Dick Berts – GESCHEIDEN HUWELIJKSPORTRETTEN: ROZENGEUR EN PRIKKELDRAAD
Volgens een peiling van Maurice de Hond is 36% van de Nederlanders voor- en 56% tegen de aankoop voor 160 miljoen gulden van Rembrandts huwelijksportretten van Maerten Soolmans en Oopje Coppit. Zelf kom ik er niet uit, de aankoop wekt bij mij zeer tegenstrijdige gevoelens op.
Het rozengeur gevoel over de aankoop van de huwelijksportretten laat zich nog het makkelijks beschrijven. De werken zijn van onschatbare kunsthistorische waarde en het zou fantastisch zijn, als ze terugkeren naar Amsterdam. Honderdzestig miljoen is een immens bedrag, maar Nederland top kunstenland is niet gratis. Die positie in de wereld bereik je niet door voor 5 euro op het Waterlooplein werkjes van een berooide kunstenaar op te kopen, die dan vanzelf een ton waard worden. Nee, Nederland kunstenland vraagt om forse investeringen. En die verdienen zichzelf absoluut terug. De spin-off van Rembrandt, Vermeer en van Gogh is onmetelijk. Welke Japanner zou er zonder deze kunstenaars nou van de Lage Landen hebben gehoord? En wie kent Den Helder zonder de boot naar Texel en het Rob Scholtemuseum?
Maar helaas er is een andere kant. Inderdaad de bijstandsmoeders en de bejaarden die niet meer verzorgd worden. Het lijkt een cliché, maar het gaat me echt door merg en been, dat deze mensen steeds te horen krijgen dat er geen geld voor ze is, terwijl we met zijn allen wel 160 miljoen uitgeven aan twee schilderijen. In een normaal functionerende samenleving zou je tegen deze groepen nog kunnen zeggen, dat zij op termijn ook gaan profiteren van de investering die we als land doen. Maar dat is niet waar! En dat vormt mijn grootste bezwaar tegen de aankoop van de portretten van twee nouveau riches van de bankierselite. De gewone man gaat er nooit wat mee opschieten. Bijstandsmoeders kunnen de absurde toegangsprijzen van de meeste musea allang niet meer betalen. En als onze economie aantrekt, vanwege extra aanloop van Japanse toeristen, dan profiteren de laagstbetaalden per definitie niet mee. Bij iedere lastenverlichting gaan de rijken er immers weer op vooruit en de laagstbetaalden er weer op achteruit. Zogenaamd met de bedoeling om ze daarmee richting werk te dwingen dat er niet is.
Volgens kunstkenners moet veel van de symboliek die Rembrand op de twee portretten heeft aanbracht nog onderzocht worden. Maar het meest in het oog springende is natuurlijk dat het hier -in tegenstelling tot het Joodse Bruidje- om twee gescheiden huwelijksportretten gaat. Het lijkt er op, dat Rembrandt ons daarmee heeft willen zeggen; Wanneer je te veel op geld gericht bent en te weinig op liefde, dan leidt dat tot een gevaarlijke tweedeling. Oorlog en scheiding tussen staten en mensen. Hoe dan ook, de portretten zullen in de volksmond een naam gaan krijgen. “De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren”, bekte niet zo goed en het werd dus “de Nachtwacht”. Ik stel voor, om de huwelijksportretten van Maerten Soolmans en Oopjen Coppit verder door het leven te laten gaan als “de Tweedeling” van Rembrandt. Opdat we ons rekenschap blijven geven van de enorme offers die mensen die buiten hun schuld aan de verkeerde kant van de almaar toenemende tweedeling terecht zijn gekomen, hebben moeten brengen voor de kostbare hobby’s van de elite.
Het blijft een probleem, de enorme bedragen die voor Kunst betaald (moeten) worden. Het heeft mijn inziens geen zin het neer te zetten tegenover geld dat voor, overigens hoognodige voorzieningen, nodig is.
Een land waar de Kunst gedijd, is een voorspoedig land. Beter geld naar de Kunst dan naar oorlog en vernietigings wapens. Kunst en geld zijn altijd met elkaar verbonden geweest. Het begon met de Koningen, de Kerk, de adel. Daarna, met de industrieële revolutie werden het de gegoede burgers en langzaam sijpelde dat door naar alle lagen van de bevolking in het nu. Je kunt nu kunst huren of zelf maken, de materialen liggen voor een habbekrats bij de Action. Er zijn gratis schildercursussen op de TV.
Kunst heeft een grote waarde voor een land. En ons land heeft nu eenmaal internationaal bekende kanjers voort gebracht als Rembrandt en van Gogh. En toeristenstromen zijn een goede bron van inkomsten voor een land. Over die inkomsten wordt weer belasting betaald. Met die belasting worden allerlei dingen gedaan die een land nodig heeft. Scholen en een goede infra structuur, uitkeringen, AOW, om maar een paar te noemen. Als het slecht gaat met de economie, komen alle voorzieningen in gevaar.
Hoewel ik persoonlijk liever zou willen dat die idioot hoge bedragen die voor Kunst betaald moeten worden, niet zouden bestaan, de realiteit is nu eenmaal anders.
Die twee portretten zijn op de markt gekomen. Hetgeen op zich al bijzonder is. Kunst wordt, hoe langer je wacht, alleen maar kostbaarder. De grote kunst met hoofdletter K. Het bezit van Kunst trekt niet alleen veel toeristen, en dus veel geld, het kan ook tegen substantieële bedragen weer worden uitgeleend.
Nederland heeft het Rijksmuseum dat tot de 10 wereld musea hoort. Laten we alsjeblieft die prachtige positie in ere houden!
En over geld te kort, misschien zou korting op of opheffing van de kinderbijslag een goed idee zijn om meer geld te hebben voor de ouden, zieken en zwakken. Nederland is al behoorlijk vol en we nemen met liefde vluchtelingen op.
Je begrijpt, voor het gemak heb ik het nu alleen over de Beeldende Kunst gehad, maar eerlijk, ook op theater gebied, muziek, ballet en zelfs film, hebben we internationaal een grote naam. Onze schrijvers en musici, en daar is nu ook koningin Maxima bijgekomen als prachtig visitekaartje in prachtige kleren van Hollandse ontwerpers!
Hoe het met de Kunsten is gesteld, is te zien in het nu en misschien nog meer aan de lange adem van de geschiedenis.
Ik ben dankbaar in een land te leven waar zoveel kunstenaars nog kunnen bloeien, ondanks de vluchtelingen stromen. Want wees eerlijk, een land waar de Kunsten bloeien en schoonheid de norm is, zou niet ieder mens daar willen wonen? Een land dat vredig is en gul? Dat voor zijn eigen mensen zorgt en ook de zorg op zich kan nemen van hen die het zoveel slechter getroffen hebben. En waar ook nog een beetje ruimte is. Kunst betaald zichzelf altijd terug. Naam en faam, toeristen, merchandising en niet te vergeten het dankbare gevoel als je diep van binnen geraakt word door schoonheid!