Redactie AD – Wachten op de Kolossus + Lang traject: Kunstenaar in gesprek met gemeente
Wachten op de Kolossus
Kunstenaar Rob Scholte staat open voor de terugkeer van de Kolossus naar Zoetermeer. Het immense kunstwerk bezorgde de stad al eens eerder wereldfaam.
“Ik heb tenslotte genoeg aanslagen, letterlijk en figuurlijk, op mijn leven meegemaakt.”
Automobilisten die begin jaren 90 over de A12 in de buurt van Zoetermeer rijden, zien een wonderlijk spektakel. In een weiland langs de snelweg staat dan een zes meter hoge spierwitte kop met een kapsel van planten. Het beeld draait langzaam om zijn as, alsof het de auto’s met zijn blik volgt. Het is gemaakt door kunstenaar Rob Scholte, die het toepasselijk Kolossus van Zoetermeer heeft gedoopt.
Het opvallende beeld staat in de beeldentuin van de Floriade, die in 1992 wordt gehouden. Het is Zoetermeers finest hour, want de Floriade trekt miljoenen bezoekers en bezorgt de stad wereldfaam. Zowel de druk bezochte Floriade als het markante beeld van Scholte worden in de New York Times besproken. ‘Het enorme roterende hoofd dat zo langzaam draait dat het lijkt alsof reizigers met een jetlag aan het hallucineren geslagen zijn’, schrijft een Amerikaanse journalist die de Floriade bezoekt.
Maar lang blijft de Kolossus niet bestaan. Amper twee jaar later wordt het beeld in brand gestoken. De sculptuur, gemaakt van kunststof, gaat reddeloos verloren.
De kunstenaar hoopt nu op een terugkeer van de Kolossus, de grootste sculptuur ooit uit zijn omvangrijke oeuvre . ,,Het beeld is niet alleen mij ontnomen, maar ook Zoetermeer”, vindt hij. Zoetermeer zelf hoopt er al drie jaar op, maar ook hem spreekt een eventuele terugkeer aan. ,,Zo’n herrijzenis, zo’n wederopstanding, dat interesseert me. Ik heb tenslotte genoeg aanslagen, letterlijk en figuurlijk, op mijn leven meegemaakt.”
“Het is daar een proefterrein zonder weerga geweest voor nieuwe vormen.”
Daarmee doelt hij bijvoorbeeld op de autobom die hem, kort na het afbranden van de Kolossus, in 1994 zijn beide onderbenen kostte. Veel tijd om daar bij stil te staan gunt hij zich niet. In zijn museum in Den Helder, met 3.000 vierkante meter het grootste museum voor moderne kunst in Noord-Holland, legt hij uit dat het maken van kunst al 40 jaar zijn leven beheerst. Een metershoge boekenkast bevat alle publicaties waar de internationaal vermaarde kunstenaar met naam in wordt genoemd.
Slaapkamergeluk
Scholte studeert in 1982 af aan de Amsterdamse Rietveld Academie. In de jaren erna reist zijn ster snel. In 1992 realiseert hij de Kolossus: ,,Ik had in een bloemenwinkel zo’n klein, porseleinen hoofdje gezien waarin je slaapkamergeluk kon laten groeien. Dat ding wilde ik voor deze Floriade tentoonstelling in het groot uitvoeren. Het beeld stond op een draaiend voetstuk en keek zo over het hele Floriade terrein uit. Het had lekker begroeid moeten zijn met varens of coniferen, zodat het leek of er haar uit het hoofd groeide. Maar uiteindelijk is het altijd bij wat sprietjes gebleven, omdat het beeld draaide. Dat moet in een eventuele nieuwe versie anders.”
De Floriade tentoonstelling waar hij de Kolossus voor maakte, was een bijzonder project. Thema was de werking en invloed van kunst op de openbare ruimte. Dat sloot perfect aan op het toen heersende debat in de internationale kunstwereld. Scholte: ,,Het is daar een proefterrein zonder weerga geweest voor nieuwe vormen. Er deden toonaangevende kunstenaars aan mee, superkunstenaars die allemaal iets unieks maakten voor deze tentoonstelling.”
“Als je de wil hebt om iets te doen met je stad, dan moet je niet afwachten, maar er gewoon aan beginnen.”
Nu kijkt de kunstenaar vooruit. Zoetermeer heeft prachtkansen voor de toekomst, vindt hij. ,,Realiseer je dat er binnen je gemeente een heel belangrijk project is geweest, waar belangrijke kunstenaars uit die periode aan hebben bijgedragen. Inventariseer wat daar vandaag nog van over is en ga eens kijken hoe je dat kunt inzetten, hoe je dat bij wijze van spreken op de herinrichting van die A12 los kunt laten.”
,,Kijk ook eens,”, vervolgt hij, ,,of je als gemeente niet een permanent sculpturen park wilt realiseren, zoals in het Duitse Münster gebeurt. Je zou door samen te werken met de plaatselijke middenstand en de industrie een algemeen programma met de uitgangspunten van de Floriade opnieuw in de wereld kunnen zetten. Zoetermeer is daar min of meer uit geboren. De gemeente heeft goud in handen zonder zich dat te realiseren.”
Een dependance van zijn Helderse museum voor moderne kunst in Zoetermeer ziet hij wel zitten. Evenals de terugkeer van de Kolossus, in wat voor vorm dan ook. Want zoals Scholte jaren geleden de stad al eens cadeau gaf – hij verdiende er naar eigen zeggen geen cent aan – zo wil hij dat graag weer doen. In wat voor vorm dan ook.
,,Het is niet een kwestie van geld, maar van wil. Als je de wil hebt om iets te doen met je stad, dan moet je niet afwachten, maar er gewoon aan beginnen.”
AD, Laatste update: 12:17
http://www.ad.nl/den-haag/wachten-op-de-kolossus~adc81612/
Lang traject: Kunstenaar in gesprek met de gemeente
De eventuele terugkeer van de Kolossus naar Zoetermeer heeft een lang traject. Al in 2013 besluit de toenmalige Zoetermeerse gemeenteraad unaniem tot het herplaatsen van de Kolossus. Maar het plan loopt uiteindelijk spaak doordat er verwarring ontstaat over het kostenplaatje. Ook de inwoners van Zoetermeer zijn verdeeld: 52 procent is voor en 48 procent is tegen terugkeer van het beeld, volgens een enquete.
Inmiddels is Scholte alweer een aantal keren op het gemeentehuis uitgenodigd om te praten over de mogelijkhied het beeld weer op het vertrouwde plekje langs de A12 neer te zetten. De kunstenaar staat ook open voor het maken van een kleinere of een andere versie.
De gemeente laat weten in een oriënterende fase te verkeren als het gaat om de herinrichting van de entree van Zoetermeer rond de Mandelabrug. Ook over een eventuele terugkeer van het markante beeld wordt gesproken, “Er zijn verkennende gesprekken gevoerd om de entree met kunst te verrijken, onder andere met Scholte. Zijn beeld dat enige tijd langs de A12 stond, was een landmark voor Zoetermeer en riep destijds veel positieve reacties op,” aldus een gemeentewoordvoerder.
AD, 3 mei 20
In dit bekrompen land willen we nooit iets investeren. Voor mij wordt dat gesymboliseerd door het plastic bekertje versgeperste sinaasappelsap dat je hier en daar voor acht euro of zo kunt kopen. Soms stink je daar in. Acht euro…meestal hebben ze dan ook nog de allerzuurste, goedkoopste sinaasappels gebruikt. En dat laatste is typisch Nederlands.
Hoe krijg je het voor elkaar om iemand een paar milliliter sinaasappelsap te verkopen voor acht euro en hoe krijg je het voor elkaar, om iemand naar een van god verlaten oord als Zoetermeer te lokken. Ook in Zoetermeer mag de klant alleen leeggeschud worden en niets kosten. Zelfs de werkelijk absurd lage kosten die Rob Scholte in rekening wil brengen om een landmark kunstwerk te maken dat Zoetermeer internationaal op de kaart kan zetten, moet dubbeltjeswerk blijven, hoe extreem veel het de gemeente ook kan opleveren. Een zure gemeente dat Zoetermeer.