerzijde van de medaille rekening te houden.
De oplossing van de unificatietheorie wordt niet gevonden in het elementaire deeltje maar in de ruimte die de elementaire deeltjes van elkaar scheidt.

Deze stelling is gebaseerd op De Geheime Leer, Deel I p. 563: ‘De kracht is daarom niet in het atoom maar in de ruimte die de atomen van elkaar scheidt (zeropoint source, het neutrale centrum, eros = fohat). Evolutie vindt door emanatie plaats.

Slechts voor een deeltje bekend (Martijn van Calmthout Volkskrant 30 januari 2016 bijlage Sir Edmund p. 48-51):
Zijn ontdekkingen zijn Nobelprijswaardig, maar quantumpionier Anton Zeilinger denkt niet dat de mens veel van het allerkleinste begrijpt.
Vanaf de jaren tachtig van de vorige eeuw deed hij in zijn labs, eerst in Innsbruck en later in Wenen, proeven die de bepaald vreemde voorspellingen van de quantummechanica wilden toetsen.
Teleporteren
Op papier was quantumtheorie toen al oppermachtig, want in staat de wereld van de deeltjes en basiskrachten in onvoorstelbaar detail te beschrijven. Maar de basisvragen bleven: zijn deeltjes eigenlijk golven? Hebben ze vaste eigenschappen of ontstaan die pas bij een meting? Kunnen deeltjes desnoods een universum ver met elkaar verbonden blijven?
Deze ochtend heeft Zeilinger in een zaal met meer dan tweeduizend Nederlandse natuurkundigen beschreven hoe hij droomt van nog veel grotere quantumexperimenten. Quantumsignalen die tussen Canarische eilanden flitsen, tussen Chinese kunstmanen zelfs, een wereldwijd baken van zuiver quantumtoeval, de sky is de limit, lijkt het. Aan sommige projecten wordt al gewerkt.
De Oostenrijkse hoogleraar is in Veldhoven geïntroduceerd door de Delftse hoogleraar Ronald Hanson, die afgelopen jaar met zijn team een geperfectioneerde versie van Zeilingers experimenten met quantumverstrengeling deed die in oktober wereldnieuws werd. Zeilinger, nota bene in Schönbrunn zelf doende met een vergelijkbare proef, was de eerste om Hanson telefonisch met zijn succes en een paper in Nature te feliciteren.
De maan is er ook als je er even niet naar kijkt.
‘Je moet wat mij betreft voorzichtig zijn met het idee van een vaststaande realiteit, maar ook weer niet te voorzichtig. Veel verhalen over quantumvaagheid zijn een karikatuur van de quantummechanica. Toeval is toeval, maar er is een structuur die we best de realiteit kunnen noemen. En als we niets van die realiteit zouden begrijpen, waren we hier niet. Dan hadden onze voorouders de sabeltandtijger niet overleefd.’
Is er nu iets vergelijkbaars voor de quantumnatuurkunde?
‘De toepassingen zijn denk ik ook in filosofisch opzicht belangrijk. Quantummechanica is niet meer iets uit een boek, maar iets wat onder je handen in het lab gebeurt. Dat moet nieuwe intuïties geven, die heel belangrijk kunnen worden.’

Begrijpen is volgens Spinoza de dingen zien in hun ‘logische afhankelijkheid’.
Het begrip toeval wordt in verband gebracht met ‘logische afhankelijkheid’ en ‘acausale geordendheid’ (Karma-Nemesis).
Dr. Jolande Jacobi boek De psychologie van Carl G. Jung (p. 21): Jung noemde, een modaliteit die er eenvoudigweg is, zonder oorzaak, ‘acausale geordendheid’.
Barbara Hannah boek Jung zijn leven zijn werk (p. 319): Jung toonde aan dat synchronistische gebeurtenissen slechts een specifiek voorbeeld lijken te zijn van een veel breder natuurlijk beginsel, dat hij ‘acausale geordendheid’ noemde, een modaliteit die er eenvoudigweg is, zonder oorzaak, zoals in het geval van de discontinuïteiten in de fyica (de geordendheid van energiekwantums, nucleair verval enzovoort) of de natuurlijke getallen.

Elementair of ‘Haast is goed. Het leven is te kort om te ontspannen‘ (Martijn van Calmthout Volkskrant 5 december 2015 bijlage Sir Edmund p. 66-71):
De Fransman Jean-Marie Lehn kreeg ooit de Nobelprijs voor Chemie, maar vraag hem naar de hoogtepunten van het bestaan, en het gaat vooral over muziek. En waarom hij zo graag in Groningen komt. Een socioloog van de moleculen
Lehn geldt internationaal als een van de ontdekkers van de manier waarop moleculen kieskeurig kunnen zijn in hun onderlinge omgang. Een socioloog van de moleculen, noemt hij zichzelf lichtvoetig, een kenner van de moleculaire omgangsvormen en waar dat in hun collectiviteit toe leidt. In de jaren zeventig was hij degene die als eerste inzag hoe de wanden van zenuwcellen een onderscheid kunnen maken tussen atomen van natrium en van kalium. Chemisch zijn zulke atomen eigenlijk identiek, het belangrijkste verschil is dat de één ongeveer eenvijfde kleiner is dan de ander.
Lehn demonstreerde in zijn Parijse lab dat bepaalde receptormoleculen holtes vormen waarin het ene atoom net wel past en het andere net niet. Het formaat van ionen, hoe klein ook, bleek cruciaal en Lehn bleek moleculen op maat te kunnen maken, die de ionen eruit pikken. Zo doet de natuur het kennelijk ook, maar inmiddels zijn de selectieve moleculen ook in de chemische industrie niet meer weg te denken. Ziedaar de moleculaire machines van het denken. Het heeft, geeft hij grif toe, iets duizelingwekkends: moleculen die zichzelf doorgronden.
‘Mensen zijn soms geschokt als ik zeg dat ook wij niets anders dan moleculen zijn en dat de quantumwetten belangrijker zijn dan de Tien Geboden. Maar het is niet anders. Ons denken, ons handelen, alles is chemie. Ingewikkelde chemie, maar chemie.’
7. Wetenschapper: Mendelejev
Wetenschapper: Mendelejev – ‘Een wandkaart van alle denkbare chemische bouwstenen om ons heen, van waterstof tot uranium.’
‘Iedereen moet eens goed gaan zitten voor het Periodiek Systeem van de Elementen, dat in 1869 werd opgesteld door de Russische chemicus Dmitri Mendelejev (1834-1907). Een wandkaart van alle denkbare chemische bouwstenen om ons heen, van waterstof tot uranium. Duizelingwekkend om te bedenken dat een levensvorm op een planeet in een uithoek van een melkwegstelsel dat heeft begrepen.’

Vreemd, maar zo gek is de quantumwereld of Vijf vragen over quantumvreemdheid (Martijn van Calmthout Volkskrant 22 oktober 2015 p. 6):
In de microwereld heerst gekte. Maar het Delftse experiment geeft meer inzicht in een vreemdheid die voorbij de gewone natuurkunde gaat.
Delftse wetenschappers hebben met een baanbrekend experiment bewezen dat in de deeltjeswereld andere wetten gelden dan in het alledaagse leven. Vijf vragen over de maffe quantumwerkelijkheid, en waarom we daar zelden iets van merken.

De herhalende patronen, de triadestructuur complementariteit, spiegelsymmetrie en recursie in de natuur, kunnen worden aangetoond met behulp van:
– De gebroken symmetrie
– Energie en Tijd (Complementariteit)
– Het Standaardmodel (Complementariteit, Spiegelsymmetrie en Recursie)
– De Codon-zon, Genetische code
– Classical mechanics
– Antropisch principe

De Geheime Leer Deel II, hoofdstuk 24 Het kruis en het Pythagorische tiental (p. 713):
Wanneer men de scheikundige elementen volgens hun atoomgewicht in groepen rangschikt, zal men ontdekken dat ze een reeks vormen van groepen van zeven; het eerste, tweede, enz., lid van elke groep vertoont in al zijn eigenschappen een sterke analogie met het overeenkomstige lid van de volgende groep.

Het atoommodel kan als symbool worden gebruikt om te illustreren hoe de energiebron (kwantumverstrengeling) kan worden bereikt. In het atoommodel van Bohr houden de elektronen van een atoom zich op in zeven schillen rondom de kern (Periodiek systeem/Elektronenconfiguratie), die een verschillend energieniveau hebben. Negatief geladen elektronen houden de positief geladen protonen in evenwicht.
Wanneer chemische elementen gerangschikt worden volgens hun atoommassa openbaart zich een periodiciteit in de eigenschappen (In werkelijkheid gaat het niet zo zeer om de atoommassa maar om het atoomnummer, maar de atoomnummers waren in de tijd van Mendelejev nog niet bekend. Voor de ordening maakt dat echter weinig verschil).

De Anatomische Les is een medische publiekslezing op het snijvlak van geneeskunde en maatschappijwaarvoor elk jaar een spreker wordt aangezocht die in zijn of haar discipline internationaal toonaangevend is.

Hoe leven werkt of Spoedcursus: wat zijn ‘gemonics’? (Maarten Keulemns Volkskrant 17 oktober 2015 bijlage Sir Edmund p. 38-41):
‘Big data en genomics’, is dit jaar het thema van de publiekslezing De Anatomische Les, gehouden door de Amerikaanse geneticaexpert Eric Lander. We geven u vast een spoedcursus, aan de hand van vijf vragen die u niet durft te stellen omdat het vast domme vragen zijn (dat zijn het niet).
Wat zit er in je genen als het in de genen zit?
In de jaren tachtig en negentig kon je de krant niet openslaan of er was nieuws: hét gen voor intelligentie ontdekt, hét gen voor astma gevonden. Het ‘O GOD’-tijdperk, zeggen genetici achteraf grappend: ‘One Gene, One Disease’, elke ziekte zijn gen. Het waren schoten voor de boeg; de openingszetten op het ontluikende veld van de moderne genetica.
Zeker, omdat alles draait om eiwitten en de recepten voor die eiwitten in de genen zitten, kun je daar opzoeken wat ons kenmerkt. Dat geldt voor zaken als oogkleur, lengte of de vorm van onze oren, maar ook voor veel subtielere zaken als temperament, politieke voorkeur, religiositeit en zelfs het al dan niet hebben van een vaste relatie. Mensen verschillen onderling ongeveer één op de duizend dna-letters van elkaar: het verschil tussen blauwe of bruine ogen, of tussen wel of geen aanleg voor migraine. Etc.
En denk aan de immense complexiteit van de genetica. De cel is een orkest dat een symfonie speelt. Het hoeft voor de symfonie niet direct iets uit te maken als een van de instrumenten – een van de genen – soms een valse noot aanslaat.

Na het lezen van het artikel Autisme wereldreligies moet doorbroken in de Volkskrant van 18 oktober 2003 is met het verzamelen van informatie voor het rapport ‘E i V’ daadwerkelijk een begin gemaakt. De kwintessens die in het rapport ‘E i V’ naar voren komt wordt aan de hand van een zogenaamde ‘Bewustzijnsschil’ geïllustreerd. De schil is uit de vijf definities Ether-paradigma, Reflexief bewustzijn, Meta-leren (het Nieuwe leren), de Hermeneutische cirkel en de Unificatietheorie (zie onderstaande middelste kwadrant) samengesteld. De hierbij gevolgde denkwijze wordt door de publicatie Het transcenderen van de conceptueel-symbolische kode van Francis Heylighens weergegeven.

Francis Heylighen licht bewustzijn toe aan de hand van vijf gezichtspunten ‘Sensation, Awareness, Experience, Self-awareness en First-person experience’.

In het boek CHAOSPUNT gaat Ervin Laszlo uit van mythos, theos, logos en holos (bv. p. 147).

De kosmos heeft vier dimensies: drie ruimte, één tijd. We leven in een vierdimensionaal ruimte/tijd-continuüm, het eeuwige NU. Het morele kompas wordt gebruikt om de 5e dimensie, de kwintessens van het aardse ruimte/tijd-continuüm te belichten.

Linker kwadrant: 5e element Ether, snijpunt van de diagonalen 1./2. en 3./4. Het fysieke – en emotionele lichaam, de mentale psyche en de monadische geest correleren met de vier typen toestanden, de vier kwadranten van Ken Wilber. Het element ether, de kwintessens brengt de heelheid, de energetische samenwerking op het fysieke, emotionele, mentale, en spirituele vlak tot uitdrukking.
Middelste kwadrant: Het 5e element de Monaden met als voertuig Theos. De term sutratman brengt het proces van de tweevoudige evolutie tot uitdrukking.

Het morele kompas wordt gebruikt om de samenhang tussen 4 elementen, het 5e element weer te geven. Tegenover ‘Ether staat Aether’, de Gemeenschappelijke horizon die door de driehoek (1 + 2 + 3 + 4 = 10) van Pythagoras wordt gesymboliseerd. Het meta-leren staat net als water voor 20. Het is het reflexief bewustzijn dat een mens van een dier onderscheidt. De Triade ‘Aarde – Lucht – Water’ wordt met de twee duaden, ‘Aarde – Ether’ en ‘Vuur – Water’, de Tetrade verbonden. De unificatietheorie biedt de grondslag voor het begrijpen van het bewustzijn.

Het proces van de tweevoudige evolutie wordt prachtig verklaard door de term sutratman:
Het is deze sutratman, dit draad-zelf, deze bewustzijnsstroom of beter stroom van leven-bewustzijn, die het fundamentele en individuele Zelf van iedere entiteit is en die, weerspiegeld in en door de verschillende tussenliggende voertuigen of sluiers of omhulsels of gewaden van de onzichtbare constitutie van de mens of van ieder ander wezen waarin een monade zich hult, de egoïsche centra van het zelfbewuste bestaan voortbrengt.

Alles wat we geven mogen we ook weer ontvangen. Wederkerigheid, de ‘Law of One’ (wet van periodiciteit, Zaaien en Oogsten) heeft op het universele ordeningsprincipe karma, de 2e grondstelling betrekking. Het gaat in het kwantumvacuüm om de virtuele scheidslijn tussen twee polen (les 3 polariteit), het aardse en het hemelse, om karma en dharma. Door een cultuur van verdieping en verinnerlijking (innerlijk leiderschap) te creëren kan het verstoorde energetische evenwicht worden hersteld. Welke leraar inspireert je het meest of met andere woorden waar steken wij onze energie in?

Rojava, een feministisch Utopia in het Midden-Oosten (Rob Vreeken Volkskrant 14 november 2015 katern Vonk p. 8-10):
Rojava, een reëel bestaand democratisch Utopia pal aan het Syrische oorlogsfront.
Öcalan
Zeker de academische Koerdenkenners in onze delegatie weten maar al te goed dat de Rojava-revolutie een project is van de Turks-Koerdische PKK en haar Syrische filiaal, de PYD. Het ‘democratisch federalisme’, het bestuursmodel van Rojava, is door PKK-leider Abdullah Öcalan ontwikkeld op het Turkse eilandje Imrali, waar hij een levenslange straf uitzit.
De PKK heeft een verleden van stalinistische meedogenloosheid. Maar in zijn cel liet Öcalan het marxisme achter zich. Hij las Foucault, Nietzsche en Wallerstein. Veel invloed hadden de boeken van Murray Bookchin (1921-2006), een links-libertaire denker uit de Verenigde Staten. Bookchin kreeg nooit de bekendheid die hij verdiende. Hij was een voorloper van de groene beweging en muntte de term ‘sociale ecologie’. Öcalan omarmde Bookchins radicaal-democratisch bestuursmodel, dat de staat omzeilt of overbodig maakt. ‘Stateless democracy’ is daarom het thema van deze New World Summit.
Öcalan en Bookchin begonnen een briefwisseling. Een ontmoeting in de gevangenis ging niet door vanwege Bookchins gezondheid. Maar Öcalan was om. Hij beschreef zijn nieuwe inzichten in een reeks boeken en na heftig intern debat volgden de gestaalde kaders van de PKK hem, met jineologie en al. Zelfbestuur à la Bookchin was niet alleen goed voor de Koerden, het zou ook de oplossing zijn voor het hele, door sektarische twisten verscheurde Midden-Oosten.
Grenzen van het zelfbestuur
Bij parlementsvoorzitter Hakam Khello tasten we de grenzen van het zelfbestuur af. Stel, bijvoorbeeld, dat de inwoners van een conservatief Arabisch dorp helemaal geen zin hebben in gelijke rechten voor man en vrouw. Mogen ze dat zelf weten, volgens het beginsel van democratische autonomie? Of wordt van bovenaf de leer van jineologie opgelegd?
De goedlachse Khello maakt zich er met een grapje van af. Maar uiteindelijk moet hij erkennen: ‘Dorpsraden kunnen niet ingaan tegen het Sociaal Contract.’ Immers: ‘Onze revolutie is een revolutie van vrouwen.’
Dictators
Positief was dat parlementsvoorzitter Hakam Khello, nadat ze op de conferentie haar praatje had gehouden over Murray Bookchin, opstond en vroeg: hoe kunnen we voorkomen dat bottom up ontaardt in top-down? ‘Dat een man die zelf in een toppositie zit dat vraagt! Dat was bemoedigend.’

Veel voorstanders van zelfregulering zijn te vinden binnen het bedrijfsleven en het neo-liberalisme. Vanuit de beginselen van soevereiniteit in eigen kring en het subsidiariteitsbeginsel is ook een flink aantal christenen voorstander. Politiek links is in het algemeen eerder geneigd om kritischer te denken over zelfregulering.

Zelfregulering en Regulering: Bij veel vertrouwen in wetten en de overheid is er in het algemeen minder ruimte voor zelfregulering. Het omgekeerde geldt ook: hoe minder vertrouwen in de overheid, hoe meer ruimte voor zelfregulering. Beide zijn middelen om marktfalen tegen te gaan en hierdoor de maatschappelijke welvaart te verhogen.

De Triade symboliseert de eenheid der tegendelen (Complementariteit).
Atma-Buddhi-Manas (Geest, hogere ongemanifesteerde Zelf) in de mens wordt door de drie Logoi {‘Brahma, Vishnu en Shiva’ (‘Scheppen, Onderhouden en Vernietigen’) of ‘Vader, Zoon en Heilige Geest’ of ‘Isis, Osirus en Horus‘} in de Kosmos weerspiegeld (Weerkaatsing, Toverlantaarn). Alles in het universum ontstaat als gevolg van de interacties van polaire tegenstellingen, de dualiteit in de gemanifesteerde werkelijkheid.

De innerlijke harmonie is verbroken omdat we hebben gegeten van de boom der kennis van goed en kwaad. De mens wordt zich van zijn morele autonomie, van zijn waarden en normen bewust. Primair draait het dus om het morele besef van een ieder en heeft op de universele verklaring van de rechten van de mens betrekking.

Heraclitus’ gedachte dat alles altijd verandert formuleerde Plato met de woorden “panta rhei“ (alles stroomt). Nog belangrijker dan de leer van de verandering was voor Heraclitus echter de leer van de eenheid der tegendelen. Tegenovergestelde spanningen zijn toch op elkaar afgestemd. Zo heb je zonder dag geen nacht. Een pad omhoog is ook hetzelfde pad als het pad omlaag. Als er geen tegenspraak was, had je volgens Heraclitus geen werkelijkheid. Dit principe stelt het fenomeen these, antithese en synthese (complementaire eenheid en/of de monade), de wisselwerking tussen ‘Vuur en Water’; ‘Lucht en Aarde’ aan de orde.

Universeel model, Kringloop:

Wat betreft het probleem van het ‘ego en het Zelf’ ligt er een verband met de biologische principes van aanpassing, groei en homeostase. De homeostase brengt voor een individu de keerzijde, de onbewuste as in beeld. In het 5Ddenkraam (5D-concept en Ether-paradigma) wordt op de homeostase van een sociaal en fysiologisch systeem de nadruk gelegd.

PRANA Mediums (nr. 165) bevat het boeiende artikel Divineren – Akasha’s toevalstaal lezen van Rob Docters van Leeuwen:
In het artikel refereert Doctors van Leeuwen aan het boek The Self-Aware Universe van Amit Goswami. Volgens Amit Goswami heeft een mens een EGO (Redeneren, Continu, Gedetermineerd, Lineair, Lokaal, Persoonlijk en Klassiek-logisch) en een KWANTUMZELF (Creatief, Discontinu, Synchronistisch, Holistisch, Non-lokaal, Transpersoonlijk en Kwantumlogica). Carl Jung noemt deze respectievelijk het ego en het Zelf.

Andere divineermethoden zijn De scheppende kracht van het Woord , het intercultureel bijbellezen, het interpreteren van de De Geheime Leer of de Koran. Algemeen gesteld gaat het er om het bewustzijn op informatie-energiestructuren in het Akasha-veld zodanig af te stemmen dat de universele levensstroom, de creatielemniscaat wordt geactiveerd. Het werkt echter alleen wanneer bij het zoeken naar een hogere waarheid, de lichtzijde van het bewustzijn centraal staat. In wisselwerking met de vraag ontstaat, in het licht van het nu en van de eeuwigheid, een nieuw perspectief op de werkelijkheid.

Fay van Ierland: Over bestuderen van De Geheime Leer, ook De Mahatma Brieven: je moet nieuwe hersenpaden maken. Dat aanmaken van die nieuwe hersenpaden, daarbij wordt een oude manier van denken, op jezelf gericht, vervangen door ontvangend denken. Waarbij je denken iets kan opvangen wat je laat zien, wat je inzicht geeft, in wat zij je aangeven. Zonder die verandering in je denken kun je er eigenlijk niets van begrijpen.

Trekkermechanisme (“nieuwe hersenpaden”)
Je moet niet zo dwaas zijn jezelf het gekkenhuis in te werken door teveel ineens te willen doen. De hersenen zijn het instrument van het waak-bewustzijn en ieder bewust mentaal beeld dat gevormd wordt betekent verandering en vernietiging van atomen van de hersenen. Gewone intellectuele aktiviteit verloopt langs gebaande wegen in de hersenen en vereist geen plotselinge aanpassingen en vernietigingen in hun substantie. Maar deze nieuwe soort van mentale inspanningen vraagt om iets totaal anders – het scheppen van “nieuwe hersenpaden” (new brain paths), het tot stand brengen van een andere orde in de kleine levens in de hersenen. Als dit geforceerd en onoordeelkundig geschiedt, kan dit ernstige fysieke schade aan de hersenen toebrengen.
Om onze waarneming, leergedrag, opmerkzaamheid, logisch redeneren, herinneren, dromen te verklaren vergelijkt Prof. van Peursen in zijn boek Cultuur in stroomversnelling uit 1975 de werking van de hersenprocessen met het zogenaamde ‘trekkermechanisme’. De regels volgens welke er in onze hersenen gerangeerd, geschakeld wordt, zijn veranderlijk en worden beïnvloed door de situaties om ons heen. Iets kan pas een trekkereffect hebben dank zij de ‘spelregels’, een ‘programmering’, een ‘organisatiepatroon’, die zijn opgeslagen binnen onze hersenschors (cortex of buitenste lagen van onze hersenen). De hersenwerking kan pas zijn bijzondere effecten hebben door de regels, die er in liggen. Regels zijn geen stoffelijke dingen, maar ongrijpbare patronen, schakelnetwerken. De regels kunnen veranderen door het contact met de buitenwereld.

De leerschool van het leven is een netwerk van mensen of groepen mensen, een sociaal netwerk, dat in het spraakgebruik als ‘netwerk’ wordt aangeduid. De netwerkconnecties (Communicatie, Trekkermechanisme, NLP) in de microwereld van het brein functioneren analoog aan een sociaal netwerk (‘complementaire schismogenesis’) in de macrowereld.

De onderzoeksresultaten op het terrein van ‘Nature-Nurture-debat’ bieden een kader voor het ‘Incarnatie en Reïncarnatie’ debat. Zelfreferentie vormt daarbij de spil. Het is en blijft allemaal mensenwerk. Centraal staat dat de toekomst wel degelijk het heden kan bepalen, hoe richten wij onze energie? Bij leven gaat het om de entelechie van Aristoteles, de emergente eigenschap zelfgelijkvormigheid. De vier oorzaken-leer van Aristoteles is nog steeds actueel. Pythagoras had de kwintessens, de onderliggende eenheid achter de verscheidenheid al te pakken, de chaos. Het zijn onze conditioneringen die bepalen hoe we de wereld zien.

Wederkerig altruïsme, het verschijnsel waarbij men elkaar wederzijds helpt of een gunst verleent, is een veelvuldig onderzocht onderwerp binnen de evolutionaire psychologie. De reciprociteit van “voor wat hoort wat” is “heb uw naaste lief”. Rita Smaniotto: Op basis van experimenten, simulatie-onderzoek en een heranalyse van een aantal antropologische studies naar het delen van voedsel in jagers-en verzamelaarsvolkeren concludeert Rita Smaniotto in haar proefschrift dat het “voor wat hoort wat” mechanisme niet zo wijdverspreid is als doorgaans wordt aangenomen. Volgens haar is er in veel gevallen sprake van een alternatief mechanisme, het “heb uw naaste lief” mechanisme. Dit mechanisme is vooral gericht op het welzijn van personen in iemands directe omgeving.
Promotie onderzoek Patrice van de Vorst: mijn te onderzoeken stelling is: Er is een biologische of anatomische grondslag voor het ontstaan van het menselijk bewustzijn en de menselijke moraal. Deze komt voort uit de evolutionaire veranderingen in de geslachtsorganen van de soort Homo.

Leven vanuit je hart betekent ont-wikkelen, de lagen van de conditionering weer verwijderen, in plaats van ontwikkelen. Met het doorbreken van fixaties, het slinken van je ego verruimt je bewustzijn tot een ervaren van het sublieme. De creatieve energiestroom komt op gang.

In essentie is de stof dus even goddelijk als de geest, want ze is slechts de schaduw of de voertuiglijke kant van de geest.

Het probleem is dat we allemaal meer of minder met autisme (conditioneringen, beperkingen) zijn behept. Gedrag wordt vooral bepaald door de omstandigheden in de buitenwereld (nurture) te veranderen.

Het zijn de zwakke managers, de ‘carrièremanagers’ met een groot ego, die dreigen en intimideren om hun gelijk te behalen. De ‘carrièremanagers’ spelen echter weer in en zijn als het ware de marionet van het echelon boven hen. Er bestaat een natuurlijke neiging van leidinggevenden naar het benoemen van klonen van zichzelf.
Ethiek en morele verantwoordelijkheid
Over het algemeen houdt de maatschappij personen verantwoordelijk voor hun handelingen, en zal ze hiervoor complimenteren of veroordelen. Velen geloven echter dat morele verantwoordelijkheid, vrije wil vereist. Een ander belangrijk aspect in de discussie over de vrije wil is dus, of individuen ooit moreel verantwoordelijk kunnen zijn voor hun handelingen, en als dit zo is, in welk opzicht.
Managers met een sterk ego (sterke wil) staan wel open voor kritiek, een debat,Luisteren en Spreken. Als voorbeeld geldt het zelfstandige en onafhankelijke denken van Michel de Montaigne. Het hangt van de organisatie cultuur af of met tegen spraak iets wordt gedaan of dat een whistle blower vol ledig wordt genegeerd.

(4.1) Eco Systemen – Vijf Domeinen, Inter Disciplinair, ‘Aether en Ether’, ‘Blauw Druk en Zelf Regulering’

Dit zijn de betere revoluties. Minder vee, meer bos. Minder koeien, meer bloemen (Asha ten Broeke Volkskrant 5 maart 2021 p. 29):
Milieudefensie kwam, attent, met een rapport. Onze natuur staat er slecht voor en onze CO2-uitstoot daalt te traag. De energievoorziening bestaat nog steeds voor zo’n 90 procent uit kolen, aardgas en aardolie – net als tien jaar geleden. Slechts 3 procent van de belastingen wordt gehaald bij vervuilers – net als tien jaar geleden.
Dit jaar staan er twee grote conventies gepland: over biodiversiteit in Kunming en een klimaattop in Glasgow. Daar moet het roer om, van het Grote Plunderen naar het Grote Herstel. Niet alleen moeten we nu écht-echt onze CO2-uitstoot fors terugdringen en bestaande natuur beschermen, maar, zo schrijft Graham Lawton in de New Scientist, we moeten verder gaan en op grote schaal natuur maken.

Hoe nu verder? #7: Politiek econoom Ann Pettifor ‘Deze keer hebben we een Plan B’ (Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 12 maart 2020 p. 20-23):
Hoe nu verder?
Diagnoses zijn er volop van de crises waar de wereld mee worstelt. Van de klimaatcrisis tot de crisis in de westerse democratie, van de technologische ontheemding tot het doorgeschoten kapitalisme met zijn groeiende kloof tussen superrijk en kansloos arm – er zijn inmiddels stapels boeken en rapporten over verschenen. Langzaam gaan we nu van diagnose naar voorstellen voor verandering. In deze interviewserie laten we prominente denkers aan het woord over de oplossingen voor de grote problemen van deze tijd.
Na de financiële crisis van 2008 ging de Britse econoom Ann Pettifor op zoek naar een alternatief voor een rot systeem . Het werd de Green New Deal: een antwoord op zowel de economische als de ecologische crisis.
Hebben we onze kans niet gemist? Was de financiële crisis van 2007 niet het uitgelezen moment om tegen banken te zeggen: prima, we gaan jullie redden, maar dan wel op onze voorwaarden?
‘Ik heb destijds met verbijstering toegekeken. Bankiers in de City en op Wall Street dachten echt dat ze de gevangenis in zouden gaan. Ze waren bereid om concessies te doen, maar tot hun eigen verbazing kregen ze nog meer publieke garanties dan ze al hadden. Vóór de bail-out namen ze de risico’s voor eigen rekening, nu nemen de grote banken die risico’s in de wetenschap dat ze te groot zijn om te falen. Ze hebben praktisch een vrijbrief gekregen om te gokken.’
Als ik u zo hoor, stevenen we af op een volgende crisis. Maar om toch een beetje hoopvol te eindigen: misschien hebben we deze keer op z’n minst alternatieven klaarliggen.
‘Zeker. Nu hebben we een Plan B. Het is nog een grof plan, het is verre van perfect, maar we zijn in ieder geval klaar voor een kentering. Dat is inderdaad hoopvol.’

Bhutan: Insider Travel Guide
Bhutan is now trying to measure progress not by the popular idea of Gross Domestic Product but by through Gross National Happiness.

Bhutan (TED februari 2016):
Dit land is niet alleenkoolstofneutraal, het is koolstofnegatief
Diep in de Himalaya, op de grens tussen China en India, ligt het Koninkrijk Bhutan, dat heeft toegezegd voor altijd koolstofneutraal te blijven. In deze verhelderende talk, legt Bhutan’s eerste minister Tshering Tobgay uit hoe zijn land geluk boven economische groei stelt en een voorbeeld voor de wereld is waar het natuurbehoudaangaat.

Er wordt nu niet meer zo lacherig gedaan over de link tussen dierenwelzijn en onze gezondheid (Sheila Sitalsing Volkskrant 20 februari 2021 p. 2):
Toen wetenschapper Floor Haalboom met haar promotieonderzoek naar zoönosen in de Volkskrant stond, het was in de nazomer van 2017, was het woord zoönose nog een vakterm. Gebruikt door wetenschappelijk onderzoekers. Door slachtoffers van de Q-koorts – of hun nabestaanden – die zich verdwaasd afvroegen hoe de ramp in godsnaam hun leven was binnengeslopen. En door volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer die specialist landbouwbeleid waren.
Bovenstaande observatie is geen zuur verzinsel. Haalbooms proefschrift, een historisch onderzoek naar de aanpak van zoönosen zoals rundertuberculose, influenza, salmonella en gekkekoeienziekte, werd vier jaar geleden aldus samengevat in de krant: ‘Bij de bestrijding van dierziekten die kunnen overspringen op mensen, is het boerenbelang voor de overheid steeds dominant geweest; de volksgezondheid komt hoogstens op de tweede plaats. Dat was niet alleen het geval tijdens de Q-koortscrisis van 2007 tot 2010, maar het gebeurt al meer dan honderd jaar.’
De Q-koortsslachtoffers wisten dat allang. Ze hebben jarenlang geprocedeerd tegen de staat.Er waren twee Kamerleden die al sinds hun aantreden in de Kamer in 2006 consequent wezen op de samenhang tussen hoe we met dieren omgaan, de staat van het milieu, het dierenwelzijn, de toekomst van de aarde en de volksgezondheid: Marianne Thieme en Esther Ouwehand. Ze kwamen van een partij waar collega-politici net zo consequent lacherig over deden, want bloedserieuze vrouwtjes met malle standpunten.

Buitenhof 22 maart 2020 NPO1:
Zoönose – infectieziekten van dieren op mensen
Roel Coutinho & Dick Heederik
De pest, ebola, de Mexicaanse griep en nu ook het coronavirus. Het zijn maar een paar voorbeelden van infectieziekten die van dieren op mensen zijn overgegaan: zoönosen. Het meest recente coronavirus, COVID-19, heeft binnen drie maanden de hele wereld in zijn greep. Dat roept de vraag op: wat staat ons nog meer te wachten? Een gesprek met Roel Coutinho, arts, microbioloog en voormalig directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding en Dick Heederik, hoogleraar One Health Risk Analysis en voorzitter van Netherlands Centre for One Health.

Er zijn alleen nog heel slechte opties, dit is de minst slechte (Kustaw Bessems Volkskrant 20 februari 2021 Opinie p. 18):
We konden een man zien verkruimelen, live op tv. Het was econoom Coen Teulings, een grote in zijn vak en vroeger als directeur van het Centraal Planbureau degene op wiens werk de hele rijksbegroting rustte.
De campagne Herstel NL, die Teulings vertegenwoordigde en waarbij onder meer hoogleraar en Rabobankier Barbara Baarsma is betrokken, is ook moeilijk te verdedigen.\\ Nu is het gemakkelijk oordelen over zo’n optreden. Ook slimme economen zijn maar mensen. In de verzuchting van academicus Teulings dat de dichte middelbare scholen en universiteiten hem aan het hart gaan, klonk oprechte zorg. En terecht. Niet voor niets lijkt de consensus dat onderwijs als eerste aan de beurt is voor versoepeling.
De precieze gevolgen van het uitstellen van de tweede prik zijn onbekend. Niet elk vaccin werkt even sterk voor elke groep. Een klein deel van de gezonde jongeren zal ernstig ziek worden, soms blijvend. En of de capaciteit in ziekenhuizen dan wel voldoet, is de vraag.
Klinkt slecht? Dat zei ik al. Maar doormodderen is slechter. En het idee van Teulings en de zijnen nóg slechter. Een minder slecht scenario heb ik nog niet gehoord.

De uit de hand lopende dynamiek van de moderne tijd. Inleiding: Waar gaat het over? (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #89 september 2019):
Bespreking van: Peter Sloterdijk, De verschrikkelijke kinderen van de nieuwe tijd Over het anti-genealogische experiment van de moderniteit. Amsterdam, Boom, 2015.
Overzicht
Zoals de moderne tijd lijkt ook deze boekbespreking uit de hand te lopen, terwijl niet eens alle zes hoofdstukken zijn behandeld. Hier volgt een overzicht van het boek en van deze bespreking. Het boek begint met een Opmerking vooraf over erfgoed, (erf)zonde en moderne tijd en het verband daartussen. Daarna volgen zes hoofdstukken en een slot:
1. De permanente stroom. Over een bon mot van madame de Pompadour, nl. ‘Après nous le déluge’, na ons de zondvloed. Dat vindt Sloterdijk typerend voor de moderne tijd, die zich niet erg om het verleden, noch om de toekomst bekommert.
De huidige generatie bekommert zich niet alleen minder om voorgaande generaties, maar ook minder om komende generaties, gelet op de milieuvervuiling, ‘ongeprijsde lasten’ en schuldenlasten voor toekomstige generaties. Het wordt treffend uitgedrukt door de uitspraak van Madame de Pompadour: “na ons de zondvloed, après nous le déluge”. Gezien de opwarming van de aarde en de stijging van de zeespiegel, zou dat weleens letterlijk kunnen voltrekken, als we geen drastische maatregelen treffen en de uit de hand lopende dynamiek van productie en consumptie niet vergaand matigen.
Nietzsche’s aforisme 125 van de dood van God uit Fröhliche Wissenschaft zou een motto van het boek van Sloterdijk kunnen bieden. Dit verschrikkelijke gebeuren geeft aan waarom wij verschrikkelijke kinderen zijn: “Wij allen zijn z’n moordenaars! Maar hoe hebben wij dit gedaan?… Wat deden we toen we deze aarde van haar zon loskoppelden?… In welke richting bewegen wij ons? Weg van alle zonnen? Vallen we niet aan één stuk door? En wel achterwaarts, zijwaarts, voorwaarts, alle kanten op?” (p 54-55). Vooral de voorlaatste zin “impliceert een alomvattende diagnose van de zijnsmodus van de moderne wereld [… als] een voortdurend glijden en vallen. Volgens Sloterdijk kenmerkt de (de vooruitgang van) de nieuwe tijd zich door een val naar voren, die niet meer is tegen te houden en nauwelijks valt te sturen. We hebben ons evenwicht verloren en vallen naar voren.

Einige Deutungen in der Nietzsche-Rezeption
Vor allem der Abschnitt 125 mit dem Ausruf „Gott ist tot“ hat vielfältige Deutungen gefunden (siehe Artikel Friedrich Nietzsche). Hier sollen einige Anmerkungen zum gesamten Werk Die fröhliche Wissenschaft dargestellt werden.

Paul van Tongeren over de betekenis van de “filosoof met de hamer”
Voor Nietzsche is de ervaring van de dood van God echter huiveringwekkend, en oorzaak van het nihilisme. In het overbekende aforisme 125 uit die Fröhliche Wissenschaft(1886) over de tolle Mensch klinkt niets van triomf.

De verhouding wetenschap en geloof bij Teilhard de Chardin (Paul Revis GAMMA juni 2013 p. 25-35):
27,28: 1b. Als er harmonie tussen wetenschap en geloof mogelijk is, aan welke voorwaarden moet dan het geloof voldoen?
We hadden hier voor ‘geloof’, ook ‘religie’ of ‘godsdienst’ kunnen invullen, maar dan gaan de gedachten misschien te snel uit naar instituties. Het gaat ons erom wat er zich binnen de persoon afspeelt en – met het oog op de tweede vraag – hoe geloof en wetenschap zich binnen de persoon van Teilhard verhouden. Veel gelovigen hebben moeite met wetenschappelijke feiten zoals de evolutie, omdat zij hun ‘heilige boeken’, in dit geval de Bijbel, letterlijk interpreteren. Het Aards Paradijs, opgevat als een historische periode, laat de gedachte aan een evolutie niet toe. De Bijbel bevat echter geen wetenschappelijke verslagen, maar mythen. Wetenschappen onderzoeken, zoals we gezien hebben, aspecten van de werkelijkheid. Mythen zijn symbolische representaties van de totale werkelijkheid. Wanneer men nu de mythe interpreteert in de taal van een deelwerkelijkheid, spreekt men van concretisme. Uitingen van concretisme zijn bijvoorbeeld het nabouwen van de Ark van Noach en het aankondigen van het ‘einde der tijden’ waarvan men – met de Bijbel in de hand – de datum precies kan uitrekenen. Symboolblindheid verhindert ons de werkelijke betekenis van de mythe te zien. Het gaat daarin niet om een historisch verhaal, maar om universele thema’s, die archetypisch verbonden zijn met andere culturen. Dat betekent dat zij niet door overlevering, maar onafhankelijk van tijd en plaats, ook in andere culturen optreden. Zo wordt in de Popol Vuh, het heilige boek van de Maya’s, lang vóór de komst van Columbus melding gemaakt van een schepping, een zondvloed, een raaf die nieuw land aanwijst en een trek door de zee.

Pas goed op elkaar, de bestuurlijke klasse lijkt wel verlamd (Kustaw Bessems Volkskrant 30 januari 2021 Opinie p. 18):
Een van de onderzoekers, Jeroen Wolbers, schetste me dat het voor crisismanagers extra moeilijk is om nog eens met een frisse blik naar de zaak te kijken. En dat al die discussiërende OMT-leden aan talkshowtafels alleen maar inertie bij bestuurders in de hand werken. Hij denkt dat één ding misschien zou helpen: tussentijdse wissels in de binnenste cirkel. Maar wie zegt dat in Den Haag hardop?
Intussen blijft het gisten. Werkloosheid, juist onder laagopgeleide jonge mannen. Complottheorieën die samenvloeien tot iets dat steeds meer op een ideologie lijkt en is gericht tegen de instellingen die de samenleving bijeen moeten houden.

De eerste crisis was de pandemie, de tweede de bestrijding (Martin Sommer Volkskrant 30 januari 2021 Opinie p. 23):
De toeslagenaffaire is nog niet verteerd, en nu dit weer. Pieter Omtzigt haalde in verband met het jarenlange zwijgen in de Tweede Kamer uit naar ‘onze kliek in Den Haag’. Die kliek bestaat uit politiek en belangenorganisaties die elkaar over de rug krabben. Men levert kritiek, maar nooit te veel. ‘Je hoort ze nooit keihard zeggen: nu is het afgelopen!’ Kliek klinkt nogal populistisch, maar Omtzigt raakt hier wel een ongemakkelijke waarheid, om te beginnen voor zijn eigen CDA, dat het gepolder van politiek en middenveld heeft uitgevonden.
Laten we om te beginnen ophouden met de bewieroking van het polderen. Ik las onlangs een ontnuchterend relaas over de geschiedenis van de polder. Ontnuchterend omdat de wortels van onze vaderlandse tolerantie en democratie niet in het polderwezen gezocht moeten worden, zoals iedereen denkt. Menig dijkgraaf hield het eigen waterschap droog door het boezemwater naar de buren te pompen. Het zijn de bazen van het neocorporatisme die innig tevreden zijn met de onafzienbare vergadercultuur. Dit is een goed moment om eens duchtig te wieden in het middenveld en overlegtafels in soorten en maten.

Het smelt (Arno Haijtema interviewt Kadir van Lohuizen Volkskrant 29 januari 2021 p. V4-7):
Gevolgen van de klimaatcrisis
Eerst was er een documentaireserie op tv. Toen een expositie in het Scheepvaartmuseum in Amsterdam. En nu is er het imposante boek After Us the Deluge, met veel foto’s, grafieken en essays.
‘Je vraagt je af: hoe werkt ons brein?’, zegt Van Lohuizen. ‘We blijven denken dat het met de stijging van de zeespiegel wel meevalt. Maar zelfs als het Klimaatakkoord van Parijs (over beperking van de mondiale opwarming met 1,5 of maximaal 2 graden, red.) door alle landen daadwerkelijk wordt nagestreefd, stijgt de zeespiegel tot het einde van de eeuw met minstens een meter. Dat is domweg een zekerheid. En daarop zijn de rampscenario’s vrijwel nergens ter wereld berekend, ook in Nederland niet.’

Boos (Maarten Kools Volkskrant 29 jan 2021 p. 29):
Nu verneem ik al maanden en maandenlang in de media dat zo’n beetje iedereen in Nederland boos is op het beleid van de regering. De toeslagaffaire, boeren die boos zijn op het kabinet, jongeren zijn boos op het beleid, ouderen boos vanwege pensioenstelsel, de bevolking boos over de trage oplossingen voor het coronavirus, boosheid omdat de rijken rijker worden en de armen armer, boos omdat het klimaatbeleid te traag op gang komt, enzovoort.
Maar nu blijkt uit peilingen dat iedereen weer doodleuk op de twee partijen gaat stemmen die dat allemaal veroorzaakt hebben, namelijk de VVD en het CDA. De mensen zijn niet boos, ze zijn dom.

Christian Felder Brainwash talks Human 13 december 2020 NPO2:
Niet winst en groeimoeten het doel zijn van onze economie, maar het algemeen belang. Want zoals het anno 2020 gaat, is volgens econoom Christian Felber de wereld op zijn kop.

Christian Felber Ware winst gemene-goed-economie als wegwijzer
De kapitalistische markteconomie negeert de ecologische grenzen van onze planeet, splijt samenlevingen en slaagt er niet in basisbehoeften te vervullen. Meer en meer mensen zoeken een andere economie, die sociaal, ecologisch, rechtvaardig en democratisch is. Ze komen dan vaak uit bij de Oostenrijker Christian Felber. Hij keert de economische wegwijzers radicaal om en reikt met zijn Gemene-Goed-Economie een doordacht alternatief economisch systeem aan, dat op alle essentiële punten in overeenstemming is met onze menselijke basiswaarden. Wereldwijd vindt hij weerklank.

Waar zeurt Utrecht over? Nou, over asfalt vóór bos (Cees van den Brink en Anneke Wensing Volkskrant 11 december 2020 p. 25):
Minister van Nieuwenhuizen zet een tracébesluit door ten koste van natuur en met nul verkeerswinst.
Natuurplannen die al bestonden worden ingezet als compensatie. De geplande groene overkapping over de A27 is te ondiep voor grote bomen en deels moet het compensatiegebied zelfs nog gevonden worden, maar de handtekening staat al onder het besluit… Ook hier neemt de minister een voorschot op een niet bestaande werkelijkheid.
De weg is onnodig, extreem duur en schadelijk. Compensatie is een farce.

Kunst en bos, een pleidooi voor mysterie (Bosrevue april – mei – juni 2014)
We voelen als mens vaak een sterke tegenstelling tussen maatschappij en natuur (de Jong, 2014). Een schot dat de milieusector maar moeilijk kan omzeilen. Kunst, als onderdeel van het eerste, maar verbeelder van het tweede, kan ervoor zorgen dat we de natuur niet langer zien als tegenstander (Smets, 2012). Kunst is als een Paard van Troje dat natuur binnenleidt via de mens zijn zwakke plek: schoonheid. Want de natuur zelf heeft noch de behoefte, noch de bedoeling om esthetisch te zijn.
“Na de intrede van wetenschap konden we bossen niet meer zien als geplaagd door elfen, nimfen of kabouters. Bossen zijn levensgemeenschappen; we hebben hen genaturaliseerd.” (Holmes Rolston III, 1998) Wetenschap is noodzakelijk om de subtiliteit en de onderliggende mechanismen van het bos als ecosysteem te begrijpen. Noodzakelijk, maar niet voldoende.
Bossen zijn fascinerend omdat ze een gevoel van eeuwigheid uitademen, met een andere tijdschaal (Holmes Rolston III, 1998). Ze hebben een aura van een oude en verloren oorsprong, het is een eindeloze wereld vol schaduwen. Cultuur en natuurworden vaak aanzien als elitair, een idee dat de sector zelf deels heeft versterkt (Nuchelmans, 2012). ‘In de natuursector is er lang over natuur gesproken als biodiversiteit. Van belang was de variatie in planten en dieren […]. Mensen verstaan onder natuur echter veel meer.’

Voor het werk van de wetenschapsfilosoof Holmes Rolston lees het Bres Magazine #325 jan/feb 2021
Terugkijken om vooruit te kunnen kijken (p. 82-89) van Ervin Laszlo.
We kunnen veranderen, en we kunnen veranderen in de goede richting , want de verandering die we nodig hebben is de verandering in dat wat we deep down al zijn. De weg vooruit ligt open. De taak is duidelijk. Wordt wakker en word de verandering die we nodig hebben. De toekomstvan een bijzondere soort op een kostbare planeet is in jouw handen.

Onderzoek Onderzoek: De duurzaamheid van biomassa
Sjoemelhout uit Estland (Sophie Blok, Daphné Dupont-Nivet en Emiel Woutersen De Groene Amsterdammer 10 december 2020 p. 17-19):
Vaste biomassa, bijvoorbeeld in de vorm van houtpellets, is goed voor een derde van de Nederlandse groene energie. Maar is de ‘oogst’ van het hout dat bij ons wordt opgestookt wel echt duurzaam? Op onderzoek in Estland.
Voormalig minister Henk Kamp beloofde dat Nederland de meest ‘uitgebreide criteria’ zou stellen aan de houtsnippers. Ook huidig minister Eric Wiebes zegt telkens ‘geen signalen’ te krijgen dat ‘met subsidie biomassa met een twijfelachtige herkomst’ wordt gebruikt: de duurzaamheidscriteria garanderen dat alleen ‘onvermijdelijke reststromen’ in de Nederlandse ovens belanden.
Omdat er afgelopen jaar niet genoeg van dat hout was, riep minister Wiebes in 2019 een uitzonderingsregel in het leven. In plaats van de energiebedrijven te vertellen dat zij minder hout mochten verstoken, stond hij ze toe om ook hout met slechts een FSC- of het minder strenge PEFC-keurmerk te gebruiken.
Kunnen de bomen van deze kaalgekapte stukken Estlands bos niettemin in Nederlandse energiecentrales terechtkomen? Ja dat kan, het blijkt bij navraag in Estland zelfs waarschijnlijk.\\ Maar dan nog, reageert Wiebes: ‘Het is op de eerste plaats aan de Estlandse overheid om de activiteiten van Graanul Invest te reguleren in lijn met Europese en Estlandse regels.’
Afgelopen maand werd de nieuwe Estlandse minister van Milieu beëdigd. Hij gaf toe dat klimaatverandering ongetwijfeld plaatsvindt, maar heeft twijfels ‘in hoeverre het veroorzaakt wordt door mensen’.

Vattenfall zet plan voor biomassacentrale voorlopig in de ijskast (NOS 25 juni 2020).

De moeizame schoonmaak van Nigeria
Wie helpt Ogoniland uit de olie? (Marnix de Bruyne De Groene Amsterdammer 3 december 2020 p. 30-35):
De olievervuiling in Ogoniland is legendarisch. Uitzondering is het door Shell vervuilde gebied rond vissersdorp Bodo. Maar ook deze ‘blauwdruk voor de Nigerdelta’ dreigt te mislukken.
Het Haagse gerechtshof doet op 29 januari uitspraak in de zaak van Milieudefensie en vier Nigeriaanse boeren tegen Shell.

Essay De utopie van de kringloopsamenleving
Ook wie groen leeft maakt vuile handen (Lisa Doeland De Groene Amsterdammer 3 december 2020 p. 42-45):
Ons voortbestaan gaat onvermijdelijk gepaard met afval. Om de afvalhopen in toom te houden, zetten we steeds meer in op recycling. Maar de sluitende kringloop bestaat niet. We splitsen onze nakomers altijd onverteerde resten in de maag.
Het circulaire denken mag dan tot efficiëntie en optimalisatie leiden, zolang de groei van economische activiteit leidend blijft, wordt die efficiëntiewinst niet gebruikt om met minder energie en grondstoffen evenveel te produceren, maar om juist meer te produceren met evenveel grondstoffen. Waardoor het milieu er uiteindelijk alsnog op achteruit gaat. Dit wordt wel de paradox van Jevons genoemd. De Engelse econoom William Stanley Jevons constateerde in de negentiende eeuw dat het efficiënter gebruik van steenkool door technologische vooruitgang er niet toe leidde dat er minder steenkool werd gebruikt. Sterker nog: het steenkoolgebruik nam toe. Jevons noemde dit een paradox, maar het lijkt mij niet meer dan logisch: binnen een kapitalistische, op vooruitgang en groei gerichte economie wordt alle bruikbare kapitaal, tijd en energie steeds opnieuw geïnvesteerd.
Wie leeft maakt vuile handen, wie leeft laat ecologische voetafdrukken achter. Waar het op aankomt, is dat je jezelf steeds de vraag stelt hoe je dat zo goed mogelijk kunt doen. Het gaat er ook om dat je die vraag niet alleen voor jezelf probeert te beantwoorden (want voor je het weet verval je in schuld en schaamte en ben je er vooral druk mee om die weg te werken), maar ook voor de systemen waar je deel van uitmaakt. Dit vraagt om een troebele ethiek, die vertrekt vanuit een besef van medeplichtigheid en het besef dat je het nooit helemaal goed kunt doen. We modderen door. We eten, we drinken, we poepen, we piesen, en we weten één ding zeker: uiteindelijk zullen ook wijzelf voedsel worden. Hopelijk smaken we dan een beetje.

In het boek van Klaas van Egmond (p. 281) draait het om ‘Wereldbeeld en Mensbeeld’, macroniveau van het zonnestelsel en microniveau van het atoom, ‘Macrokosmos en ‘Microkosmos’, ‘Wat en Hoe’, ‘Doel en Middel’, ‘Wereldbeeld en Levenshouding’ de twee kanten van één medaille. Voor de convergentie tussen ‘Mensbeeld en Wereldbeeld’ wordt naar Pauli’s idee van de wereldklok (p. 282) verwezen. Om de wederkerigheid tussen ‘Wereldbeeld en Mensbeeld’ te duiden kan van deze metafoor gebruik worden gemaakt.

In het nieuws
We moeten de grote vervuilers nu echt aanpakken (Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 26 november 2020 p. 5):
Het huidige landbouwsysteem loopt tegen allerlei ecologische grenzen op. Veel boeren zullen best begrijpen dat het model van rücksichtslose intensivering aan herziening toe is, maar hebben terechte zorgen over de toekomst van hun bedrijf, dat niet zelden al generaties in de familie is. Het probleem is dat minister Carola Schouten haar oren te veel laat hangen naar de protestboeren die wars zijn van verduurzaming. Met een kostbare vrijwillige uitkoopregeling treedt ze op als een zachte heelmeester die een stinkende wond achterlaat. Wat we in het stikstofdossier zien geldt voor de hele milieucrisis: zolang de grote vervuilers worden ontzien, blijft het aanmodderen.

Economie Een tweede recessie (Dirk Bezemer De Groene Amsterdammer 26 november 2020 p. 9):
We zitten in ieder geval in de neergaande poot van een W. De vraag wordt nu wanneer we de laatste en opgaande poot gaan vinden. Kunnen we niet gewoon herhalen wat we in de zomer deden, terugveren, als het vaccin er eenmaal is? Dat lijkt onwaarschijnlijk; het zou heel goed kunnen dat we in een tweede recessie (twee achtereenvolgende kwartalen van krimp) zitten. De oorzaak ligt in de combinatie van versobering van steunpakketten, de klap van buitenlandse krimp en de toegenomen schulden – niet de overheidsschulden maar de bedrijfsschulden.

Profiel Stephanie Kelton en de doorbraak van de Modern Monetary Theory
Vergeet onze schulden (Jaap Tielbeke De Groene Amsterdammer 26 november 2020 p. 30-35):
Nu, met de pandemie, blijkt de overheid ineens diepe zakken te hebben. Maar de staat kan toch niet zomaar cash creëren? Jawel, betoogt de Amerikaanse econoom Stephanie Kelton. Zij wil afrekenen met de mythes over schuld, zodat we een betere economie kunnen bouwen.
‘Er zit iets dubbels in haar boodschap’, zegt Jacobs. ‘Het ene moment erkent Kelton dat inflatie beperkingen oplegt, het andere moment lijkt ze te suggereren dat de centrale bank ongelimiteerd cash kan creëren. In haar theorie begint alles bij monetaire financiering door de staat, wat leidt tot geldschepping. Belastingheffing zou dan nodig zijn om vraag naar de valuta te creëren. Maar zo’n claim op causale volgorde kun je helemaal niet goed maken. In de macro-economie zijn al deze zaken simultaan bepaald. Het ontbreekt MMT’ers aan een formeel-wiskundig economisch model waarmee ze hun stellingen onderbouwen. Dat maakt het lastig discussiëren. Met woorden beland je al gauw in een semantische discussie, wiskunde disciplineert het denken: het maakt expliciet wat je aannames zijn.’

Ilja Leonard Pfeiffer Quarantaine Dagboek in tijden van besmetting
In het voorjaar van 2020 viel de wereld ten prooi aan een pandemie ten gevolge van het Sars-CoV-2-virus. Noord-Italië behoorde tot de zwaarst getroffen gebieden ter wereld. Ilja Leonard Pfeijffer, woonachtig in de Noord-Italiaanse stad Genua, deed in dagboekvorm vrijwel live verslag voor de kranten.

Een frisse slok rivierwater (Iantha Sahadat interviewt Li An Phoa Volkskrant 7 december 2019 Wetenschap p. 21-23):
Universitair docent, ecoloog en avonturier Li An Phoa wil rivieren weer drinkbaar maken. Om dat te bereiken bewandelt ze rivieren van bron tot zeemond en doet watermetingen met wie ze maar treft. Vorig jaar liep ze langs de Maas, straks is de Yangtze aan de beurt.
Niet jagend op verdwenen schatten, maar wel op iets anders dat door sommigen ongetwijfeld als fata morgana zal worden beschouwd: een toekomst met drinkbaar rivierwater. Het is haar missie sinds 2015, toen ze het initiatief Drinkable Rivers startte.
Haar visioen van drinkbare rivieren ontstond een jaar of vijftien geleden, toen ze als 24-jarige net afgestudeerde besloot met een groep actievoerders tegen een mega-stuwdam de Rupert-rivier in Canada af te kanoën. Ze had een filter mee voor het water. Haar gezelschap begon te lachen: hier kun je gewoon je hoofd in het water steken als je dorst hebt.
Drie jaar later keerde ze terug. De dam was er wel gekomen en de waterkwaliteit was, door onder meer kwik uit de zilvermijnbouw, verslechterd: het water was niet meer drinkbaar.
Als iets zo snel ten slechte kan veranderen, vraagt ze zich af, kan het dan ook andersom?

Slimme marketing (Toine Heijmans Volkskrant 21 oktober 2019 p. 17):
Dit congres gaat niet over de bedreigde Nederlandse cultuur. Dit zijn religieuze fanatici die slim marketing bedrijven met de thema’s van het moment. Klimaatpsychose, leugenpers, roetveegpiet, islam, pensioenen: haakjes om handig de oude jassen aan te hangen van een intolerante zelotenschool. Tegen homo’s, tegen abortus, terug naar de Middeleeuwen.
Hadden ze dit congres ‘Ultra-katholieken onder vuur’ genoemd, dan was er niemand gekomen. Nu krijgen ze een concertzaal vol. Dus kondigt Hugo aan dat ze de boeren gaan steunen. Applaus.

Waarom zou academicus nog op D66 stemmen? (Jacques Neefjes en Herman Overkleeft Volkskrant 21 oktober 2019 p. 18):
De hooggespannen verwachtingen van een D66-minister op OCW zijn niet uitgekomen. Integendeel.
Uitgekleed
Het tij leek gunstig. In 2017, een jaar na de Nobelprijs, trad het huidige kabinet aan. Voor het eerst in de geschiedenis kwam een bewindspersoon van de onderwijspartij van Nederland op Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Van D66 dus. Nederland is een van de rijkste landen ter wereld en moet investeren, want maatschappelijke uitdagingen te over: een ouder wordende bevolking, de klimaatcrisis, de snel veranderende wereldorde. Vragen waaraan alle wetenschapsdomeinen, alfa, bèta en gamma, een grote bijdrage kunnen leveren. Hoogste tijd om te investeren en om eens goed na te denken over de waarde van wetenschap. Het miljard van Feringa, voor originele inzichten en oplossingen.
Ondergetekenden, beiden bèta, vinden die 60 miljoen niet genoeg en vinden extra middelen voor internationaal concurrerend natuurwetenschappelijk onderzoek noodzakelijk. Maar niet ten koste van de rest: het alfadomein, het gammadomein en het biomedische domein.
Academische onrust
En juist de laatste maatregel die op stapel staat, uitvoering van het rapport-van Rijn, beoogt dit. Het rapport dat oproept om te kiezen. En een voorzet geeft door geld voor alfa-/gammadisciplines te verschuiven naar bèta/techniek. Verschuiven, in plaats van extra geld vrijmaken, volgens de beperkte, denkelijk van de liberale zusterpartij geleende visie dat wetenschap er pas toe doet als het geld oplevert.
Het rapport-Van Rijn, dat ertoe leidt dat disciplines binnen universiteiten en universiteiten onderling tegen elkaar worden opgezet. De extra middelen voor de technische universiteiten moeten door de algemene universiteiten opgebracht worden. Die laatsten moeten ook nog intern geldstromen richting haar bètadisciplines verleggen. Niet verbazend dat universitaire bestuurders er weinig trek in hebben.
Academische onrust is het voorlopig resultaat van het beleid van deze D66-minister, dat zich kenmerkt door een volledig gebrek aan visie op wetenschap in brede zin.

Oprispingen (Marjan Slob Volkskrant 21 oktober 2019 p. 19):
Dat is Nederlandse landbouwpolitiek: je kijkt niet naar de geest van die Europese wet, nee, al je energie gaat zitten in hoe je de letter van de wet kunt omzeilen. En dan boos worden (boeren) of panikeren (bestuurders) als de truc niet meer lukt. Om je kapot voor te schamen.
Nu zitten we dus met de gebakken peren. En hoewel heel wat boeren boter op hun hoofd hebben doordat hun blik niet verder reikte dan hun eigen erf en hun eigen spreadsheets, kan ik ook wel begrip opbrengen voor hun frustratie. Ze zijn inderdaad de kop van Jut voor een probleem wat ons allen aangaat: onze verslaafdheid aan voedsel dat de natuur verpest en dat ook nog eens absurd laag geprijsd is.
Wat te doen? Dokken. Allemaal.

Nooit de makkelijkste weg (Erwin Boutsma interviewt Sjaak Neefjes 16 september 2019):
Je hebt dus een basis in twee wetenschappelijke velden, de biologie en de scheikunde. Dat klinkt al een beetje als de nieuwe mantra in de Nederlandse wetenschap: multidisciplinair onderzoek.
‘Het woord multidisciplinariteit uitspreken is niet zo lastig, de uitvoering wel. Maar ik deed het in feite vroeger al. Mijn proefschrift is ook een verzameling onderzoeken uit de chemie, celbiologie, immunologie en biochemie. Je kunt het onrust noemen, omdat ik altijd probeerde buiten de grenzen van mijn vakgebied te stappen. Maar ik vind dat je als wetenschapper ongerestricteerd nieuwsgierig moet zijn, en dus nooit moet stoppen als je de grenzen van je vakgebied bereikt.’

Misschien drinkt u microplastics in uw kraanwater, maar maakt u zich geen zorgen (Maarten Keulemans Volkskrant 22 augustus 2019):
De Wereldgezondheidsorganisatie is wel eens met geruststellender berichten gekomen. Ja: het is denkbaar dat er minuscule brokjes plastic in het drinkwater zitten, en meer onderzoek naar de gezondheidseffecten is nodig. Maar nee: er is geen, herhaal geen gevaar voor de volksgezondheid. Pardon?

Essay Het klimaat en de politiek van de toekomst Pleidooi voor prepresentatie (Willem Schinkel De Groene Amsterdammer 28 februari 2019 p. 46-49):
Tegen de huidige liberalen, die met hun obsessie voor groei de destructie van de aarde bespoedigen, moet een obstructieve macht in stelling worden gebracht die ons leidt naar stilstand en vertraging. Voor generaties die wij moeten vertegenwoordigen nog voordat ze bestaan.
En iedereen die uit is op gelikte compromissen met fossiele energiebedrijven, iedereen die blijft geloven in de God van de Groei, en iedereen die pretendeert te spreken namens ‘de gewone Nederlander voor wie het allemaal te snel gaat’, participeert in de bespoediging van die destructie.
Laten we de politieke orde die ijvert voor destructie, voor halve maatregelen, voor ‘transities’ en ‘duurzaamheid’, voor ‘innovatie’ en ‘geo-engineering’, voor ‘groene groei’, oftewel voor het continueren van de groei met andere middelen, een naam geven. Laten we haar een diluviale politiek noemen, een politiek die willens en wetens de Zondvloed (het Diluvium) naderbij brengt, een politiek van wat in de praktijk een après nous le déluge is. ‘Zondvloed’ is hier een symbool voor een proces dat letterlijk in de vorm van een zeespiegelstijging het einde van een groot deel van Nederland kan betekenen, maar dat is maar één van de vele destructieve effecten van mondiale opwarming. Diluviale politiek is een politiek die destructie op de koop toe neemt. Een politiek die gokt op, of met, een toekomst in de volle wetenschap van de destructie die komt.
Dat vergt allereerst een proliferatie van denken buiten de orde, ver buiten de out of the box-mantra van de hippe stropdasmannetjes die ons ‘transities’ en ‘groen ondernemerschap’ aanpraten. En we hebben haast. Ongeduld is hier, zoals Günther Anders al eens zei, een deugd, de meest onontbeerlijke zelfs. Welke politieke vorm ná het afwenden van de catastrofe komt, is hiermee in het geheel niet duidelijk, en bij voorkeur is het er een zonder enige vorm van soevereiniteit. Voor nu is het eerste belang dat het, Benjamin indachtig, niet ‘zo doorgaat’.

Het Europese landbouwbeleid De EU loopt de groene kantjes er van af (Jef Poortmans en Irene de Pous De Groene Amsterdammer 28 februari 2019 p. 14-17):
De Europese Unie wil graag dat het landbouwbeleid zo duurzaam mogelijk lijkt. Lijkt. Want net als bij eerdere hervormingen dreigen klimaat en milieu het onderspit te delven. ‘De kaalslag zal ongekend zijn.’ ‘De lyrische veldleeuwerik met zijn mooie riedeltje raken we kwijt’, stelt hij. ‘In de jaren zeventig telde Nederland er nog bijna een miljoen van. Nu zijn het er minder dan 35.000.’ Dat is een achteruitgang van meer dan 95 procent. ‘Bijna alle landbouwvogels zitten in verval en veel zijn met uitsterven bedreigd’, zegt Verdonckt. De reden voor die achteruitgang is het gebrek aan voedsel en veilige nestplaatsen door de almaar intensievere landbouw waar het Europese gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) de afgelopen decennia op aanstuurde. Boeren moesten drie vergroeningsmaatregelen uitvoeren om een derde van hun totale subsidiepot te krijgen: gewasrotatie, permanent grasland behouden en ecologische aandachtsgebieden (EAG’s) aanleggen in akkerland.
Lidstaten kregen te veel flexibiliteit, stelt de Rekenkamer, en streefden er vooral naar de ‘vergroening zodanig uit te voeren dat de belasting voor henzelf en hun landbouwers zo klein mogelijk blijft’. ‘In Nederland heeft de vergroening zelfs geleid tot biodiversiteitsverlies’, zegt Koks.
Dat ging zo: onder de ecologische aandachtsgebieden (EAG) moesten boeren minstens vijf procent van hun areaal inrichten om de biodiversiteit op hun land te bevorderen. Van de drie vergroeningsmaatregelen gold deze als de meest veelbelovende voor de soortenrijkdom. In het oorspronkelijke voorstel mochten er geen productiegewassen op EAG’s komen. In de loop van het wetgevingsproces werden echter steeds meer opties toegevoegd. ‘Via allerlei achterpoorten hebben ze die vijf procent toch productief ingevuld’, legt Verdonckt uit. ‘In Vlaanderen is meer dan tachtig procent van de vergroening ingevuld met bestaande praktijken.’
Ondertussen lijkt er een einde te komen aan de lange en moeizame onderhandelingen in het Europees Parlement. Begin maart komt de landbouwcommissie met een finaal rapport. Dat is een eerste graadmeter voor hoe fel de groene ambities van het hervormingsvoorstel verder zijn afgezwakt.

‘Klimaatwetenschappers zijn de helden van onze tijd’ (Cor Speksnijder interviewt Jeff Goodell Volkskrant 26 januari 2019 Sir Edmund p. 44-46):
Als ‘blije klimaatontkenner’ heeft president Trump een sterke tegenbeweging op gang gebracht, zegt de Amerikaanse journalist Jeff Goodell, die al vele jaren over het klimaat schrijft in het tijdschrift Rolling Stone.
Winnen de klimaatontkenners ook niet aan kracht?
‘Veel Republikeinse afgevaardigden en senatoren weten dat klimaatverandering reëel is, maar ze kunnen er in het sterk gepolariseerde politieke klimaat niet over praten omdat ze dan uit de partij worden gegooid. Net als met abortus en wapenbezit zijn compromissen over het klimaat binnen de Republikeinse partij onmogelijk.’
Bent u optimistisch of pessimistisch over de toekomst?
‘Beide. Ik kan bang zijn dat er een tijd van immense verliezen en lijden aankomt. Aan de andere kant wordt het een ongelooflijk creatieve en opwindende tijd. De mensen die nieuwe ideeën hebben over een andere manier van leven – stedenplanners, architecten, energiedeskundigen – zullen interessante nieuwe manieren vinden om ons leven aan te passen.

Het vergezicht van de Partij voor de Dieren De haas in de wedstrijd (Marcel ten Hooven De Groene Amsterdammer 19 juli 2018 p. 24-27):
Marx zou de Partij voor de Dieren ‘zinloos moralistisch’ gevonden hebben en nog steeds weet links, geobsedeerd door economische groei als het is, zich geen raad met het ecologisch alarmisme van Marianne Thieme.
Ze wil agenderen, bewustmaken, het debat aanjagen, door tegenover de evidente axioma’s van de Nederlandse politiek een tegengestelde waarheid te zetten. In reactie op het axioma dat zonder groei niemand wel vaart, schetst ze de doodlopende weg die de wereld inslaat door zich afhankelijk te maken van een steeds grotere productie en consumptie.
Volgens Thieme zijn de andere partijen gevangenen van de belofte dat alles weer kan worden zoals het was, zonder zorgen over baan, hypotheek of gezondheidszorg, mits de economie blijft groeien. Goede zorg voor de ecologie is in die redenering een luxe die het land zich alleen kan veroorloven als de economie er niet onder lijdt. De consequentie is dat de milieuzorg op een lager pitje moet als de groei inzakt. ‘Dan wordt het te duur om onze planeet te redden’, zei Herman Finkers in zijn oudjaarsconference van 2015 over deze onverbiddelijke logica.
Thieme pleit voor een omgekeerde rangorde: niet de economie moet de ruimte voor de ecologie bepalen, maar andersom, de ecologie die voor de economie. ‘Wat we ons wel en niet kunnen veroorloven zou niet afhankelijk moeten zijn van geld, maar van wat de aarde ons te bieden heeft’, zegt zij. Dat zou volgens haar een werkelijk duurzame maatstaf voor het beleid zijn.

Niet N-VA, maar Groen zou tegen een kernuitstap moeten zijn (interview met Maarten Boudry 3 february 2018):
“Raworth vat meteen ook één van de kernpunten van het ecomodernisme samen. (lacht) Er is niets mis met economische groei op zich, want niet elk economische activiteit is belastend voor het milieu. En het raakt ook kant noch wal dat we voortaan tegen ontwikkelingslanden zouden moeten zeggen: ‘Sorry, vanaf nu is het afgelopen met groei, want de planeet kan het niet meer aan.’ Enkel door groei kan je armoede oplossen. Ecomodernisten zijn het met Kate Raworth eens dat we de planeet niet mogen schaden door haar draagcapaciteit te overschrijden en zijn dus eigenlijk ook gewonnen voor een circulaire economie. Maar tezelfdertijd geloven ze dat economische groei mogelijk blijft op voorwaarde dat je dus ‘ontkoppelt’ en mens en natuur uiteen haalt. Dat zien we nu al gebeuren: rijke landen worden technisch zo efficiënt dat ze in staat zijn om met minder grondstoffen steeds meer te produceren, waardoor de impact op hun leefomgeving verkleint. De per capita voetafdruk voor voedselconsumptie heeft al zijn piek bereikt in westerse landen, hoewel ons voedsel veel rijker en gevarieerder is dan vroeger. Groei kan en mag, zolang het niet ten koste gaan van de planeet.”

H.P. Blavatsky Isis ontsluierd Deel 2 Een sleutel tot de mysteries van oude en moderne wetenschap en religie
Hoofdstuk 9 De Veda’s en de Bijbel (p. 527):
De in de ark opgesloten dieren zijn de menselijke hartstochten. Ze symboliseren bepaalde inwijdingsbeproevingen en de mysteriën die ter herinnering aan deze allegorie bij verschillende volkeren waren ingesteld. Noachs ark rustte op de 17de dag van de zevende maand.
‘Noach is een gewijzigde vorm van Adam, zoals Mozes een gewijzigde vorm is van Abel en Seth’, zegt de kabbala,3 d.w.z. een herhaling of andere versie van hetzelfde verhaal. Het grootste bewijs daarvoor is de verdeling van de figuren in de Bijbel. Bijvoorbeeld, te beginnen met Kaïn, de eerste moordenaar, is elke vijfde man in zijn afstammingslijn een moordenaar. Zo komen daar Henoch, Irad, Mehujael, Methusael, en de vijfde is Lamech, de tweede moordenaar, en hij is Noachs vader. Als we de vijfpuntige ster van Lucifer (die haar hoofdpunt naar beneden heeft gericht) tekenen, en de naam van Kaïn onder het laagste punt, en die van zijn nakomelingen achtereenvolgens bij een van de andere punten schrijven, zullen we zien dat elke vijfde naam – die onder die van Kaïn geschreven zou staan – de naam van een moordenaar is. In de talmud wordt deze stamboom volledig gegeven, en er komen 13 moordenaars onder de naam van Kaïn te staan. Dit is geen toeval. Shiva is de vernietiger, maar ook de vernieuwer. Kaïn is een moordenaar, maar hij is ook de schepper van volkeren, en een uitvinder. Deze ster van Lucifer is dezelfde ster die Johannes in zijn Openbaring op aarde ziet vallen.

Dilemma’s in de dierentuin Levende monumenten of ambassadeurs van de soort? (Roos van der Lint De Groene Amsterdammer 19 juli 2018 p. 32-35):
De dierentuin wordt wel een moderne Ark van Noach genoemd, een baken van biodiversiteit in een kaalgeslagen wereld. Kunnen de dieren nog terug aan land?
Keulartz is milieufilosoof, als emeritus professor verbonden aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en Universiteit Wageningen en voorzitter van de Stichting Natuurlijke Processen, die tot doel heeft nieuwe natuur in Europa te brengen. Hij denkt vanuit een pragmatische filosofie, vanuit wat hij ‘grenswerk’ noemt waarbij hij strijdende partijen bij elkaar probeert te brengen. Dat valt niet mee in het huidige gepolariseerde klimaat, vertelt hij aan zijn keukentafel in Amsterdam.
Hij waarschuwt voor zwart-witdenken in het debat over dierenrechten en soortconservatie, dichotomieën over begrippen als wild en gevangen, instrumentele en intrinsieke waarde en moreel individualisme en moreel holisme. Ze drijven groepen uiteen die uiteindelijk een gemeenschappelijk doel hebben: het beste voor de dieren. Hij is al twintig jaar betrokken bij de Oostvaardersplassen en in dat verband een dag eerder nog uitgemaakt voor Josef Mengele. Dieren bevinden zich volgens hem op een ‘schaal’ van wildheid. Ze zijn minder wild of wilder en op de vlakten van de Oostvaardersplassen zijn ze al een heel eind op weg.
Het verschil in denken tussen soort en individu speelt het dier parten, op de Oostvaardersplassen maar ook in de dierentuin. Keulartz windt zich op over de geringe belangstelling voor biodiversiteit – in de politiek gaat het vooral over klimaatwetgeving en energietransitie – en hij stoort zich aan de onverschilligheid die met ‘uitsterven’ gepaard gaat, aan het relativeren van de ernst daarvan in bijvoorbeeld Bas Harings Plastic panda’s. We kijken naar de dierentuindieren zoals naar onze gedomesticeerde gezelschapsdieren, zegt hij. ‘Alle maatregelen van natuurbeschermers om soortbehoud van dieren te bevorderen, stuiten op bezwaren voor het individuele dier door dierenactivisten en dierenethici. Die zeggen “de soort heeft geen gevoelens” en “de soort lijdt geen pijn”. Het concept van uitsterven is volgens hen alleen wat lullig voor de laatsten van een soort. Ik haal graag een uitspraak aan van Koos van Zomeren: “Uitsterven is de ergste vorm van dood.black%”’
En de actieve uitwisseling tussen dieren in gevangenschap en dieren in het wild kan een uitkomst zijn, maar draagt als concept ook een stuitende omkering van de wereld in zich mee. De aarde dreigt te verworden tot één grote dierentuin, deze keer niet ter vermaak van de mens maar uit bittere noodzaak voor het dier – met onze dierentuin daar nog op als een glazen stolp. De dieren trekken er van kooi naar kooi.

Noach, een held in een universeel verhaal?
Het grote aantal boeken dat pseudo-wetenschappelijke verklaringen biedt voor het zondvloedverhaal of dat de historiciteit onderzoekt, sluit hierbij aan. Dergelijke benaderingen zijn gestoeld op een fundamentalistische basis en getuigen van een onkritische omgang met het verhaal. Uit het bestaan van de buitenbijbelse parallellen blijkt zonder meer dat Noach– ongetwijfeld één van de bekendste helden uit het Oude Testament – geen uniek personage is. Bijzonder is echter wel de nadruk die in het bijbelse vloedverhaal ligt op de relatie God-mens, wat het tot een verhaal over verbondsluiting veeleer dan vernietiging maakt.

Filosofisch kwintet (24 juni 2018 NPO1):
Spreken over overbevolking blijkt nog steeds taboe. ‘Het filosofisch kwintet’ probeert dit stilzwijgen te doorbreken. Zijn we eigenlijk al met te veel, op een moderne ark van Noach? Of maken we elkaar alleen maar bang met ondoordachte doemscenario’s? Een gesprek met, naast Philipp Blom, in deze aflevering: Marc Davidson, hoogleraar filosofie van duurzame ontwikkeling. Davidson begeeft zich op het grensvlak van ethiek, economie en ecologie. Verder: Ingrid Robeyns, hoogleraar ethiek van instituties, zij doet onderzoek in de toegepaste ethiek en politieke filosofie, vooral over sociale rechtvaardigheid. En: Kiza Magendane, beleidsondernemer en freelance schrijver. Hij werkt aan zijn eerste boek over de Nederlandse identiteit.

Zijn mensenrechten ook dierenrechten? Toch redt een mens eerst zijn kind en dan pas zijn hond (Frank Mulder De Groene Amsterdammer 19 juli 2018 p. 42-45):
De mens heeft altijd gedacht dat hij mocht heersen over de natuur, maar hedendaagse filosofen willen daarvan af. Waarom zou een mens een dier mogen doden? En moeten dieren geen rechten krijgen?
Het woord speciësisme is populair geworden door de Australische filosoof Peter Singer. Hij schreef in 1975 een baanbrekend werk, Animal Liberation,een inspiratiebron voor de moderne dierenrechtenbeweging. Singer heeft zelf niet eens zo veel met dieren. Maar wel met rechtvaardigheid en logica. Hij is een radicale utilist. Zijn ethiek zou je kunnen samenvatten als het zo eerlijk mogelijk minimaliseren van pijn in de wereld. Veel dieren zijn net zo gevoelig voor pijn als mensen.
Eind negentiende eeuw werd het antropocentrisme definitief ondermijnd door de opkomst van het evolutionaire denken, zegt Lemaire, onder invloed van Charles Darwin. Immers, als alle ontwikkeling is voortgekomen uit dezelfde principes, uit de survival of the fittest, dan is de mens misschien wel een heel bijzonder dier, maar het is nog steeds een dier. Het dierlijke is misschien niet zo anders en vreemd en demonisch. Het is deel van onszelf. Wetenschappers gingen vervolgens ontdekken hoe wij ten diepste dezelfde instincten hebben als dieren. En hoe dieren helemaal niet verstoken zijn van taal. Bijen kunnen elkaar exact vertellen waar ze nectar hebben gevonden. Walvissen noemen elkaar bij de naam. Apen kunnen zich schamen. Kortom: er is helemaal geen harde scheidslijn tussen mens en dier, er is alleen gradueel verschil.
Met dit evolutionaire wereldbeeld is er wel een levensgroot gevaar bij gekomen. Als mens en dier niet van elkaar verschillen, en alles is materie, wat blijft er dan over behalve een survival of the fittest? Waarom zou deugd dan goed zijn behalve als het onze soort verder brengt?
Over één ding zijn alle stemmen in dit verhaal het eens: de bio-industrie is het toppunt van onwaardigheid en respectloosheid. Maar laten we heel goed opletten hoe we daar precies iets aan gaan doen. Als we alleen nog maar pleiten voor rechten, gegrond op het voorkomen van lijden, in de lijn van Singer, dan zouden we wel eens nog verder van huis kunnen raken. Er komt namelijk een tijd dat slachthuizen aan de meest progressieve wetgeving voldoen. Dat kippen genetisch zijn gemanipuleerd zodat ze geen stress meer kunnen voelen. Waar ze in zachte kratten worden binnengebracht, met rustgevende muziek, waar ze zonder paniek naar de lopende band worden gedirigeerd, en met gas lachend in slaap worden gekieteld, om automatisch, door robots, tot diervriendelijke filetjes te worden gehakt. Alles voldoet aan de regels voor dierenwelzijn, en op het etiket staan wel vier sterren, maar het dier is verlaagd tot een pakketje vlees, beroofd van iedere betekenis of waardigheid, en onze kinderen zijn niet meer in staat uit te leggen wat daar mis mee is.

De optische illusie die spint Staren in het zwarte kat (Jan Postma De Groene Amsterdammer 19 juli 2018 p. 100-103):
Een half jaar geleden verscheen er op Reddit een foto die onderdeel lijkt van een zeer bescheiden genre van foto’s die zich bij hoge uitzondering volledig aan het sentimentele in de kattenfoto weten te onttrekken. Onder de kop There Is a Black Hole Warping Space-Time in the Duvet stond een afbeelding van het voeteneind van een tweepersoonsbed in een kleine slaapkamer. In het midden van het dikke, twee- of driedubbelgevouwen dekbed gaapt een peilloze leegte. Zwarter dan het zwartste zwart. Iets wat je blik naar binnen zuigt zoals verder alleen de zwarte gaten in kunstwerken van Anish Kapoor dat doen: ze laten je even niet los om je even later alsnog in een even onvermijdelijke als existentiële verwarring achter te laten. De perfecte cirkel is een ongetwijfeld zachtjes spinnende optische illusie, een genoeglijk opgerolde zwarte kat die in zijn natuurlijke staat van absolute tevredenheid verkeert. De grap in de titel van het bericht is niet geforceerd, het plaatje op geen enkele manier sentimenteel: het is een absolute leegte en zelfs de ervaring van het spektakel lijkt te verdwijnen in het niets.
Deze Vantacat belichaamt meer dan alleen de onbevattelijkheid van de kat als diersoort. De onkenbaarheid van de dierlijke ander aan de overzijde van de afgrond. Het is meer dan een uitvergroting van de kern van Montaigne’s beroemde verzuchting: ‘als ik met mijn kat speel, vermaakt ze zich misschien wel meer met mij dan ik met haar’.
We kunnen naar de kat kijken, in al zijn absurditeit en schoonheid; en we kunnen onszelf in het kijken verliezen – geamuseerd, gefascineerd – en plotseling worden overvallen door zowel de vraag als het antwoord. Is het het leven zelf dat een dierlijke vorm heeft aangenomen? Het is een foto, maar de leegte ademt, de leegte beweegt. Kijk lang genoeg naar het zwarte gat en je ziet: to be or not to be. De kat is er en de kat is er niet. Het mysterie van Montaigne heeft plaatsgemaakt voor een Schrödinger-variant: de poes en de poesvormige leegte ineen.

Ongewenste geleedpotigen (Marcel Möring De Groene Amsterdammer 19 juli 2018 p. 105):
De mier is de communist onder de insecten, en als individu is hij een orgaan in dienst van een groter organisme. Liever niet té groot, echter.

Regels industriekip nekken Chaamse Hoen (Mac van Dinther Volkskrant 19 juli 2018 p. 10-11):
Kleine voedselproducenten van oer-Hollandse specialiteiten raken in de knel, waarschuwt chef-kok Joris Bijdendijk. De regelgeving is te veel afgestemd op de industrie. ‘Straks hebben we nog maar één soort kip en smaken alle kazen hetzelfde.’ Dat was de druppel, zegt Van der Kaa. ‘Ik ben niet tégen regels. Ik snap dat ze nodig zijn. Maar ik kan het niet betalen.’ Hij slacht nu nog maar tientallen kippen per week, alleen voor zijn eigen winkel.
Eigenlijk, zegt Van der Kaa, zouden ambachtelijke bedrijfjes als dat van hem een ‘status aparte’ moeten krijgen die ze vrijstelt van bepaalde verplichtingen. ‘Op die manier kun je de boer met zijn kennis in stand houden.’ Doe je dat niet, dan verdwijnt het ambacht. En in het kielzog daarvan ook het Chaams Hoen.

Beste kookfreak (Ewald Engelen De Groene Amsterdammer 19 juli 2018 p. 9):
Denkend aan Latijns-Amerika zien we eindeloze hectaren soja linea recta in het spijsverteringskanaal van onze koeien en varkens verdwijnen om daar, vermengd met zwembaden aan schaars drinkwater, te worden omgezet in vleeseiwitten die een fractie zijn van wat er aan plantaardige eiwitten is ingegaan.
Het is het grootste en tegelijk minst bekende marktfalen van het hedendaagse kapitalisme. En het wordt door de lobbyisten van de bio-industrie die in het Nederlandse parlement zitten weggesmeerd onder het krankzinnige narratief dat verdere intensivering van de veeteelt naar Nederlands voorbeeld de enige manier is om de wereldbevolking te voeden. Ook de Chinees heeft recht op een biefstukje, aldus de neonationalistische christen-democraat die kinderen via het Wilhelmus patriottische liefde voor het koningshuis wil bijbrengen.
Een duidelijker voorbeeld van kortzichtig eigenbelang vermomd als zogenaamde redelijkheid is nauwelijks denkbaar. Met de huidige sojaproductie kun je de wereldbevolking namelijk twee keer voeden. Maar dan moet je wel de schakel van de vleesindustrie ertussenuit halen. En daar gaat het mis. Van de totale sojaproductie wordt nu slechts vijf procent direct door ons genuttigd. De rest gaat naar de bio-industrie. Tot zo ver het rentmeesterschapvan Buma en de zijnen. Het is eerder na ons de zondvloed.

Red de bijen ‘Willen jullie wat honing proeven?’ (Tan Tunali De Groene Amsterdammer 19 juli 2018 p. 28-31):
De bij, de belangrijkste bestuiver, wordt ernstig in zijn bestaan bedreigd. Dat dit moet stoppen, vinden behalve biologen en (hobby-)imkers ook natuurbeschermings- en land- en tuinbouworganisaties. En dat begint met bewustwording, een paradigmawisseling. ‘Als het nu niet gebeurt, lukt het nooit.’
Door intensieve landbouw, gebruik van bestrijdingsmiddelen en toenemende verstedelijking is hun leefgebied onder druk komen te staan. De prominente Britse bioloog Dave Goulson waarschuwde naar aanleiding van het onderzoek voor een ‘ecologisch armageddon’. Als we het tij niet snel weten te keren, loopt het leven op aarde zoals we dat kennen gevaar.
De woon- en werkgemeenschap voor mensen met een verstandelijke beperking is zes hectare groot en geheel ingericht volgens de filosofie van de Oostenrijkse antroposoof Rudolf Steiner. Het hele terrein ontwierp Sap met de bijen in gedachte. ‘Ik plant met name bomen die het in het najaar goed doen. In het voorjaar is er over het algemeen wel voldoende dracht, maar in het najaar is er minder, dus dan help ik ze een handje.’ Als de bijen ook in het najaar hun nectar en stuifmeel kunnen halen, kunnen ze sterk de winter in.
Als alles met elkaar samenhangt is er ook een holistische benadering met alle betrokken actoren nodig om de insecten te redden. Dat is de logische conclusie die bioloog Koos Biesmeijer, wetenschappelijk directeur van het Nederlands Centrum voor Biodiversiteit Naturalis, trekt. Met tal van projecten werkt hij aan het herstel van de biodiversiteit en het weer op peil brengen van insectenpopulaties. Omdat insecten relatief korte levenscycli kennen, is dat volgens Biesmeijer met de juiste maatregelen best mogelijk.

De levenskansen op onze aarde in ernstig gevaar (Jan de Boer Civis Mundi Digitaal #62 – 15 juli 2018):
Ongeveer 700 miljoen mensen kunnen gedwongen worden om te vluchten in de jaren tot 2050 rekening houdend met de drastische vermindering van de voor de landbouw te gebruiken gronden, voorziet de Atlas. De verwachte vermeerdering van de bevolking op onze aarde: 9 miljard personen in het midden van deze eeuw, zal de druk op de natuurlijke hulpbronnen vrijwel ondraaglijk maken met alle gevolgen van dien.

In memoriam Monsanto (1901-2018) (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #61 1 juli 2018):
De meest winstgevende producten van Monsanto
Monsanto is van oorsprong een chemische fabriek. Later heeft het bedrijf zich op gentechnologie en zaadhandel gestort, nadat het een fortuin had verdiend met giftige pesticiden en onkruidverdelgers. De basis daarvan zijn zwaar giftige dioxinen. Het meest beruchte middel is het ontbladeringsmiddel Agent Orange, dat bij de chemische oorlogsvoering in Vietnam is gebruikt. Het zijn meestal middelen die nu verboden zijn, na al het schrijnende onheil dat is aangericht.
Daarnaast produceert Monsanto groeihormonen voor koeien om de melkproductie te verhogen, ongeacht de mogelijke toxische residuen in de melk en het dieren- en boerenleed dat dit met zich meebrengt. Er wordt bijv. beschreven hoe een koe reageert als zij met een lange naald het groeihormoon krijgt ingespoten om haar productie tot een onnatuurlijk uiterste op te drijven en hoe het de dieren daarna vergaat.
Behalve mensen en dieren, met name bijen, vlinders en andere insecten die massaal worden gedood, worden ook planten niet ontzien. De invloed van genetisch gemanipuleerde gewassen is nog terra incognita voor de wetenschap. Eenmaal op deze onbekende weg terecht gekomen, blijkt het moeilijk om weer terug te gaan op niet gemanipuleerde gewassen, wanneer de gentech gewassen niet bevallen omdat zij het milieu en de samenleving ontwrichten, of de opbrengst op termijn drastisch tegenvalt.

Red onze insecten (Frans Bosscher interviewt Dave Goulson PUUR natuur Zomer 2018 p. 7-12 Natuurmonumenten):
Waarom is het verdwijnen van insecten zo rampzalig voor de natuur? Omdat insecten een hoofdrol spelen in de kringloop van het leven. Ze verwerken organisch materiaal en zorgen zo voor een gezonde bodem, zodat planten en bomen kunnen groeien. Bijen en vlinders bestuiven bloemen. Verder zijn insecten onmisbaar als voedsel voor talloze andere soorten dieren. Het roer moet om, maar hoe dan?

Zonder insecten overleven we niet – en binnen tien, twintig jaar is het crisis (Paul Q. de Vries Trouw 28 april 2018):
Met veel insecten gaat het niet goed, door toedoen van de mens. Wat zou er gebeuren als ze allemaal uitsterven? Geen mens die het precies kan vertellen. Bioloog Dave Goulson doet een poging: we stevenen af op een ‘ecologisch armageddon’.
Een wereld zonder vlinders Noem het de esthetische, misschien zelfs de spirituele kant van samenleven met andere soorten. We hebben straks geen zoemende bijen meer, geen tsjirpende krekels op een zwoele zomeravond, misschien zelfs geen bromvlieg die op een lome dinsdagmiddag achter de vitrage tegen de ramen tikt. Goulson: “Waar ik bovenal bang voor ben, is een wereld zonder vlinders. Of dat mijn kinderen nooit meer een bloemenweide zullen zien of ’s ochtends wakker worden met een koor van zingende vogels. Als mensen al kunnen overleven in zo’n wereld, wat voor leven zal dat dan zijn? Een grijs, deprimerend leven, zonder vreugde.”
We moeten terug naar het platteland. Dat lijkt mij alleen maar positief. Meer mensen die voedsel gaan verbouwen, kleinschalige landbouw zonder gif en met bomen en wilde bloemen langs de akkerranden. Goed voor ons en voor de rest van het leven. En wie weet ontlopen we de apocalyptische voorspellingen die we hier gedaan hebben.

Ook dit is geen wildernis of Mens vernietigt in rap tempo de ware wildernis (Ben van Raaij de Volkskrant 30 december 2016 katern Vonk p. 6-7):
In rap tempo verdwijnt de ware wildernis en dat is dramatisch. Deze trend is te keren, stellen ecologen. Al moeten we niet denken dat we terug kunnen naar een Hof van Eden.
Menselijke verstoringen
Ergens begin vorige eeuw, zegt Marris, is de aarde door de expansie van de wereldbevolking omgeslagen van ‘overwegend wild’ in ‘overwegend antropogeen’. Sommige puristen gaan nog verder: volgens klimaatactivist Bill McKibben hebben we de wilde natuur de nek al omgedraaid. Door de uitstoot van broeikasgassen en de daardoor veroorzaakte klimaatverandering is er immers geen plek op aarde meer die níét fundamenteel is veranderd door de mens. Volgens deze visie leven we inmiddels in het Antropoceen.
Een uitbundig mozaïek
Voor de rest moeten we ons verlies nemen. Want we hebben iets kapotgemaakt van onvergelijkbare schoonheid en complexiteit. We hebben de wilde aarde onderworpen, met alles wat erop leeft, inclusief de laatste vrije nomaden, een handjevol indianen dat nog rondzwerft in het grensgebied van Brazilië en Peru. We hebben, zoals Bill McKibben het omschreef, de natuur vermoord – niet de natuurlijke processen, maar de betekenis van de natuur als een werkelijkheid die groter is dan en onafhankelijk is van onszelf.

‘Shell is een erg onverantwoordelijk bedrijf’ (Ben van Raaij Volkskrant 14 februari 2015):
Bill McKibben, klimaatactivist
Vandaag is Global Divestment Day, een actiedag voor het afbouwen van investeringen in fossiele brandstoffen. Journalist Bill McKibben is een drijvende kracht achter de fossielvrij-beweging. ‘Met rede alleen redden we het niet. Passie, verbeelding en creativiteit zijn het antwoord.’
Desinvesteren: ook in Nederland
In het kader van Global Divestment Day zijn er vandaag ook in Nederland acties. De desinvesteringsbeweging (hier vertegenwoordigd door Fossielvrij Nederland) is afgelopen jaar flink aangeslagen, in de VS maar ook in Europa. Honderden beleggers van publiek geld, waaronder universiteiten, kerkgemeenschappen, gemeenten en pensioenfondsen, besloten hun beleggingen in fossiele brandstoffen (deels) af te bouwen. Een grote trofee was de Rockefeller Foundation, waarvan het kapitaal door oliebaron John D. Rockefeller werd vergaard. Ook het grootste beleggingsfonds ter wereld, het Noorse staatspensioenfonds, is fossiele belangen aan het afstoten. Veel andere beleggers staan onder druk, van Harvard University en de Church of England tot pensioenfonds ABP.

The ecosystem is a core concept in Biology and Ecology, serving as the level of biological organization in which organisms interact simultaneously with each other and with their environment. As such, ecosystems are a level above that of the ecological community (organisms of different species interacting with each other) but are at a level below, or equal to, biomes and the biosphere. Essentially, biomes are regional ecosystems, and the biosphere is the largest of all possible ecosystems.
Ecosystems include living organisms, the dead organic matter produced by them, the abiotic environment within which the organisms live and exchange elements (soils, water, atmosphere), and the interactions between these components. Ecosystems embody the concept that living organisms continually interact with each other and with the environment to produce complex systems with emergent properties, such that “the whole is greater than the sum of its parts” and “everything is connected”.

Ingrijpen of met rust laten of We geven dieren vertederd namen of ze moeten dood (Caspar Janssen Volkskrant 17 november 2015 p. 22):
Ingrijpen, hard optreden, orde op zaken stellen, het zijn menselijke neigingen die ook de natuur nogal eens willen treffen.
De grote roerganger Mao Zedong van boerenheilstaat China had er een handje van. Hij bedacht in 1958, in het kader van de Grote Sprong Voorwaarts, de Grote Mussencampagne. Mussen aten graszaden en waren slecht voor de landbouwopbrengst, zo redeneerde Mao. De vogeltjes werden dus voortvarend uitgeroeid. Maar ja, mussen bestrijden ook insecten, en twee jaar later werd de musloze Chinese landbouw getroffen door een enorme sprinkhanenplaag. Het was misschien niet dé oorzaak, maar wel een van de oorzaken van de hongersnood die in die jaren aan meer dan dertig miljoen Chinezen het leven kostte. Etc.
ovendien, zei Camphuysen, hebben wij de zilvermeeuwen zelf – ‘God weet waarom’ – uit de duinen verdreven, hun natuurlijke biotoop. Een klein aantal meeuwen broedt nu in de stad. Wat ze daar doen is, aldus Camphuysen, ons een spiegel voorhouden: ‘Je zou afval ook kunnen opruimen.’
Dat is sowieso het kenmerk van dieren waar wij last van hebben, aldus Camphuysen: ze houden ons een spiegel voor. Dat geldt in ieder geval voor de ganzen, die profiteren van allerlei knoppen die ooit zijn ingedrukt door politici, boeren en natuurbeschermers. En nu moeten de ganzen dan bestreden worden. Of dat helpt? Het bijzondere van ganzen en vossen is dat de reproductie toeneemt naarmate ze harder bestreden worden. Druk de ene knop in om een probleem op te lossen en elders ontstaat een nieuw probleem. Indachtig Mao.
Het ecologisch evenwicht komt weer langzaam terug, zou ik zo maar durven zeggen.’
Zo is het: natuur streeft naar evenwicht. Ingrijpen, orde op zaken stellen, hard optreden, het is meestal een correctie op een eerder ondoordacht hard optreden. Over het algemeen een overschatte bezigheid, lijkt me zo.

De systeembioloog Tim van Opijnen onderzoekt hoe antibiotica werkt (VPRO boeken 15 november 2015).
‘Wat is het mooiste dat je ooit hebt gezien?’
Dichters, entrepreneurs of theoretisch fysici: iedereen maakt in zijn vakgebied momenten mee die uitzonderlijk mooi, ontroerend of inspirerend zijn – momenten waardoor de wereld eventjes langzamer gaat draaien. Een geriater wordt geraakt door de schoonheid van Italiaans porselein, een natuurkundige bezoekt voor het eerst de gletsjers van Spitsbergen, een muzikant bewondert de dood en een journalist brengt een ode aan de waterstofbom. En wat zullen de filmwetenschapper, kunsthistoricus, auteur en oud-burgemeester antwoorden?Dit is het mooiste ooit geeft een uniek kijkje achter heel veel verschillende schermen. Het biedt inspiratie, doet aanbevelingen en laat zien waarom expertise de bron van zoveel schoonheid is.

Advocaat van de aarde (Marit Willemsen Volkskrant 14 november 2015 katern Vonk p. 6-7):
Het Internationaal Strafhof in Den Haag moet directeuren van milieuverwoestende bedrijven kunnen aanpakken, vindt juriste Polly Higgins.
Higgins maakte een wetsvoorstel dat een criminele daad maakt van het grootschalig schade toebrengen aan ecosystemen. De ecocidewet. Denk aan ontbossing van tropische regenwouden, significante (lucht)vervuiling door fossiele energiebedrijven of gevaarlijke industriële activiteiten die de aardbodem beschadigen. De ecocidewet is nu haar leven.
Ontstemd
Higgins reageert ietwat ontstemd als je haar de rol van activist in de schoenen probeert te schuiven. ‘Ik geef gewoon juridisch advies om de route van de wet te kiezen, die veel sneller en simpeler is dan al die campagnes voor het milieu.’ Als het aan haar ligt wordt ecocide aan het rijtje van misdrijven toegevoegd die worden behandeld door het Internationaal Strafhof in Den Haag. Naast genocide, agressie, foltering en misdaden tegen de menselijkheid.
We zien u in december bij de klimaatconferentie in Parijs?
Higgins begint te lachen. ‘Het is goed dat mensen bijeenkomen en erover praten maar… Al 21 jaar hebben we klimaatonderhandelingen nu. 21 jaar. En wat hebben we bereikt? Niets. We hebben nu een ruilsysteem voor gebakken lucht, want dat is die handel in emissierechten en niets meer.
Alleen omdat we zo al 21 jaar doorsukkelen, zien we het als de norm. Het is de wereld van het ‘zouden moeten’ en ‘kunnen’, niet van ‘móéten’. Als advocaat ken ik het verschil tussen verdragen, overeenkomsten en harde wetten.’
Higgins begint een stuk uit de gevierde Durban Klimaatovereenkomst van 2011 voor te lezen. ‘Er staat letterlijk dat er geen rechters bij betrokken zijn, dat het niets strafbaar stelt en dat er geen bewijs kan worden aangevoerd. Het is gewoon een verdomde praatclub! Klimaatonderhandelingen is de kunst van het afzwakken van iets tot het meest betekenisloze, maar enorme pak documentatie dat je je maar kunt voorstellen.’

Neoliberalisme, consumentisme, het ‘dreigende einde van de geschiedenis’* (Hans Komen Civis Mundi 4 augustus 2015)
Het neoliberale paradigma
Wat opvalt is dat het neoliberale paradigma van deze machtselite niet wordt genoemd. Dit paradigma is momenteel door de globalisering het dominante collectieve paradigma over bijna de gehele wereld geworden. Concurrerende alternatieve paradigma’s hebben weinig invloed meer. Om versobering van het consumptiegedrag te bewerkstellingen is dus inzicht in het liberale paradigma noodzakelijk. Zowel de economie, de politiek als de media worden beheerst door het neoliberale paradigma.
“Uit hun liberale politieke theorieën blijkt dat in de kapitalistische marktsamenleving de mensen in essentie worden gedreven door het nastreven van eigenbelang , en de wens om geld en bezittingen te accumuleren. Ten gevolge van deze algemene houding zijn zij echter niet langer in staat om hun behoeften, wensen en verlangens te beperken (Macpherson, 1975, The Theory of Possessive Individualism: Hobbes to Locke)…
Dit proces…van verzamelen…en accumuleren heeft… een ideale voedingsbodem gecreëerd voor onze op groei gerichte economieën en de moderne, vaak excessieve vormen van massaconsumptie.”(1)

De opkomst van ecodorpen
In de kosmische snelkookpan (Jaap TielbekeDe Groene Amsterdammer 3 augustus 2016):
Op steeds meer plekken leven ecologische eigenheimers in gemeenschappen waar een andere invulling wordt gegeven aan ‘het goede leven’. Ook tussen de Noord-Hollandse polderweilanden is zo’n ‘ecodorp’ in aanbouw: ‘Wij willen laten zien hoe het anders kan.’
Wie, net als politiek filosoof Marius de Geus, gelooft dat de ontwrichting van het klimaat een cultureel probleem is (meer specifiek: het gevolg van een westerse cultuur met haar ‘op bezit gerichte individualisme’), kan in de ecodorpen een hoopvolle tegenbeweging zien. Dit soort duurzame communes proberen een praktisch alternatief te bieden voor de consumentistische tijdgeest. In de ogen van veel eco-libertaire denkers waarop De Geus zich beroept, vormen ze zelfs de basiseenheden van de ideale ecologische samenleving.

‘Het ‘Nirvana-principe’ versus het lustprincipe in onze consumptieve en destructieve cultuur’ (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #32 augustus 2015)
Gewelddadige aspecten van de doodsdrift in de vorm van agressie tussen mensen, bevolkingsgroepen en landen blijven een probleem. Al worden nu precisiebombardementen en ‘drones’ vanuit cockpits of achter bureaus rationeel en gevoelloos, zonder directe agressie gepland of gestuurd. Toen Freud vlak voor de Tweede Wereldoorlog hierover schreef, was de agressie- en vernietigingsdrift hoogst actueel. Momenteel lijkt de stelselmatige vernietiging van ons leefmilieu door overconsumptie en overproductie de grootste bedreiging die sluipend en onhoudbaar verder lijkt te gaan[4].
Identificatie:geïdentificeerd ego-bewustzijn en niet-geïdentificeerd bewustzijn van het Zelf
Het bewustzijn identificeert zich met het ego, met wensen en verlangens en met normen en waarden. Dit zijn de bewustzijnsinhouden vormen van een bewustzijn, dat in zijn diepste essentie niet-geïdentificeerd is. Dit niet-geïdentificeerde bewustzijn wordt in de Indiase traditie, bijv. in de Oepanishads en de Bhagavad Gita, zuiver of transcendent bewustzijn genoemd. Het gaat voorbij aan bewustzijnsinhouden in de vorm van wensen, gedachten, gevoelens en gewaarwordingen, die in het bewustzijn verschijnen en verdwijnen. Transcenderen betekent voorbij gaan, te boven gaan.

‘Waarom we niet eenvoudig leven: overconsumptie en productie als desastreus probleem’
Bespreking van: Marius de Geus, Filosofie van de eenvoud. (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #32 augustus 2015):
Het omvangrijke boek heeft vijf delen, elk twee hoofdstukken. De bespreking volgt deze indeling niet.
1. Politieke filosofie over natuur- milieu- en klimaatproblemen. Ecologische politiek en een duurzame levensstijl blijkt noodzakelijk. Overmatige consumptie en productie is desastreus. Het milieu staat al jaren op de politieke agenda, maar de politiek faalt.
2. Consumptie en de kwestie van cultuuraanpassing. Onze consumptieve leefstijl willen we niet veranderen. We geven de voorkeur aan technologische ‘oplossingen’, terwijl ook scholing, karaktervorming en vooral cultuurverandering nodig zijn.
3. Klimaat, landbouw en voedselvoorziening. Ook wat dit betreft is duurzaamheid nodig en mogelijk volgens ecologen als Murray Bookchin, Kirkpatrick Sale en Mark Shepard. Zij bieden alternatieven voor de inrichting en het (zelf)bestuur van de samenleving, ruimtelijke ordening en voedselvoorziening.
4. Belangrijke denkers van het eerste uur
De verstrengeling van cultuur, sociale structuur en macht
Niet lang na Veblen stelt Sorokin in onder meer de hedonistische consumptie van de materialistische ‘Sensate Age’ aan de kaak in Social and Cultural Dynamics (1937-41) en The Crisis of Our Age in 1941. Hij legt meer nadruk op sociaal-culturele dynamiek dan op machtsfactoren, die meer nadruk krijgen bij Wright Mills, een kritisch bewonderaar van Veblen.
De beslissende rol van de machtselite
In The Power Elite benadrukt Mills al in 1956 de rol van multinationals, zoals ook De Geus herhaaldelijk doet. Mills gebruikt niet de term ‘ruling class’ omdat het geen klasse is van politieke leiders, maar een verstrengeling van de politieke, militaire en economische elite. “Nergens in Amerika is zo’n sterk klasse-bewustzijn als onder de elite en nergens is het zo effectief georganiseerd” (p 283).
Bijlage: alternatieve energie als mogelijkheid in theorie
Ervin Laszlo: Deze systeemtheoreticus schrijft boeken over een soortgelijke bron van alle informatie:
– Het Akasha-veld: ‘ verbinding en geheugen in kosmos en bewustzijn
– Het chaospunt: nu werken aan mondiale vernieuwing om straks totale ineenstorting te voorkomen;
– Je kunt de wereld veranderen: naar duurzaamheid en vrede in een nieuwe wereld;
– Macroshift : de omslag naar een duurzame wereld: het officiële rapport van de Club van Boedapest. Deze denktank is vergelijkbaar met de Club van Rome die indertijd de milieuproblematiek aan de orde stelde.
Dit klinkt relevant voor de filosofie van de eenvoud, vandaar deze verwijzing. Zijn visie komt er op neer dat verandering in de samenleving: het productie- en consumptiepatroon, de energiehuishouding en de interactie met het milieu, samengaan met een transformatie van ons collectief bewustzijn. Dit ligt in de lijn van Durkheim, Sorokin, Olso en Turchin. Bij hen gaat collectieve bewustzijnsverandering ook samen met verandering van de mentaliteit en de cultuur.
Terug naar vroeger?
Wat hij schrijft, was mijn eerste indruk, komt vertrouwd over voor wie eenvoudig en sober leeft en is opgegroeid in een tijd en in een agrarische samenleving waarin verspilling ‘not done’ was en veel van wat hij voorstelt nog gebruikelijk was. Bijvoorbeeld duurzaamheid, matigheid, hergebruik, repareren, kleinschalige ‘intermediate’ technologie, kleinschalige voedselvoorziening uit de eigen tuin, enzovoort.
Slotwoord
Op grond van het voorgaande ‘als uitsmijter’ de stelling dat zonder collectieve transformatie van het bewustzijn sociale en ecologische veranderingen betrekkelijk marginaal blijven. Er komen hier en daar wel wat meer zonnepanelen, windmolens, vegetariërs, naturisten en mensen die hun ecologische voetafdruk beperken en hun passen tellen. Maar bij de meeste mensen zien we meer van het zelfde.
Het roept bij mij herinneringen op aan de mij bekende boeken van E F Schumacher, Small is Beautiful: Hou het klein en Gids voor de verdoolden, waarop ik ben ingegaan in mijn boek Bewustzijn als bewapening, waar een heel themanummer aan is gewijd van Civis Mundi in 1983.

Filosofie van de eenvoud (Cor van der Leest 18 mei 2015):
Door zijn filosofie van de eenvoud stuurt De Geus beslist niet aan op een uiterst stadium van onthechting aan consumptiegoederen of het opgeven van iedere levensvreugde. Integendeel, door zijn benadering wil hij uitkomen bij een verrijking in plaats van een verschraling van het menselijk bestaan. Zijn vraagstelling is dan ook hoe we op een confortabele, aangename en verantwoordelijke wijze kunnen leven zonder de ecologische begrenzingen van de aarde te overschrijden.
Daarnaast bespreekt De Geus auteurs die dwarse denkbeelden hebben over de voedselvoorziening. Op dit moment worden allerlei grondstoffen en eindproducten van hot naar her vervoerd, met alle extra milieubelasting van dien. Deze globale productie willen zij inruilen voor locale en dan ook kleinschalige voedselproductie.
De Geus komt in z’n boek dan ook met een uiterst kritische analyse van het overheidshandelen.
Door z’n boek zet De Geus ons aan kritisch naar onszelf te kijken. Ook stimuleert hij ons om ons geluk niet te zoeken in (de vermeerdering van) het materiële maar in wat er werkelijk toe doet in het leven.

‘Halsema heeft GroenLinks als een ideologische ruïne achtergelaten’ (Elma Drayer Trouw 1 januari 2013):
Geestverwanten in Duitsland en België denken stevig na over duurzaamheid, in Nederland heeft GroenLinks de groene idealen juist verkwanseld, vindt politiek filosoof Marius de Geus.
Heeft groene politiek in Nederland nog enige toekomst? Het is een kwestie die Marius de Geus (1954) als weinig anderen bezighoudt. Al sinds begin jaren negentig doet hij als politiek filosoof onderzoek naar ‘duurzaamheidsvraagstukken’. Bovendien geldt hij als een van de ideologen van het groene gedachtengoed.
En het moet van u pijn doen?
“Politici hebben er belang bij om de suggestie te wekken dat we milieu- en klimaatproblemen kunnen oplossen zonder een stapje terug te doen. Let wel, ik heb het niet over twintig stappen terug, ik heb het over een stapje terug. Ik durf best te zeggen dat het naïef is om te denken dat je klimaatproblemen kunt oplossen zonder dat het pijn doet. Dat gaat simpelweg niet lukken. Je zult keuzes moeten maken, en bereid zijn een prijs te betalen. Jij noemt dat calvinistisch? Daar herken ik me absoluut niet in. Maar ik geloof inderdaad dat je in het leven niet alles tegelijk kunt hebben.”

Klimaatbeleid Klimaatbeleid vraagt ook om ‘adaptatie’ (Bert Amesz de Volkskrant 13 november 2015, p. 20):
De inventarisatie van klimaatrisico’s door IPCC is op zich correct, maar eenzijdig en incompleet.
In de (verre) toekomst kan klimaatverandering de genoemde problemen versterken, maar het is niet de hoofdoorzaak. Jammer dat IPCC dat onvoldoende laat doorklinken in hun risicoanalyse; besluitvormers worden daardoor op het verkeerde been gezet.
Adaptatie
Dit is overigens geen pleidooi om af te zien van emissiereductie. Wél pleit ik voor meer aandacht voor dat tweede spoor van klimaatbeleid: adaptatie. Immers, door middel van een regiospecifieke adaptatiestrategie kan men gericht inspelen op de aard en omvang van de problemen op het moment dat die zich dreigen aan te dienen.
Bovendien ligt zo’n strategie veelal in het verlengde van de sociaal-economische ontwikkelingsdoelstelling van de betreffende regio, dit in tegenstelling tot kostbare mitigatie.
Als voorbeeld noem ik grootschalige ‘re-greening‘ van kwetsbare zones. Enerzijds bevorder je daarmee de koolstofopname vanuit de atmosfeer. Anderzijds draagt het bij aan de uitbreiding van landbouwareaal en economische ontwikkeling. Bovendien verminder je de kwetsbaarheid voor droogte en overstroming.
‘Building resilience’, daar draait het om.

‘Boer, omarm toch de microbe’ (Raaijmakers Volkskrant 12 november 2015 p. 25):
De landbouw moet schimmels en bacteriën niet domweg ‘wegselecteren’, zegt Jos Raaijmakers. ‘We snappen steeds beter hoe ze ons kunnen helpen.’
Maar langzaam dringt het besef door dat de grote meerderheid van de microben in landbouwgrond, net als die in onze darmen, ook veel goed doet. Dit stelt Jos Raaijmakers, die morgen aan de Universiteit van Leiden zijn oratie uitspreekt als hoogleraar microbiële ecologie.
De miljarden microben van duizenden verschillende soorten kunnen ziekteverwekkers doden of weren, ze kunnen de plant helpen om voedingsstoffen op te nemen uit de omgeving, ze kunnen het immuunsysteem van de plant beter laten functioneren, weerstand bieden tegen droogte, hitte en wateroverlast en zelfs de smaak verbeteren.
Uiteindelijk hoopt Raaijmakers de landbouw productiever én duurzamer te maken. Een gezond, robuust gewas heeft immers minder bestrijdingsmiddelen, kunstmest én water nodig. En zou het niet slim zijn om gewoon die oergroenten weer te gaan verbouwen? ‘De wilde verwanten hebben vaak andere ongewenste eigenschappen voor consumptie, zoals de smaak. Dus het is beter gebruik te maken van the best of both worlds.’

Nog even en de Grutto is verleden tijd (Caspar Jansen interview met Theunis Piersma Volkskrant 7 november 2015 katern Vonk p. 14-15):
Als scholier en student biologie hield de hoogleraar trekvogelecologie (aan de Rijksuniversiteit Groningen) en wadvogelonderzoeker (bij het NIOZ op Texel) zich al met grutto’s bezig.
Maar wat dan? Terug naar de jaren vijftig van de vorige eeuw?
‘Nee, natuurlijk niet, dat zou niet eens kunnen. Het mooie van de grutto is nu juist dat hij staat voor de moderne, gezonde en duurzame veehouderij die kwaliteitsproducten maakt die voor een hogere prijs op de wereldmarkt kunnen worden verkocht. De grutto kan het symbool worden voor boeren die weer trots zijn op hun product, in plaats van op hun productie. Deze allermodernste vorm van boeren noemen we tegenwoordig ‘natuurinclusieve landbouw’. Dat is landbouw waarbij je met zorg de grond weer gezond en zelfproductief laat worden, waardoor je geen stikstof of fosfaat meer hoeft toe te voegen, waar je het water niet uit hoeft te knijpen. Een bedrijvigheid met cyclische kringlopen. Dan krijg je een nieuw soortenrijk landschap, met mooie boerenproducten, betere en gelukkigere boeren en gezondere burgers. En die burger is gemiddeld nog goedkoper uit ook, want wat hij meer betaalt in de supermarkt, krijgt hij indirect weer terug vanwege ongebruikte belastingcenten.’
Toch wekt dit verhaal bij boeren irritatie. Ondanks de subsidies houden ze hun hoofd nauwelijks boven water. En dan moeten ze van u ook nog rekening houden met grutto’s.
Ik heb even gedacht dat we iets mochten verwachten van Sharon Dijksma, de staatssecretaris (tot deze week, red.). We zijn bij haar op bezoek geweest. Ze is slim en charmant, ze vond het geweldig wat we deden met de Kening fan ‘e Greide, we moesten vooral doorgaan. Maar niet veel later sloot ze een compromis over het fosfaatplafond waarbij de snel intensiverende boer waarschijnlijk weer beloond wordt ten koste van de natuurvriendelijke boer.’ Is er nog hoop voor de grutto?
‘De verandering zal vanuit de mensen zelf moeten komen. Misschien is het mijn optimistische aard, maar ik heb het idee dat er hier in Friesland een omslag zit aan te komen. Kening fan ‘e Greide slaat ontzettend goed aan.’

De nieuwe wereld NPO2 (9 november 2015):
Colet gaat in gesprek met diverse gasten, op zoek naar maatschappelijke betrokkenheid, engagement en vrijzinnigheid. Hans Boutellier, die in zijn onderzoek Het seculiere experiment analyseert hoe het christendom verdween uit het maatschappelijke leven, en Volkert Engelsman, directeur van Eosta, een van Europa’s grootste handelsondernemingen in biologische groenten en fruit.
Debat tussen de hoogleraren Hans Boutellier en Manuela Kalsky
Hans Boutellier sprak woensdag 19 september 2007 zijn oratie uit in het kader van zijn aanvaarden van de Frans Denkersleerstoel ‘Veiligheid en burgerschap’, een initiatief van het politiekorps Amsterdam-Amstelland, de gemeente Amsterdam en FSW. Deze leerstoel biedt hem de mogelijkheid in nauwe samenwerking met de politie en de Dienst Onderzoek en Statistiek van de gemeente een onderzoeksprogramma op te zetten waarin onafhankelijk onderzoek wordt gedaan naar de ordening van veiligheid in een netwerksamenleving.
Van Manuela Kalsky vond de inaugurele oratie op 12 november 2012 plaats ter gelegenheid van de aanvaarding van de Edward Schillebeeckx leerstoel voor Theologie en Samenleving aan de VU. Voorafgaand aan de oratie was er het mini-symposium ‘God is ieder ogenblik nieuw’ in De Nieuwe Liefde over de vraag of, en zo ja hoe, religieuze diversiteit in het werk van Edward Schillebeeckx voorkomt.
Volkert Engelsman is directeur van Eosta. Eosta is genomineerd vanwege zijn “continue stroom van innovaties” op het gebied van voedseltransparantie, biologische productie en duurzame verpakkingen.

Stunten met vlees of We moeten minder vlees eten, maar wel beter vlees (Hans Wansink Volkskrant 11 augustus 2015 p. 17):
Volledige omschakeling naar ecologisch verantwoorde productie is op termijn de enige begaanbare weg.
Niet alleen uit het oogpunt van dierenwelzijn, maar ook uit ecologische overwegingen moet Nederland stap voor stap streven naar een volledige omschakeling van bio-industrie naar biologisch en ecologisch verantwoorde productie van vlees. Zo’n integrale aanpak moet gericht zijn op alle partijen: de boeren, de supermarkten, de consumenten en de exportsector. We moeten minder vlees eten, maar wel beter vlees. Dat kost meer om verantwoord te produceren – en dus zal de prijs oplopen.
Dat veronderstelt een politieke regie, waarvoor geen enkele politieke partij kan weglopen. Dierenwelzijn en ecologisch verantwoorde landbouw zijn te belangrijk om over te laten aan Wakker Dier en de Partij voor de Dieren – hoe verdienstelijk deze activisten ook zijn met het luiden van de noodklok.

Caroline Kraaijvanger Verlies van natuur en cultuur gaan hand in hand (14 mei 2012):
Als de natuur in diversiteit afneemt, dan gebeurt datzelfde met de cultuur in dat gebied. Dat is de opmerkelijke conclusie van een nieuw wetenschappelijk onderzoek. De biodiversiteit loopt rap terug. Naar schatting verdwijnen jaarlijks 1000 keer meer soorten dan in het verleden het geval was. Ook de cultuur heeft het zwaar. Zo voorspellen experts dat tegen het eind van deze eeuw vijftig tot negentig procent van de talen wereldwijd verdwijnt. Het is lastig gebleken om die twee ontwikkelingen met elkaar in verband te brengen. Maar wetenschappers zijn er nu toch in geslaagd. Hun conclusie? Het verdwijnen van soorten hangt nauw samen met het verdwijnen van talen en een stukje cultuur.
Hotspot
“Wij voerden deze studie uit om meer te weten te komen over de mensen die in gebieden leven die belangrijk zijn voor het behoud van de biodiversiteit,” legt onderzoeker Larry Gorenflo uit. De wetenschappers bestudeerden de exacte locatie van meer dan 6900 talen. “We keken naar de gebieden die belangrijk zijn voor het behoud van de biodiversiteit en maten de diversiteit in talen in een poging de menselijke dimensie van deze regio’s beter te begrijpen.” Zo ontdekten ze dat gebieden met een grote biodiversiteit ook een grote diversiteit aan talen hebben. Zo’n zeventig procent van alle talen komt voor in gebieden met een grote diversiteit. Vaak zijn deze talen vrij uniek en komen ze slechts op één plaats voor en zijn ze dus ook kwetsbaar. Van de 3203 talen die op een biodiversiteitshotspot (een bedreigd gebied met grote biodiversiteit) werden aangetroffen, worden 1553 slechts door 10.000 mensen (of minder) gesproken.
Verklaring
Een gebied met een grote biodiversiteit kent dus ook een grote diversiteit aan talen. Hoe kan dat? Dat weten de onderzoekers ook niet precies. Er zijn verschillende factoren die dat verband kunnen verklaren. Mogelijk is het zo dat de bewoners van deze gebieden uit meer bronnen kunnen putten (de biodiversiteit, een bron van voedsel, is groot) en daardoor minder met andere groepen in botsing komen. Hierdoor konden ze hun eigen cultuur en taal ontwikkelen. Het is ook mogelijk dat de inheemse bevolking de biodiversiteit beschermt en dat – wanneer de cultuur en mensen verdwijnen – de biodiversiteit daar ook onder lijdt. “Hoewel verschillende processen mogelijk hebben geleid tot verschillende talen, culturen en soorten in verschillende gebieden, lijken vergelijkbare krachten nu het uitsterven van soorten en het verdwijnen van culturen en talen te veroorzaken,” zo schrijven de onderzoekers in het blad Proceedings of the National Academy of Sciences. “In veel gevallen lijken omstandigheden die soorten laten verdwijnen, ook talen te laten verdwijnen,” concludeert Gorenflo. Het is niet ondenkbaar dat wanneer culturen en talen verdwijnen ook de biodiversiteit nog sneller afneemt. In die talen en culturen zit namelijk vaak veel kennis opgeslagen over de omgeving van dat volk. Wanneer de cultuur en taal verdwijnt, gaat ook die kennis verloren.
Uit het onderzoek blijkt bovendien dat maatregelen die getroffen worden om de biodiversiteit op peil te houden, ook culturen goed doen. Beschermende maatregelen kunnen zeker één of twee talen in datzelfde gebied redden, zo stellen de onderzoekers. Organisaties die zich nu inzetten om dier- en plantensoorten te redden en organisaties die zich bekommeren om inheemse volken met hun bijzondere taal en cultuur zouden dan ook eigenlijk hun krachten moeten bundelen.

Václav Havel Het wonder van het Zijn: onze mysterieuze onderlinge afhankelijkheid:
Wat maakt het Antropisch Beginsel en de Gaia-hypothese zo inspirerend? Heel eenvoudig dit: beide herinneren ons, in moderne taal, aan wat we allang hebben vermoed, aan wat we al heel lang hebben geprojecteerd in onze vergeten mythen en in wat misschien al altijd als archetype in ons sluimerde. Dat is het besef dat we verankerd zijn in de aarde en het universum, het besef dat we hier niet alleen voor onszelf zijn, maar dat we een wezenlijk deel zijn van hogere, mysterieuze entiteiten waarmee we beter niet kunnen spotten. Dit verloren gegane bewustzijn is gecodeerd in alle religies. In alle culturen leeft het, in allerlei vormen. Het is een van de grondslagen waardoor de mens zichzelf kan begrijpen, zijn plaats in de wereld, en uiteindelijk de wereld als zodanig.

Lipika’s: De kosmische schrijvers of Goddelijke griffiers (H.P.Blavatsky)
De lipi-ka’s, van het woord lipi, ‘geschrift’, betekent letterlijk de ‘schrijvers. Deze goddelijke wezens zijn op mystieke manier verbonden met karma, de wet van de vergelding, want ze zijn de griffiers of geschiedschrijvers, die op de (voor ons) onzichtbare tafelen van het astrale licht, ‘de grote beeldengalerij van de eeuwigheid’, een getrouw verslag afdrukken van iedere handeling en zelfs gedachte van de mens, van alles dat was, is of ooit zal zijn in het Heelal van de verschijnselen. Zoals in ‘Isis’ werd gezegd, is dit goddelijke en ongeziene schilderij het BOEK VAN HET LEVEN. Omdat de lipika’s het ideële plan van het heelal, op basis waarvan de ‘bouwers’ na iedere pralaya de Kosmos weer ontwikkelen, uit het passieve universele denkvermogen in de objectiviteit projecteren, zijn zij het ook die een parallel vormen met de zeven engelen van de Goddelijke Tegenwoordigheid; de christenen zien die engelen in de zeven ‘planeetgeesten’ of de ‘geesten van de sterren’. Want zij zijn de rechtstreekse schrijvers van de eeuwige Verbeeldingskracht of, zoals Plato het noemde, de ‘goddelijke gedachte’.

Barry Commoner, Four Laws of Ecology:
1. Everything is Connected to Everything Else. There is one ecosphere for all living organisms and what affects one, affects all.
2. Everything Must Go Somewhere. There is no “waste” in nature and there is no “away” to which things can be thrown.
3. Nature Knows Best. Humankind has fashioned technology to improve upon nature, but such change in a natural system is, says Commoner, “likely to be detrimental to that system.”
4. There Is No Such Thing as a Free Lunch. Exploitation of nature will inevitably involve the conversion of resources from useful to useless forms.

In het hoofdstuk Van het klimaatfront geen nieuws beschrijft de hoogleraar geschiedenis en vooraanstaand psychoanalyticus Daniel Pick verschillende vormen van analyse, die naast elkaar moeten worden bekeken. Klimaatverandering wordt ook vanuit het gezichtspunt van de Negatieve dialectiek van Adorno belicht.

Ecologisch begrotingstekort 35% (22 augustus 2012)
Sinds het ontstaan van de financiële en economische crisis lijkt het complete overheidsdenken nog maar op een ding gericht: het terugdringen van het begrotingstekort. Elk procentje boven de heilig verklaarde 3% leidt onmiddellijk tot politieke paniek.
Die paniek bleef volledig uit toen op 22 augustus stilletjes de grens werd gepasseerd van de beschikbare capaciteit van de planeet. 22 augustus was ‘Overshoot Day’, de dag waarop de volledige jaaropbrengst van de Aarde is opgebruikt. De dag dus, waarop we van de toekomst moeten gaan lenen om de rest van het jaar door te komen. De dag, waarop het ecologisch begrotingstekort begint. Een ecologisch begrotingstekort van maar liefst 35%, en erger nog, een tekort dat nog steeds elk jaar toeneemt.

‘Groene kiezer moet in opstand komen’ (Marianne Thieme Volkskrant 28 augustus 2012)
Economische groei is niet de oplossing van onze problemen, maar de oorzaak ervan. We moeten niet meer van de aarde vragen dan zij kan leveren.
De dans rond het 3 procent begrotingstekort op last van Brussel is bijna aandoenlijk als we ons realiseren tot hoever het ecologisch begrotingstekort inmiddels is opgelopen. Politici van vrijwel alle partijen maken zich vooral druk over de verdeling van de taart (in zetels, in regeringsverantwoordelijkheid, in geld), terwijl de taart op is. Er zijn geen ingrediënten om een grotere taart te bakken en het bedenken van recepten voor groene taarten komt ook maar in beperkte mate tegemoet aan de ernst van de situatie.
Op 22 augustus was het Earth Overshoot Day, de dag waarop alle hernieuwbare ingrediënten die de aarde kan leveren voor onze economische behoeften opgebruikt waren voor 2012. Alles wat we sindsdien consumeren is een voorschot op een zeer onzekere toekomst. Een begrotingstekort van 3 procent valt in het niet bij een ecologisch tekort van 35 procent.
De overeenkomst tussen onze economie die niet kan functioneren zonder groei en een piramidespel dat stilvalt zonder nieuwe inleg is groter dan menig politicus zich realiseert. Het single-issuedenken van politieke partijen die zich geheel focussen op de kortetermijnbelangen van de westerse mens en zijn geld moet doorbroken worden met een planeetbrede beleidsvisie, los van het traditionele links/rechtsdenken.
Het belang van de zwaksten (inclusief dieren, natuur en milieu) beschermen tegen het recht van de sterkste is het enige wat ons een duurzame toekomst, gebaseerd op mededogen, kan bieden. Alleen een ‘groenekiezersopstand’ kan dat bereiken.

Hittegolf debat wordt steeds vinniger (Volkskrant 11 augustus 2012)
James Hansen haalde deze week het nieuws met een studie waarin hij uitrekent dat de kans op een hittegolf de afgelopen dertig jaar tien keer zo groot is geworden ten opzichte van het tijdvak 1951 – 1980.
Dat zet kwaad bloed. Een paper die ‘voorbijgaat aan de wetenschappelijke consensus’, de wetenschap ‘vertroebelt’ en een wig drijft tussen wetenschappers’, luiden in de VS unaniem de commentatoren van respectabele wetenschapswatchers. Prominent vertolker van de onvrede is Martin Hoerling van het Amerikaanse klimaatonderzoekscentrum NOAA: ‘Feiten zouden ertoe moeten doen, en doen er voor sommigen ook toe’, schrijft hij in een azijnzuur commentaar in de The New York Times. ‘De auteur schijnt erop uit te zijn om de angst in plaats van de rede te voeden.’

Gelukkig zijn we nu de fase van ontkenning dat er wat aan de hand is met het ecologische systeem gepasseerd. Vooralsnog wordt er van uitgegaan dat de Chaostheorie de ontbrekende schakel is van de Algemene relativiteitstheorie. De chaostheorie beschrijft de verborgen ordening en complementeert de Unified field theory. Het laat zien hoe ‘elektriciteit en magnetisme’ in de Unified field theory kan worden ingepast. Anderzijds bevordert het een nieuwe bifurcatie, een kwantumshift in het wereldbrein volgens Ervin Laszlo. Praktisch komt het er op neer dat door bewustwording de publieke opinie verandert.

In Nederland wordt gewerkt aan een Ecologische Hoofdstructuur om de afname van de biodiversiteit in Nederland af te remmen.

Volgens Paul Gilding die het boek The Great Disruption (De grote ontwrichting) over de volgens hem onverbiddelijke grenzen aan de groei heeft geschreven, consumeren we nu al 40 tot 50% meer dan de aarde op duurzame wijze kan opbrengen.
Paul Gilding ‘De planeet is niet meer te redden‘ (Volkskrant 24 september 2011)
Een paar miljard mensen zullen er wel sterven, denkt Paul Gilding. HIj was de internationale baas van Greenpeace tot 1994. In het gunstigste geval. Want in het slechte scenario, het scenario waarin de mensheid niet op het laatste moment besluit in te grijpen en haar consumptie gedrag drastisch terugschroeft, blijven er misschien niet mer dan en een paar honderd miljoen mensen over. ‘Dan kunnen we helemaal opnieuw beginnen. Dan is de beschaving weg en is het iedereen tegen iedereen.’
“We hoeven echt niet meer te werken aan het redden van de planeet. Het probleem is niet de ijsbeer die moet zwemmen. We moeten nu alles op alles zetten om de beschaving te redden.” Al die mensen, en dan ook nog allemaal levend in welvaart: het past gewoon niet, zegt Gilding. “Het punt is niet dat er een klimaat probleem is; dat is maar een symptoom. We zeggen al tijden dat de productie niet duurzaam is. Het kan niet. Of je het leuk vindt of niet: het einde van het winkelen is nabij.”
Milieudeskundige professor Rik Leemans denkt dat het zo’n vaart niet loopt. Volgens hem is de capaciteit van de aarde om de mens te voeden aanzienlijk op te voeren. Bovendien zijn de berekeningen van de ecologische voetafdruk niet waterdicht (Volkskrant 24 september 2011).

Agrarisch natuurbeheer levert niets op, interview Frank Berendse, hoogleraar natuurbeheer en plantenecologie (Volkskrant 15 april 2011)
In een brief aan het kabinet uiten 79 hoogleraren kritiek op de bezuinigingen op het natuurbeleid.
‘Er zijn eigenlijk maar twee terreinen waarop dit kabinet disproportioneel bezuinigt: cultuur en natuur. 60 procent op natuur, 300 miljoen van de 500 miljoen. Terwijl in alle andere sectoren hoogstens 4 tot 5 procent wordt gekort. Dat is toch merkwaardig?’
Nog merkwaardiger is het, vindt Berendse, ‘dat er geen enkel beleidsstuk aan deze fundamentele koerswijziging, na twintig jaar consistent beleid, ten grondslag ligt. Er ligt helemaal geen visie op de toekomst van het landelijk gebied, nergens is een uitgewerkt stuk waarover je zou kunnen discussiëren.
De wetenschappers protesteren in de brief ‘met klem’ tegen ‘de aanslag op de natuur in Nederland’, die het gevolg is van ‘de draconische bezuinigingsmaatregelen’ van het kabinet. Want de maatregelen zijn niet alleen ‘een enorme kapitaalsvernietiging’, maar leiden ook tot ‘een verslechtering van de leefkwaliteit voor mensen, planten en dieren.’

Biologe Dr. Irene Tieleman Hecht netwerk van eten en eters, Volkskrant 28 april 2007:
Een ‘ecosysteem’ is het geheel geheel van planten, dieren en micro-organismen (Model / experimental ecosystem) in een bepaalde omgeving. Alle onderdelen (bodem, planten, dieren, klimaat) zijn onderling van elkaar afhankelijk, en in een felle strijd om het voortbestaan verwikkeld. In het leven gaat het om eten en gegeten worden,om voedselketen en kringlopen. Steeds op zoek naar stabiel evenwicht. Maar het is moeilijk om de grenzen van een systeem te definiëren, zelfs het ecosysteem Aarde is afhankelijk van de zon. In een ecosysteem is alles met elkaar verbonden. De relaties bestaan voor een belangrijk deel uit eten. Volgens recente schattingen is de ecologische voetafdruk van de mens – de impact van een leefstijl op de Aarde – ongeveer 25 procent groter dan onze planeet duurzaam kan leveren. Het zou dus slimmer kunnen zijn om de draagkracht van ecosystemen niet uit te putten. Omdat ze dan simpelweg dienst weigeren.

John Gray boek Strohonden, gedachten over mensen en andere dieren, (Volkskrant 26 april 2003):
De westerse mens waant zich het middelpunt van de aarde, de meester van het universum dat hij kan beheersen, zowel in politieke als in het persoonlijke leven. Maar op een kwade dag zal hij de bittere waarheid ervaren. Het leven is niet maakbaar, het individu kan zo maar vermalen worden door de krachten van de geschiedenis.
Het boek Strohonden is een frontale aanval op de overmoed van de westerse mens. Eerst beloofde het Christendom ons Verlossing, daarna nam het humanisme de fakkel over. Wetenschappelijke kennis zou de mens vooruitgang en geluk brengen. Maar de mens is slechts een dier als alle andere. Een beetje slimmer misschien, maar uiteindelijk net zo machteloos. Gray ziet politiek als een serie oplossingen voor praktische problemen. Hij heeft zich fel verzet tegen iedere vorm van utopisme.
Het neoliberalisme ontwikkelde zich tot een utopische ideologie, die de vrije markt als universele heilsleer verkondigde. De Amerikaanse neoconservatieven zijn de nieuwe utopisten. Zij geloven dat je van elk land een liberale democratie kunt maken, ongeacht de plaatselijke cultuur en geschiedenis. Etc.

Bij de natuurwetten, de levensprocessen gaat het om de Weltstoff van Teilhard de Chardin, de geest-substantie svabhavat (Akasha) in de esoterie en om de willekeurige mutatie en natuurlijke selectie. Het is mogelijk geest en materie, de twee kanten van een medaille met behulp van het Ether-paradigma te verbinden. We verwaarlozen de immateriële kant van de medaille in de mate waarin we ons met de materiële kant bezig houden. Dit wordt door de wetmatigheid van zaaien en oogsten tot uidrukking gebracht. De chaostheorie, de zelfgelijkvormigheid (de dialectiek, de wereld van de bipolariteit) en het onzegbare van communicatie staan centraal. Het gaat om het aan Hermes Trismegistus toegeschreven inzicht “Zo boven, zo beneden”; “Zo beneden, zo boven.” Waandenkbeelden blijven bestaan zolang de geesteswetenschappers en de natuurwetenschappers los van elkaar blijven functioneren. Voor wat betreft ruimte en tijd kan er maar een waarheid zijn, die voor beide domeinen van de éne werkelijkheid moet gelden.

Johan Braeckman Darwins Moordbekentenis De Ontwikkeling van het Denken van Charles Darwin
Als ik in mijn lessen of tijdens voordrachten vraag wat de essentie van de evolutietheorie is, krijg ik steevast als antwoord dat de mens van de aap afstamt, wat niet klopt. Apen en mensen hebben een gemeenschappelijke voorouder: ongeveer zes miljoen jaar geleden liep in Afrika een wezen rond dat enerzijds heeft geleid tot de ontwikkeling van aapachtige soorten en anderzijds tot die van mensachtige soorten, zoals de Homo habilis, Homo erectus, Homo neanderthalensis en Homo sapiens, de enige die is overgebleven. Opmerkelijk is ook dat men steevast aan de mens denkt, terwijl evolutietheorie ons natuurlijk iets leert over leven in het algemeen, dat wil zeggen over alle soorten.
Wie denkt dat de mens van de aap afstamt, heeft er niets van begrepen.
William Hamilton introduceerde het begrip inclusive fitness, waarmee hij een hardnekkig misverstand uit de wereld heeft geholpen. Tot op heden denken veel mensen, onder wie sommige zogenaamde experts, dat dieren en andere organismen een bepaald gedrag enkel vertonen om het voortbestaan van hun soort in de hand te werken.
Vele studies tonen ondertussen aan dat de bevindingen aangaande inclusive fitness kloppen. Hoewel Hamilton als de belangrijkste evolutiebioloog sinds Darwin wordt beschouwd, zijn er nog steeds wetenschappers die zijn gedachtegoed niet kennen. Nog zo’n probleem is dat survival of the fittest iets anders wil zeggen dan “het recht van de sterkste”, zoals velen denken. Het betekent dat organismen die het best zijn aangepast aan hun omgeving de beste kansen hebben om zich voort te planten.
Psycholoog Steven Pinker beweert dat onze genen zich als het ware in een parallel universum bevinden en hun eigen agenda hebben.
JB: Ik denk dat we tegenwoordig de invloed van ons erfelijk materiaal inderdaad overschatten. Genen bepalen voor een stuk ons gedrag, maar ieder individu heeft eigen drijfveren, motieven en verlangens. Je zou kunnen zeggen dat de genen ons maken tot vrije wezens die zich desgewenst kunnen verzetten tegen wat goed is voor het genetisch materiaal.
Kan de evolutietheorie ons ook meer inzicht verschaffen in de menselijke psyche, zoals Darwin overigens zelf heeft voorspeld?
JB: Ja, volgens de evolutionaire psychologie bestaat ook het menselijke brein uit “organen” die door natuurlijke en seksuele selectie zijn ontworpen om problemen van overleving en voortplanting op te lossen. Ik zie geen enkele reden waarom onze hersenen in de loop van de evolutie op een andere manier zouden ontstaan zijn dan de andere organen. Net zoals in de rest van ons lichaam treffen we in het brein gespecialiseerde adaptaties aan, modules genoemd, die eveneens aan de evolutie onderworpen zijn.
Zullen we ooit te weten komen hoe het bewustzijn zich heeft ontwikkeld?
JB: Het hangt ervan af hoe je het begrip “bewustzijn” definieert. Ik zie het als het louter subjectief ervaren van bepaalde lichamelijke sensaties, zoals het voelen van tandpijn of het proeven van chocolade. Dat is niet hetzelfde als ons cognitief vermogen dat ons in staat stelt een voorstelling van de wereld te maken. Vanuit darwinistisch oogpunt valt de ontwikkeling van het bewustzijn wellicht te verklaren.

Universele kennis, de universele wetten zijn complementair aan de natuurwetten.
De belangrijkste Universele Wet is de Wet van Eén, die stelt dat alles in de kosmos met elkaar verbonden is.
Wegens de eindigheid van de lichtsnelheid kan alles in de kosmos niet met elkaar verbonden zijn.

H.P. Blavatsky boek De Stem van de Stilte, Fragment III:
Mededogen is geen eigenschap. Het is de WET der WETTEN, eeuwige harmonie, alaya’s ZELF; een oeverloze, universele essentie, het licht van eeuwigdurend recht, de juiste ordening van alles, de wet van eeuwige liefde.

Terezinha Franca Kind De wet van harmonie
‘Wij erkennen slechts één wet in het universum, de wet van harmonie, van volmaakt evenwicht]’, zegt één van de Mahatma’s. De wet van harmonie is een fundamentele wet in het universum, de bron en de basis van alle andere wetten van de natuur, vooral de wetten van orde en karma.
De wereld wordt onderhouden door hetzelfde evenwicht tussen de middelpuntzoekende en de middelpuntvliedende krachten waarop het gebouwd werd. De middelpuntzoekende kracht zou zich niet kunnen manifesteren zonder de middelpuntvliedende in de harmonieuze omwentelingen van de sferen.

Voor alsof het een wiel was in het midden van een wiel (Deel I, p. 157) of als het ware een wiel in het midden van een wiel was (Deel II p. 629) kan ook gelezen worden een kleine kringloop binnen een grote kringloop of de levenscyclus van een mens (menselijke natuur) binnen de levenscyclus van een universum (Het wiel van dharma). Op aarde vinden analoge energetische processen plaats (Wet van analogie: ‘Zo Boven zo Beneden’). Een elektronenschil (SCHILLEN) kan met de baan die een planeet beschrijft worden vergeleken. De Éne werkelijkheid maakt het mogelijk de in de kosmos verborgen repeterende patronen, van heel klein (atoom) tot heel groot (meta-universum) te duiden en de huidige tijdgeest te leren begrijpen.

De ‘Law of One’ (zoekopdracht: Law) heeft op het universele ordeningsprincipe karma, de 2e grondstelling betrekking.
Jan Wicherink (p. 194): Men zou kunnen beargumenteren dat de Oosterse spirituele tradities hun universele wijsheid niet bereikten via wetenschappelijke methoden, maar door esoterische principes zoals introspectieve meditatie. In een hogere staat van bewustzijn kregen ingewijden toegang tot de oerkennis die opgeslagen ligt in de Akasha-kronieken. Hoewel dit best waar zou kunnen zijn, geloof ik nog steeds dat er voldoende redenen bestaan om aan te nemen dat de oude vedische cultuur haar initiële wijsheid van eerdere beschavingen ontving.

De resultaten van het onderzoek van de primatoloog en etholoog Frans de Waal sluiten aan op de bevindingen op het terrein van de biofysica, evolutiepsychologie en moraalfilosofie door Juleon Schins:, R.C. Smaniotto respectievelijk Ellen Comhaire.

Antropocentrisme is het tegengestelde van theocentrisme en binnen een andere filosofische context ook van ecocentrisme.

Samenvatting (Reciprociteit:Er is niets nieuws onder de zon, Catharsis, Interdisciplinair)

In het rapport ‘E i V’ wordt de relatie ‘Absoluut en Relatief’ aan de hand van Ain-Soph (Parabram, éne Werkelijkheid) en het Ether-paradigma (Het paradigma van de relatieve ether) verklaart. De relatie ‘Absoluut en Relatief’ berust op het principe van complementariteit dat al door Heraclitus naar voren is gebracht en heeft op de ‘eenheid der tegendelen’ (‘These + Antithese = Synthese’, Hindoe-trimurti) het overbruggen van tegenstellingen betrekking.

Politici gebruiken de oxymoron om het onverenigbare, het ‘of-of’ denken, de kool en de geit sparen – dichter bij elkaar te brengen. Primair draait het om emanationisme (dharma, tao, wederhelft), het ‘en-en’, het complementaire open systeem denken dat ook in het Westen toepassing vindt. Om het ‘of-of’ denken beter te begrijpen draait het niet alleen om het tweewegen-model van Miriam van Reijen, maar ook om de tweeling paradoxvan Albert Einstein.

De wetenschap heeft voor dit alles een verklaring; en haar theorieën op embryologisch, biologisch en fysiologisch gebied zijn ongetwijfeld juist, voorzover het de nauwkeurige waarneming van het materiaal betreft. Toch zijn de voornaamste twee moeilijkheden van de embryologie – namelijk, welke krachten aan het werk zijn bij de vorming van de vrucht, en wat de oorzaak is van de ‘erfelijke overdracht’ van lichamelijke, morele en verstandelijke eigenschappen – nooit behoorlijk opgelost, en zij zullen nooit worden opgelost voordat de geleerden zich zullen verwaardigen de occulte theorieën te aanvaarden14.
14) De materialisten en de aanhangers van de darwinistische evolutieleer zouden er onverstandig aan doen de onlangs uitgewerkte theorieën van professor Weissmann, de schrijver van Studien zur Descendenzlehre, te aanvaarden. Deze theorieën hebben betrekking op een van de twee bovengenoemde mysteries van de embryologie, die hij schijnt te hebben opgelost – zoals hij denkt. Want als het is opgelost, zal de wetenschap het domein van het werkelijk occulte hebben betreden, en voor altijd het rijk van de transformatie, zoals beschreven door Darwin, hebben verlaten.

Ondergewaarde chromosomen (Ronald Veldhuizen interviewt David Page de Volkskrant 1 oktober 2022, Wetenschap p. 24-26):
Mannen en vrouwen zijn totaal andere wezens, vindt hoogleraar genetica David Page , die zich niets aantrekt van gevoeligheden. Want als het om gezondheid gaat moeten we ze echt verschillend behandelen.
Maar ziekten zijn complex. Bent u niet bang dat critici zeggen dat uw blik op enkel de sekschromosomen Xi en Y te simpel is?
‘Je kunt niet alle nuancen tegelijk overzien. Om verder te komen moet je sommige details durven loslaten. Ik vraag me continu af of mijn perspectief een nuttige afbakening is, of een monsterlijke oversimplificatie. Maar voorlopig gaan we ermee door totdat het uit elkaar valt.’

De ‘Derde weg’ heeft in het onderzoeksrapport ‘E i V’ op de relatie tussen ‘Chaos – Gaia – Eros’ en het Eeuwig ‘Goede – Ware – Schone’, op de synthese tussen ‘vrouwelijk en mannelijke’ energie (aantrekken en afstoten) betrekking. Maar ook op de drie guna’s in wisselwerking met de Trimurtivan het Hindoeïsme.

De 1e, de 2e en de 3e Logos stemmen met Shiva (God als Transformerende Entiteit), Vishnu (God als Onderhouder) en Brahma (God als Schepper) van de hindoeïstische Drie-eenheid overeen. De drie fundamentele eigenschappen van materie, de drie guna’s correleren, volgen eenzelfde universeel cyclisch patroon als de drie geestelijke eigenschappen, de Trimurti. Het is een proces van anabolisme en katabolisme evenzeer in het menselijk lichaam als in andere objecten van de schepping.

Fractale zelfgelijkvormigheid (‘Entropie en Negentropie’), symmetrie op elke schaal heeft op complementaire werkwoorden ‘Scheppen en Vernietigen’ (Hindoe-trimurti), ‘Vernieuwing en Vernietiging’, ‘Zaaien en Oogsten’ betrekking. Het betekent dat we met de in het universum verborgen 5e Dimensie, de Triade terdege rekening dienen te houden.

De membranen (brane cosmology, M-theorie) correleren met het omhulsel (schil, klippoth, schaal, schelp in de microkosmos. In beide gevallen is van creatie en destructie (‘scheppen en vernietigen’) sprake. Er wordt van uitgegaan dat het antwoord met Brahma (God als Schepper), Vishnu (God als Onderhouder) en Shiva (God als Transformerende Entiteit) van de hindoeïstische Drie-eenheid samenhangt. De gemanifesteerde werkelijkheid (de drie vormen van Vishnu, drie guna’s of energieën, de drie polen, neutraal, positief en negatief) staat tegenover de ongemanifesteerde Trimurti.

Kim Putters, Inge Mutsaers en Stan van Pelt volgen het inzicht in het onderzoeksrapport ‘E i V’, namelijk de wederkerigheid tussen micro en macro, dat we in onze eigen bubbel, lees referentiekader leven. Door grip te krijgen op onze eigen bubbel, kunnen we meehelpen een ongezonde bubbel in de financiële sector te laten verdwijnen. Of met andere woorden datgene waartegen we vechten definieert ons even duidelijk als datgene waarvoor we ons inzetten. Platland ontstaat wanneer politici de verborgen 5e Dimensiebuiten hun referentiekader plaatsen, we door marionetten van het systeem worden geregeerd.

Door de absolute tijd en relatieve tijd te introduceren is het mogelijk de discussie met betrekking tot ruimte en tijd een stapje verder te brengen. De relatieve tijd staat voor de 4e dimensie van Ouspensky op het grensvlak van ‘ruimte en tijd’, die niet kan worden waargenomen. De linker hersenhelft analyseert in de tijd en de rechterhelft synthetiseert in de ruimte. We dienen wel degelijk met Door gene zijde bezien, de keerzijde van de medaille rekening te houden. Het is de verborgen 5e dimensie – het eeuwige nu – het principe van de ‘Akasha-kronieken’ (‘Noosphere’) waarmee mystici en paragnosten in verbinding staan.
De relatieve tijdkan het gemakkelijkste aan de hand van wanneer we naar de zon kijken worden geïllustreerd. We zien namelijk niet de zon zoals die op dat moment is, maar zoals ze ongeveer 8 minuten geleden was. Dit komt door de lichtsnelheid. Delen we de afstand tussen de zon en de aarde door de lichtsnelheid, dan heeft het licht bij benadering 8 minuten en 20 seconden nodig om de aarde te bereiken. Het laat duidelijk de conclusie van Einstein zien dat tijd een dimensie is.

De metafoor ‘Veilig en Verdoemd’ (p. 324, 326, 337, 425, 481, 482) in het boek van Amanda Gefter is analoog aan ‘Verlossing en Verdoemenis’ in de esoterie en Genadeleer en Erfzondeleer in het christendom. Het belicht de in het universum verborgen 5e Dimensie, het goddelijke bewustzijn. De eindconclusie van Amanda Gefter is dat we allen in ons eigen referentiekader leven en daardoor komt opnieuw de discussie centraal te staan vanuit welk referentiekader wordt beoogd Probleem en Oplossing (‘Zaaien en Oogsten‘) met elkaar te verbinden. Wat Amanda Gefter zegt sluit aan op wat Jiddu Krishnamurti over waarnemer van het waargenomene al eerder naar voren heeft gebracht. De verborgen 5e Dimensie, de 5 bij 5 matrix? biedt net als het 7 schillenmodel, de boodschap van authentiek leiderschap, het antwoord op De trap naar terreur van Fathali M. Moghaddam.

Man, vrouw, mens: feiten en cijfers (Gender, gender(identiteiten), sekse en chromosomen… Best verwarrend allemaal, bovendien roept de huidige genderdiscussievaak weerstand op. Tijd om enkele feiten, cijfers en begrippen op een rijtje te zetten.

The gender games (VPRO Tegenlicht 29 augustus 2022 NPO2):
Gender bestaat al lang niet meer uit een tweedeling tussen man en vrouw. Maar in de sportwereld zijn de categorieën nog wel bepalend en dus vallen er mensen buiten de boot. Hoe kan de sport voor iedereen een plek vinden?
Zijn genderinclusieve sporten en eerlijke competities met elkaar in overeenstemming te brengen? VPRO Tegenlicht werpt een blik op de sportindustrie en vraagt vrouwelijke sporters en gender-theoretici naar hun ideale toekomst van de vrouwensport.
Genderwetenschapper Judith Butleris een Amerikaanse hoogleraar politieke filosofie en genderwetenschapper en schreef twee invloedrijke boeken over de rol van gender in de maatschappij. Volgens Butler is gender geen biologisch fenomeen, maar een sociale constructie.

Dat wat rest (Wieteke van Zeil interviewt Birgit Meyer de Volkskrant 31 augustus 2022 p. V10-12):
Birgit Meyer onderzoekt de rol van intuïtie in religies. Als wetenschapper kan ze ook nier zonder: ‘Met intuïtie open je de wereld naar het onbekende.’
‘Mensen proberen de complexe wereld die tegenover hen staat, maar waar ze ook deel van uitmaken, te bevatten. De wetenschap zet daarbij in op de rede. Maar er is ook veel wat wij niet weten en waar nog geen woorden voor zijn. Onze kennis is beperkt. Intuïtie zou ons kunnen helpen om meer dingen te begrijpen.’ Dat levert meteen spanning op, zegt ze, want intuïtie heeft onder veel wetenschappers geen geweldige reputatie. Toch heeft de wetenschap intuïtie nodig, vindt Meyer. ‘Begrijp me goed; intuïtie moet de wetenschap niet vervangen. Maar ik zou wat meer ruimte willen voor intuïtie in ons vak.’

De Vrij-Katholieke Kerk geeft het boek De hemelse machten achter het kerkelijk jaar uit een door bisschop Vreede geredigeerde priestercursus voor de Vrij-Katholieke Kerk. De betekenis van Hemelvaart (hoofdstuk XXII) en Pinksteren (hoofdstukken XXIII en XXIV), lees de tekst die over het neerdalen van de Heilige Geest gaat, worden in dit boek besproken.

Het verborgen bestuur van de wereld (Prof. J.E. van der Stok lezing 29 april 1956 p. 80):
De Orde van Hogepriesteressen staat voor het mysterie, dat altijd vrouwelijk is en ook voor de diepte, de transparante wijsheid. En de Hiërarchie van Adepten staat voor de mannelijke kant, voor de goddelijke offeraar, het licht, het goddelijke vuur, de intelligentie.Als men deze beide machten goed realiseert, kan men tot een visie komen van het absolute , van volstrekt spontane creatie , die in volmaking is.
De volle maan van Chaitra (Prof. J. E. van der Stok lezing 20 april 1958 p. 88):
Het is alsof de Heer van alle Mysteriën Zijn eigen hart neemt, brandende van barmhartigheid en dat geeft aan de Heer Maitreya en dan kunnen de krachten van Pinksteren losstromen die leiden tot herstel. Ook het verstand en de ziel worden dan in scheppende macht hersteld, opdat het Grote Werk zal worden volbracht tot het geluk van de mens in de gehele schepping.
Het verborgen bestuur van de wereld wordt door het mysterie van het universele en eeuwige perpetuum mobileverklaard.

Reciprociteit en de Bijbel:

De Nederlandsheid van de Nederlandse literatuur (3, slot)
Elektriciteit (Arie Storm De Groene Amsterdammer 9 mei 2008):
In twee eerdere essays ging Arie Storm op zoek naar wat de Nederlandse literatuur zo Nederlands maakt. Het land, de grond, de luchten, het licht en de zee bleken belangrijk. Ten slotte ontdekt Storm aan de hand van een klassieker van H.G. Wells, die hij vertaalde, en de roman Gevoel, die hij zelf schreef, het belang van ‘elektriciteit’ voor de Nederlandse kunst.
Ik heb echter in deze roman niet geprobeerd als een soort literaire Char het spiritisme nieuw leven in te blazen. Wat er opmerkelijk aan is, is het decor dat erin wordt gebruikt en de functie die dat decor heeft. De vader van de hoofdpersoon is weliswaar overleden en de band tussen zoon en vader is niet al te sterk geweest, maar ze zijn beiden wel in hetzelfde decor opgegroeid, dat gebied achter de zee, vlak bij de duinen, Den Haag, het Westland, Nederland. Daar hangt iets van die ‘elektriciteit’ waar Wells het over heeft. Die elektriciteit wekt hun lichaam en hun geest in de roman als het ware tot leven, zowel het lichaam en de geest van de levende als het lichaam en de geest van de dode. Daar komt het gebruik van de tijd bij. In Gevoel rolt de tijd niet onafwendbaar voort naar een bepaald punt, naar het einde dus, nee, de tijd gaat aan de ene kant verder en ergens anders staat die stil om vervolgens toch weer op een ander puntsamen te komen.

Treuzelende politici vertragen de trein (Rens van Tilburg de Volkskrant 11 februari 2015 p. 26):
De eerste paarse coalities tilde marktwerking en deregulering naar ongekende hoogten. Nederland liep voorop met marktwerking in het openbaar vervoer, de energie-, telecom- en financiële sector. In 1995 werd, tegen het advies van de commissie Verzelfstandiging Spoorwegen in, spoorvervoerder NS afgescheiden van spoorbeheerder ProRail. Zo’n scheiding zou binnenkort verplicht worden in heel Europa, zo was de verwachting. De NS moest naar de beurs en de concurrentie aangaan met buitenlandse vervoerders.
Het vertrouwen dat ‘de markt’ alles beter en goedkoper zou maken, was eindeloos. Ten grondslag aan dit geloof ligt de notie van de ‘survival of the fittest‘, de samenvatting die de Brit Herbert Spencer muntte van Darwins evolutietheorie. De vrije markt is volgens hem het strijdperk waarop de evolutionaire vooruitgang het hardst gaat, waar soortgenoten elkaar vrijelijk de maat nemen en de zwakke broeders elimineren.
Dit geloof in de zegeningen van de markt is inmiddels flink aangetast door een weerbarstige praktijk. De grootse beloftes uit de paarse jaren zijn veelal niet waargemaakt. De financiële crisis had de laatste twijfelaars moeten overtuigen.
In veel sectoren moet de wissel weer om. Niet omdat concurrentie slecht is, wel omdat je erin kunt doorslaan. Het is zoeken naar de juiste balans tussen concurrentie en samenwerking. Beide hebben zo hun merites, elk tijdvak vereist een eigen mix.
Tegenover Spencers interpretatie van Darwin zette de Russische ‘wetenschapper-prins-activist’ Peter Kropotkin de notie dat soorten juist succesvol zijn doordat soortgenoten elkaar helpen (Social Darwinism). Niet de meest egoïstische, maar de meest effectief samenwerkende soorten overleven. Kropotkin kreeg dit idee toen hij in 1882 in het aquarium van Brighton zag hoe verschillende krabben uren bezig waren een ongelukkig op zijn rug terechtgekomen soortgenoot overeind te helpen. Wederzijdse hulp verklaarde volgens Kropotkin het succes van veel soorten: krabben, mieren, bijen, papegaaien, wolven, apen en mensen.
Als uw trein straks weer vertraagd is en u een boze tweet wilt plaatsen over de NS, bedenk dan dat u er wellicht beter aan doet de treuzelende politici te adresseren.

De ecologische crisis vraagt om de verbetering van de integratie van wetenschappen, een interdisciplinaire aanpak, om een paradigmawisseling. Op welke termijn zijn we bereid de military–industrial complex budgetten meer voor het bevorderen van het leven in te zetten, dus te voorkomen dat we de ecosystemen vernietigen? De Ecologische voetafdruk (ook Mondiale voetafdruk of kortweg voetafdruk) voor een bepaald jaar is een getal dat weergeeft hoeveel biologisch productieve grond- en wateroppervlakte een bepaalde bevolkingsgroep in dat jaar gebruikt om zijn consumptieniveau te kunnen handhaven en zijn afvalproductie te kunnen verwerken. Het gaat om een hypothetisch getal, gemeten in mondiale hectares.

Ronald Plasterk heeft een te beperkte visie op natuurlijke selectie. In de kern draait het om universeel darwinisme, een interdisciplinaire aanpak. Uit het artikel 7 goedklinkende fabels van Jurre van den Berg in de Volkskrant van 21 september 2013 blijkt dat er aan de decentralisatie plannen van Plasterk geen enkele wetenschappelijke onderbouwing aan ten grondslag ligt. Frits Bolkestein en Ronald Plasterk vervullen een vergelijkbare rol om de politiek van een intellectueel jasje te voorzien. Al kun je je afvragen of het niet beter was geweest voor Plasterk dat hij in plaats van Binnenlandse Zaken, het Ministerie van Infrastructuur en Milieu was gaan leiden. Een terrein waarop hij als ex-hoogleraar enige kennis van zake heeft.
Universal Darwinismaims to formulate a generalized version of the mechanisms of variation, selection and heredity proposed by Charles Darwin, so that they can apply to explain evolution in a wide variety of other domains, including psychology, economics, culture, medicine, computer science and physics.

Stelling: In bureaucratisch aangestuurde organisaties leert het management wel problemen door te schuiven, echter niet om problemen op te lossen. Het management ‘wast zijn handen in onschuld’.

De paradigmashift, die in het boek Creatieve evolutie Darwinisme en Intelligent Design van Amit Goswami wordt besproken sluit naadloos op het onderzoeksrapport ‘E i V’ aan. Het biedt de blauwdruk van het leven, een meta-model om de Éne werkelijkheid te verklaren. Het is wel degelijk mogelijk de contouren van de ’theïstische evolutie’te schetsen, een opvatting waarin God als Schepper en de evolutieleer van Darwin samengaan.

In the late 1980s Goswami developed an idealist interpretation of quantum mechanics, inspired in part by philosophical ideas drawn from Advaita Vedanta and theosophy. Calling his theory “monistic idealism”, he claims it is not only “the basis of all religions worldwide” but also the correct philosophy for modern science. In contrast to materialistic conventional science, he claims that universal consciousness, not matter, is the ground of all existence, in congruence with mystic sages. Consciousness, deemed as the precursor of physicality, arises from conscious observation through a process intimately connected to wavefunction collapse in a quantum measurement.

Het is het denkvermogen, de rede – de relatie tussen ‘Remslaap en Non-remslaap’ – die een mens van een dier onderscheidt. Computers, notebooks, smartphones en iPads spelen in de informatiemaatschappij een cruciale rol. Het is mogelijk met behulp van computers virtual reality, een rollenspel te creëren. De virtuele wereld van een computer kan wel het denken, maar niet het voelen simuleren. Aan de hand van de op het beeldscherm getoonde beelden, de grafische vormgeving kunnen wel sensaties en emoties bij een cliënt worden opgeroepen. Omgekeerd is het wel mogelijk met behulp van scanners beelden, de intensiteit van emoties binair vast te leggen. De zuurstof in het bloed is gevoelig voor elektromagnetische velden en daardoor kan de scanner de moleculen traceren. De elektrische stroompjes tussen zenuwcellen in de hersenen zijn met behulp van een Electro Encefalogram (EEG) zichtbaar te maken. Een deskundige virtual reality techniek kan met een catharsis (reinigen van emoties) worden vergeleken.

Kunnen bèta’s iets leren van ‘pseudo’-wetenschappers? (Peter de Waard de Volkskrant 22 juli 2020 p. 20):
Maar in het Outbreak Management Team zitten alleen maar medici. Mogelijk kunnen de wetenschappers nu iets leren van de economen. Ze zouden hun oor te luisteren moeten leggen bij psychologen en sociologen. Geen formules meer over de verspreidingskansen van het virus, maar gedachten over hoe een paniekerige overheid en een hysterisch volk zullen reageren als de bèta’s elkaar in de haren blijven vliegen over de juiste aanpak.

Cruciaal is de ‘conceptuele omkering’ van Douglas Hofstadter, de Ouroboros, de slang die in zijn eigen staart bijt. In de achtvorm: Zo boven zo beneden. Om te leren vliegen, het fenomeen creativiteit te verklaren is het nuttig met het zelf-eon van de fysicus Jean Emiel Charon serieus rekening te houden. Dit komt ook in het boek ‘Rusteloosheid’ pleidooi voor een mateloos leven naar voren. Zolang we dat mechanisme niet doorhebben, blijft elke oproep tot rustiger leven gedoemd tot mislukken.

De Fransman Jean E. Charon geeft met zijn eonenhypothese (eonische tijdruimten) een nieuw inzicht op de aeonen van Valentinus en de emanatie van het Ene van Plotinus. De eeuwige filosofie (p. 63): ‘Deze leringen zijn dus niet nieuw, geen vindingen van deze tijd, maar zijn langgeleden verkondigd, zo er al niet de nadruk op is gelegd; deze leer van ons is de verklaring van een eerdere leer en kan de oudheid van deze opvattingen aantonen op het getuigenis van Plato zelf.
– Plotinus, Enneaden V.1.8

Gerrit Teule: Gods bestaan ervaren vanuit een vijfde dimensie – Een antwoord aan Klaas Hendrikse (GAMMA juni 2008)
Het goddelijke onttrekt zich aan elke wetenschappelijke waarneming, maar niet aan het innerlijke schouwen, de meditatie, of, zo u wilt, bidden (siddhi’s). Wie de eonische binnenkant (het bronbewustzijn) schouwt, ziet een glimp van het goddelijke.

Gerrit Teule is een ingenieur, die in zijn werkzame leven voor IBM heeft gewerkt. Gerrit Teule filosofeert in zijn boeken over de evolutie van het (zelf) bewustzijn, het reflexief bewustzijnen de elektromagnetische kracht.

Gerrit Teule: boek Chaos en Liefde, de kern van geest, leven en evolutie
De eonenhypothese luidt in het kort als volgt. Het oorzakelijke verband tussen geest en lichaam, en tussen geest en stof in het algemeen, is van elektromagnetische aard, waarbij een scala van subtiele elektromagnetische trillingen en trillingsfrequenties wordt gebruikt. Dit innige elektronische verband tussen geest en lichaam, diep verborgen in wat door Charon “psychomaterie” werd genoemd, is ook de basis voor alle biochemie en i.h.b. voor ons immuniteitssysteem, onze enige en laatste bescherming tegen ziekte en dood; het draagt al onze evolutie-ervaring en overlevingskennis met zich mee en is vergelijkbaar met de omstreden “morfogenetische velden”, hier aangeduid als de “eonische matrix”. De overweldigende complexiteit, precisie en kracht van dit levende systeem, diep binnenin onszelf maar ook in iedere huismus of grasspriet, is van een indrukwekkende schoonheid. Het stuwt de evolutie voor zich uit in haar streven naar bewustwording.

In zijn boek WDNKW:
Hoofdstuk 22 Onze eonische vrije wil
Vertraging van het bewustzijn (p. 259):
We kunnen ook de term ‘het eonische onbewust’ of ‘bronbewustzijn’ gebruiken.
We zien dat in de vorm van minimale elektrische pulsjes in de hersencellen. Denk daarbij aan de orde van grootte van microvolts. Dit kunnen we vergelijken met het butterfly effect (vlindereffect) uit de chaostheorie: een vlinder wappert op een Canarisch eiland met zijn vleugeltjes en veroorzaakt zo een orkaan in Mexico.
260: Volgens de eonenhypothese zijn echter beide causale richtingen volop in gebruik. Het kernpunt is dus de richting van de causaliteit: vanaf het bronbewustzijn naar de neurale activiteit en vice versa.
262: Ook de constatering van Roger Sperry, mind is an emergent property of the brain, klopt hier niet, want dat wijst ook weer op een eenzijdige causale richting. Met evenveel recht kunnen we zeggen dat hersenactiviteit een emergent gevolg is van voorbewuste (eonische) geestelijke activiteit in het Zelf-eon. Beide causale richtingen treden op: van bronbewustzijn naar neuronen en van neuronen naar bronbewustzijn.
Hoofdstuk 24 Chaostheorie, fractals en schoonheid, of: waarom vinden wij iets mooi?
Computers gaven de doorslag (p. 296):
Deze kleine afwijkingen bleken verderop in het verloop van het proces enorme gevolgen te hebben. Men noemde dit ‘grote afhankelijkheid van beginfactoren’, ook bekend als butterfly effect (vlindereffect): een vlinder op La Gomera fladdert met haar vleugels en veroorzaakt een orkaan in Florida.
Gelijkvormigheid op elke schaal en de eonenhypothese (p. 299):
Gerrit Teule geeft in één tekening zelfgelijkvormigheid, de absolute – en relatieve ruimtetijd weer. Eon staat voor de absolute ruimtetijd (wormgat) en atoom, molecuul, cel, lichaam en aarde voor de relatieve ruimte (‘Openbare ruimte’). Aan deze reeks kunnen het brein, sterrenstelsels en miljoenen, zo niet miljarden andere universa worden toegevoegd. Het verschil tussen een absolute – en relatieve ruimtetijd is de levensduur. In feite bestaan er slechts virtuele scheidslijnen.

De telling van Pythagoras brengt niet alleen de ultieme symmetrie van ‘Zaaien en Oogsten’ (reciprociteit), maar ook de in het heelal, de in de ruimte verborgen absolute eeuwige perpetuum mobile, de universele beweging (een beweging van bijvoorbeeld ‘4 naar 5’ en vice versa of ‘abiogenese naar autopoiese’ en vice versa) of trilling tot uitdrukking. Emergentie (spontaneous order) brengt de inversie, de ommekeer van de telling van Pythagoras tot uitdrukking. Spreken (het woord is vlees geworden), maar ook muziek kan niet tot geluidstrillingen worden gereduceerd, veroorzaakt door een specifieke omgang met stukken materie. Het gaat wel degelijk om de ‘muziek der sferen’. De getallen van Pythagoras beelden een harmonische relatie, een specifieke categorie van betrekkingen, de verborgen 5e Dimensie, Synthese uit. Pythagoras was een interdisciplinair wetenschapper. De hamvraag blijft wat is de oerbron van deze beweging of trilling?

Het boek Hebben wij een ziel? Zo ja, waar dan? – De evolutie van geest, ziel en bewustzijn als een natuurlijk proces van Gerrit Teule toont het quadrivium (viersprong) tussen Pierre Teilhard de Chardin en de fysicus Jean Emiel Charon (‘Geestkunde en Natuurkunde’) en Roberto Assagioli en Carl Jung (‘Lichtzijde en Schaduwzijde’).
Dit is het verhaal over een fundamentele eigenschap van materie: haar universele streven om tot bewustzijn te komen. Met het uitwerken van deze gedachte investeren we in een nieuwe taal met nieuwe betekenissen, zodat we begrippen als geest, ziel en bewustzijn, binnenkant en buitenkant, en hun verbinding met de natuurkracht elektromagnetisme op een nieuwe en moderne manier kunnen zien in al hun glorie en diepgang. Moderne natuurkunde en informatica spelen daarbij een dominante rol. De gedachten van de paleontoloog Pierre Teilhard de Chardin (evolutie van het bewustzijn, binnenkant van de materie, de noösfeer), de fysicus Jean Emiel Charon (elektronen, fotonen, psychomaterie en eonen), de psychologen Carl Jung (het onbewuste, archetypen en synchroniciteit) en Roberto Assagioli (het gemeenschappelijk bovenbewuste) krijgen in dit verhaal een hernieuwde impuls.

Darwinisme en de scheppende kracht (Gerrit Teule – GAMMA maart 2010 p. 19):
Eonen werken intensief en paarsgewijs samen (via lokale en nonlokale communicatie) om tot resultaten (bewustzijn) te komen. Een eon (en het Zelf-eon) is dus nooit een volkomen losstaand individu, maar altijd een deeltje van een geheel. Als het eon een tijdlang geen deel uitmaakt van een levend wezen, dan is het altijd deel van de eonische matrix, de totale verzameling van alle eonen. Deze wederkerigheidis de basis van elke fysische interactie.

Gerrit Teule geeft de supersymmetrie in het universum weer met behulp van de relatie tussen Zelf-eon en zelf-eonen, tussen binnenwereld en buitenwereld, het reflexieve bewustzijn, de weerspiegeling, het projectiemechanisme van Carl Jung.

Wel is het zo dat hij in zijn boek Hebben wij een ziel? slechts één van de vier fundamentele natuurkrachten behandelt.

Om elkaar beter te leren begrijpen dient de samenwerking tussen verschillende disciplines te verbeteren. Deze interdisciplinaire/multidisciplinaire aanpak (de vier pijlers psychologie, sociologie, filosofie en ethiek) in het rapport ‘E i V’ sluit nauw bij het transcendentalisme (literatuur, religie, cultuur en filosofie), Paracelsus (geneeskunst berust op vier pijlers: filosofie, astronomie, alchemie en ethiek) en Pythagoras (‘bron van harmonie’: rekenkunde, sterrenkunde, meetkunde en muziek) aan. Pythagoras was een van de eerste interdisciplinaire wetenschappers die zich met muziekcognitie heeft beziggehouden. De interdisciplinaire benadering van Paracelsus ging uit van het oude, hermetische inzicht, vervat in de tabula smaragdina: zo boven, zo beneden. Het universum is op de verschillende niveaus en patronen opgebouwd. De mens, als microkosmos, bevatte alles wat er in de macrokosmos te vinden is.

Het onzichtbare BOEK VAN HET LEVEN en het zichtbare Boek van de getallen, zowel de Theory of everything (philosophy) als de Theory of everything (physics) bestaat. Ligt het dan niet voor de hand beide inzichten met behulp van de gammawetenschappen met elkaar te verbinden?

Zelfdestructie van organisaties, politieke systemen ontstaat wanneer politici en hun leiders het vermogen missen zich aan de veranderende tijdgeest aan te passen.

De oplossing van het vraagstuk waarmee de bewustzijnsevolutie of de natuurwet van cyclisch, evolutionair scheppen zich bezig houdt is al millennia bekend. De wisselwerking, de wederkerigheid tussen geest en materie is een medaille met twee kanten, waarop zowel het Zelf-eon van Jean Charon, de bewustzijnsevolutie als de evolutietheorie van Darwin (Intelligent Design en Darwinisme) van toepassing zijn. De bewustzijnsevolutie, de ziel, de kern van de mens heeft op de absolute ‘Ruimte en Tijd’ (Einsteins kosmische Geest!, singulier punt), de absolute existentie betrekking, daarentegen de evolutietheorie op de relatieve ‘Ruimte en Tijd’, de relatieve existentie. De kwintessens van dit verhaal draait echter om survival of the fittest. Het dilemma van het leven ligt besloten in: Waar kiezen we nu voor? Het brengt de kwintessens, de moraal van dit verhaal tot uitdrukking. In de absolute ‘Ruimte en Tijd’ ontstaat er een potentiaalverschil van nul. De potentiaal op een plaats is een natuurkundige grootheid die op een bepaalde manier samenhangt met de kracht die een deeltjeop die plaats ondervindt.

In het onderzoeksrapport ‘E i V’ draait het om de verborgen 5e dimensie levenskracht, de Kwintessens. Elasticiteit, veerkracht in de gemanifesteerde wereld is analoog aan levenskracht in de ongemanifesteerde wereld. Net als Ervin Laszlo gaat Jean E. Charon uit van een levend Universum.

In het onderzoeksrapport ‘E i V’ wordt het kosmisch bewustzijn aan de hand van ‘bewustzijnsschil’ toegelicht. Het ‘Reflexief bewustzijn’ en het Ether-paradigma’ staan in de ’bewustzijnsschil’ diametraal tegenover elkaar en de interacties tussen beide hebben op cultuuroverdracht betrekking. Het morele kompas is een methodiek waarmee het mogelijk is de hokjesgeest te doorbreken. Het gezichtspunt is echter niet nieuw, het was al bij Pythagoras bekend. De definitie Hermeneutische cirkel bevat tot slot de conclusies, in de hermeneutiek komen de verschillende redenering bij elkaar, worden ze een geheel en vormen het nieuwe paradigma. Pythagoras b.v. heeft veel reizen naar het Oosten gemaakt. De oosterse tradities laten metterdaad zien dat de wijsheid, in de zin van de oudste ervaring van de kennis (zingeving), uit het Oosten komt. Het Sanskriet b.v. is immers de oudste taal die we kennen. Het wiel is in feite al uitgevonden.

Rutger Bregman, Alber Camus, Bas Heijne, Ibtihal Jadib, Jill Lepore met inbegrip van Hans Achterhuis, Ger Groot, Henri Krop en Paul van Tongeren (Collegedag: Rebellen en Dwarsdenkers 9 maart 2020) laten zien dat de essentie van de toespraak (boodschap verhaal) van Ronald S. Lauder en Sander van Walsum nog steeds hoogst actueel is.
Het is Hans Achterhuis, die in essentie laat zien hoe KAPITALISME 3.0* en het onderzoeksrapport ‘E i V’ naadloos op elkaar aansluiten. Owen Flanagan: Je moet niet kijken naar één wetenschappelijke discipline, maar naar allemaal tegelijk, inclusief de subjectieve fenomenologie & wat mensen daar over te vertellen hebben. Uiteindelijk gaat het om de integrale denktrant , de synthese tussen de domeinen van de alfa-, béta- en gammawetenschappers of met andere woorden een denktrant die het parochiale denken overstijgt. De kern van het probleem heeft een sociaal-psychologische dimensie en heeft met ons ego te maken. In een gezond bedrijf wordt het management dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van problemen ontslagen. De bonussencultuur zorgt er voor dat men elkaar gaat indekken. De egospelletjes optimaal meespeelt. Zaken worden onder de petgehouden.

Natuurlijke ethiek (Teule Gerrit DELTA +, september 2020 september 2020):
39: De elektronische acties en informatieverwerking van deze geestdeeltjes staan daarom aan de basis van elke chemische reactie, en dus ook aan de basis van elke complexificatie van de levende en evoluerende natuur. De fysicus John Archibald Wheeler duidde dit aan met zijn aforisme “It from Bit”, oftewel: ”Alle natuurlijke structuren (it) zijn ontstaan vanuit informatie (bit)”. Geestdeeltjes met hun informatieverwerking en besluitvorming verzorgen op deze manier alle creativiteit in de evolutie. Charon concentreerde zich op de geestelijke inhoud, een concentratie van licht van vooral de elektronen, omdat de elektronen de meest actieve en creatieve rol spelen in de complexificatie. Hij geeft hier ook het verband aan tussen geest en licht, zoals dat ook intuïtief wordt aangevoeld door veel denkers.

Het boek Mens tussen hemel en aarde van Willem Schulte Nordholt laat het euvel zien dat we nog steeds niet bereid zijn van de geschiedenis te leren. Eigenwijsheid, dwaasheid prevaleert nog steeds boven wijsheid. De geschiedenis is de vrucht van de innerlijke wereld.
De centrale vraag luidt waarom het volk voor het management by trial and error, voor schijnoplossingen kiest en niet voor een optimistische, positieve en constructieve geestelijke gesteldheid?

De ‘nieuwe intuïties’ van quatumpionier Anton Zeilinger zijn al millennia bekend. De uitwerking ervan zal nog wel millennia in beslag nemen. Dat onze toppolitici zich met gebakken luchtbezig houden is wel zorgwekkend.

Het nieuwe inzicht van Carl Woese sluit bij de epigenetica aan. Het impliceert dat in een universum waar alles met alles samenhangt dat wij zowel scheppers als medescheppers zijn en daardoor de culturele evolutie beïnvloeden. Het milieu, de omgevingsfactoren waarin wij leven kunnen wel eens een doorslaggevender rol gaan spelen dan de natuurlijke selectie volgens Darwin. Of met andere woorden wij kunnen er met zijn allen zo’n rommeltje van maken dat de holos-beschaving van Ervin Laszlo een illusie wordt. Ook menselijke samenlevingen ondergaan een evolutieproces dat analoog is aan dat in de biologische sfeer van opbloeien, rijpen, verwelken en tenslotte afsterven. Het wordt nu duidelijk dat de mythe van de schijnmarkt aan vervanging toe is.

Martijn van Calmthout (Volkskrant 21 juni 2014 – bijlage Sir Edmund p. 43-45) over het boek In Einsteins achtertuin een duizelingwekkende toer langs de mooiste ideeën uit de natuurkunde van Amanda Gefter .
‘Het centrale punt is dat er geen goddelijk perspectief bestaat. Er is niet één realiteit.’
Ik maak mijn eigen universum, inclusief oerknal en jou?
‘Dat kun je denken, ja, als je de fysica serieus neemt. Wat wel een beetje duizelingwekkend is, natuurlijk. Maar ook wel een elegant antwoord.’
Amanda Gefter zegt tot slot: ‘Ja zo moet het Vorm en inhoudéén. Een heerlijk cadeautje. Hup Amanda, denk ik dan. Je kunt toch wel iets.’

In de kern draait het in de esoterie om de zielkunde (zielenleer), de relatie, de reciprociteit tussen Geestkunde en Natuurkunde (Metafysica en Fysica), de kringloop van noodzakelijkheid, de eeuwige wederkeer (natuurlijke kringloop met de lemniscaat als symbool) en de vier fundamentele natuurkrachten. De hamvraag is nu zal het de wetenschap, mede aan de hand van het boek In Einsteins achtertuin van Amanda Gefter lukken aan te tonen dat we de Éne werkelijkheid vanuit ons eigen referentiekader waarnemen? De menselijke maat heeft betrekking op hoe we de werkelijkheid waarnemen, vanuit de buitenkant, de Natuurkunde of vanuit de binnenkant, de Geestkunde, de keerzijde van de medaille.

De evolutionaire kringloop, kosmische intelligentie heeft op het antropisch principe betrekking. Het heelal bestaat omdat we het kunnen waarnemen. Er moet tegenstelling zijn tussen subject en object (Goed en Kwaad, Utopie en Dystopie), anders kan niet van bewustwording worden gesproken. Zintuigelijke waarneming is mogelijk omdat er een tegenstelling is tussen licht en donker. Verschijnselen als ruimte (oneindigheid), de 4e dimensie tijd (eeuwigheid) en het daaruit voortvloeiende, eeuwige, scheppende terugkoppelingsmechanisme, dat het nu met verleden en toekomst verbindt, brengen een ontwerp tot uitdrukking. David Bohm: ‘Niet langer kon een enkele tijds-orde het gehele universum omvatten; verleden, heden en toekomst konden niet meer in dezelfde absolute zin worden gehanteerd als dat voor Newton mogelijk was.’

Dit sluit aan bij wat Malou van Hintum stelt: Er bestaat geen waterscheiding tussen mensen met en zonder een stoornis (Malou van Hintum Volkskrant 7 juni 2012):
Het nieuwste handboek voor de psychiatrie gaat eraan voorbij dat de definitie van ‘normaal gedrag’ is verscherpt, als gevolg van de hogere maatschappelijke eisen.
Er is een nieuwe ‘bijbel’ voor de psychiatrie in de maak, en de discussies daarover zijn niet van de lucht. Zowel de samenstellers van deze vijfde versie van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, kortweg ‘de DSM-5’, als partijen van buiten pleiten ervoor bepaalde stoornissen hierin op te nemen of juist niet, en om de criteria te herzien op grond waarvan gedrag een stoornis wordt genoemd.
In onze meritocratische samenleving moeten we investeren in ons eigen succes. Faal je daarin, dan is dat je eigen schuld. Wijs je dan op je cognitieve of sociaal-emotionele tekortkomingen, dan kun je een trap na krijgen:
‘Concentratiegebrek?
Daar hebben we allemaal wel eens last van!’ Het is precies wat de voorzitter van het vorige handboek, de Amerikaanse psychiater Allen Frances, roept. Velen roepen het hem na.
Dat wil niet zeggen dat we meer etiketten moeten plakken, maar wel dat we er oog voor moeten hebben dat iemands tekortkomingen hem gemakkelijker opbreken dan vroeger. Dat de DSM die maatschappelijke context buiten beschouwing laat, is een extra reden om het handboek in de la te laten liggen.

Homo sapiens is een biologische categorie, en die kan natuurwetenschappelijk gedefinieerd worden, maar niet op basis van een verzameling karakteristieke eigenschappen zoals gedrag of hersenomvang, want die eigenschappen evolueren. De definitie kan alleen gemaakt worden op basis van het unieke evolutionaire traject dat Homo Sapiens heeft afgelegd. De mens, echter, is geen biologische categorie, maar een filosofische en is op de esoterische cosmologie gebaseerd.

De inzichten van Jan Willem Duyvendak en Ewald Engelen zijn niet strijdig met elkaar, maar complementair in positieve zin, met als perspectief het ‘Goede – Ware – Schone’, het leerproces van Plato. Maar het ‘Goede – Ware – Schone’ kent ook zijn tegenstellingen. Het gaat om het streven naar het Goede in plaats van het Kwade, Waarheid door het uitbannen van Onwaarheid en het is mogelijk het tegenovergestelde van Schoonheid, Rechtvaardigheid en Vrijheid door het creëren van harmonie te overbruggen.

Een duurzame en sociale wereld van Kate Raworth is niet nieuw, maar heeft betrekking op de complementariteit tussen de levensboom en de boom van goed en kwaad in Genesis 3 22, maar ook op het boek Als jouw leven een cirkel is, waar sta je dan? van Inez van Oord. Het universele mechanisme dat aan deze wederkerigheid ten grondslag ligt wordt door het antropisch principe, de passiviteit van de natuurconstanten tot uitdrukking gebracht. De passiviteit van de natuurconstanten in ons heelal staat tegenover de groepsdynamiek in een organisatie, de groepsdynamiek in de samenleving, binnen een natiestaat en buiten een stelsel van natiestaten.

De controverse tussen wetenschappers is al millennia oud en komt opnieuw in de eenzijdige visie van wetenschappers als Robbert Dijkgraaf c.s. naar voren. Het verenigen van de relativiteitstheorie en de quantummechanica is een te beperkt inzicht. Om de theorie van alles te verklaren, de waarheid te doorgronden is een ruimer perspectief wenselijk.

Paul Cliteur en Dirk Verhofstadt In naam van God elke dag een aanslag
Paul Cliteur en Dirk Verhofstadt openen de jacht op de ‘theoterrorist’ in een slordig en vooringenomen boek (Hans Achterhuis De Volkskrant 20 april 2018):
Ik dacht altijd dat ik mij als humanist in hetzelfde wetenschappelijke kamp bevond als Paul Cliteur en Dirk Verhofstadt. Met beiden kon ik het goed vinden, van beiden heb ik het nodige geleerd. Maar met hun gezamenlijk geschreven nieuwe boek In naam van God lijken ze het wetenschappelijke kamp te hebben verlaten.
Dat gebeurde echter niet. God hield hem tegen. De Bijbel en de Koran staan in deze lijn vol met uitspraken die het religieuze geweld veroordelen. Jezus roept op om de andere wang toe te keren, in de Koran lezen we dat er in de godsdienst geen dwang is. In atheïstische ideologieën als het communisme en nationalisme zijn dit soort remmingen minder aanwezig. Mij persoonlijk lijken ze daarom gevaarlijker dan het ‘theoterrorisme’.

Het continuüm van onbewust onbekwaam naar onbewust bekwaam van de humanistische psychologie Maslow laat zien hoe vaardigheden kunnen worden geoefend. Het gaat er eerst om bewust te worden waarvan je je niet bewust bent. De opgebouwde conditioneringen, karmische formaties (als de restanten van alles wat we gedacht, gevoeld, gezien en gedaan hebben) moeten eerst worden herkend. Integratie vindt plaats wanneer op- en ontlading catharsisgelijkmatig gebeurt.

Kustaw Bessems en Martin Sommer (Volkskrant 30 januari 2021) laten, net als het leerproces van Alex Brenninkmeijer zien, hoe het mogelijk is probleem en oplossing met elkaar te verbinden. In organisaties draait het primair om hoe kunnen we de kwaliteit van de besluiten verbeteren. Er dient wel degelijk met de keerzijde van de evolutietheorie rekening te worden gehouden dat er van doelgerichtheid, entelechie in de natuur sprake is. Het gaat er dus om, zoals eerder Jared Diamond heeft betoogd, een manier te vinden om mensenmassa’s in bedwang te houden. Volgens Jared Diamond zijn daarvoor de religies uitgevonden.

Hillary Clinton heeft met haar uitspraak ‘Ik ben de laatste tussen jullie en de apocalyps‘ (Theo Koelé interviewt Hillary Clinton de Volkskrant 16 oktober 2016) in zoverre gelijk dat door Trump c.s. de chaos in de wereld wordt versterkt. Het verkiezingsteam van Donald Trump heeft alles uit de kast gehaald om de publieke opinie te manipuleren. Net als George Bush schiet hij daarmee in eigen voet. Sheila Sitalsing heeft gelijk de oppertrol in het Witte Huis heeft de weg gewezen. Het oude vraagstuk dat Jan Zijderveld aanhaalt dat de taart alleen eerlijker kan worden verdeeld wanneer de economie groeit is een gotspe. Globalisering van kapitaalmarkten heeft niet geleid tot een verbetering van de risicodiversificatie van kapitaalverschaffers (L. Bovenberg en C.N. Teulings hebben met hun CPB Discussion Paper Rhineland exit ongelijk gekregen).

Structurele problemen hebben primair een sociaal-psychologische dimensie en hebben met ons ego te maken. In een gezond bedrijf wordt het management dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van problemen ontslagen. De schaduwzijde van de bonussencultuur zorgt er voor dat men elkaar gaat indekken. De egospelletjes optimaal meespeelt. Zaken worden onder de pet gehouden. De bonussencultuur berust op het sentiment “Voor wat hoort wat”, vriendjespolitiek (you scratch my back and I’ll scratch yours, Qui pro quo, do-ut-des).

Bij de worsteling met Cliteur is Cleveringa arbiter (Sander van Walsum Volkskrant 1 december 2020 p. 11):
Is Paul Cliteur, de mentor van Baudet, nog wel te handhaven als hoogleraar, vragen medewerkers van de Leidse universiteit zich af. Zij beroepen zich op Rudolf Cleveringa, de hoogleraar die in 1940 tegen het ontslag van Joodse hoogleraren protesteerde. Maar ook voor de medestanders van Cliteur is Cleveringa een lichtend voorbeeld: als voorvechter van de academische vrijheid.
Nu heeft Cliteur wellicht meer uit te leggen. Maar hoe het college van bestuur ook over zijn positie beschikt: het zal van links of van rechts het verwijt krijgen tegen de geest van Cleveringa te hebben gezondigd. Als het geen stappen onderneemt tegen Cliteur, verloochent het Cleveringa’s strijd tegen het antisemitisme. Als het Cliteur op non-actief stelt of anderszins straft, verloochent het Cleveringa als voorvechter van de academische vrijheid.

‘Iedereen heeft zijn projecties, maar er is geen plan’ (Mac van Dinther Volkskrant 14 januari 2021 p. 1,14-15):
Er is dringend een nieuw masterplan nodig, stelt planoloog Hans Leeflang in de laatste aflevering van de Volkskrantserie Wie bezit Nederland? Hoe gaan we het land klaarmaken voor de toekomst, dus klimaatneutraal, circulair, welvarend én fijn om in te wonen?

De supersymmetrie in het universum, de schijnbare paradox wordt met de getallensymboliek van Pythagoras weergegeven. De getallensymboliek, de harmonieleer van Pythagoras (ruimtelijke ordening van de kosmos) verenigt diverse inzichten, brengt al de interdisciplinaire/multidisciplinaire aanpak tot uitdrukking. Woorden die H.P.B. Blavatsky in dit kader wel gebruikt zijn synthese, integrale emanaties ‘Godsdeeltje en Higgsdeeltje’, lees complementariteit (eenheid der tegendelen) en hangt samen met hoe je de éne werkelijkheidwaarneemt.

De belangenverstrengeling tussen politici en bedrijfsleven door mismanagement met de mantel der liefde te bedekken heeft tot gevolg gehad dat zowel bij toezichthouders, CEO’s en politici nu het vermogen ontbreekt om meerwaarde te creëren. De paradox is dat in plaats van politici en het bedrijfsleven systemen steeds complexer maken dient volgens E.F. Schumacher om het spreiden van risico’s te bevorderen Small Is Beautiful centraal te staan. Donald Trump laat zien dat het mis gaat wanneer je de verbinding met de verborgen vijfde dimensie verbreekt. Het is en blijft allemaal mensenwerk.

Multidisciplinair (Bas Defize Volkskrant 1 augustus 2020 Opinie p. 20):
De discussie rond mondkapjes is een schitterend voorbeeld van de noodzaak van een multidisciplinaire aanpak. Vanuit de discipline van de ‘exacte’ wetenschappen werken mondkapjes niet, vanuit de ‘sociale’ wetenschappen wel. Als ‘exacte’ docent aan het University College Utrecht maak ik dagelijks mee hoe nuttig en verdiepend een multidisciplinaire aanpak kan zijn. Meten is weten, maar gevoel en emotie zijn nu eenmaal moeilijk meetbaar, en laten die nu in ons gedrag vaak een belangrijkere rol spelen dan de rede. Zitten er sociale wetenschappers in het Outbreak Management Team? Ik hoor alleen de medici.

Om het ontstaan van het heelal beter te begrijpen gaat het niet alleen om de chronologische tijdlijn (timeline) in het verslag Het trieste lot van het heelal (George van Hal Volkskrant 4 juli 2020 Wetenschap & Boeken p. 17-19), maar vooral om de tijdsperceptie, entropy (arrow of time).

De wederkerigheid (reciprociteit) tussen de horizontale – en vertikale cirkel, de lemniscaat symboliseert de relatie tussen geest en lichaam]], tussen ongemanifesteerd en gemanifesteerd. Het brengt de ‘theorie van de ark van Noach’, de 49 fasen van actief bestaan, de theosofische leer van zeven Rassen en zeven Ronden de twéé kanten van een medaille, het mysterie van het leven tot uitdrukking. Of met andere woorden de ark van Noach is een geestelijk voertuig dat door de lemniscaat, de eeuwige wederkeer wordt gesymboliseerd. Om de éne werkelijkheid te verklaren is de ark van Noach, net als de grot van Plato en De ondergrondse spoorweg een allegorie.

De geschiedenis leert dat dieren worden gebruikt om onze emoties te verklaren. De in de ark opgesloten dieren zijn de menselijke hartstochten. Echter niet alleen in het verleden, maar nu ook nog steeds, bijvoorbeeld Roos van der Lint De Groene Amsterdammer 19 juli 2018 p. 32-35: ‘Dilemma’s in de dierentuin Levende monumenten of ambassadeurs van de soort?’ en Joris Luyendijk in zijn boek Dit kan niet waar zijnHoofdstuk 12 Waanbankiers en koele kikkers (zie p. 64, 65, 174).

Layton boek Speurtocht naar het zelf (p. 17):
De Chinese filosoof Lao-tze (Laozi) zei: ‘Het heelal is een mens op grote schaal’. Het omgekeerde hiervan is: ‘De mens is het heelal op kleine schaal’. Laozi was al bekend dat in de macrowereld de culturele evolutie (reciprociteit,coevolution), de ‘Gaia hypothese’ op de twee pijlers Anthropogenesis (hominisatie) en Cosmogenesis steunt.

Het 5Ddenkraam laat net als de driehoek van Pythagoras , de levensboom en het enneagram zien dat het goede nieuws is dat er een zelfregulerend [zelfreinigend, zelfgenezend, zelfhelend vermogen, homeostase (sociologie) of (fysiologie)], als het ware een ‘Checks and Balances’ in het universum zit ingebakken. Het gaat er om de schijnwaarheden in het leven, de ingebakken clichés te demystificeren.

De spiegelsymmetrie, het reflexief bewustzijn laat zien dat ‘Waarnemer en Waargenomene’ één zijn.

Leven kan niet door een eenvoudig lineair model worden gerepresenteerd, maar bestaat uit de cyclus van opgaan, blinken en verzinken en is op de evolutionaire kringloop gebaseerd.

Om het ontstaan van leven, de evolutionaire kringloop te verklaren gaat het primair om ‘Mind over Matter’, dat bij Pythagoras al bekend was. Het onderzoeksrapport ‘E i V’ plaatst de relatie tussen ‘Slachtoffers en Daders’ in het licht van de evolutie van de mensheid, antropogenese (hominisatie). Met zijn pamflet beoogt Gustaaf Peek het cultuurmarxisme te bestrijden

Václav Havel Het wonder van het Zijn: onze mysterieuze onderlinge afhankelijkheid:
Wat maakt het Antropisch Beginsel en de Gaia-hypothese zo inspirerend? Heel eenvoudig dit: beide herinneren ons, in moderne taal, aan wat we allang hebben vermoed, aan wat we al heel lang hebben geprojecteerd in onze vergeten mythen en in wat misschien al altijd als archetype in ons sluimerde. Dat is het besef dat we verankerd zijn in de aarde en het universum, het besef dat we hier niet alleen voor onszelf zijn, maar dat we een wezenlijk deel zijn van hogere, mysterieuze entiteiten waarmee we beter niet kunnen spotten. Dit verloren gegane bewustzijn is gecodeerd in alle religies. In alle culturen leeft het, in allerlei vormen. Het is een van de grondslagenwaardoor de mens zichzelf kan begrijpen, zijn plaats in de wereld, en uiteindelijk de wereld als zodanig.

Joodse en christelijke visie
De originele rabbijnse Septuagint bevat volgens Joodse bronnen slechts de eerste vijf boeken van Mozes, Genesis, Exodus, Leviticus, Numeri en Deuteronomium, terwijl de christelijke bronnen beweren dat de rabbijnen de gehele Tenach in het Grieks hebben vertaald. Ondertussen hebben dezelfde 72 rabbijnen in Talmoedtraktaat Megilla 9a en 9b vermeld dat vijftien passages van hun Septuagint-vertalingeen op een naast de originele Hebreeuwse versie gelegd kunnen worden.

Dharana bevat de sleutel naar de Stem van de Stilte.

Wilma de Rek vraagt zich af of het gerecombineerde zelf zich zijn vroegere incarnatie wel of niet zal herinneren (Volkskrant 6 mei 2020 p. V4-6). Dit sluit weer naadloos aan op het ‘accomoderen’ in Weer passen de Nederlanders zich zo goed mogelijk aan (Toine Heijmans Volkskrant 5 mei 2020). Met behulp van de sociale psychologie kan het oplossen van de coronacrisis zowel vanuit het Omstandereffect (Haro Kraak Volkskrant 6 mei 2020 p. 11) als het ‘Stockholmsyndroom’ (Peter de Waard Volkskrant 6 mei 2020 p. 20) worden belicht.

In het oeuvre van Blavatsky staat ‘Geestdrift’ voor ‘Levenskracht’. Het gaat over het herstel van de natuurlijke orde naar Geest, Ziel en Lichaam. De theosofie heeft, om het functioneren van de ziel te verklaren, de alfawetenschappen als vertrekpunt, de Geestkunde en is op de kennis van profeten, mystici en zieners (rishi’s) gebaseerd. God staat voor iets dat alle denken te boven gaat. God staat voor wat absoluut transcendent en immanent is. In essentie gaat de moraal van het verhaal over de reiziger, de pelgrim.

Door het schone van bijvoorbeeld kunst en muziek met anderen te delen kunnen tegenstellingen worden overwonnen. Een topmusicus beheerst niet alleen de techniek om zijn instrument te bespelen, maar hij weet ook een compositie op een authentieke wijze te interpreteren. De taal van muziek, ‘de muziek van de sferen’ (eonische muziek) is universeel. Volgens Johannes Kepler bestaat de verbinding tussen geometrie, kosmologie, astrologie, harmonie en muziek door de musica universalis.

Om een humanitaire crisis te vermijden dient het bevorderen van broederschap, de Unificatietheorie centraal te staan.
De synthese van vier domeinen = Kwintessens = Unificatietheorie. Geestelijke gezondheid, het proces van zelf-transformatie, de Zielkunde omvat Geest en Lichaam, Geestkunde en Natuurkunde.

De integratie van de vier domeinen , de synthese (interdisciplinaire aanpak) heeft op het vijfde domein, een duurzame samenleving betrekking. G. de Purucker geeft in zijn boekAspecten van de Occulte Filosofie een samenvatting van de interdisciplinaire aanpak in het oeuvrevan H.P. Blavatsky.

De wederkerigheid tussen integratie en desintegratie hangt met het Zelf-bewustzijn, reflexief bewustzijn samen. Het Nieuwe Leren, de cycli van de evolutionaire kringloop houdt de gemoederen van de mensheidal millennia bezig.

Met behulp van de systeembenadering wordt de verbinding tussen de aardse en de hemelse wederkerigheid in beeld gebracht. In de wederkerigheid speelt terugkoppeling een hoofdrol. De cybernetica toont het sluitstuk van de puzzel. Het laat zien hoe integratie en desintegratie met elkaar samenhangen. Karma is niet het onontkoombare lot, het zijn nog altijd mensen die besluiten om de ‘trekker’ (trekkermechanisme) over te halen. Door gerichte feedforward besturing kunnen grote schommelingen worden vermeden.
Om onze waarneming, leergedrag, opmerkzaamheid, logisch redeneren, herinneren, dromen te verklaren vergelijkt Prof. van Peursen in zijn boek Cultuur in stroomversnelling uit 1975 de werking van de hersenprocessen met het zogenaamde ‘trekkermechanisme’.
De ongrijpbare patronen, schakelnetwerken van Prof. van Peursen correleren met de wederkerigheid, de spiegelneuronen van Marco Iacoboni.

Quasideeltjes zijn een nieuwe categorie deeltjes, die het mogelijk maken de hypothese van het bestaan van Aions – Aeonen – Eonen, holon – psychon – integron te duiden, om dus op langere termijn het inzicht in Akasa te verdiepen. Maar het terrein van de verborgen 5e dimensie (‘Waarnemer = Waargenomene’), de Kwintessens blijft een complex vraagstuk, waarvoor de hypothese ‘Geest = Licht = Creativiteit’ geldt. Het meditatie-diagram van Blavatsky maakt het mogelijk ‘Waarnemer = Waargenomene’, de dualiteit op te heffen. De disidentificatie oefening van Roberto Assagioli is op het meditatie-diagram van Blavatsky gebaseerd. Meditatie is geen middel tot een doel. Zij is beide, ‘Middel en Doel’, ’Vorm en Inhoud’, het ‘Hoe en Wat’ (reciprociteit).
Wat betreft ‘Geest = Licht = Creativiteit’ verwijs ik graag naar het boek Hebben wij een ziel? Zo ja, waar dan? (p. 43 en hoofdstuk 16 p. 291) van Gerrit Teule. Hoe Levensstress en electrostress met elkaar samenhangen beschrijft Gerrit Teule in het tijdschrift BRES#319 jan/feb 2020. Jan Verhaar beschrijft in zijn boek De Weg van het Stille Midden de schijnbare paradox in het bijzonder.

Het Koninkrijk van God, lees een gloedvol Groot Verhaal wordt door Mattheüs 6:33, lees mensenrechten onderbouwd. De paradox is dat de geestelijkheid, die dit verhaal verkondigde door het retorische foefje, het verhullende taalgebruik van politici en PR-medewerkers is vervangen. Om een cultuuromslag te realiseren gaat het uiteindelijk om een integrale denktrant (de samenhang tussen de domeinen van de alfa-, béta- en gammawetenschappers) die het parochiale denken, de symboolpolitiek van het ’eigen koninkrijkje’, de ‘bv Ego’ overstijgt.

Laudato si: Franciscus’ ecologische Magna Carta (Martin Maier SJ3 GAMMADELTA september 2015):
Paus Franciscus laat in Laudato si de schreeuw van de armen en de schreeuw van de natuur samen klinken. Een uitvoerige analyse van de langverwachte encycliek.
Paus Franciscus heeft al met de keuze van zijn naam het behoeden van de schepping tot een centraal streven gemaakt van zijn pontificaat. Overeenkomstig heeft hij als titel voor zijn encycliek het begin gekozen van het Zonnelied van de heilige Franciscus: ‘Geloofd zijt Gij’, waarin de poverello God looft en dankt voor de schoonheid van de schepping. De ondertitel ‘Over de zorg over ons gemeenschappelijk huis van de schepping’ voegt aan de grote terts van het scheppingslied een kleine terts toe.
3) Martin Maier SJ is een Duitse jezuïet, theoloog en journalist, gespecialiseerd in ecologie en sociale gerechtigheid. Hij werkte o.m. in El Salvador en publiceerde veelvuldig over de burgeroorlog in dat Zuid-Amerikaanse land. Dit artikel stond in het digitale tijdschrift “Ignis Webmagazine”van 30-06-2015.

Klimaatbeleid vraagt ook om ‘adaptatie’ (Bert Amesz de Volkskrant 13 november 2015, p. 20):
De inventarisatie van klimaatrisico’s door IPCC is op zich correct, maar eenzijdig en incompleet.
In de (verre) toekomst kan klimaatverandering de genoemde problemen versterken, maar het is niet de hoofdoorzaak. Jammer dat IPCC dat onvoldoende laat doorklinken in hun risicoanalyse; besluitvormers worden daardoor op het verkeerde been gezet.
Adaptatie
Dit is overigens geen pleidooi om af te zien van emissiereductie. Wél pleit ik voor meer aandacht voor dat tweede spoor van klimaatbeleid: adaptatie. Immers, door middel van een regiospecifieke adaptatiestrategie kan men gericht inspelen op de aard en omvang van de problemen op het moment dat die zich dreigen aan te dienen.
Bovendien ligt zo’n strategie veelal in het verlengde van de sociaal-economische ontwikkelingsdoelstelling van de betreffende regio, dit in tegenstelling tot kostbare mitigatie.
Als voorbeeld noem ik grootschalige ‘re-greening’ van kwetsbare zones. Enerzijds bevorder je daarmee de koolstofopname vanuit de atmosfeer. Anderzijds draagt het bij aan de uitbreiding van landbouwareaal en economische ontwikkeling. Bovendien verminder je de kwetsbaarheid voor droogte en overstroming.
‘Building resilience’, daar draait het om.

Door de secularisatie is er geen aandacht meer voor dichterlijke beeldtaal in de Bijbel over de balk en de splinter. Het probleem is wel dat er niets voor de verbindende verhalen in de plaats is gekomen. Mensen zijn hun morele kompas kwijt en beginnen een leegte te ervaren. De wetenschap is minder eenduidig dan vaak wordt gedacht. Dit hangt met de controverse tussen wetenschappers samen. Waarom zou academicus nog op D66 stemmen? (Jacques Neefjes en Herman Overkleeft Volkskrant 21 oktober 2019 p. 18). Het probleem is echter dat zowel Wim Kok (interview Joris Luyendijk 22 februari 2015), Wouter Bos en Jeroen Dijsselbloem marionetten van de financiële sector, het systeemdenken zijn. Zij fixeren zich eenzijdig op één kant van de medaille en hebben daarmee de neergang van de PvdA ingezet. Marcel van Dam schrijft in zijn column ‘1991–2007’ in de Volkskrant van 18 oktober 2007: Tot mijn verdriet zag ik vanaf de jaren tachtig mijn partij wegzinken in een moeras van beginselloosheid. Onder Kok ging de PvdA door de knieën, onder Bos door zijn rug. Met zijn column heeft Marcel van Dam een omslagpunt in de geschiedenis onderkend.

Om de evolutietheorie te verklaren wordt van de paradox van de golf-deeltjes dualiteit en de EPR-werkelijkheidgebruik gemaakt.

Het Higgsdeeltje heeft de symmetrie van het standaardmodel doorbroken. Het lijkt er op dat de aanhangers van de evolutietheorie voor het Higgsdeeltje gaan en de mensen met een spirituele inslag voor het spanningsveld tussen twee polen, de reciprociteit. In supersymmetrie heeft ieder elementair deeltje een zogenaamde supersymmetrische partner.
Naar men aanneemt spelen spiegelneuronen (spiegelsymmetrie) een rol bij het begrijpen en interpreteren van de acties van anderen en het leren van nieuwe vaardigheden door imitatie. De evolutionaire kringloop en bewustzijnsevolutie staan niet los van elkaar, maar correleren met elkaar.

Het trio Genezen, Voorkomen en Bestrijden van Martin Sommer is analoog aan de Trimurti in het hindoeïsme. Veel politici zijn goed in het doorschuiven van problemen, niet in het oplossen ervan.

Angst, een prima raadgever (Martin Sommer Volkskrant 5 september 2015 p. 17):
De Nederlandse staat wentelt zijn verantwoordelijkheid af op de burger.
De geheime diensten hadden de aanslagpleger van de Thalys wel degelijk in het vizier. Maar of dat een geruststelling was, of juist niet, dat werd woensdag in het Kamerdebat erover niet duidelijk. Liefst drie ministers waren aangetreden, de heren van Bestrijden (Van der Steur, Veiligheid), Voorkomen (Plasterk, AIVD), en Genezen (Asscher, jihadistenprogramma’s). En de teneur van het debat was dat honderd procent veiligheid helaas niet bestaat. Van der Steur zei het een handvol keren, en ‘dat we dat goed moeten beseffen’.
Afgelopen weekeinde had hij het ook al in Parijs gezegd. Daar ging het over Europese maatregelen, waar Nederland sceptisch over is. Legitimatie, kaartjes op naam, bagage doorzoeken, controle – goed beseffen, honderd procent veiligheid bestaat niet. Behalve Bosma van de PVV en Bontes knikten de Kamerleden overtuigd. Zoals ook de krantencommentaren na de schrik van de bijna-aanslag vooral hadden geschreven over schijnveiligheid en de risico’s van het leven. En tot slot:
Slordigheid, onverschilligheid, ultra-korte-termijnpolitiek, vul zelf maar in. Sorry, wij konden ook niet voorzien wat eraan zat te komen, zei minister Plasterk. Vooral blijkt hieruit: geen idee wat precies de relatie is van de staat tot zijn burgers. Laat het trio van Bestrijden, Voorkomen en Genezende waarschuwing van Hobbes in de oren knopen. Als de burgers denken dat de staat zijn werk niet doet, gaan ze het met recht en reden zelf opknappen. Dan zijn we verder van huis.

Het leven is een wonder, het gaat ons begrip te boven. Voor we het ‘wat en hoe’ (reciprociteit, cybernetica, regelkringen) van de emergentie (that it does not emerge through some spontaneous generation of mind, noogenesis, kosmisering, spontaneous order) van het leven, het holografisch universum van Eric Verlinde, de zwaartekracht volledig begrijpen – waarbij we eerder in millennia dan in honderden jaren moeten denken – is het zeker nuttig de boodschap van Marcelo Gleiser (p. 299) ter harte te nemen:
Mensen! Word wakker en red het leven, met alles wat je ter beschikking staat! Leven is zeldzaam. Vereer het, koester het, laat het voortduren, verspreid het door het universum. Dat is ons allerhoogste doel als de denkende geesten van de kosmos.

Bruce H. Lipton boek De biologie van de overtuiging -Hoe je gedachten je leven bepalen
In plaats van een slecht omschreven ‘geest’, die op een of andere manier elektromagnetische energie voortbrengt en misschien zelfs daaruit bestaat, en waarvan de oorsprong, de plaats waar deze zich bevindt en de bestemming door Lipton niet duidelijk worden gemaakt, gaat de theosofie uit van een reeks innerlijke lichamen of zielen van niet-fysieke graden van energie-substantie; de lagere vallen na de dood uiteindelijk uiteen in de fysieke en astrale gebieden, terwijl onze hogere aspecten veel langer voortbestaan. Al onze gedachten, daden en ervaringen worden vastgelegd in deze verschillende bewustzijnsvoertuigen of zielen, zoals alle gebeurtenissen een afdruk achterlaten in de innerlijke gebieden; en karma verwijst naar de fundamentele tendens van de natuur om het evenwicht te herstellen door op elke actie een passende reactie te laten volgen, gericht op degene die voor de oorspronkelijke actie verantwoordelijk was. Met andere woorden, we oogsten wat we zaaien.

Jude Currivan boek Het 8e Chakra (p. 28):
Bruce Lipton en anderen hebben aangetoond dat niet de celkern, maar de celmembraan, de uiterste begrenzing van de cel en het enige orgaan dat alle organismen met elkaar gemeen hebben, het eigen ‘brein’ van de cel moet zijn.

Zowel de kosmische principes, die Jude Currivan in haar boek Het 8e Chakra (hoofdstuk 4) beschrijft, als de wetten van Marja de Vries in haar boek De Hele Olifant in Beeld, en de zeven Sleutelprincipes, die door Fred Matser in zijn boek Net als jij ben ik EEN VAN DE MILJARDEN expressies van de schepping op deze aarde (p. 208/209) voor persoonlijke en planetaire transformatie heeft geformuleerd en de wetten die Geoffrey Barborka in zijn boek Het Goddelijk Plan onderkent sluiten op elkaar aan. Deze wetmatigheden worden ook door de Zeven wijsheidssleutel tot uitdrukking gebracht.

De verticale dimensie (Axis mundi) brengt ook de evoluerende waardensystemen van de Spiral Dynamics van Don Beck in beeld. Elk mens heeft een natuurlijke aanleg (nature), maar onze sociale vaardigheden zijn niet aangeboren doch tijdens de opvoeding (nurture) aangeleerd. Bij de verticale as door het centrum gaat het om de moraal van het verhaal, de waarden en normen, de geschreven en ongeschreven leefregels. Jezelf met de ascensie van het universum te verbinden.

Het boek Een vorm van beschaving van Klaas van Egmond bevat de rode draad (Axis Mundi). Het wiskundige model van de chaostheorie maakt het mogelijk het wiskundige model, de driehoek van Pythagoras te ontcijferen (‘E i V’ hoofdstuk 7.2).

Ervin Laszlo en Jude Currivan boek KOSMOS een integrale visie op de wereld
Hoofdstuk 1 Hoe ver reikt onze kennis?, Theorieën van alles – en niets? (p.21):
In de kwantumfysica geldt dat de gravitatiekracht wordt overgedragen door een deeltje met een massa nul, het graviton. De ontdekking dat het laagste trillingsgetal van snaren zo’n deeltje beschrijft, was een krachtige stimulans voor de zich ontwikkelende theorie.
Het branenuniversum (p. 21):
Om de betekenis van branen te doorgronden, moeten we de aandacht richten op een van de meest extreme omgevingen van de kosmos, het zwarte gat (Wimps Weakly interacting massive particle).

De in de kosmos verborgen repeterende patronen zijn al door Vyâsadeva in zijn boek Bhagavad Gita onderkend en door misschien wel een van de grootste radicale vernieuwers H.P. Blavatsky in een nieuw perspectief geplaatst. De intuïtieve kennis van de verborgen krachten, de herhalende patronen in de natuur worden in het oeuvre van Ervin Laszlo en van Wim van den Dungen opnieuw tot uitdrukking gebracht.

De psyche (reflexief bewustzijn, zelfreflectie) werkt als een spiegel. Het is deze spiegel, het spiegelneuron dat zorgt voor de golfbewegingen in de geschiedenis. Welke kant van de medaille, de aardse Tetrade (Standaardmodel, de gemanifesteerde werkelijkheid) of de hemelse Triade (ongemanifesteerde werkelijkheid), laten we overheersen? Alleen wanneer we ons meer met de Triade verbinden komt de beschaving een stapje verder. Meer opties zijn er niet en dat was al bij Pythagoras (De Gulden Verzen van Pythagoras) bekend.

Er wordt beoogd de Kwintessens met behulp van de Gulden middenweg (pelgrimage), de verborgen 5e Dimensie, het 5Ddenkraam (5D-concept) en de 5 bij 5 matrixstructuur, de evolutionaire ‘Bewustzijnsschil’ weer te geven, Natuur en Cultuur, (probleem en oplossing) Slachtoffers en Daders met elkaar te verbinden. Het scheppen van “nieuwe hersenpaden” (new brain paths) werkt volgens het principe Structure follows Strategy. Om armoede op te lossen gaat het niet alleen om economische groei. We dienen ook de moraal van het verhaal, ons geweten daarin te betrekken. De kwintessens van het rapport ‘E i V’, het Meta-leren berust op het bewustzijn van bewustzijn.

Nieuwsbrief 107 11 september 2014: Tegenwoordig menen velen ten onrechte aan dat bestaan van Aether zou zijn gefalsifieerd. Niets is minder waar. Albert Einstein heeft dat weliswaar geprobeerd, maar zijn redenering is niet alleen weerlegd; het bestaan van Aether is vervolgens ook nog eens feitelijk aangetoond (link).
Er is dus alle reden om na ongeveer drie eeuwen eindelijk afscheid te gaan nemen van het idee dat gravitatie een afzonderlijke natuurkracht zou zijn. Dat wat gravitatie wordt genoemd is niets anders dan een effect van de centripetale kracht genaamd magnetisme, die wordt veroorzaakt door de centrifugale kracht genaamd elektriciteit.

Verscheidenheid en Eenheid in de creatieve evolutie, het durée van Henri Bergson staat tegenover de drie principes van Darwins biologisch algoritme. Het mechanisme, dat Kustaw Bessems in zijn publicatie Donald, net zo gewoon als wij neushoorns beoogt te duiden hangt met het ‘Groot Verhaal’ van Teun van Keuken en een gloedvol Groot Verhaal van Thom Egberts samen. Het onderzoeksrapport ‘E i V’ brengt het ‘Grote Verhaal’ met behulp van de Kwintessenstot uitdrukking.

Het eerste rapport Grenzen aan de groei van de Club van Rome markeert het begin van een chaotischer periode. In zijn boek het CHAOSPUNT laat Ervin Laszlo zien dat de integratie fase stagneert. Er zelfs van desintegratie, een ‘te verwachten’ chaospunt kan worden gesproken. De boeken die sindsdien van zijn hand zijn verschenen laten duidelijk zien waarom het gewenste effect nog niet is bereikt. De ongelijkheid in de wereld neemt toe. De holos-beschaving neemt duidelijker vormen aan wanneer aan de oude boodschap van rechtvaardigheid en gelijkheid door ons denken op grotere schaal inhoud en vorm wordt gegeven. De Club van Rome beoogt het korte termijn denken van een meerderheid van de politici te doorbreken.

Het is zeker geen toeval dat Ervin Laszlo in een recent boek WorldShift2012 schrijft:
127: De complexe organismen bestaan uit een grote verscheidenheid van cellen en organen, die een breed gamma van wederkerig complementaire en exquis gecoördineerde functies vervullen. Culturele en geestelijke verscheidenheid is in de mensenwereld even essentieel als in de natuur en de kunst.
Gelijkwaardigheid is geen gelijkvormigheid, maar schuilt in de erkenning van de volle waarde en waardigheid van alle mensen en culturen.

Het Oude Testament spreekt van het Gouden kalf en het Nieuwe testament van dat Niemand twee heren kan dienen: Jullie kunnen niet God dienen én de mammon. Ook nu gaat het nog steeds om een medaille met twee kanten, Goed en Kwaad (zie ook Demon est deus inversus en klippoth).

Afscheid van ‘Tsjechiës geweten’ (Jan Hunin Volkskrant 24 december 2011)
Op zijn best proberen ze de vijand met humor te lijf te gaan, zoals de brave soldaat Svejk, de fictieve antiheld uit de roman van Hasek. Die dreef zijn meerderen tot wanhoop door hun bevelen letterlijk op te volgen. Die houding levert grote literatuur op, maar laat voor het idealisme van Havel weinig ruimte. Zoals door de Tsjechischeminister van Buitenlandse Zaken Karel Schwarzenberger tijdens de uitvaartplechtigheid werd opgemerkt leefde zijn vriend onder het motto: ‘Waarheid en liefde moeten leugen en haat overwinnen.’ Toch is er hoop. David Venclik (27), een geschiedenisleraar die wel naar de Burcht is gekomen, gelooft dat de dood vanHavel iets heeft losgemaakt bij zijn landgenoten, zeker bij diegenen die niet belast zijn door het verleden. Tsjechië zou zijn integriteit goed kunnen gebruiken. Er gaat geenweek voorbij of er duiktwel een of ander corruptieschandaal op.

Rinus van Warven De biecht en het Ware Zelf
Verzoening
In het Oude Testament wordt deze paradijselijke werkelijkheid aangeduid met de Hof van Eden. Vanaf het moment dat de eerste mens eet van de beroemde ‘Boom van Kennis van Goed en Kwaad’ gaat het mis. De mens wil zelf onderscheid maken tussen goed en kwaad, licht en donker, dag en nacht, wit en zwart. Vanaf dat moment ontstaat er een nieuwe wereld, waarin de mens zelf keuzen kan maken tussen wit en zwart, tussen goed en kwaad, tussen leven en dood. Dorothee Sölle, Albert Schweitzer en Edward Schillebeeckx hebben dat alle drie ongeveer op dezelfde manier beschreven. Als gij kunt kiezen tussen het leven en de dood, kies dan het leven.

Het geweten van katholiek Nederland (Peter de Waard Volkskrant van 24 december 2009). Het artikel dat naar aanleiding van het overlijden van Edward Schillebeeckx is geschreven stipt het thema van de dualiteiten aan. Schillebeeckx stelt dat er geen enkel theologisch argument is tegen de wijding van vrouwelijke priesters.
Schillebeeckx verklaart dat ‘de mens zonder relatie tot een levende God een absurd en onbegrijpelijk wezen zou zijn. Zonder vrije en goede God zouden goed en kwaad op hetzelfde niveau liggen.’ God sterkt volgens hem de mensen in de overtuiging dat het goede het wint van het kwade. ‘Kortom, dat het leven ondanks alle negatieve ervaringen toch zin heeft.’

Om het tij te keren zal het old boys network, dat door NL2025 wordt vertegenwoordigd zeker niet voldoende zijn.

Voor de mens geldt de levenscyclus, het natuurlijke ritme van de goddelijke geboorte, de adolescentie, volwassenheid (geestelijke groei) en de ouderdom (overgang) [wetten van opgaan, blinken en verzinken].

Voor de mens, de pelgrim geldt de levenscyclus, het natuurlijke ritme van de goddelijke geboorte, de adolescentie, volwassenheid (geestelijke groei) en de ouderdom (overgang) [wetten van opgaan, blinken en verzinken].

In het leven gaat het er om ons op tegenstellingen gefundeerde oordeel, het ‘of-of’ denken te overstijgen en ons met het eenheidsbewustzijn (Unio Mystica) te verbinden. Om het in de mens ingebouwde ‘en-en’/‘of-of’-mechanisme (Alles divergeert en moet ook weer convergeren) van de bewustzijnstransformatie te duiden wordt in het rapport ‘E i V’ van de begrippen dualiteit, dichotomie en complementariteit gebruik gemaakt. Dichotomieën representeren paren van tegenstellingen (syzygieën). Het thema Egospelletjes en Unificatietheorie komt in de De Bhagavad Gita uitgebreid aan de orde. Er is niets nieuws onder de zon.
Wel beoogt het rapport met behulp van de socratische dialoog aan een oude dialoog (‘Deugd en Ondeugd’) van Plato een steentje bij te dragen.

Door de werkelijkheid verkeert te interpreteren kom je niet tot goede oplossingen. Omdat de snaartheorie slechts de materiële kant behandelt mag niet worden verwacht dat deze theorie over de éne werkelijkheid uitsluitsel geeft. Door alleen beide complementaire kanten, ‘Ruimte en Duur’, ‘Geestkunde en Natuurkunde’ van de éne werkelijkheid te belichten komt de unificatietheorie, de relatie tussen de microkosmos en macrokosmos, tussen Natuur en God een stapje verder.

H.P. Blavatsky Isis ontsluierd Een sleutel tot de mysteries van oude en moderne wetenschap en religie Deel 1
Hoofdstuk 5 De ether of het astrale licht (p. 324/325):
De wetenschap zegt ons dat kan worden aangetoond dat warmte elektriciteit doet ontstaan, en elektriciteit warmte voortbrengt, dat magnetisme elektriciteit doet ontstaan, en omgekeerd. Beweging, zo zegt men ons, is zelf het gevolg van beweging, enz., ad infinitum. Dit is het ABC van het occultisme en van de eerste alchemisten. Nu de onvernietigbaarheid van stof en kracht is ontdekt en bewezen, is het grote raadsel van de eeuwigheid opgelost. Wat voor behoefte hebben we nu nog aan geest? De nutteloosheid daarvan is vanaf nu wetenschappelijk aangetoond!

De drie-eenheid ‘Brahmâ, Vishnu en Shiva’ is de grondslag van alle verschijnselen van ‘geboorte, groei naar volwassenheid en neergang’ (Kindsheid, Aankomende leeftijd, Volwassenheid en Ouderdom) die overal in de schepping als een kringloop te zien zijn.
De drie guna’s zoals beschreven in de Bhagavad Gita 14:5-25 beschrijven drie stadia in de geestelijke ontwikkeling van de mens: tamas, rajas en sattvas. Bij de gnostici waren deze stadia bekend als de hylikoi, zij die aan de zintuigen zijn gehecht; de psychikoi, zij die aan hun denkbeelden zijn gehecht en de pneumatikoi, zij die het geestelijke inzicht hebben verkregen en geheel zichzelf zijn geworden.
De drie goena’s behoren tot het gebied van de menselijke geest, niet tot dat van de goddelijke geest Brahmâ, Vishnu en Shiva.

Vyâsadeva (Vyasa) Bhagavad Gita
Hoofdstuk 13 De kenner, het gekende en de kennis der filognosie
(13) Laat me je op de hoogte stellen van het kenbare waar ik de scepter over zwaai: het is het opperste van de Absolute Waarheid21, dat zijn begin niet kent en smaakt als nectar, en niet iets is dat gebeurt, noch iets is dat niet bestaat.
(20) De combinatie van de persoon en de materiële natuur22 moet je zien als zijnde zonder een oorsprong, en ook moet je de drie geaardheden23, tezamen met hun afgeleiden, zien als een tijdgebonden effect teweeggebracht door die materiële natuur. (21) De materiële natuur, zo zegt men, is de reden van oorzaak en gevolg in de zin dat er sprake is van een doener of bewerkstelliger – in de vorm van de tijd, de natuurkracht of de geaardheden24 -, terwijl men van de persoon zegt dat die ten grondslag ligt aan het hebben van ervaringen van geluk en ongeluk.
21) Dit wordt in het Sanskriet ook wel het Brahman genoemd. Het staat voor God, geest en de Absolute Waarheid, bestaat zowel van binnen als van buiten en vormt het geheel van de kenner, het gekende en de kennis.
22) Het onpersoonlijke van de materiële natuur, prakriti, en het persoonlijke van het mannelijk principe, de persoon, de purusha, kan men niet los van elkaar zien, net zoals men licht en duister niet los van elkaar kan bezien. Tezamen vormen ze de fundamentele dualiteit van de werkelijkheid die men de grotere ziel noemt of het universele zelf van Brahman, God of het Absolute, dat alle elementen van de materie en de geest bevat die het zichtbare en kenbare uitmaken van alles wat er bestaat.
23) De drie geaardheden van de onwetendheid, de goedheid en de hartstocht, tamas, sattva en rajas, waarover al eerder gesproken werd in het Lied, worden ondersteund door de drie disciplines van de goddelijkheid van respectievelijk de vernietiging (persoon: Siva, werkelijkheid: Paramatma – de Superziel), de handhaving (persoon: Vishnu, werkelijkheid: Bhagavan – de Fortuinlijke) en schepping (persoon: Brahma, werkelijkheid: Brahman – de Absolute Waarheid), welke ieder respectievelijk de kenmerken dragen van de traagheid, de kennis en beweging.
24) Deze voorbeelden van de tijd als de conditionerende orde (10.30 & 11.32), de natuurkracht van de ether als een causaal krachtveld dat de draaiing van de planeten bepaalt (9.8) en de geaardheden van de natuur als een beweger van de natuurlijke actie (14.19), worden afgeleid van verzen in het Lied die spreken over een doener die niet de individuele persoon is; ze behoren niet tot het oorspronkelijke Sanskriet van dit vers. De Heer identificeert zich met hen als behorend tot het onpersoonlijke aspect van Zijn natuur. Hijzelf is de integriteit die ze samenbindt als de ether gecondenseerd in een materiële vorm en als de tijd die alles tot leven beweegt met een specifieke kalender van lokale voorkeuren.

Guna’s: de geaardheden der materiële natuur: t a m o -, r a j o – en s a t t v a – g u n a: onwetendheid, hartstocht en goedheid; kenmerk (resp.): materie (traagheid), beweging, kennis. Beheerst door: (resp.) S’ i v a, B r a h m â en V i s h n u (zie ook a v i d y â en M â y â en B.G. 18.a). Tamas: geaardheid onwetendheid, ook wel met traagheid en duisternis

In de hoofdstukken 14 en 18 van de Bhagavad Gita worden de drie guna’s sattva, rajas en tamas uitgebreid behandeld. De eeuwige wijsheid en zijn ethische consequenties vormen de hogere gemeenschappelijke grondslagen die aanwezig zijn in alle grote godsdiensten van de wereld. Het brengt het in het universum verborgen harmonische ordeningsprincipe, het basismechanisme ‘These + Antithese = Synthese’ tot uitdrukking.
Bij de drie guna’s tamas (these) + rajas (antithese) = sattva (synthese) of zoals bij een atoom tamas (electron) + rajas (neutron) = sattva (proton) draait het om het principe van de ‘eenheid der tegendelen’, het overbruggen van tegenstellingen, het principe van complementariteit dat al door Heraclitus naar voren is gebracht.

G. de Purucker Beginselen van de Esoterische Filosofie Een toelichting op De Geheime Leer van H.P. Blavatsky (p. 599):
Deze beginselen van het chelaschap berusten niet op een vage of onzekere grondslag, maar op de rijke ervaringen van de mensheid, die iedere man of vrouw kan toetsen door zich naar binnen te keren, door de blik te richten op die bronnen van geestelijk leven die even kristalhelder en doorschijnend zijn als het water van een bergmeer; waar hij, zoals in de prachtige oude mythe van Narcissus, zijn eigen spiegelbeeld, het spiegelbeeld van zijn eigen goddelijke zelf, kan zien. Dat kan nooit wanneer en zolang de ziel is bedekt met het stof van de haar omhullende sluiers. Het stof van zelfzuchtige daden, de hunkeringen van dit kleinzielige egoïsme, het verstoorde en onrustige oppervlak van de ziel, in beroering gebracht door de windvlagen van de hartstocht, maken haar volkomen ongeschikt om het hogere zelf – de metgezel van de sterren – te weerspiegelen. Dat wat de sterren weerspiegelt, moet in zekere zin aan de sterren gelijk zijn; en alleen dat wat in de ziel aan de sterren gelijk is, kan de lessen van de sterren begrijpen.

De gechiedenis leert dat de natuurlijke selectie in de gemanifesteerde werkelijkheid wel experimenteel valt te bewijzen.

Geheime Leer Deel I hoofdstuk 5 Over de verborgen Godheid, haar symbolen en tekens (p. 388):
Deze twee sephiroth, vader, abba en moeder, amona genoemd, zijn de duade of de tweeslachtige logos waaruit de andere zeven sephiroth voortkwamen. (Zie de Zohar.) Deze eerste joodse triade (sephira, chochmah en binah) is de trimurti van de hindoes.

Michael Fromfeld (artikel Een Elektrisch Universum Prana nr. 171, feb/mrt 2009) verbindt de lineaire beweging met Shiva, de spiraal beweging met Vishnu en de circulaire beweging met Brahma.

De ‘Law of One’ heeft op het universele ordeningsprincipe karma ‘Er is niets nieuws onder de zon’ (‘Zaaien en Oogsten’), de 2e grondstelling betrekking. Het gaat in het kwantumvacuüm om de virtuele scheidslijn tussen twee polen (les 3 polariteit), het aardse en het hemelse, tussen dharma en karma.

De kernkwaliteit creativethink is het positief tegenovergestelde van chaos.

Via de ommekeer, menselijke individualiteit is het mogelijk ons met de natuurlijke kringloop te verbinden. Ieder initiatief, elk mens kan door het vlindereffect de zelfregulering positief beïnvloeden. Alleen door dat wat is te accepteren komt de evolutie een stapje verder.

Anna Lemkow, Het Heelheid Principe, hoofdstuk ‘Orde te midden van Chaos’, slotconclusie: Er is nog een ander aspect aan deze beweging in het bewustzijn. Niettegenstaande het feit dat de impuls naar heelheid wordt overschaduwd door op verdeeldheid gerichte neigingen in een groot en machtig deel van de menselijke samenleving, is zij altijd aanwezig en levensvatbaar geweest. Onze eigen verwaarlozing van deze dynamiek zorgde er alleen maar voor dat we deze nog sterker zouden tegenkomen.

Voor het ken uzelve staat het natuurlijke zelfreinigende vermogen (zelfregulering) centraal.

Creativethink maakt het mogelijk de ongeordendheid van een systeem, de entropie te verminderen. Creativethink (Zelfgenezend vermogen), geestelijke ordening staat tegenover chaos. Creativethink, leren in het kader van de geestelijke wereld, stelt zich open voor nieuwe ervaringen, voor creativiteit. Er wordt niet op oude patronen, conditioneringen en groupthink voortgeborduurd. Creatieve evolutie (creativethink) brengt de natuurlijke -, de beheers – en de vernietigende kringloop tot uitdrukking. Het darwinistisch evolutionisme is met deze kringloop verbonden. Het is mogelijk het verleden van twee kanten te belichten. De geschiedschrijving toont de geestelijke kant van de medaille en het darwinisme verklaart het aardwetenschappelijk archief.

Het feit dat de resultaten van de moleculaire vergelijking niet voor de evolutietheorie, maar eerder daartegen spreken, wordt ook toegegeven in een artikel met als titel “Is it time to uproot the tree of life?” gepubliceerd in het tijdschrift Science in 1999. Dit artikel door Elzibet Pennisi zegt, dat de genetische analyse en vergelijkingen die door de Darwinistische biologen zijn uitgevoerd om het licht over de ‘levensboom’ te laten schijnen, eigenlijk tot de tegenovergestelde resultaten leidden, en zegt dat: “de nieuwe gegevens vervuilen het evolutionistische plaatje”

Debat Dr. Borger – Prof. Dr. Van Straalen Einde van Darwins tijdperk
Peter Borger De weerlegging van een “weerlegging” [4]

Over godsdienst schreef Charles Darwin aan N.D. Doedes: The safest conclusion seems to be that the whole subject is beyond the scope of man’s intellect, but man can do his duty.

Darwin heeft gelijk wanneer hij stelt dat het leven de ‘natuurlijke selectie’ continu richting hogere, meer complexe vormen ontwikkelt. Dit geldt echter niet alleen voor de materie maar ook voor een zich ontwikkelend bewustzijn, de geest. Het innerlijke bewustzijn (zelfbewustzijn, reflexief bewustzijn, bewustzijn van bewustzijn) is een levenscyclus (Huwelijksquaterniteit) die in de kringloop van het universele bewustzijn ligt besloten.

Om homeostase te verklaren kunnen de begrippen numen, memen, mind stuff, Weltstoff (oerbron, levensatoom, levenskracht, oerstof, morfogenetische velden, scalaire veld) of nomen een handvat bieden. Ook al zouden we stofjes ontdekken die voor het terugkoppelingsmechanisme van de kosmische krachten verantwoordelijk zijn dan verandert daarmee nog niet de éne werkelijkheid. De oorsprong der dingen, de oerbron (alfa), de keerzijde van de medaille, Ding an sich van Kant blijft vrijwel geheel voor ons verborgen.

Zeepbellen doen zich niet alleen op de financiële markten voor maar ook in de wetenschap. Een schoolvoorbeeld van halfslachtige denkkaders tonen wetenschappers als Victor Lamme en Dick Swaab, die zich slechts met één kant van de medaille, met Cargo Cult Science bezighouden. Victor Lamme maakt de denkfout dat een hersenscan niet meer toont dan de wetenschap waarop de EEG is gebaseerd. Een computer kan wel het denken, maar niet het voelen, de menselijke emoties (begeerte) simuleren. Of met andere woorden een EEG of fMRI kan wel elektromagnetische spanningen registreren, maar het is de mens die ze moet interpreteren en de cliënt die aan de hand van deze informatie moet leren zijn gedrag aan te passen.

‘We moeten onszelf niet eenvoudiger maken dan wij zijn. Wij zijn vrij‘ (Jan Drost Volkskrant 1 oktober 2011):
Hersenonderzoekers als Dick Swaab zijn zo populair omdat zij ons bevrijden van onze vrijheid en verantwoordelijkheid. Maar zij vertellen leugens. Wij zijn vrij.

‘Vrije wil meet je niet met een hersenscan‘ (Daan Evers en Niels van Miltenburg Volkskrant 15 september 2011)
Swaab mag best meningen geven over dingen die buiten zijn specialisme vallen. Wel is het jammer dat hij zo weinig kritisch is over onderzoek dat met zijn mening overeenstemt.

Zo epigenetica ‘nature en nurture’ verbindt zo legt Memetica (Weltstoff) een relatie tussen de genen van het DNA en de hersencellen (neuronen), tussen genetica en celbiologie. Sommigen zien de secularisatie van bepaalde richtingen in de christelijke godsdienst als een teken van een succesvolle meme. Een “starre” en moeilijk veranderende godsdienst zal volgens deze memetheorie versplinteren in een “succesvol” geseculariseerd deel en (talloze) kleine afsplitsingen.

Bevruchting is het proces van de samensmelting van twee haploïde gameten, zoals een zaadcel en een eicel, dat leidt tot de vorming van een diploïde zygote en eventueel uiteindelijk de ontwikkeling van een embryo. Hoe dit verloopt wordt onderzocht in de studie van de levenscyclus.

Voor de occulte wetenschap zijn kracht en stof slechts de twee kanten van dezelfde SUBSTANTIE.’ (Path, no. 10, blz. 297).

Het woord religieus komt van het latijnse woord religare, dat verbinden betekent. Religare betekent dat je iets uit het zichtbare verbindt met het onzichtbare, dat je het materiële verbindt met het geestelijke. Anders gezegd: religie is de verbinding tussen de non-lokale causaliteit in de hemel en de lokale causaliteit op aarde.

In het rapport ‘E i V’ draait het niet alleen om het factorgetal (factorelement, heptagoon, ‘telesphoros’) zeven correspondeert met de bewustzijnsniveaus, de scheppingskrachten en de atoommassa in groepen van zeven, maar ook met de zeven (hoofd)elektronenschillen (Periodiek systeem/Elektronenconfiguratie). Om zeven bewustzijnstoestanden te duiden maakt Ken Wilber van het “Wilber-Combs-rooster” gebruik. In de Theosofie staat het factorelement 7 symbool voor een natuurconstante.

Zelfregulering en Regulering: Bij veel vertrouwen in wetten en de overheid is er in het algemeen minder ruimte voor zelfregulering. Het omgekeerde geldt ook: hoe minder vertrouwen in de overheid, hoe meer ruimte voor zelfregulering. Beide zijn middelen om marktfalen tegen te gaan en hierdoor de maatschappelijke welvaart te verhogen.

De hamvraag is of de nauwere verwevenheid van de publieke met de private sector de kwaliteit van de samenleving echt verbetert? Het rapport ‘E i V’ verdedigt de stelling dat dit niet het geval is. Door de verzelfstanding van de wooncorporaties, de zorg en het onderwijs heeft de overheid het stuur uit handen gegeven. De door de overheid gestimuleerde marktwerking heeft een averechts effect, de valkuil van de schijnmarkt (‘financialisering’) opgeleverd. In het economisch verkeer dienen om de productiviteit te verbeteren de spelregels drastisch te worden herzien. De politici, die de overheid aansturen denken dat het prima gaat. Politici gedragen zich zich als een kikker die levend wordt gekookt, het water is lekker wam en hij heeft niet door dat hij aan het sterven is.

In plaats van alles aan de ‘marktfundamentalisten’ over te laten dient de overheid zijn collectieve verantwoordelijkheid weer serieus te nemen. In het rapport ‘E i V’ wordt de stelling onderbouwd dat de politiek niet aan de marktwerking maar aan een cultuuromslag in de collectieve sector de hoogste prioriteit had moeten geven.

In de woorden van ex-premier Wim Kok: De essentie van het ‘poldermodel’ is dialoog en evenwicht. Bij dialoog hoort tegenspraak en bij evenwicht tegenwicht. Het belangrijkste voor het goed functioneren van de overheid is tegenspraak, tegenwicht. Dit geldt ook de passieve houding van de overheid voor wat betreft de toekomst. Voor een doeltreffende aanpak van maatschappelijke vraagstukken is een actievere, van het private domein onafhankelijker opstelling van de overheid gewenst. Met onafhankelijk wordt bedoeld dat de overheid zich minder door politieke machtsspelletjes van de vierde, vijfde en zesde macht moet laten beïnvloeden.

Het huidige politieke bestel van democratisch handjeklap, van ‘geven en ontvangen’ en wederzijds begrip, blijkt niet in staat effectief op de wereldvraagstukken in te spelen. Zelfregulering van bedrijven leidt veelal niet tot de gewenste veranderingen.

Of met ander woorden hoe sla je de piketpaaltjes, de maatschappelijke visies voor de toekomst? Dus niet het op de korte termijn georiënteerde Angelsaksische model, maar door het Rijnlandse lange termijn model centraal te plaatsen. De afgelopen decennia hebben te veel managers zich met het doorschuiven van problemen bezig gehouden. Feitelijk komt het neer op de vraag of je voor ‘oplossen of doorschuiven’ van problemen riant wordt beloond.

Veel voorstanders van zelfregulering zijn te vinden binnen het bedrijfsleven en het neo-liberalisme. Vanuit de beginselen van soevereiniteit in eigen kring en het subsidiariteitsbeginsel is ook een flink aantal christenen voorstander. Politiek links is in het algemeen eerder geneigd om kritischer te denken over zelfregulering.

Stelling: De Vierde, Vijfde en Zesde macht (Media) in Nederland en Brussel zorgen voor de feedforward besturing, de groepsdynamiek in de samenleving en de 1e, 2e en 3e macht in Nederland voor feedback.

In plaats van te investeren in een duurzame samenleving leven we al jaren boven onze stand.

Eric Feinieg bespreekt op zijn website Niveaus van echtheid en waarheid het Lama-model. Dit model past net als Ervin Laszlo de doorsnede van mythos, theos, logos en holos toe. Er bestaat compleet mysticisme en compleet rationalisme als alle vormen van denken die daartussen liggen. Op elk moment is een cycluswending mogelijk.

Eindconclusie is dat Blavatsky in De Geheime Leer de oplossingsrichting (hoofdroute) van de absolute waarheid, een visie uitwerkt, die net als de nieuwe levensrichting van Spinoza nog voor 100% actueel is. Namelijk hoe kunnen we leren beter met elkaar samen te leven? Het draait dus niet om onderwijs dat primair op marktwerking is gericht, waarbij de keuzevrijheid van het individu centraal staat, maar om een individueel leerproces (Individualiteit), een onderwijssysteem dat zich op een duurzame samenleving oriënteert.

====

Zie ook:

Boeken:

• Alfred Birney De tolk van Java (recensie-1, recensie-2, recensie-3, recensie-4, recensie-5)
• Alfred Birney In de Wacht
• Anna Provoost ‘De arkvaarders’ (recensie-1, recensie-2, recensie-3)
• Malou van Hintum Doe eens normaalOver Zin En Onzin Van Psychiatrische Diagnoses
• Kadir van Lohuizen After Us the Deluge (Interview)
• Paul van Tongeren Leven is een kunst Over morele ervaring, deugdethiek en levenskunst
• Mahatma Gandhi The Story of My Experiments with Truth
• H.P. Blavatsky & W.Q. Judge Occulte verhalen
• G. de Purucker Gulden Regels der Esoterische Wijsbegeerte
• Pierre Teilhard de Chardin Het verschijnsel mens
• Siegfried Thomas Bok Het onstaan van leven (Piet Ransijn Civis Mundi Digitaal #99 30 juni 2020)
• William R. G. Loader The Septuagint, Sexuality, and the New Testament Case Studies on the Impact of the Lxx in Philo and the New Testament
• L.B. Hellenbach Die Magie der Zahlen
• Jeane Manning Verborgen energie Door Tesla geïnspireerde uitvinders wijzen de weg naar een overvloed aan schone energie
• Jeane Manning Vrije Energie Schoon, veilig, goedkoop en onbeperkt
• René ten Bos Meteosofie De wijsgeer en het weer
• Francis Collins The Language of God
• Hans Moolenburgh Wie zijn wij, Waar komen we vandaan, Waar gaan we naartoe. de structuur van de mens
• Jan Verhaar De Weg van het Stille Midden
• David Bodanis: Einsteins grootste fout het leven van een feilbaar genie (recensie)
• Hans Boutellier Het seculiere experiment. Hoe we van God los gingen samenleven. (recensie-1, recensie-2)
• Hans Boutellier De veiligheidsutopie hedendaags onbehagen en verlangen rond misdaad en straf (recensie)
• Hans Boutellier Nodale orde Veiligheid en burgerschap in een netwerksamenleving
• Brian Greene The hidden reality Parallel Universes and the Deep Laws of the Cosmos
• Harun Yahya Het Bedrog van de Evolutieleer
• Johan Braeckman Darwins Moordbekentenis De Ontwikkeling van het Denken van Charles Darwin
• Richard Feynman QED The Strange Theory of Light and Matter
• Wat moeten wij doen Een essay over de evolutie van een natuurlijk ethiek
• Gerrit Teule De formule van de mentescoop een onderzoek naar de geest en de ziel van de evolutie/evolutie 2.0: gebaseerd op eenvoudige, maar fascinerende wis- en natuurkunde
• Gerrit Teule Hebben wij een ziel? Zo ja, waar dan? – De evolutie van geest, ziel en bewustzijn als een natuurlijk proces
• Gerrit Teule: Wat Darwin niet kon weten
• Frans Erwich: Het paradigma voorbij Een andere kijk op wetenschap, mens en natuur (recensie Gerrit Teule)
• Seth Lloyd Programming the Universe
• Philip van Loocke Het wereldbeeld van de wetenschap
• Marius de Geus Filosofie van de eenvoud vereenvoudigen en matiging als verrijking van het bestaan
• Murray Bookchin The Ecology of Freedom
• Manuela Kalsky en Frieda Pruim Flexibel geloven Zingeving voorbij de grenzen van religies (recensie-1, recensie-2)
• Paul Davies Perfect Universum Waarom Er Leven Is Op Aarde (recensie)
• Paul Davies boek Blauwdruk van de kosmos
• Paul Davies Het vijfde wonder De zoektocht naar de oorsprong van het leven
• Derek Abbott, Paul C. W. Davies, & Arun K. Pati Quantum Aspects of Life (foreword by Sir Roger Penrose)
• Duane Elgin Het levende universum
• Ervin Laszlo Bezielde Kosmos Nieuwe wetenschappelijke visie op leven en bewustzijn in het universum, Inleiding door Dr. H.J. Witteveen (oud-minister van Financiën)
• Ervin Laszlo en Jude Currivan KOSMOS een integrale visie op de wereld
• Peter Tom Jones & Roger Jacobs Terra Incognita Globalisering, ecologie en rechtvaardige duurzaamheid
• De levende Kosmos, Stichting I.S.I.S., Symposiumreeks, nummer 6, augustus 2004
• De levende Aarde, Stichting I.S.I.S., Symposiumreeks, nummer 8, augustus 2006
• John_Cornwell Darwins engel
• Wynn Wolfe The Hole in the Universe: How Scientists Peered over the Edge of Emptiness and Found Everything [Het gat in het heelal: Hoe wetenschappers over de rand van de leegte tuurden en alles vonden] door K.C. Cole, Harcourt, Inc., 2001; 274 blz., isbn 015100398x, gebonden.
• Cees Dekker e.a. Geleerd & Gelovig
• De Gemiddelde Evolutie Van Bit tot Atoom en Ecosysteem
• Clive Hamilton Requiem for a Species: Why We Resist the Truth about Climate Change
• Fred_Hoyle The Intelligent Universe A new view of creation and evolution
• Gregory_Bateson Steps to an Ecology of Mind
• Joanna Macy, Chris Johnstone Active Hope : how to face the mess we’re in without going crazy
• Joanna Macy Deep ecology
• Michael Pollan The Omnivore’s Dilemma
• Brian Greene The Elegant Universe: Superstrings, Hidden Dimensions, and the Quest for the Ultimate Theory
• Allerd Stikker En de mens speelt met de tijd. Drie vensters op de eeuwigheid
• Barry Commoner Making Peace with the Planet
• Michio Kaku Hyperspace
• John Polkinghorne Questions of Truth
• Richard Dawkins The God Delusion
• Richard Dawkins God als misvatting
• Brian Swimme The Universe is a Green Dragon: A Cosmic Creation Story
• James Lovelock De wraak van GaiaWaarom de aarde terugvecht en hoe we de mensheid alsnog kunnen redden
• Amit Goswami Creatieve evolutie Darwinisme en Intelligent Design
• Amit Goswami The Self Aware Universe (samenvatting en interview)
• Thomas Henry Huxley On the Physical Basis of Life (lecture given in Edinburgh on 8 November 1868)
• Amit Goswami De kwantum dokter, de nieuwe wetenschap van gezondheid en genezing
• Eva Jablonka and Marion J. Lamb (2005) Evolution in Four Dimensions: Genetic, Epigenetic, Behavioral, and Symbolic Variation in the History of Life
• Lawrence W. Fagg diverse boeken
• Robert O. Becker The Body Electric. Electromagnetism and the Foundation of Life (with Gary Selden).
• J. Tipler & John D. Barrow The Anthropic Cosmological Principle
• Johan Braeckman Darwins moordbekentenis de ontwikkeling van het denken van Charles Darwin (interview)
• Peter Kropotkin Mutual Aid: A Factor of Evolution
• Steven Pinker The Better Angels of Our Nature (recensie)
• Steven Pinkers How the Mind Works
• Redmond O’Hanlon God, Darwin en natuur
• Paul Gilding The Great Disruption
• Bruce Lipton e.a. Spontaneous Evolution: Our Positive Future and How to get There from Here
• Bruce H. Lipton De biologie van de overtuiging: Hoe je gedachten je leven bepalen
• Philip Van Loocke – Het wereldbeeld van de wetenschap
• Anand Aadhar Prabhu S’rîmad Bhâgavatam
• M.T. Keshe The Universal Order of Creation of Matters
• Damiaan Denys Handboek psychiatrie en filosofie (debat)
• R. Guepin Eenoog in het land van de blinden de herontdekking van aether; naar het leven van Viktor Schauberger (recensie Paul Harmans)
• EDITOR: DAVID HUNKELER Methodologies for social life cycle assessment
• Dattatreya Avadhuta Gita
• Alfred Schmits Meesters der verwondering bewustzijnsontwikkeling op basis van de Avadhuta Gita
• Huub Oosterhuis en Piet Hoogeveen God is ieder ogenblik nieuw Gesprekken met Edward Schillebeeckx.

Externe Links

• Eon(boeddhisme)
• Epigenetica
• Hoe kwantumfysica ons wereldbeeld op zijn kop zet (Bernardo Kastrup NRC 4 maart 2021)
• Greenwashing
• Category:Astrobiology & Category:Nature
• Category: Anthropic principle
• Anthropic mechanism
• Bruno D. Granger & Tjerk W. Muller Godsbewijzen Het materialisme weerlegd (Antropisch principe).
• D. van Kampen Antropisch principe
• Nick Bostrom (Antropisch principe, Transhumanisme)
• The Anthropic Cosmological Principle
• Anthropic principle
• Hans Vincent Integraal denken (Brandon Carter antropisch principe)
• Geloof en Verstand (antropisch principe)
• Anthropic principle
• Anthropic Principle Favors the Holographic Dark Energy
• Cosmic Calendar
• Fractal
• Barnsley fern
• List of timelines
• Tijdsperceptie, Entropy (arrow of time)
• Indian units of measurement
• Category: Thermodynamics
• HyperPhysics? (QED)
• Quantumgravitatie
• Loop-kwantumzwaartekracht (Carlo Rovelli & Lee Smolin)
• John Wheeler (concept van een participerend universum)
• Gianpaolo Baiocchi & Michael D. Kennedy ‘Bewegingen hebben cycli en ritmes’ (Volkskrant 29 juni 2013 Maarten Keulemans)
• Johan Oldenkamp Wegschuiven van de sluier (Viktor Schauberger)
• Václav Havel Het wonder van het Zijn: onze mysterieuze onderlinge afhankelijkheid (Antropisch Kosmologische Beginsel)
• Václav Havel De wereld in onze handen
• Václav Havel Zomerse overpeinzingen
• Live Earth
• Petra Meyer COSMIC AND HUMAN (‘Anthropic Principle’)
• Dr Hugh Murdoch: Teleology Without Teleology: Purpose through Emergent Complexity (‘Anthropic Principle’)
• Law of Complexity/Consciousness
• Stochastic electrodynamics (SED)
• Electromagnetic theories of consciousness
• History of the Perceptron
• Magnetochemistry
• Electric Gravity in an ELECTRIC UNIVERSE
• Magnetic field (disambiguation)
• Electromagnetic therapy
• Balance of nature (Natuurlijk evenwicht)
• “Paradigm” as a Central Concept in Thomas Kuhn’s Thought (disciplinary matrix)
• Conceptual change (Thomas Kuhn)
• Genezen is iets anders dan ziekten wegdrukken (Hans C. Moolenburgh)
• Agricultural biodiversity (International)
• Categorie: Biotoop
• Electrical mobility
• Royal Raymond Rife (Compound microscope)
• Bioritme (theorie) Engelse versie
• Bioelectromagnetics
• General relativity and quantum mechanics (TOE)
• AdS/CFT correspondence (Juan Martín Maldacena)
• Ecotheology
• Deep ecology
• Ecological economics
• Sustainable living
• Urgenda samen sneller duurzaam
• Brief van de Stichting Urgenda over het klimaatbeleid
• Jan Juffermans werkzaam bij De Kleine Aarde (Centrum voor een Duurzame Leefstijl)
• Gene editing
• Genome editing
• Erin/eruit Timothy Morton, G8 van de Filosofie
• Living systems
• Fine-tuned Universe
• Wat was er vóór de oerknal? (Fysicus Roger Penrose)
• Woorden, ruimte en pindakaas… (Gerrit Teule GAMMA December 2010)
• Gerrit Teule Is de mens intelligent? Zo ja, in welke mate dan?
• Gerrit Teule Lezing TU Delft Studium Generale
• Henrik Svensmark
• De Gaia-theorie
• The OpenScience Project
• Ecologische modernisering
• Ecological speciation
• Vladimir Vernadsky (Noosphere)
• Biosphere (Vladimir Vernadsky
• The Biosphere and the Noosphere Theories of V. I. Vernadsky and P. Teilhard de Chardin: A Methodological Essay
• I.M. Oderberg De aarde – een biosfeer (Vladimir Vernadsky)
• Roger Jacobs MURRAY BOOKCHIN: EEN LEVENSLANG ENGAGEMENT VOOR EEN “RATIONELE” MAATSCHAPPIJ
• Murray Bookchin Buurtvergaderingen en wijkraden
• World-systems theory (Immanuel Wallerstein)
• Adaptability
• Adaptability of a system
• God is ieder ogenblik nieuw Overweging van Erik Borgman bij de uitvaart van Edward Schillebeeckx (1914-2009)
• Wim Couwenberg Rol en betekenis van het machtsmotief in de godsdienstgeschiedenis (Civis Mundi 5 december 2014 – Edward Schillebeeckx)
• Bert Laeyendecker Identiteitsproblematiek. II: Problematiek katholieke identiteit (Civis Mundi28 mei 2015 – Edward Schillebeeckx)
• Lifestyle (sociology)
• Nottale’s Scale Relativity “theory”
• Spiral dynamics Naar een Integrale Visie
• Electromagnetic theories of consciousness
• Carin Citroen Het leven is een offer
• Eosta is genomineerd vanwege zijn “continue stroom van innovaties” op het gebied van voedseltransparantie, biologische productie en duurzame verpakkingen.
• Marcel van Dam Klimaatramp is niet meer tegen te houden – Klimaatverandering Wie gelooft dat de democratie het klimaatprobleem tijdig kan oplossen gelooft in sprookjes.
• Neurogenomics
• Cognitieve neurowetenschap
• BioenergyWiki
• Receptor (biochemie)
• De evolutie van het cognitieve vermogen. Een theorie ondersteund door wetenschap en filosofie. (Convergeren en divergeren)
• Agricultural economics (Jason Shogren)
• Many-worlds interpretation of Quantum mechanics
• Kosmopolitische verspreiding & Endemisme
• Ecocide (Polly Higgins)
• Eco-terrorism
• String theory landscape
• Fine-structure constant, Electromagnetic interaction & Dimensionless quantity
• The Hartwell Paper (2009 United Nations Climate Change Conference)
• Jim van der Heijden ‘Het gelijk van Descartes’ De herontdekking van de ziel
• Max Planck Kwantummechanica en snaartheorie
• Max Planck (1858-1947) Biografie
• Wet van Planck
• The Discovery of Schumann Resonance (Dr Wolfgang Ludwig)
• Harness the healing power of the earth
• Dr. Wolfgang Ludwig, the Authority of Pulsed Magnetic Therapy
• S. Bosman Het stimuleren van zelfherstel door de Schumann-resonantie
• Dr. Saskia Bosman Biogeometrie, DNA, Vormvelden en Resonantie:
• Schumann resonances
• Schumannresonantie
• Transcraniële magnetische stimulatie
• Electromagnetic interference
• Hoge energieprijzen: rol van netbeheerder en energieleverancier(9 november 2021)
• Stroomnetten zijn overvol, driekwart van Nederland heeft geen capaciteit voor nieuwe contracten voor grootschalige afname van elektriciteit (20 december 2023)
• Elektriciteit
• Statische elektriciteit
• Tachyon
• Magnetic Levitation (Magnetisch Zweven)
• Paul Walrecht Levende Deeltjes Atoom Theorie (LDAT, Bethel)
• History of electromagnetic theory
• Lorentz ether theory
• Shock and Awe: The Story of Electricity
• Joel Salatin (Polyface Farm)
• Luther Burbank’s Gold Ridge Experiment Farm
• Kin selection
• Inclusive fitness
• Fitness (biologie)
• Biodiversity
• Electromagnetic radiation and health
• Elementaire lading (Elektrische lading)
• History of electric power transmission
• Milieueconomie en Marktfalen
• Freeman Dyson (Science and religion)
• Dubbele binding (communicatie)
• Agricultural economics
• Permacultuur
• Symbiogenesis
• Haplogroup
• Endomembraansysteem
• Serous membrane
• Pericardium & Epicardium (Outer & Inner)
• Organel
• Membraantechnologie
• Evolution (Biological system – Alchemy – Abortion)
• Energy balance
• Energy (esotericism)
• Brane cosmology
• Egoïstisch antropocentrisme
• Environmental racism
• Race and health
• Thomas Berry (Deep ecology)
• Ietsism (Ronald Plasterk)
• Spiritual but not religious
• Biogenesis
• Agriculture
• Geschiedenis van de evolutietheorie
• Parallel Worlds, Parallel Lives
• Life sciences
• Het recht van de sterkste
• Community ecology
• Planbureau voor de Leefomgeving
• Anthony Aguirra Website
• Sebastian Wolf Website
• Rudy Rabbinge
• Anammox (Afvalwaterzuivering)
• Luminiferous aether
• Aether (classical element)
• ‘Overshoot Day’
• Vegetarisme
• Global warming
• Symmetry (physics)
• Randomized controlled trial
• Evidence-based practice
• Evidence-based medicine
• Hadley cell
• Life-cycle assessment
• Carolyn Merchant (Ecofeminism)
• Energy (esotericism)
• Ladder of Life or Great chain of being
• Category:Biofield therapies
• Stralingsenergie
• Elektromagnetische straling
• Electromagnetic Radiation
• Magnetische storm
• Opwarming van de Aarde (Charles David Keeling)
• Grenswetenschap
• Feiten en fabels over elektromagnetische golven
• Buitenaards leven
• Relationship between religion and science
• Clergy Letter Project (Darwin)
• The Genius of Charles Darwin
• Sociaal darwinisme
• Bruce Lipton
• PSYCH-K: ontdek en verander je onbewuste overtuigingen (Bruce Lipton)
• John Maynard Smith
• Humberto Maturana
• Charles Birch
• Eva Jablonka
• Marion J. Lamb
• E. O. Wilson
• W. D. Hamilton
• Hans Clevers
• Paleoantropologie
• Vitalisme (filosofie)
• Damiaan Denys: ‘In sommige gevallen is de mens gewoon te complex.’
• Obsessieve-compulsieve stoornis (Damiaan Denys)
• Smetvrees (Damiaan Denys)
• Cees Boer Diabolo Samenwerkings- & Kwaliteitsmodel (december 2005)
• Association for the Scientific Study of Consciousness
• Andrew Rooke Wat is leven?
• Katinka Hesselink Denkend over het leven, spirituele groei en meer overpeinzingen (Amit Goswami)
• CV Amit Goswami
• DR. ALEXEY N. DMITRIEV PLANETOPHYSICAL STATE OF THE EARTH AND LIFE
• Nikolai Aleksandrovich Kozyrev (Kozyrev Mirror)
• Code of conduct
• Planbureau voor de Leefomgeving
• Quintessence (physics)
• Iliaster or Yliaster, Great Work
• Ecological footprint
• Sebastion de Haro De wetenschapsalon – over theoretische natuurkunde, cultuur en filosofie
• Ecosysteemdienst
• Bereken uw voetafdruk
• Mehran Tavakoli Keshe Plasma Energy and Anti-Gravity Applications
• Magnetic circuit
• Electromagnetic shielding
• Stochastic electrodynamics (SED)
• Gras & Wolken columns door Bram van der Vlugt
• Seth Lloyd
• Edward Tryon (vacuum energy fluctuation]])
• Dharmadhatu
• Thermodynamica en vrije energie
• Lode Stevens Kwantumfysica Natuur, Balans en Harmonie
• Andrew Rooke Is er leven op andere planeten?
• Het atoom
• Hoofdstuk 2 Wie het kleine niet eert . . .
• Chemische techniek John Dalton gepubliceerde AtoomGewichten
• Visies op ecosystemen in onderwijs en onderzoek
• Sjoerd L. Bonting ‘Intelligent Design’ kritisch bezien
• Het ontstaan van het leven
• Richard Dawkins De vier wie-vragen Genen zijn niet belangrijker dan organismen
• Philip Van Loocke: Metafysica en Natuurfilosofie
• TESTING GOD
• Rob Nanninga EVOLUTIONAIR LEIDERSCHAP De goeroes van Herman Wijffels KLAAR OM TE WENDEN?
• Terezinha Franca Kind De wet van harmonie
• Biofoton (Biofoton (Engelse versie)
• George Delk Perpetual motion machine?
• Bio energetica
• Towards a Grand Unified Field Theory based on Phi Recursion and Quantum Gravity
• Kosmologische constante Engelse versie
• Spectroscopy
• Mediocrity principle
• Tractografie Engelse versie
• Peter Debye
• Motionless electromagnetic generator (Thomas Bearden)
• Cyborg
• Acetyl Choline
• Acetyl Cholines Terase
• Atropine
• Uit Water ontstaat Alles (…)
• Water brug
• Micro Organismen
• Neutrino Theory of Light
• Cardiac Pace Maker and Artificial Pace Maker
• Vitale Energie
• Cursus Kabbalah in Utrecht door Priester Mike Bais
• Robert A Pullen Wat is THEOSOFIE?
• Brochure: Lei Draad Manipulatieve Handel Patronen
• Beroemde Wis Kundigen Pythagoras
• Atomic Excitation
• Field Physics
• In Één Storten van de Golf Functie Engelse Versie
• Spiritual Intelligence
• Geluid Snelheid
• Golf Lengte
• Bio Informatica
• Placebo Middel
• Nocebo Effect
• Bruce E De Palma N Machine
• Bruce de Palma
• Simple Magnetic Over Unity Toy
• Acetyl Choline Receptor
• Immune Receptor
• Proto Plasm
• Anti Geen
• Proteïne
• Cyano Bacteria
• Aerobic Organism and Anaerobic Organism
• Acedia
• Daniel Shechtman Quasi Kristal
• Plastide
• Peri Genesis
• Leven
• Schepping
• Rijk Biology
• Biology
• De Tora als Blauw Druk
• Philippe Barbier Wetenschap van de Ziel
• Neptunus Planeet
• Uranus Planeet
• Shiva Hypothesis
• Craig Venter
• Synthetische Biologie
• Drew Endy
• Ence Phalopathy
• Chronic Traumatic Ence Phalopathy
• Tau Protein
• Tau Protein Kinase
• Re Combinase
• Cre Re Combinase
• Site Specific Re Combinase Technology
• Bio Engineers Create Rewritable Digital Data Storage in DNA
• RAD Re Writeable Re Combinase Addressable Data
• Stam Cel
• Stuart Kauffman
• Michio Kaku
• Stefan HE Kaufmann
• Pro Karyoten
• Virtuele Werkelijkheid
• Hans Jenny Cymatics
• What is Kymatica?
• Mitochondrion
• Big Crunch

Categorie Artikelen | Rapport
Auteur Harry Nijhof

The Order of Time, 16 december 2007

http://theorderoftime.org/ned/leden/harry/pmwiki.php/Site/4-6AntropischPrincipe2

Meer informatie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Harry+Nijhof
https://robscholtemuseum.nl/?s=The+Order+of+Time
https://robscholtemuseum.nl/?s=Éénheid+in+Verscheidenheid
https://robscholtemuseum.nl/?s=Antropie
https://robscholtemuseum.nl/?s=Antroposofie